hipertensioni Flashcards
ABCD
A=ace inihibitors ose angjiotenzinet
B-beta bllokatoret
C-Ca bllokuesit
D-diuretiket
diuretiket
-tiazid dhe diuretiket e ngjashem me ta (hidroklorotiazidi, klortalidoni)
=e anses se henleut (furosemidi, tonsemidi, ac etakrinik )
-diuretiket kursyes te kaliumit (spironolaktoni, amiloridi, triamtereni)
barnat simpatolitike
-bllokuesit beta adrenergjike(propranololi, atenololi)
-bllokuesit alfa adrenergjik(doxazosina, prazosina)
-antagonistet adrenergjik te perzier (labetaloli, carvediloli)
-antihipertensivet me veprim qendror(metildopa, clonidina, guanabenzi)
-bllokuesit e neuroneve adrenergjike (reserpina)
inhibuesit ace
captopril
enalapril
lisinopril
quinapril
bllokuesit e kanaleve te kalciumit
verapamil
diltiazemi
amlodipina
antagonistet e receptoreve te angiotenzines 2
losartan
valsartan
irbesartan
candesartan
vazodilatuesit direkt
-arterial (minoksidili, hidralazina)
-arterial dhe venoz(nitroprusidi)
barnat antihipertensive dhe sem shoqeruese
-diuretiket : krejt vec te gjendja pos infarktit jo
-ant ald: vec te insuficienca kardiake dhe gjendja post inf
-beta bllokatoret: te krejt pos sem kronike renale dhe cerebrovaskulare
-Ca bllok: vetem te diabeti dhe sem kronike renale
-ace i: te krejt
-sartanet: vec te gjendja post dhe rreziku per sem koronare jo
-vaz direkt : vec te insuficienca kardiake
barnat qe inhibojne sistemin renin angiotensin
-inhibuesit e renines
-inhibuesit e enzimes konvertuese te angjiotenzines (ace inhibitors)
-antagonistet e receptoreve te angjiotenzines(sartanet)
inihbuesit e renines
(aliskiren)
ne hulumtim e siper
ACE inhibitoret
pos inhibimit te ace bojn edhe stimulim te sistemit kalikrein kininogjen qe dmth zvogelohet inaktivizimi i bradikinines qe rrite prodhimin e NO dhe prostaciklines nga endoteli dhe bejne vazodilatim
**sh efektiv te diabetus mellitus (efekt tenoprotekttiv)
+te insuficienca kardiake dhe trajtimin e infarktit te miokardit
3grupe:
-ace inhibuesit sulfhidril(kaptopril)
-ace inhibuesit dikarboksil (enalapril, lisinopril, ramipril, quinapril)
-ace inhibuesit fosforik(fosinopril)
pervec kaptoprilit dhe lisinoprilit tjeret jane profarmake
EA: sbon te insuf renale se eleminohen me rruge renale
efektet anesore te ace inhibitoreve
-hipotensioni
kolli i thate
-hiperkalemi
-reaksione alergjike lekurore makulopapulare \angjioedema
ngritje e temp trupore
humbje e shijes deri ne anoreksi
ins akute renale
efekt fetotoksik dmth te kundraindikuara gjate shtatzanise
antagonistet e receptoreve te angiotenzines 2 (sartanet)
bejne pjese: losartani, irbesartani, candesartani, valsartani
nuk ndikojne te receptoret AT2 vec AT1
nuk rrisin bradikininet dhe ka me pak efekte anesore
perdoren te hipertensioni dhe insuf kardiake disomos te pacientet qe nuk i tolerojne mire ace inhibuesit
bllokuesit adrenergjike
-beta
-alfa
-alfa dhe beta
beta bllokatoret joselektiv
mekanizmi i veprimit: ulin CO, ulin lirimin e renines , ulin lirimin e noradrenalines dhe ulin aktivitetin simpatik
-beta bllokuesit joselektiv: bllokojne beta 1 dge 2 adrenoceptoret
PROPRANOLOLI, also timololi (ul prodhimin e lengut te syrit dhe ul presionin intraokular ) dhe nadololi (antihipertensiv me veprim te gjate)
perdoret per : hipertension, glaukome,migrene, gjendje anksioze, hipertireozes, aritmi supraventrikulare, angina pectoris, infarkt,
EA: bronkokonstriksion pra kundraindikacion ka copd, diabetus mellitus, sem periferike vaskulare,
disfunksion seksual
merret peros dhe absorbohet komplet nga trakti digjestiv p
beta bllokatoret selektive
me shume beta 1 adrenoceptoret , quhen bllokues kardioselektive
AMEBA(atenololi, metoprololi , esmololi, bisoprololi dhe acebutololi)
tehipertensivet me cops, diabet mellitus tip 1 dhe sem periferike vaskulare
beta bllokatoret me veprim parcial agonist
nuk jane bllokues te plote
kane veprim intrinsik simpatomimetik (VIS)
te hipertensivet me bradikardi
Acetabuloli, pindololi, oksprenololi
alfa bllokatoret joselektiv
fenoksibenzamina : bllokade ireveribile dhe jokompetitive te alfa 1 postsinaptik dhe alfa 2 presinaptik . jep hipotension ortosttik dhe takikardi refleksive
vec te hipertensioni nga feokromacitoma
fentolamina : bllokues joselektiv kompetitiv , te feokromocitoma , m
EA: aritmi dhe dhembje anginoze
kunderindikim te semundjet me perfuzion koronar te crregullt
alfa1 bllokatoret selektiv
antagonizojne alfa 1 adrenoreceptoret , perdorim kryesor ne trajtimin e hipertensionit primar
avogelohet Rezistenca vaskulare nga relaksimi i muskujve dhe jep hipotension
edhe te hipertrofia beninje prostatike
prazosina, doksazonina(efekt me te gajte ) dhe terazosina
metabolizmi ne melqi
EA: hipotension ortostatik, marramendje, lodhje, kongjestion nazal, kokedhembje, disfunksion seksual
alfa 2 bllokuesit selektiv
yohimbina
roli si dihet
bllokuesit alfa dhe beta adrenergjike
Labetaloli dhe Carvediloli
dyjat i bllokojne amo me shume beta
jep vazodilatim periferik
te hipertensivet e moshuar, ku eshte e rritur rezistenca periferike vaskulare dhe trajtimin e hipertensionit gjate shtatzanise (labetaloli)
bllokuesit e kanaleve te Ca
-benzotiazepineve BTZ(diltiazemi ): intermediar
-fenilalkilamineve FAA(verapamili): kardioselektiv
-dihidropiridineDHP(nifedipina (prototip,), isradipina, nimodipina, felodipina, amlodipina )-me shume ne muskulaturen e lemuar vaskulare pra vazodilatore potent . nifedipina dilaton arteriet-olet dhe ul rezistencen periferike dhe ul presionin . por ktu ka takikardi refleksive
perdoren te angina pectoris dhe enet cerebrale , te pacientet me hipertension dhe semundje shoqeruese si astma dhe copd , diabet ose sme perfierike vaskulare
peros , duhet te merren disa here ne dite
EA: hipotensioni, lodhja, kokedhembja, marramendja , konstipacioni,
grupet e diuretikeve
-inhibuesit e karbonanhidrazes
-diuretiket osmotike
-diuretiket e anses se henleut
-diuretiket tiazid
-antagonistet e aldosteronit
-antagonistet e ADH
inhibuesiet e karbonanhidrazes
inhibojne CA luminale dhe brendaqelizore dhe bllokojne reabsorbimin e NAHCO3 ne tubul proxi
u mungon aktiviteti antibakteror
edhe sperdoren mo qaq
**Acetazolamidi (prototip)
perdoren te : glaukoma kronike , epilepsia , kinetozat dhe alkalizim te urines (rrit eksretimin renal te ac te dobeta si analgjetikeve )
EA: pak
pergjumje, parestrzi te ekstremiteteve, acidoze metabolike, gure ne veshka, hipokalemi dhe ndnjehere supresion te palces eshterore