antagonistet e folateve Flashcards
antagonistet folat
ac folik eshte kofaktor esencial ne sintezen e purineve, pirimidineve dhe aa
qel bakterore e sintetizojne ate , ne mungese te ac folik nuk mund te ndahen ose shumohen
sulfonamidet
derivate te ac sulfanilik
spekter te gjere veprimi , kunder gram - dhe + te familjes enterobaktereve (e coli, klebsiella, salmonella, shigella) , poashtu edhe ne chlamydia trachomatis, nocardia dhe disa protozoe
*rikeciet ne prani te sulfonamideve shumohen
kto kane efekt bakteriostatik duke inhibuar rritjen dhe shumezimin e baktereve ,
jana analog te PABA, lidhen dhe ne menyre kompetitive bllokojne enzimat bakterore pergjegjese per inkorporimin e PABAf
farmakokinetika e sulfonamideve
kto ndahen ne
-sulfonamide orale qe absorbohen: per trajtime te infeksioneve sistemike
SULFANETOKSAZOLI, SULFIZOKSAZOLI, SULFADIAZINA, SULFAMETIZOLI, SUKCINILSULFATIAZOLI , SULFAMETOKSAZOLI dhe SULFADIAZINA(veprim i mesem) SULFADOKSINA (veprim i gjate )
nuk perdoren vetem per shkak te rezistences, depertojne ne fcs dhe qarkullim fetal,
-sulfonamide orale qe nuk absorbohen: SULFASALAZINA , te sem inflamatore te zorreve
-sulfonamidet per aplikim lokal: SULFADIAZIN ARGJENDI dhe MAFENID ACETATI , te djegiet per prevenimin e kolonizimit te sip te djegura me mikroorganizma , si dhe SULFACETAMID Na per infeksione oftalmike (si kripa Na jepen edhe IV ne 5% dekstroze
efektet anesore te sulfonamideve
seriozeee!!!
-sedimentim i tyre ne rruge urinare qe mundet me shkaktu gjakderdhje ose obstruksion ne rruge urinare
-reaksione alergjike : me te shpeshta te sulfonamidet me veprim te gjate , dalin ne forme puqrrash , angioedeme ose rralle si sindroma Stivens Johnson
reaksion i kryqezuar alergjik me diuretik dhe barna hipoglikemike te grupit te sulfonilurese
-kernicterusi : nga depozitimi ne ganglione bazale i bilirubines te pakonjuguar
NUK DUHET TE JEPEN TE SHTATZENAT, NE FUND TE SHTATZANISE DHE FOSHNJET 2 MUAJ
-ne palce kockore: agranulocitoze, anemi hemolitike ,
-git : anoreksi neveri vjellje
-snq: shqetesim i shoqeruar me dhimbje koke
TRIMETOPRIMI
antagonist folat
spektri antimikrobik i ngjashem me sulfometoksazoli por eshte 20-50x me potent se ai
frenues potent i dihidrofolat reduktazes bakterore, enzima qe konverton ac dihidrofolik ne tetrahidrofolik
me te njejtin mekanizem vepron edhe pyrimetamina (ne infeksione parazitare shfrytezohet e kombinuar me sukfonamide) dhe metotreksati ne kemoterapi antikanceroze
absorbohet mire nga git, deperton me mire ne mjedise acidike
ea:
deficienca e folateve manifestohet me anemi megaloblastike, leukopeni dhe granulocitopeni, eshte mire te jepet bashke me ac folik
KOTRIMOKSAZOLI (TMP-SMX)
kombinim i trimetoprimit me sulfametoksazol
kombinimi ne raport fiks 1:5(trimetoprim me sulfametoksazol)
te infeksionet akute te traktit urinar, infeksionet kronike rekurete, ekzacerbimet akute te bronkitit kronik dhe otiteve media , infeksione git
*bar i zgjedhjes ne tretmanin e dizenterise (shigelozes) , ethe tifoide dhe paratifoide, bacilbartesve te salmonella typhi si dhe diarre akute nga e coli enteropatogjen
ne stomatologji per trajtimin e infeksioneve te renda dentale, ne sinusitis dhe sialadenitis
ea:
ne lekure
ne sistemin hematopoetik nga deficienca e folateve dhe ne sq
duhet te merren me shume uje per te mos u formuar kristale
ne kombinim me varfarinen rrit kohen protrombinike