Senzibilitet i senzitivni sindromi Flashcards
Kako se dijeli senzibilitet
Senzibilitet se dijeli na:
eksteroceptivni – povrsni - prima drazi sa povrsine tijela (bol, dodir i temperatura)
proprioceptivni – duboki - prima drazi iz dubljih tkiva (duboka bol, pritisak, polozaj i pokreti
pojedinih dijelova tijela u prostoru, te vibracije)
interoceptivni – visceralni - prenos informacija iz unutrasnjih organa.
Prenos svih senzornih utisaka od periferije do CNSa se vrsi pomocu 2 puta:
1) spinotalamicki put (tractus spinothalamicus Edingeri) - prenosi senzibilitet za grubi dodir (bol),
pritisak, temperaturu i seksualne senzacije
2) sistem zadnjih snopova (medijalnog lemniskusa) - prenosi senzibilitet za laki dodir, taktilnu
diskriminaciju, duboki polozajni senzibilitet i vibracije.
Senzitvni sindromi obuhvataju?
sindromi ostecenja perifernih nerava
lezije dorzalnih korjenova i gangliona
sindromi lezije kicmene mozdine
sindrom lezije mozdanog stabla
talamusni sindrom
sindrom lezije senzitivne kore (gyrus postcentralisa parijetalnog reznja)
psihogeni poremecaj senzibiliteta.
Sanela opisi Spinotalamicki put u crtama.
receptori sa periferije
zadnji gangioni
zadnji korjenovi
zadnji rogovi
aksoni 2 reda se ukstaju i tvoje dva puta
zatim idu du ventrolateralnog jedra talamusa
aksoni 3 reda do senzorne kore, girus postcentralis
Kako se kaže snižen, ugašen i pojačan osjećaj za dodir?
Hipestezija
Anestezija
Hiperestezija
Kako se kaže ugašena i snižena senzacija za bol?
Hipoanalgezija, analgezija
Kako se kaže ugašen i snižen osjećaj za temperaturu?
Termhipestezija
Termanestezija
Sanela ispričaj u crtama Lemniscus medialis?
Perfernim nervima senzacije idu do zadnjih gangliona i zadnjih rogova km
zatim u sklopu fasciculus cuneatus, fasciculus gracilis do nc cuneatus i nc. gracillis
vlakna neurona 2 reda izlaze i grade decussacio lemniscus, kao lemniscus medialis do talamusa
od talamusa vlakna neurona 3 reda do senzorne kore
Kako se zove osjecaj polozaja, tezine i pokreta?
Kinestezija
Sindromi ostecenja perifernih nerava
Mononeuropatija predstavlja
ostecenje samo jednog nerva. Ukoliko su ostecena samo senzitivna vlakna
bice prisutan ispad senzibiliteta za sve modalitete u distribuciji ostecenog nerva. Ukoliko su ostecena i
motorna vlakna pored ispada u senzibilitetu bice prisutna i misicna slabost.
Sindromi ostecenja perifernih nerava
mononeuritis multiplex podrazumijeva?
Mononeuritis multiplex podrazumijeva pojedinacnu zahvacenost vise perifernih nerava u razlicitom
vremenskom intervalu. Ispoljava se kod secerne bolesti, sarkoidoze, vaskulitisa, lepre, amiloidoze,
karcinoma, HIVa, HCV i HBV infekcije i dr.
Sindromi oštećenja perifernih nerava- polineuropatija se karakteriše?
Polineuropatije se karakterisu simetricnim, distalnim ispadom senzibiliteta za sve modalitete na rukama i
nogama po tipu ‘rukavica i carapa’. Prelaz je postepen, a ne ostar uz hipotrofiju i slabost distalnih mišića
i uz snizene ili ugasene MTR (ukoliko su uz senzitivna ostecena i motorna vlakna)
Šta sve spada u sindrome oštećenja perifernih nerava?
mononeuropatija
mononeuritis multiplex
polineuropatija
Koji ispad postoji kod oštećenja dorzalnih korjenova i gdje se oštećenje dorzalnih korjenova najčešće viđa?
Kod ostecenja dorzalnih korjenova postoji ispad senzibiliteta za sve modalitete po radikularnom tipu (u
vidu ‘traka’ ili dermatoma). Ostecenje dorzalnih korjenova se najcesce vidja kod protruzije diskusa i kod
herpes zoster radikulitisa.
Šta je statognozija?
svijest o položaju i držanju tijela
Kako se zove osjećaj vibracije a kako gubitak ovog osjećaja?
Palestezija
Palanestezija
Koji se još osjećaji javljaju kod oštećenja lemniskus medialisa?
utrnutost
mravinjanje
hodanje po jastučićima
da su ekstremiteti otekli i kao stegnuti zavojem
Ostecenje senzitivnih gangliona se karakterise iskljucivo
ispadima u senzibilitetu na rukama i nogama uz
ocuvanu misicnu snagu (npr. neuronopatije kod paraneoplasticnog ili imunski posredovanog oboljenja).
Kod multiplih lezija lumbosakralnih korjenova (cauda equina) prisutan je ispad
senzibiliteta perianalno,
perigenitalno na zadnjim i unutrasnjim dijelovima butina (po tipu ‘jahacih caksira’)
Potpuni presjek kicmene mozdine uzrokuje ispad senzibilileta za
sve modalitete po tipu ‘nivoa’ (od mjesta
lezije nanize).
Nivoi senzibiliteta od visine linije odručenih ruku do ingvinalne, objasniti.
Nivo senzibiliteta u visini linije koju cine odrucene ruke ukazuje na ostecenje segmenata C8-
T1, nivo bimamilarne linije (linija koja prolazi kroz obje bradavice) odredjuje leziju segmenta T4, nivo
rebarnih lukova segment T7, nivo u visini pupka T10 i ingvinalna linija odredjuje leziju segmenta T12.
Šta nastaje kad je oštećenje vratnog dijela km iznad cervikalne intumescencije?
Ostecenje vratnog dijela kicmene mozdine iznad cervikalne intumescencije uzrokuje spasticnu
kvadriplegiju,
Oštećenje u predjelu cervikalne intumescencije uzrokuje?
flakcidnu plegiju ruku i spasticnu plegiju
nogu
ostecenje grudnog dijela kicmene mozdine uzrokuje?
spasticnu paraplegiju
Šta je prisutno kod hronicne lezije lumbalne
intumescencije
prisutna flakcidna paraplegija.
Šta sve spada u sindrome lezije KM?
- sindrom potpuno presjecene kičmene moždine
- Sindrom zadnjih funikula
- Sindrom prednjih funikula
- Sindrom lateralne hemisekcije km
- Sindrom oštećenja km
Opisat sindrom zadnjih funikula ( koji je ispad prisutan, klinička slika)
Sindrom zadnjih funikula
Kod ostecenja zadnjih funikula kicmene mozdine (npr. tabes dorsalis, funikularna mijeloza i dr.) prisutan je
ispad senzibiliteta za lak dodir, taktilnu diskriminaciju, duboki polozajni i vibracijski senzibilitet, dok je
ocuvan senzibilitet za grub dodir, bol i temperaturu. Kod ovih bolesnika pri testiranju sa zatvorenim ocima
prisutni su pseudoatetozni pokreti prstiju saka (tzv. ‘prsti koji sviraju klavir’) kao i pozitivan Rombergov
test. Bolesnici se cesto zale da teturaju ili padaju pri umivanju, kada zatvore oci (simptom ‘lavaboa’). Sa
trajanjem bolesti ponavljane povrede zglobova uzrokuju njihove deformacije (Charcotovi zglobovi).
Opisat oštećenje prednjih funikula
Ostecenje prednjih funikula se karakterise znacima lezije spinotalamickog i prednjeg kortikospinalnog puta
uz ostecenje senzibiliteta za bol i temperaturu ispod mjesta lezije i kvadriplegiju ili paraplegiju, ukoliko se
radi o kompletnoj obostranoj leziji prednjih funikula (npr. kod okluzije a. spinalis anterior).
Brown-Sequardov sindrom predstavlja?
Brown-Sequardov sindrom predstavlja transverzalnu leziju jedne polovine kicmene mozdine (hemisekcija
Brown-Sequardov sindrom se karakteriše?
ipsilateralni gubitak vibracionog i dubokog polozajnog senzibiliteta, kao i senzibiliteta za fini dodir
ispod mjesta ostecenja, usljed ostecenja zadnjih snopova sa jedne strane (Gollov i Burdach-ov put)
kontralateralni gubitak senzibiliteta za bol i temperaturu (za 2-3 segmenta ispod nivoa ostecenja
medule), zbog ostecenja spinotalamickog puta
ipsilateralna spasticka slabost ispod mjesta lezije, zbog ostecenja kortikospinalnog puta.
Klinička slika Brown-Sequardov sindroma nastjae najčešće zbog čega? I koji su drugi česti uzroci?
-kod uboda nozem u ledja. Drugi cesti uzroci ovog
sindroma su trauma, tumor, epidurarni hematom ili absces, hematom ili ishemija kicmene mozdine, spinalni angiom ili multipla skleroza.
Centromedularni sindrom je uzrokovan ostecenjem
sredisnjih struktura kicmene mozdine.
Uzrok Centromedularnog sindroma?
Najcesci uzrok
ovog sindroma je okluzija a. spinalis anterior
Klinička slika centromedularnog sindroma?
Spasticka slabost ispod mesta lezije, usljed obostranog ostecenja kortikospinalnih puteva. Simptomi
su izrazeniji na rukama.
Ispad senzibiliteta za bol i temperaturu zbog obostranog ostecenja spinotalamickog trakta.
Senzibilitet za fini dodir, vibracioni i duboki polozajni senzibilitet su ocuvani.
Javlja se ostecenje funkcije sfinktera i impotencija kao i bilateralna vazomotorna paraliza ispod
mjesta ostecenja.
Manifestuje se obostrana segmentna flakcidna paraliza u nivou lezije (usljed ostecenja alfa-motornih
neurona u prednjim rogovima kicmene mozdine).
Sindrom lezije mozdanog stabla opisat
Jednostrano ostecenje senzitivnih puteva u visini jedara n. trigeminusa dat ce ipsilateralni ispad senzibiliteta
lica i na suprotnoj polovini tijela (alterni senzitivni sindrom). Ostecenja iznad jedara n. trigeminusa bice
pracena hipestezijom kontralateralne polovine lica i tijela.
Talamusni sindrom opisat
Lezije talamusa pracene su ostecenjem senzibiliteta za sve modalitete na kontralateralnoj strani lica i tijela.
Duboki polozajni senzibilitet je obicno vise ostecen od povrsnog senzibiliteta, a cesto je prisutan neprijatan
bol (talamusni bol) uz fenomen talamusne hiperpatije (laka draz izaziva prenaglasen osecaj neprijatnosti)
ili ‘anesthesie dolorose’ (intenzivan bol u predjelu snizenog senzibiliteta). Pored ispada u senzibilitetu
prisutna je i hemipareza sa hemianopsijom, a nekada i hemiataksija sa horeoatetozom. Najcesce je posljedica
vaskularnih oštećenja.
Talamusni sindrom je posljedica?
Najcesce je posljedica
vaskularnih oštećenja.
Sindrom lezije senzitivne kore (gyrusa postcentralisa parijetalnog reznja) opisat
Lezija senzitivne kore dovodi do ispada senzibiliteta na kontralateralnoj polovini lica i tijela. Ovdje je cesto
prisutan fenomen senzitivne nepaznje (pri istovremenom dodirivanju identicnih dijelova obje polovine
tijela, bolesnik nece percipirati dodir na konralateralnoj strani). Pored toga, ostecena je topognozija
(sposobnost da se odredi mjesto dodira, topagnozija predstavlja gubitak takve sposobnosti) i taktilna
diskriminacija, stereognozija (prepoznavanje predmeta opipavanjem), barognozija (procjena tezine
predmeta) i grafestezija (prepoznavanje slova i brojeva napisanih na kozi) na kontralateralnoj polovini tijela.
Kod lezije senzitivne kore moze biti prisutna i autotopagnozija (neprepoznavanje pojedinih dijelova tijela ili cijele polovine tijela).
Psihogeni poremecaj senzibiliteta opisat
Kod osoba sa ovakvim ispadom senzibiliteta, znaci ne odgovaraju niti jednoj od opisanih anatomskih
distribucija senzibiliteta, gubitak senzibiliteta je potpun, a granica izmedju ostecene i normalne zone je ostra
i tacno na sredini trupa.
