przekaźnictwo adrenergiczne Flashcards
co najsilniej pobudza rec alfa?
NA i A
co najsilniej pobudza rec beta?
- izoprenalina
- potem adrenalina
receptory alfa1
- białko Gq, IP3 i DAG, Ca2+
- skurcz mm gładkich (oprócz trzewnych)
- selektywny agonista: fenylefryna
- selektywny antagonista: prazosyna
receptory alfa2
- białko Gi, spadek CAMP
- neurony presynaptyczne: spadek uwalniania mediatorów
- CSN: spadek CTK
- selektywny agonista- klonidyna
- selektywny antagonista - johimbina
receptory beta1
- białko Gs
- w sercu inotropowo i chronotropowo +
- renina
- selektywny agonista: dobutamina
- selektywny antagonista: np. atenolol
receptory beta 2
- białko Gs
- rozszerzanie oskrzeli, naczyń, rozkurcz mm trzewnych
- selektywny agonista: salbutamol
receptory beta 3
- białko Gs
- lipoliza w tk tłuszczowej
stosowanie adrenaliny
- akcja reanimacyjna
- wstrząs anafilaktyczny
- wzrost HR, ale spadek TPR,
- wzrost CTK
stosowanie NA
- niewydolność serca z ciężką hipotonią
- wstrząs septyczny
- zwiększa CTK przez wzrost oporu naczyń
- odruchowa bradykardia
działanie DA
- 0,5 - 5 ug/kg mc/min - działanie nerkowe, rozszerzanie nacyzń, w ostrej niewydolności nerek
- 5-10 - pobudza beta 1 - w niewydolności serca
- > 10 - pobudza alfa 1 - kurczy naczynia
leki pobudzające rec. alfa
- fenylefryna
- nafazolina, ksylometazolina
- tetryzolina
- midodryna
- droksydopa
Fenylefryna
- selektywny alfa 1 agonista
- ułatwia utrzymanie ciśnienia w czasie znieczulenia
Nafazolina, ksylometazolina
- alfa 1 agonista
- nieżyt nosa (zapalny, alergiczny)
- zapalenie spojówek
Tetryzolina
- alfa 1 agonista
- nieinfekcyjne zapalenie spojówek
Midodryna
- alfa 1 agonista
- samoistna hipotonia ortostatyczna
Droksydopa
- alfa 1 agonista
- przekształcany przez dekarboksylazę DOPA w NA
- neurogenna hipotonia ortostatyczna (np przy Parkinsonie)
działanie izoprenaliny
- beta agonista
- wzrost HR
- spadek TPR
- spadek średniego CTK
- obecnie rzadko używana
beta agoniści
- izoprenalina
- orcyprenalina
- dobutamina
Orcyprenalina
- beta agonista
- przejściowe zaburzenia rytmu w sercu
Dobutamina
- selektywny beta 1 agonista
- wstrząs kardiogenny
- ciężka niewydolność serca ze spadkiem CO
- próba dobutaminowa (w chorobie niedokrwiennej)
leki pobudzające głównie beta 2
- salbutamol
- fenoterol
- terbutalina
- salmeterol
- formoterol
czy selektywność beta 2 agonistów jest całkowita?
nie, przy większych dawkach należy się liczyć z efektami sercowymi
zastosowanie beta 2 agonistów?
- astma, POChP
- hamowanie skurczów macicy w przypadku zagrożenia poronieniem, zbyt wczesnej akcji porodowej (salbutamol, fenoterol)
jakie leki stosujemy w celu zahamowania akcji skurczowej macicy?
-salbutamol i fenoterol
Salmeterol
- beta 2 agonista
- długo działający
- dodatkowe właściwości przeciwzapalne
Fenoldopam
- selektywny D1 agonista
- trochę alfa 2 antagonista
- rozkurcza naczynia, spadek CTK
- leczenie ciężkiego nadciśnienia
- tylko w warunkach szpitalnych
- nie dłużej niż 48 h
pośrednie działanie sympatykomimetyczne
- pobudzanie uwalniania NA w synapsach
- np. efedryna i pseudoefedryna, amfetamina
- i hamowanie wychwytu zwrotnego
Efedryna
- pośrednie działania sympatykomimetyczne
- w znieczuleniu zapobiega spadkowi CTK
Pseudoefedryna
- -pośrednie działania sympatykomimetyczne
- zwęża naczynia, leczenie nieżytu nosa, zapalenia zatok
wychwyt katecholowy I
- przez neurony presynaptyczne
- silniej wychwytują NA
- bloker: kokaina i trójcykliczne leki przeciwdepresyjne
wychwyt katecholowy II
- przez mm gładkie, śródbłonek, serca
- silniej wychwytują A
- bloker: GKS
Nieselektywne alfa adrenolityki
- alkaloidy sporyszu
- fenoksybenzamina
- fentolamina
alkaloidy sporyszu
- nieselektywne alfa adrenolityki
- ergotamina, dihydroergotamina, dihydroergotkryptyna
- leczenie migreny
- dihydroergotoksyna - leczenie spadku funkcji umysłowych w starszym wieku
fenoksybenzamina
- nieodwracalnie, nieselektywnie blokuje rec alfa
- długo działa
- leczenie przełomów nadciśnieniowych
- w guzie chromochłonnym
- leczenie zaburzeń oddawania moczu, gdy za duże napięcie zwiercza cewki
fentolamina
- nieselktywny alfaadrenolityk
- krótko działa
- w okresie okołooperacyjnym guza chromochłonnego
selektywni antagoniści alfa 1
- prazosyna
- terazosyna, bunazosyna
- urapidyl
- tamsulozyna, alfuzosyna
Prazosyna
- selektywny antagonista alfa 1
- krótko działa
- leczenie nadciśnienia
- leczenie choroby Reynauda
- zaburzenia oddawania moczu w łagodnym przeroście prostaty
- nie powoduje ubocznie tachykardii
Dlaczego prazosyna nie powoduje tachykardii
-nie działa na alfa 2 -> nie zmniejsza wychwytu NA -> czyli NA jest ok i nie ma kompensacyjnego wzrostu HR gdyby było jej za mało
Terazosyna, bunazosyna, doksazosyna
- selektywne alfa 1 agoniści
- tak jak prazosyna, tylko dłużej
- czyli nadciśnienie, przerost prostaty
Urapidyl
- selektywny alfa 1 antagonista
- spadek CTK, też przez ośrodkowe działanie na rec serotoniny - pobudza 5-HT1A
- stany nagłe związane z nadciśnieniem
Tamsulozyna, Alfuzosyna
- selektywny alfa 1 antagonista
- w zaburzeniach oddawania moczu, gdy łagodny przerost prostaty
guanetydyna
- blokuje uwalnianie NA
- rzadko stosowana w nadciśnieniu
- najczęściej podawana w odruchowej dystrofii wspólczulnej
rezerpina
- blokuje zdolność przechowywania NA i DA i serotoniny
- niezmagazynowane aminy są rozkłądane w cytoplazmie -> efekt sympatykolityczny
- rzadko w nadciśnieniu
- depresja (bo wypłuk amin w mózgu)
klonidyna
+alfa 2 w mózgu -> spadek CTK
+alfa 2 presynaptyczne na obwodzie -> hamuje uwalnianie NA
-leczenie nadciśnienia
Guanfacyna
- działa jak klonidyna
- obniża CTK
Metyldopa
- przekształcana w alfametylonoradrenalinę
- pobudza alfa 2 presynaptyczne w CSN - spadek aktywności adrenoneuronów
- leczenie nadciśnienia, zwłaszcza w ciązy
jaki lek przeciw nadciśnieniu jest bezpieczny w ciąży?
metyldopa
najbardziej kardioselektywne betablokery
- bisoprolol
- betaksolol
- nebiwolol
beta 1 i alfa 1 antagoniści
- labetalol
- bucindolol
- karwedylol (najważniejszy)
beta1 antagonista i beta 2 agonista
celiprolol
nebiwolol - działanie
- beta 1 antagonista selektywny
- rozszerzanie naczyń (rec B3)
wskazanie beta blokerów
- nadciśnienie
- choroba niedokrwienna
- niewydolność serca
- nadkomorowe zaburzenia rytmu (2 klasa leków antyarytmicznych - ale sotalol 3 klasa)
- kardiomipatia przerostowa
- wypadanie płatka zastawki mitrlnej
- wrodzone wady serca ze zwężonym ujściem PK (z. Fallota)
- guz chromochłonny
- nadczynność tarczycy
- Parkinson (- B2)
- wrodzony z. długiego QT
- z. Marfana
- prewencja bólów migrenowych
- jaskra
- omdlenia odruchowe
przeciwwskazania beta blokerów?
- objawowa bradykardia
- objawowa hipotonia
- zespół chorego węzła
- bloki p-k II III
- ciężka niewyrównana niewydolność serca
- astma
efekt pierwszego przejścia przy beta blokerach
- wychwytywanie przez wątrobę i neutralizowanie leku zanim osiągnie duże krążenie (podanie doustne)
- dlatego dawka doustna musi być większa niż w innych drogach zażywania
korzystne działanie beta blokerów w niewydolności serca?
- zwolnienie rytmu
- spadek zapotrzebowania na tlen
- poprawa kurczliwości (zapobiegają internalizacji rec dla amin)
- spadek uwalniania reniny
- poprawa napełniania lewej komory
- zwolnienie procesu przebudowy
karwedylol jako agonista
- nie jest lasycznym beta antagonistą
- jest agonistą, który stabilizuje konformację receptora w formie niezwiązanej z białkiem Gs
Roznica efedryny i pseudoefedryny
- efedryna ma silne dzialanie osrodkowe - pobudza OUN
- pseudoeedryna nie
beta blokery ISA
- acebutolol
- oksprenolol
- alprenolol
- pindolol
- celiprolol
- labetalol
beta blokery a lipidy
- powodują spadek HDL, wzrost VLDL, brak wpływu na LDL
- korzystniejsze tu ISA
co nie jest przeciwwskazaniem beta blokerów?
- PoCHP
- choroba naczyń obwodowych
- cukrzyca (ale mogą tłumić objawy ostrzegawcze hipoglikemii)
- depresja
nadciśnienie: leczymy beta blokerami i diuretykami - czego wzrasta ryzyko?
cukrzycy
działania nieporządane beta blokerów?
- bradykardia
- blok p-k
- skurcz tt obwodowych
- zmęczenie, ból główy
- zaburzenia snu, bezsenność, żywe sny
- depresja (bo działanie na OUN, zwłaszcza propranolol)
działanie beta blokerów w nadciśnieniu?
- spadek kurczliwości
- spadek uwalniania reniny
- działanie w OUN -> spadek aktyw. sympatycznej
- niektóre rozszerzają naczynia
korzystość beta blokerów w świetle nowych badań
- nie zmniejszają śmiertelności w niepowikłanym nadciśnieniu i perwotnej prewencji w chorobie wieńcowej
- skuteczne w niewydolności serca, zawale i wtórnej prewencji w chorobie wieńcowej
u których beta blokerów efekt pierwszego przejścia jest szczególnie ważny?
- acebutolol
- oksprenolol
- labetalol
- propranolol
- metoprolol
- karwedylol
- nebiwolol
przy jakim ctk nie stosujemy beta blokerów?
gdy SP < 100mmHg
jaką niekorzystną kompensację blokują beta blokery?
- internalizację rec beta
- co prowadzi do efektu inotropowego ujemnego
korzyści z tego, że karwedylol nie jest kardioselektywny
- blokuje presynaptyczne rec. beta 2
- przez co hamuje uwalnianie NA do synapsy
dziwność w działaniu karwedylolu
- jest beta agonistą!
- promuje szlaki arestyny
- arestyna powoduje desensytyzację rec. z białkiem G
- ponieważ długotrwała stymulacja adrebo -> przerost i apoptoza kardiomiocytów, to może tłumaczyć wysoką skuteczność karwedylolu
jaki lek wykazuje funkcjonalną selektywność agonistyczną?
karwedylol
który z selektywnych blokerów rec alfa 1 jest do leczenia choroby Reynauda?
prazosyna
skutki uboczne prazosyny
- efekt pierwszej dawki
- hipotonia ortostatyczna
do czego jest głownie podawana guanetydyna?
odruchowa dystrofia współczulna
zastosowania klonidyny
- nadciśnienie
- menopauza
- odstawianie narkotyków
nagłe odstawienie klonidyny
- zespół odstawienny
- po 18-36 h od odstawienia
- ból głowy, lęk, ból brzucha, pocenie się, tachykardia
skutek uboczny metyldopy
anemia hemolityczna
leki sympatykolityczne
- guanetydyna
- rezerpina
- klonidyna
- guanfacyna
- metyldopa
który z alkaloidów sporyszu jest do hipotonii ortostatycznej?
dihydroergotamina
dihydroergotoksyna
- hidydroergotamina + dihydroergokrystyna + dihydroergokryptyna
- leczenie zaburzeń funkcji poznawczych w starszym wieku
zastosowania ergotaminy
- migrena
- po wydaleniu łożyska
- krwawienia połogowe
który z inhibitorów rec alfa 1 działa nieodwracalnie?
fenoksybenzamina
różnice w działaniu fenoksybenzaminy i fentolaminy
-fenoksybenzamina działa długo,a fentolamina krótko
dlaczego alkaloidy sporyszu są nieswoiste?
są to częściowi agoniści i antagoniści rec adrenergicznych, dopaminergicznych i serotoninowych
które leki pośrednio pobudzają układ adrenergiczny
- kokaina, przeciwdepresyjne - hamują wychwyt I
2. GKS - hamują wychwyt 2
MAO-B
- tkanka pozanerwowa
- największe powinowactwo wykazuje do dopaminy
jaką strukturę chemiczną zawierają zwykle beta blokery?
boczny łańcuch izoprenaliny
beta 2 agoniści krótko działający
- salbutamol
- fenoterol
- terbutalina
beta 2 agoniści długo działający
- salmeterol
- formoterol
skutki uboczne beta 2 agonistów
- drżenie mięśniowe
- więc są przeciwwskazane w chorobie Parkinsona
formoterol
- beta 2 agonista
- długo i szybko działa
lek - D1 agonista i słaby alfa 2 antagonista
-fenoldopam
ile maksymalnie można podawać fenoldopam?
48 h
skutki uboczne tetryzoliny
- częste i długie stosowanie -> przekrwienie błony śluzowej i nawrót objawów choroby
- zespół suchego oka
- niedokrwienie przedniego odcinka gałki ocznej
skutki uboczne midodryny
- wysokie CTK w pozycji siedzącej, stojącej
- parestezje, świąd (głownie skóy głowy)
- dreszcze, gęsia skórka
- zaburzenia oddawania moczu - parcie, częstomocz, zatrzymanie moczu
wskazania dopaminy w dawkach nerkowych (2-3 mikrogramy/kg m.c./min)
- ostra niewydolność nerek
- stan zagrożenia ostrej niewydolności nerek
wskazania dopaminy w dawkach sercowych (5-10 mikrogram/kg m.c/min) - jako lek inotropowy dodatni
- ostra niewydolność serca
- zaostrzenie przewlekłej niewydolności serca
- wstrząs septyczny
kiedy stosujemy NA?
- niewydolność serca z zaawansowaną hipotonią
- wstrząs septyczny
DA vs dobutamina
- DA - dodatkowa poprawa przepływu nerkowego
- przy Da mniejsza artytmogenność
agoniście rec a2A w OUN
- deksmedetomidyna
- miwazerol
- nowe leki uspokajające w anestezji
deksmedetomidyna
agoniście rec a2A w OUN
miwazerol
agoniście rec a2A w OUN
antagonista rec a2A w OUN
atipamezol
atipamezol
antagonista rec a2A w OUN
które rec adreno powodują glikogenolizę w wątrobie?
B2
inhibitor reakcji DOPA -> DA
karbidopa
karbidopa
inhibitor reakcji DOPA -> DA
