opioidowe leki przeciwbólowe Flashcards

1
Q

jak działają rec opioidowe?

A
  • hamowanie cyklazy adenylowej (Galfa i)

- hamowanie napływu wapnia, indukowanie wypływu potasu (Gbetagamma)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

podział egzogennych opioidów

A
  1. czyści agoniści
  2. agoniści/antagoniści
  3. antagoniści
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

kiedy stosujemy opioidy będące antagonistami?

A
  • zatrucie opioidami

- opioidowy zespół abstynencyjny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

czyści pełni agoniści

A
  • morfina
  • dihydrokodeina
  • oksykodon
  • petydyna
  • fentanyl
  • sufentanyl
  • alfentanyl
  • remifentanyl
  • metadon
  • loperamid
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

efekty działania opioidów na OUN

A
  • przeciwbólowe
  • uspokajające, nasenne
  • euforyzujące
  • przeciwkaszlowe
  • zwężenie źrenicy
  • depresja ośrodka oddechowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

który z efektów opioidów na OUN nie podlega tolerancji?

A

zwężenie źrenic

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

efekty działania opioidów na układ sercowo-naczyniowy

A
  • rozszerzenie naczyń, w tym wieńcowych (wyrzut histaminy)
  • spadek CTK
  • spadek zapotrzebowania serca na tlen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

efekty działania opioidów na PP

A
  • biegunka, wymioty (pobudzenie area postrema)
  • zaparcia (napiecie mm jelita)
  • wzrost napięcia bańki wątrobow-trzustkowej, wzrost ciśnienia żółci
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

który z opioidów nie powoduje zwężenia źrenicy?

A

petydyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

efekty działania opioidów na układ moczowo-płciowy

A
  • retencja moczu

- przedłużenie porodu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

który opioid jest bezpeczniejszy przy porodzie?

A

petydyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

efekty działania opioidów na hormony

A
  • hamowanie wydzielania LH -> spadek płodności

- pobudzanie wydzielania ADH i PRL

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

efekty działania opioidów na immuny

A

zahamowanie funkcji NK

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

efekty działania opioidów na skórę

A

związane z wyrzutem histaminy

  • porzywka
  • zaczerwienienie
  • świąd
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

metabolzim morfiny

A
  • glukuronidacja
  • powstaje czynny metabolt
  • ma silniejsze i dłuższe działanie od morfiny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

jak podajemy morfinę?

A
  • doustnie
  • do krwi
  • plastry naskórne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

kiedy stosujemy morfinę?

A
  • ciężkie urazy
  • zawał serca
  • nowotwory
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

heroina

A
  • diacetylomrfina

- szybko przenika do OUN

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

opioidy półsyntetyczne

A
  • dihydrokodeina - silne działanie

- oksykodon - słabsze działanie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

oksykodon - zastosowanie

A

często podawany z NLPZ/paracetamolem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

dlaczego petydyna nie powinna być stosowana przez dłuższy czas?

A

jest metabolizowana do toksycznej norpetydyny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

cechy petydyny

A
  • brak działania przeciwkaszlowego
  • słabiej kurczy mm gładkie
  • nie kurczy źrenicy
  • bezpieczniejsza w przypadku porodu i schorzeń dróg żółciowych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

petydyna - do jakich bóli?

A

krókie ostre bóle

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

fentanyl, sufentanyl, alfentanyl, remifentanyl - zastosowanie

A

dożylnie w bóle pre- i postoperacyjnym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

fentanyl, sufentanyl, alfentanyl, remifentanyl - są podowane dożylnie, ale jeden moze być w plastrach - który?

A

fentanyl

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

remifentanyl - działanie

A
  • ultraszybko

- ultrakróko (kilka min)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

metadon -działanie

A

-długo działa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

metadon -sposób podania?

A

doustny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

czyści agoniści częściowi

A
  • kodeina
  • hydrokodon
  • dekstropropoksyfen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

jak podajemy agonistów czystych częściowych?

A

-doustnie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

agoniści czyści częściowi - w jakim bólu?

A
  • ból o umiarkowanym nasileniu

- najczęściej w połączeniu z NLPZ i paracetamolem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

agoniści czyści częściowi - które mają właściwości przeciwkaszlowe?

A
  • kodeina

- hydrokodon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

agoniści czyści częsiowi - któy ma najsłabsze działanie?

A

dekstropropoksyfen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

mieszani agoniści antagoniści

A
  • buprenorfina
  • butofranol
  • nalbufina
  • pentazocyna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

buprenorfina - mechanizm

A
  • agonista u
  • antagonista K
  • dłuższe działanie przeciwbólowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

buprenorfina - zastosowanie

A
  • ból

- leczenie osób uzależnionych od morfiny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

który z agonistów-antagonistów może być stosowany w sprayu do nosa?

A

butofranol

38
Q

butofranol, nalbufina - mechanizm

A
  • agoniści K
  • antagoniści u
  • mniejsza skłonność do uzależnień i niewydolności oddechowej
39
Q

pentazocyna - mechanzim

A
  • agonista K
  • agonista pseudoopioidowych rec o
  • słabo działa
40
Q

czy pentazocyna jest silnym lekiem?

A
  • jest słaba

- 7% działania morfiny

41
Q

co dajemy do tabletek, na wypadek gdyby pajent je rozpuścił i dał do żyly?

A
  • nalokson
  • antagonista rec opioidowych
  • a jak jest brany do ustnie to się nie wchłania
42
Q

agoniści o szczególnym działaniu?

A
  • dekstrometorfan
  • difenoksylat
  • loperamid
  • tramadol
43
Q

dekstrometorfan - mechanizm

A
  • agonista opioidowych

- antagonista NMDA

44
Q

desktrpmetorfan - zastosowanie

A
  • lek przeciwkaszlowy
  • nie jako przeciwbólowy
  • kontrolowanie afektu (razem z chinidyną)
45
Q

w połączeniu z jakim lekiem dekstrometorfan kotroluje nietrzymanie afektu?

A

chinidyna

46
Q

difenoksylat, loperamid - zastosowanie

A

-przeciwbiegunkowe

silnie działają na mm jelit

47
Q

tramadol - mechanizm

A
  • agonista opioidowych

- bloker wychwytu NA i serotoniny

48
Q

tramadol - zastosowanie

A

średnio nasilone bóle przewlekłe

49
Q

czyści anatgoniści

A
  • nalokson
  • naltrekson
  • alwimopan
50
Q

zastosowanie czystych antagonistów

A
  • zatrucie opioidoami

- uzależnienie od opioidów

51
Q

nalokson, naltrekson - czas działania

A
  • nalokson - krtótki

- naltrekson - długi

52
Q

nalokson - podanie

A

dożylnie

53
Q

naltrekson - podanie

A
  • dosutne

- zastrzyki o powolnym uwalnianiu

54
Q

alwimopan - działanie

A

wyłącznie obwodowe (nie przekracza BBB)

55
Q

alwimopan - zastosowanie

A
  • pooperacyjne niedrożność porażenna jelit

- zaparcia wywołane chronicznym stosowaniem opioidów

56
Q

inne leki przeciwbólowe (np na ból neuropatyczny, fantomowy)

A
  • przeciwdepresanty
  • przeciwpadaczkowe
  • antagoniści NMDA
  • agoniści alfa 2
57
Q

kodeina

A

czysty agonista częściowy

58
Q

nalokson

A

czysty antagonista

59
Q

nalbufina

A

agonista/antagonista

60
Q

morfina

A

czysty pełny agonista

61
Q

alwimopan

A

czysty antagonista

62
Q

oksykodon

A

czysty pełny agonista

63
Q

sufentanyl

A

czysty pełny agonista

64
Q

buprenorfina

A

agonista/antagonista

65
Q

dihydrokodeina

A

czysty pełny agonista

66
Q

metadon

A

czysty pełny agonista

67
Q

difenoksylat

A

o szczególnym działaniu

68
Q

alfentanyl

A

czysty pełny agonista

69
Q

naltrekson

A

czysty antagonista

70
Q

dekstropropoksyfen

A

czysty agonista częścowy

71
Q

fentanyl

A

czysty pełny agonista

72
Q

petydyna

A

czysty pełny agonista

73
Q

pentazocyna

A

agonista/antagonista

74
Q

dekstrometorfan

A

o szczególnym działaniu

75
Q

remifentanyl

A

czysty pełny agonista

76
Q

tramadol

A

o szczególnym działaniu

77
Q

butofranol

A

agonista/antagonista

78
Q

nalbufina

A

agonista/antagonista

79
Q

które z opioidów są przeciwbiegunkowe?

A
  • deifenoksylat

- loperamid

80
Q

w jakiej grupie występuje efekt pułapowy?

A

agoniści/antagoniści

81
Q

efekt pułapowy

A
  • agoniści/antagoniści
  • ze wzrostem dawki zwiększa się siła działania ale tylko do pewnego poziomu
  • dalsze zwiększanie nie zwiększa analgezji, a zwiększa ryzyko objawów niepożądanych
82
Q

opioidy a ICP

A

wzrost ICP

83
Q

zastosowanie opioidów w biegunkach?

A
  • leczenie biegunek bez podłoża infekcyjnego i zapalnego

- loperamid, difenoksylat

84
Q

mechanizmy tolerancji dla opioidów?

A
  • wzrost gęstości rec. dla neuroprzekaźników
  • wzrost ekspresji cyklazy adenylowej
  • kompensacja przez drogi nerwowe, które nie są pod wpływem opioidów
  • spadek wytwarzania endogennych opioidów i rec dla nich
85
Q

po jakich operacjach jest stosunkowo często przetrwały ból pooperacyjny?

A
  • mastektomia
  • torakotomia (najczęściej)
  • cholecystektomia
86
Q

analgezja multimodalna

A

zastosowanie kilku leków przeciwbólowych o różnych mechanizmach działania

87
Q

jaka droga podania opioidu jest zalecana w okresie pooperacyjnym?

A

dożylna

88
Q

co może zmniejszyć zapotrzebowanie na opioidy?

A

NLZP (nawet o 60%)

LZM (zmieniają konformację receptorów opioidowych)

89
Q

znieczulenie zewnątrzoponowe - miejsce wkłócia a efekt analgetyczny

A
  • opioidy lipofilne (fentanyl, sufentanyl) - mała zdolność rozprzestrzeniania w PMR -> miejsce wkłócia istotne dla efektu analgetycznego
  • opioidy hydrfilne (morfina) - duża zdolność rozprzestrzeniania się w PMR - analgezja skuteczna w miejscach oddalonych od miejsca podania
90
Q

co dajemy w zatruciu petydyną?

A
  • nie nalokson!

- coś przeciwdrgawkowego

91
Q

stosowanie agonistów/antagonistów w połączeniu z innymi opioidami?

A
  • jak są stosowane same -> właściwości agonistyczne

- w połączeniu z czystymi agonistami -> zespół odstawienia

92
Q

którego agonisty/antagonisty nie należy stosować w bólach nowotworowych?

A

pentazocyny