Parkinson i pozapiramidowe Flashcards
substancja do wczesnego wykrywania uszkodzenia neuronów dopaminergicznych?
joflupan
jaki grupy leków są stosowane w Parkinsonie?
- prekursory dopaminy
- inhibitory metabolizmu L-DOPY i DA
- agoniści rec DA
- cholinolityki
joflupan
wczesne wykrycie uszkodzenia neuronów DA
jak L-DOPA dostaje się do mózgu?
przez transporter dla aa obojętnych
L-DOPA a posiłki
- posiłek bogatobiałkowy może zmiejszyć wchłanianie L-DOPY
- bo kompetycja o transporter aa
najskuteczniejszy lek w Parkinsonie?
L-DOPA
wady L-DOPY
- po kilku latach skuteczność spada
- skutki uboczne na obwodzie
- skutki uboczne w OUN
dlaczego skuteczność L-DOPY spada?
- L-DOPA podawana w sposób przerywany źle naśladuje fizjologiczny rytm DA
- down regulacja rec postysynaptycznych DA
skutki uboczne L-DOPY
- na obwodzie
- hipotonia ortostatyczna (rozszerzenie naczyń)
- nudności - w OUN
- psychozy
- zjawisko on-off
- dyskinezy
jak zapobiegamy objawom ubocznym L-DOPY na obwodzie?
- dajemy karbidopę lub benserazyd - inhibitor dekarboksylazy
- więc nie może zostać uwolniona DA
- ale tylko na obwodzie, bo karbidopa nie przenika przez BBB
zjawisko on-off
- skutek uboczny L-DOPY
- okresy dobrej kontroli nad objawami
- okresy nawrotu, zwłaszcza akinezy
dyskinezy
- -skutek uboczny L-DOPY
- rytmiczne ruchy głowy i tułowia
- nie da się opanować
agoniści rec DA w Parkinsonie
- pochodne alkaloidów sporyszu
- bromokryptyna
- pergolid - nie pochodne
- pramipeksol
- ropinirol
- pirybedyl
- rotygotyna
- apomorfina
bromokryptyna
-agonista rec D2 i antagonista D1
pergolid
-agonista D1 i D2
pramipeksol
agonista D3
ropinirol
agonista D3
pirybedyl
agonista rec DA
rotygotyna
agonista rec DA
którzy agoniści DA są dostępni w formie plastrów przezskónych?
- rotygotyna
- pirybedyl
działania niepożądane alkaloidów sporyszu?
- niedociśnienie
- obrzęki
- nudności
- dlatego są rzadko stosowane
działania niepożądane agonistów
- sedacja
- halucynacje
kiedy dajemy apomorfinę?
- szybkie zniesienie silnej hipokinezy
- w iniekcjach
co rozkładają MAOB i COMT
- MAO-B - rozkłada DA
- COMT - rozkłada L-DOPĘ
inhibitory MAO-B selektywne
- selegilina
- rasagilina
zastosowanie selegiliny?
- może być podawana samodzielnie na początku Parkinsona
- a potem pomocniczo do L-DOPY
jak jest metabolizowana selegilina?
- do mafetaminy
- więc skutki uboczne to bezsenność, niepokój
- dlatego chętniej dajemy rasagilinę
jak jest metabolizowana rasagilina?
-nie do amfetaminy :)
odwracalne inhibitory COMT?
- tolkapon
- entakapon
różnice w działaniu tolkaponu i entakaponu?
-tolkapon - w OUN i na obwodzie
=entakapon - tylko na obwodzie
skutki uboczne inhibitorów COMT?
- nudności
- biegunka
leki cholinolityczne na Parkinsona
- benzatropina
- triheksyfenidyl
- biperyden
jak działają cholinolityki w Parkinsonie?
-znoszą głównie drżenie
działanie amantadyny
- nasila uwalnianie dopaminy
- hamuje wychwyt presynaptyczny dopaminy
- blokuje uwalnianie Ach przez rec NMDA
skutki uboczne amantadyny?
zaburzenia snu
- pobudzenie psychoruchowe
- zatrzymanie moczu
- marmurkowatość skóry
- wydłużenie odstępu QT
jak się nazywa mieszanina karbidopy i lewodopy? i po co ją stosujemy?
- Rytary
- może być podawana 3 razy dziennie (a nie 5)
- więc mniejsze fluktuacje stężenia
- mneijsze dyskinezy
sposoby na ograniczenie dyskinez w lekach na Parkinsona?
- Rytary
- Fipamezol
- walbenzayna
antagonista rec alfa 2 który ma zmniejszać dyskinezy w leczeniu Parkinsona?
fipamezol
Rytary
- mieszanina lewodopy i karbidopy
- podawana 3 razy dziennie
- mniejsze dyskinezy
Fipamezol
antagonista rec alfa 2 który ma zmniejszać dyskinezy w leczeniu Parkinsona
walbenazyna
- odwracalnie zmniejsza uwalnianie DA
- hamuje transporter monoamin 2
inhibitor receptorów adenozynowych A2A
preladenant
preladenant
- inhibitor rec A2A
- zwiększa stymulację szlakiem DA
- wspomaganie L-DOPY
podłoże Huntingtona
- nadmiar stymulacji DA
- degeneracja neuronów GABA
podstawowe leki na Huntingtona
- Haloperidol -> blokowanie szlaku DA
- Diazepam -> stymulacja GABA
leki na Huntingtona gdy postęp pląsawicy
- tetrabenazyna - odwracalny inhibitor VMAT 2 (transporter monoamin 2)
- rezerpina - nieodwracalny inhibitor VMAT 2
działania nieporządane tetrabenazyny, rezerpiny
- depresja
- niedociśnienie
tetrabenazyna
- odwracalny inhibitor VMAT 2
- przy silnej pląsawicy
rezerpina
- nieodwracalny inhibitor VMAT 2
- przy silnej pląsawicy
leki na ALS
- ryluzol
- baklofen - objawowo w bolesnej spastyczności
ryluzol - mechanizmy
- blokuje uwalnianie Glu (presynaptycznie)
- hamuje rec NMDA i kainowe (postsynaptycznie)
- hamuje kan sodowe napięciowe
przyczyna rdzeniowego zaniku mięśni?
niedobór białka SMN1 -> degeneracja motoneuronów w rogach przednich
leki na rdzeniowy zanik mięśni?
Nusinersen
nusinersen - mechanizm?
-zmienia przycinanie genu SMN2 -> produkt zachowuje się funkcjonalnie jak SMN1
nusinersen - zastosowanie
rdzeniowy zanik mięśni
jak podajemy nusinersen?
- bezpośrednio do OUNu
- wstrzyknięcia co 4 miesiące
leki na SM remisyno-nawracające
- INF beta 1A. 1B
- octan glatyrameru
- natalizumab
- fingolimod
- teriflunomid
- dimetylofumaran
- famprydyna
- alemtuzumab
- daklizumab
Interferon beta 1A i 1B - różnice
- 1A produkowany przez kom ssaków a 1B przez E.coli
- farmakokinetyka - częstość podawania
Interferon beta 1A i 1B - podobieństwa
farmakodynamika
- równowaga cz. pro - i przeciwzapalnych w mózgu
- zmniejszenie ilości kom zapalnych przechodzących przez BBB
- wzrost syntezy NGF
objawy niepożądane INF beta
- objawy grypopodobne
- leukopenia
- objawy skórne przypominające SLE
oporność na INF beta
- 1/3 pierwotnie oporna
- kilka-kilkanaście % wtórna oporność
octan glatyrameru - mechanizm
- 4 aa w random kolejności mają naśladować MBP
- jako przynęta dla ukł. immuno
octan glatyrameru - obj uboczne
- objawy grypopodobne
- rumień w miejscu podania
- reakcje alergiczne
- złe samopoczucie
natalizumab - mechanizm
- przeciwciało przeciwko integrynie a4
- hamuje migrację k. zapalnych przez BBB
jak stosujemy natalizumab?
tylko w monoterapii
-w połączeniu z innymi lekami może być postępująca wieloogniskowa leukoencefalopatia
fingolimod - działanie
- modulator rec dla sfingozyno-1-fosforanu
- sekwestracja limfocytów w węzłach
- nie mogą brać udziału w reakcji
fingolimod- skutki uboczne
- objawy grypopodobne
- bóle głowy
- zmęczenie
- ogniskowe krwotoczne zapalenie mózgu
- obrzęk plamki -> zaburzenia widzenia
teriflunomid - mechanizm
- hamuje dehydrogenazę dihydrooctową -> blokuje syntezę pirymidyn -> upośledza profilerację limfocytów
- hamuje NF-kB
teriflunomid- skutki uboczne
- wzrost CTK
- hepatotoksyczność
- leukopenia
- zaburzenia żołądkowo-jelitowe
dimetylofumaran - mechanizm
- immunomodulacja bez wyraźnej immunosupresji
- aktywuje Nrf2
- agonista rec niktoynowych
dimetylofumaran - skutki uboczne
- postępująca wieloogniskowa leukoencefalopatia
- silny alergen
famprydyna - mechanizm
- łagodzenie zaburzeń chodu
- bloker kan potasowych,
- przedłuża repolaryzację
- wzmaga powstawanie AP
famprydyna - skutki uboczne
- zakażenie układu moczowego
- bezsenność
- zawroty głowy
alemtuzumab - mechanzim
- przeciwciało przeciwko CD52 na dojrzałych limfocytach
- > reakcja cytotoksyczności zależnej od przeciwciał
alemtuzumab - skutki uboczne
ciężkie infekcje
daklizumab - mechanizm
- przeciwciało przeciwko CD25
- jest to składnik podjednostki dla IL-2
- więc zmniejsza się wiązanie IL-2 do limfocytów T
- spadek proliferacji
który lek łagodzi zaburzenia chodu w SM?
famprydyna
które leki na SM mogą powodować postępującą wieloogniskową leukoencefalopatię?
- natalizumab (w połączeniu z innymi lekami)
- dimetylofumaran
które leki na SM mogą powodować leukopenię?
- INF beta
- teriflunomid
które leki na SM mogą powodować ogniskowe krwotoczne zapalenie mózgu?
fingolimod
czy agonistów rec DA można podawać w późnym okresie choroby?
tak
halucynacje i iluzje w Parkinsonie - jaki lek?
- pimawanseryna
- odwrotny agonista 5-HT2A
benserazyd
- inhibitor dekarboksylazy DOPA
- żeby nie działała na obwodzie
pimawanseryna
- odwrotny agoista 5-HT2A
- halucynacje przy Parkinsonie
bromokryptyna i pergolid - w jakim rzucie są stosowane i dlaczego?
- w 2 rzucie
- bo powodują włóknienie opłucnej, zastawek serca
które leki na SM są najskuteczniejsze?
- natalizumab
- alemtuzumab
- daklizumab
- mitoxantron