Leki nasenne i uspokajające Flashcards
anksjolityki a efekt nasenny
- większość w większych dawkach ma efekt nasenny
- wyjątek: buspiron, propranolol
które anksjolityki nie mają efektu nasennego?
- buspiron
- propranolol
właściwości fenobarbitalu
- uspokajające
- nasenne
- przeciwdrgawkowe
leki przeciwdrgawkowe pozbawione efektu uspokajającego i nasennego
- fenytoina
- trimetadion
dlaczego BZ wyparły barbiturany?
mają bardzo małą zdolność spowodowania śmiertelnej depresji OUN
do czego są obecnie stosowane barbiturany?
- przeciwdrgawkowe
- indukcja znieczulenia ogólnego
- neuroprotekcja po urazach OUN
- ochrona przed żółtaczką jąder podkorowych u noworodków
leki uspokajające i nasenne
- barbiturany
- BZ
- antyhistaminiki
- wodzian chloralu
- gaboksadol, izoguawacyna (agoniści GABA A)
- zolpidem (agonista podjednostki GABA A)
- ramelteon, tasymelteon (agoniści rec melatoninowych)
- suworeksant (antagonista rec oreksyny)
- oksyban (w narkolepsji i katapleksji)
- bez działania nasennego (buspiron, propranolol)
ramelteon
- agonista rec melatoninowego
- uspokajający, nasenny
tasymelteon
- agonista rec melatoninowego
- uspokajający, nasenny
suworeksant
antagonista rec oreksyny
-uspokajający, nasenny
oksyban
- uspokajający bez działania nasennego
- w narkolepsji, katapleksji
- aktywny składnik to kwas gamma-hydroksymasłowy
zolpidem
wybiórczy agonista podjednostki rec GABA A
–uspokajający, nasenny
izoguawacyna
agonista GABA A
-uspokajający, nasenny
jak barbiturany i BZ wiążą się do GABA A
- w miejscu innym niż GABA
- działają allosterycznie
- Barbiturany na styku podj alfa i beta
- BZ na styku podj. alfa i gamma
dlaczego zopiklon jest bardziej wybiórczy?
łączy się z tymi rec GABA A które mają alfa 1 a nie inne podjednostki
różnica w działaniu barbituranów i BZ?
- barbiturany powodują przepływ Cl- nawet przy braku GABA, a BZ tylko jak jest GABA (nasilają)
- więc BT powodują uogólnioną supresję OUN, a BZ hamują szlaki aktualnie podlegające sygnalizacji GABA
- w razie stymulacji GABA BT przedłużają czas przepływu Cl- a BZ zwiększają częstotliwość, z jaką kanał się otwiera
barbiturany
- amobarbital
- sekobarbital
- fenobarbital
- pentobarbital
- metoheksytal
- tiopental
metoheksytal, tiopental - zastosowanie
- krótkie i szybkie działanie
- drogą dożylną
- wprowadzenie do znieczulenia ogólnego
- a później jest ono podtrzmywane wziewnie
fenobarbital - zastosowanie
- długo działa
- doustnie
- prewencja napadów padaczkowych
jakie barbiturany do prewencji napadów padaczkowych?
- tylko fenobarbital można stosować długoterminowo
- inne BT można podać w nagłych przypadkach w celu zatrzymania napadu
amobarbital, sekobarbital, pentobarbital - zastosowanie
- działają szybko i utrzymuje się to 3- 8 godz
- doustnie
- przydatne u pacjentów, którzy nie mogą zasnąć i budzą się w nocy
- ale się ich nie stosuje
skutki uboczne barbituranów
- uogólnione zahamowanie funkcji OUN
- przedawkowanie - depresje ośrodka oddechowego i śmierć
- uzależnienie (nie powinny być stosowane przez dłuższy czas)
- indukują enzmy P450 -> wzrost metabolizmu innych leków -> mogą być konieczne większe dawki
kiedy barbiturany są szczególnie niebezpieczne
z alkoholem (bo on tez powoduje depresję OUN)
objawy zespołu odstawienia po BT
- wzmożona drażliwosć
- nawrót bezsenności
co jest podstawą struktury BT?
-kwas barbiturowy = malonylomocznik
benzodiazepiny
- bromazapem
- diazepam
- flurazepam
- klonazepam
- kwazepam
- lorazepam
- lormetazepam
- medazepam
- nitrazepam
- oksazepam
- temazepam
- alprazolam
- estazolam
- midazolam
- triazolam
- chlordiazepoksyd
- klobazam
- klorazepan dipotasowy
które BZ są długo działające i ile działają?
działają nawet do kilku dni
- chlordiazepoksyd
- diazepam
- flurazepam
- kwazepam
- klonazepam
- nitrazepam
- medazepam
zastosowanie BZ długo działających (chlordiazepoksyd, diazepam, flurazepam, kwazepam)
- detoksykacja pacjentów uzależnionych od alkoholu
- zapobieganie drgawkom
- nadmierna spastyczność mięśniowa
- jako leki uspokajające
- ale nie nasenne, bo za długo działają
od czego zależy czas aktywności BZ?
- od metabolzimu
- bo metabolity często zachowują ich aktywność (czego nie ma w przypadku BT)
krótko działające BZ i ile działają?
działają do kilku godzin
- oksazepam
- midazolam
- triazolam
zastosowanie BZ krótko działających (oksazepam, midazolam, triazolam)?
- midazolam
- dożylnie w celu wprowadzenia do znieczulenia chirurgicznego
- preanestetyk przed krótkimi zabiegami - triazolam, oksazepam
- trudności w samym zasypianiu
zastosowanie BZ średnio-długo działających
- anksjolityki
- nasenne (większa dawka) - problemy z zasypianiem + budzenie się w nocy
Metabolizm BZ
1 faza (wątroba)
-P450 - oksydacja -> aktywne metabolity
2 faza (wątroba)
glukuronidacja -> nieaktywne metabolity
jaka dieta w trakcie leczenie BZ może nasilić ich działanie?
- tłuste posiłki
- bo krążenie wątrobowo-jelitowe
- aktywne metabolity BZ są wydzielane z żółcią do jelita i wchłaniane
wiek a metabolizm BZ
- spada zdolność oksydacji, a glukuronizacja ok
- leki bezpieczniejsze u starszych:
- klonazepam
- lorazepam
- oksazepam
- temazepam
skutki uboczne BZ
- uogólniona depresja OUN
- ale groźne skutki jak depresja ośrodka oddechowego pojawia się dopiero przy innych substancjach upośledzających OUN np alkohol
- arytmie serca
- spadek CTK (bo hamowanie wychwytu zwrotnego adenozyny)
- uzależnienie - psychiczne (bo euforyzacja i deinhibicja zachowań), też może być fizyczne
jak powinno być kończone leczenie BZ?
przez zmniejszenie dawki
różnica w tolerancji na BZ i BT
- BT indukują enzymy mikrosomalne a BZ nie
- dlatego tolerancja na BZ rozwija się wolniej
co podajemy w przypadku zatrucia BZ?
-flumazenil
dlaczego difenhydramina i hydroksyzyna powodują senność?
hamują rec H1 -> spadek uwalnianie Ach w ukł siatkowatym -> senność, spadek świadomości
zalety i wady antyhistaminików 1 generacji w porównaniu z BT, BZ
- słabsze działanie anksjolityczne i nasenne
- ale nie wywołują tolerancji i uzależnienia
wodzian chloralu
- straszy lek
- obecnie rzadko stosowany, bo często nefro- i hepatotokyczność
- prolek
- aktywny metabolit: trichloroetanol
- do sedacji przedoperacyjnej - żeby się dobrze spało przed operacją
wodzian chloralu - aktywny metabolit
trichloroetanol
jak są pobudzane pozasynaptyczne rec GABA A
- tonicznie
- przez stale obecne, niewielkie ilości pozasynaptycznego GABA
pozasynaptyczne rec GABA A - na co czułe a na co nie
-nieczułe na BZ czułe na: -neuroaktywne steroidy -taurynę -etanol -niektóre analgetyki -leki przeciwdrgawkowe
gaboksadol
- prekursor agonistó GABA A pozasynaptycznych
- lek nasenny
- wydłuża NREM 3 i 4, nie wpływa na REM
- obawy o nadmierną toksycznosć -> nie został jeszcze wprowadzony do leczenia
leki stymulujące GABA A pozasynaptyczne
- gaboksadol
- izoguawacyna
- etomidat
etomidat
- lek stymulujący GABA A pozasynaptyczne
- środek ogólnie znieczulający
leki, które pobudzają GABA A mające podj alfa 1
- zolpidem
- zaleplon
- zopiklon
- eszopiklon
kinetyki wybiórczych GABA A z podj alfa 1 agonistów
- szybko i krótko działają
- brak aktywnych metabolitów
- nie powodują senności następnego dnia
zolpidem, zaleplon, zopiklon, eszopiklon - który najkrócej działa
- zaleplon (ok 1 h)
- może być przyjmowany przez osoby które normalnie zasypiają, ale budzą się w środku nocy
korzyści stosowania wybiórczych GABA A agonistów w porównaniu zBZ
- nie zmieniają długości faz snu
- a BZ wydłużają sen płytki 1 i 2 a skracają 3 i 4 i REM
działania nieporządne zolpidemu, zaleplonu, zopiklonu, eszopiklonu
nie są groźne
- gorzki smak w ustach
- bóle głowy
- zmiany skórne
- zmiany ze strony PP
- reakcje alergiczne
- przy dłuższym stosowaniu tolerancja i uzależnienie
czy wybiórczy agoniści GABA A (np zaleplon) powodują uzależnienie
przy dłuższym stosowaniu moze być tolerancja i uzależnienie
pagoklon, ocynaplon
- leki eksperymentalne
- działają wybiórczo na podj alfa 2 i 3
- mają mieć lepsze działanie anksjolityczne bez działania nasennego
eksperymentalne leki, które mają mieć lepsze działanie anksjolityczne bez działania nasennego
- pagoklon
- ocynaplon
agoniści rec melatoninowych
- melatonina
- ramelteon
- tasymelteon
- agomelatyna
melatonina i ramelteon
- problemy z zaśnięciem
- u podróżników przekraczjących strefy czasowe
- ludzie pracujący na zmiany
zalety melatoniny i ramelteonu jako leków nasennych
- nie uzależniają
- nie powodują bezsenności jako efektu z odbicia
ramelteon
- agonista rec melatoninowych 1 i 2
- lek nasenny
tasymelteon
- u osób całkowicie niewidomych, którzy mają problem z rytmem dobowym
- nie stosowany u ludzi z zachowanym widzeniem
agomelatyna
- agonista rec melatoninowych
- antagonista rec 5-HT 1 C
- ułatwia zasypianie
- przede wszystkim przeciwdepresyjna
agonista rec meltoninowych i antagonista rec 5-HT 1 C
agomelatyna
skutek niedoboru oreksyny
narkolepsja
inna nazwa oreksyny
hipokretyna
-bo jest produkowana w podwzgórzu i jest podobna do sekretyny
działanie sulworeksantu
- hamowanie rec oreksynowych OX1 i OX2
- indukuje sen i podtrzymuje go w ciągu nocy
- ale u niektórych może podtrzymywać stan czuwania
lemboreksant
-bloker rec orexynowych w fazie eksperymentalnej
antagoniści rec OX
- sulworeksant
- lemboreksant
skutki uboczne sulworeksantu
- koszmary senne
- opóźnienie reakcji następnego dnia
- nie można prowadzić samochodu
propranolol
- leczenie tremy (lęk sytuacyjny)
- nie ma działania następczego
- znosi objawy zdenerwowania - drżenie rąk, tachykardię
buspiron - zastosowanie
lęk przewlekły
buspiron - mechanizm działania
- oddziałuje na szlaki NA, Ach, DA, 5-HT
- częściowy agonista 5-HT 1 A -> hamuje uwalnianie serotoniny -> po czasie wzrost rec serotoninwych
- wymaga to czasu, więc działanie leku ujawnia się po kilku tygodniach
po jakim czasie działa buspiron
- po kilku tygodniach
- czas potrzebny na zwiększenie ilosci rec serotoninowych
buspiron a BZ
- działą słabiej
- ale nie uzależnia
buspiron - skutki uboczne
- bóle i zawroty głowy
- niedokrwienie serca
- zawał serca
- epizody niedokrwienia mózgu
oksyban - zastosowanie
-napady narkolepsji z katapleksją
oksyban - aktywny składnik
kwas gamma - hydroksymasłowy
kwas gamma-hydroksymasłowy
- aktywny składnik oksybanu
- składnik pigułki gwałtu (zaburza stan świadomości)
pitolisant - inna nazwa
tiprolisant
pitolisant (tiprolisant) - działanie
antagonista i odwrotny agonista rec H3
pitolisant - zastosowanie
- narkolepsja
- senność towarzysząca różnym chorobom
- zaburzenia poznawcze w schizofrenii i Parkinsonie
miejsce działania BZ a efekt
- płat skroniowy -> przeciwlękowo, przeciwdrgawkowo
- układ siatkowaty -> nasennie
- rdzeń kręgowy, móżdżek -> miorelaksacja
z czym koreluje ryzyko uzależnienia od BZ?
- z długością ich działania
- im dłużej działa tym większe ryzyko
które BZ mają większą szansę wywołać uzależnienie?
długo działające
- chlordiazepoksyd
- diazepam
- flurazepam
- kwazepam
- klonazepam
- medazepam
- nitrazepam
co mogą powodować BZ po odstawieniu?
bezsenność z odbicia
wpływ BZ na sen
- wydłużają całkowitą ilość snu
- wydłużają NREM 1 i 2
- skracają NREM 3 i 4 i REM
stosowanie BZ w I trymestrze ciąży
rozszczep wargi/podniebienia u noworodka
stosowanie BZ przed porodem
- hipotermia
- hipotonia
- depresja oddechowa
BZ a karmienie piersią
- przechodzą do mleka
- śpiączka
- utrata masy
przeciwwskazania barbituranów
- choroby nerek
- ciąża
- okres karmienia
który lek nie powoduje bezsenności z odbicia?
ramelteon
