Presidentieel Stelsel Flashcards
Presidentieel stelsel
Hoe is de verhouding tussen president en parlement in een presidentieel stelsel, hoe verloopt de impeachment procedure tegen de president en op welke gronden is impeachment mogelijk?
Verhouding president - congress
Kenmerkend van een presidentieel stelsel is separation of powers:
- Er is geen ministeriële verantwoordelijkheid
- Er is geen vertrouwensregels
- Er is geen parlementsontbinding
- = separated institutions sharing powers
Er is een President met zijn regering, daarnaast bestaat het Congress. Zij hebben wel gedeelde bevoegdheden, zoals het sluiten van verdragen (Congress moet goedkeuren), bekrachtiging van wetsvoorstellen door de President, de bevoegdheid om de krijgsmacht in te zetten (Congress moet budget ter beschikking stellen).
separated instiutions sharing powers
veel bevoegdheden die parlement en president delen.
Er zijn een aantal belangrijke benoeming (denk US supreme court)
bij verdragen moet ook parlement een vorm van geodkeuring geven. Dit zien we ook terug bij de oorlogsbevoegdheden. President is bevoegd om dit te doen maar parlement moet regelmatig naar het budget kijken en goedkeuring geven.
Checks and balances (VS presidentieel stelsel)
1. Congressional oversight (investigations) ➞ bevoegdheid van het parlement om onderzoek te doen. Kunt het vergelijken met Nederlandse parlementaire enquete
- uitgevoerd door de standing committees. Ze stellen geen vragen maar doen onderzoek en melden dit aan het Congress
2. Executive privilege (NB: vertrouwelijkheid) ➞ als er inlichtingen worden gevraagd aan de president (door bijvoorbeeld dit hierboven) kan de president weigeren om inlichtingen te geven. Bijvoorbeeld wegens het belang van de staat
3. Impeachment ➞ mogelijkheid om de president tussentijds af te zetten (ook andere actoren)
- geldt ook voor andere ambten
Impeachment bepalingen grondwet
- Art I sec 2 ➞ 6e alinea = the house of representatives shall choose their speaker and other offices and shall have the sole power of impeachment
- Art I sec 3 ➞ 6e alinea = the senates shall have the sole power to TRY on impeachments (om te toetsen en hierover beslissen). Chief justice moet de vergadering dan voorzitten, en 2/3e van de senaat moet hierover besluiten. 7e alinea ➞ besluit gaat niet verder dan alleen het af zetten zelf
- Art II sec 4 ➞ gaat over de president zelf. ‘Conviction of treason, bribery or other high crimes or misdemeaners’ = dit zijn dus de gronden waaronder ambtsdragers kunnen worden afgezet
Art. II section 4 is de centrale bepaling
Impeachment procedure
- President, vicepresident en ambtenaren kunnen uit het ambt worden gezet
- Gronden: hoogverraad, steekpenningen en andere zware misdaden en misdrijven
Impeachment procedure
art 1 section 2 clause 5
- Vooronderzoek door de standing committees. Huis van Afgevaardigden neemt initiatief
- Stelt ‘articles of impeachment’ op ➞ kunnen er een of meerdere zijn
- Stemming met gewone meerderheid
➞ sole power OF impeachment = stelt de aanklacht vast
art 1 section 3 clause 6
- senaat doet zelf vooronderzoek ➞ bewijs voorbij een redelijke twijfel is (beyond a reasonable doubt). Dit is niet een harde juridische maatstaf
- beslist met 2/3 meerderheid over articles of impeachment. Voorzitter normaal vice-president, tenzij de president wordt aangeklaagd, dan chief of justice
art 1 section 3 clause 7
➞ gevolgen
- verwijdering van positie
- kan nooit meer een functie uitoefenen o peen ‘office of honor’, maar geen strafrechtelijke veroordeling
Impeachment gronden
1. Treason
- Misdrijven tegen de integriteit van de VS
2. Bribery
- Staat ook in wetten ➞ omkoping
3. Other high Crimes and Misdemeanors
- Vaag criterium ➞ bestaat geen wettelijke definitie, maar moet wel om ernstige vergrijpen gaan (dus zelfde niveau als treason or bribery)
3 dingen die in de literatuur worden genoemd als high crimes and misdemeanours:
Abusing powers of the office
Behaviour which is incompatible with the function and the purpose of the office
Misusing the office for an improper purpose or for personal gain
Impeachment toepassing
De procedure is sinds 1787 21 keer toegepast, waarvan 15 keer tegen een rechter en 4 keer in zijn geheel tegen een President: Andrew Jackson (1862), Bill Clinton (1998), Trump (2 keer), de procedure tegen Nixon in 1972 is afgebroken, want Nixon trad n.a.v. het watergate schandaal af.
- Het is wel zichtbaar dat sinds de jaren 70 deze procedure vaker wordt gebruikt als een bedreig middel. Er is namelijk geen verantwoording, en dit is de enige manier waarop het parlement de president kan pushen (behalve onderzoek doen)*
Trump 1 impeachment
Het ging hierbij om het vermoeden dat de Russen invloed hadden gehad op de verkiezingsuitslag. Trump wilde daarnaast financiële steun aan Oekraïne intrekken, tenzij zij onderzoek zouden doen naar corruptie door de zoon van Joe Biden. Zelensky zegt dat hij niet onder druk was gezet. Het huis van Afgevaardigden was bezig met het vooronderzoek, zonder dat er officieel een verzoek tot impeachment lag. Trump wilde een eerlijk proces en eiste daarom dat formele verzoek. Het huis start dan formeel het impeachment onderzoek.
➞ Democraten gingen achter gesloten deuren vragen stellen over de betrokkenheid van trump in Rusland
Articles of impeachment:
- Abuse of power: want Oekraïne onder druk gezet door te dreigen steun in te trekken
- Obstruction of Congress: door niet op te komen dagen bij het vooronderzoek
In de Senaat zijn deze twee articles verworpen, omdat gestemd werd volgens de partijlijnen
Trump 2 impeachment
Trump werd niet herkozen en stelt dat er fraude is gepleegd. Zelfs het supreme court gaat niet mee in zijn claim. De verenigde vergadering moet op 6 januari de verkiezingsuitslag formeel vaststellen en de winnaar aanduiden, waarop Trump zijn volgers vraagt te demonstreren op die dag. Het gevolg was de bestorming van het Capitool
Article of impeachment:
- Incitement of Insurrection: aanzetten tot opstand door fraude te insinueren
Senaat was met reces en kon pas later stemmen, als de President dus formeel al was afgetreden. Kun je impeachen als de President formeel al is afgetreden? Volgens de democraten is de impeachment procedure ook om mensen in de toekomst van presidentsverkiezingen uit te sluiten. De republikeinen vinden dat niet. Er is daarom bij lange na geen 2/3 meerderheid in de senaat om te impeachen.
