Minister, Ministerraad, Staatssecretaris - WG 2

Question 1

Wie zit er in de regering

Answer 1

Art 42 GW
➞ koning en ministers

Question 2

Wie zit er in het kabinet

Answer 2

Ministers en staatssecretarissen

Question 3

Wie zit er in ministerraad

Answer 3

Ministers en minister-president (art 45 Gw)

➞ ministerraad zegt iets over de interne bevoegdheden van ministers in verhouding met het ministerraad. Ministerraad gaat over het algemene regeringsbeleid, maar de ministers zelf niet.
- de kamers controleren over de regering
- de kamers gaan ook over het algemene regeringsbeleid

Question 4

Wat kunnen de staatssecretarissen doen in ministerRAAD?

Answer 4

Ze nemen geen beslissingen, maar kunnen wel advies geven aan het ministerraad
➞ nemen deel aan de beraadslaging: art 3 lid 1 sub d RvoMR

Question 5

Wat is de minister-president in het ministerraad

Answer 5

= de voorzitter (art 45 lid 2 Gw)
- heeft een doorslaggevende stem (art 11 lid 3 RvoMR)
- regelt de orde van werkzaamheden

Question 6

Regeringsbeleid

Answer 6

• art 45 lid 3 GW: reglement van beraadslaging algemeen regeringsbeleid
• art 4 RvoMR: geeft indicatie wat onder het regeringsbeleid valt (niet alles)

➞ tijdens kabinetsformatie komt het regeerakkoord tot stand

Ministerraad gaat over het algemene regeringsbeleid (ministers zelf niet)
・ kamers controleren de regering
・ de kamers gaan ook over het algemene regeringsbeleid

Question 7

Homogeniteit van het kabinetsbeleid

Answer 7

Ministers (en staatssecretarissen) zijn gehouden te handelen naar besluiten van de ministerraad (art 12 lid 2 RvOMR)
A. Materiële homogeniteit
Dat ministers naar buiten toe met één mond spreken
- ze moeten het beleid verdedigen, ook al zijn ze er niet mee eens (ze moeten zich neerleggen bij het meerderheidsbesluit)

B. Formele homogeniteit
Geheimhoudingsplicht
- art 12 & 26 RvoMR

Question 8

Ministers (wat zijn ze & wat doen ze)

Answer 8

Zijn deel van de regering (art 42 Gw)
- worden ontslagen en benoemd bij Koninklijk Besluit

Tijdens het kabinetsformatie wordt er gekeken naar de samenstelling van de ministers

Ministers hebben leiding over ministeries:
- geeft leiding en is verantwoordelijk voor de inrichting van organisatie van ministerie
- minister is de baas over de ambtenaren (wie waar zit, instellen ontslaan ➞ ook inhoudelijk aansturen)

Question 9

“Minister van”

Answer 9

= hebben portefeuille
- art 44 Gw
Hebben de leiding van een ministerie en zijn lid van de ministerraad (45 Gw). Zij kunnen een staatssecretaris aan zich verbinden en deze aanwijzingen geven (art 46 Gw), contrasigneren koninklijke besluiten, zijn inlichtingen verschuldigd aan de kamers
Conflict over welk minister over welk onderwerp gaat? ➞ art 6 RvoMR: minister-president kan hier iets over zeggen en heeft het laatste woord hierover

Question 10

Primus inter pares

Answer 10

= eerste onder de gelijke
minister president
Staatsrechtelijk niet te beschouwen als regeringsleider want dat staat nergens benoemd. Benoemd zelf geen ministers en heeft niet meer stemmen. Andere landen zien hem vaak wel als regeringsleider (Premier heeft zich op Europees vlak steeds verder ontwikkeld)

• art 45 lid 2 Gw
• art 48 Gw
• art 11 lid 3, art 9 lid 1 en art 16 RvoMR

➞ een iets andere bevoegdheid vergeleken met de andere ministers

Question 11

Minister president feitelijk

Answer 11

De voorzitter van de raad (art 2 lid 2 RvOMR en _art 45 lid 2 Gw). Verantwoordelijk voor het vaststellen de agenda (art 9 RvOMR) en geeft de doorslag als de stemmen staken (art 11 lid 3 RvOMR)
- komt het vaakst in beeld
- spreekt wekelijks de koning
- heeft elke week eigen conferentie
- art 15 EU: regeert als regeringsleider binnen de Europese Raad

Question 12

Ministers zonder portefeuille

Answer 12

“Minister voor” = zonder portefeuille
➞ heeft geen leiding over ministerie (art 44 lid 2 Gw)
Ze zijn verbonden aan een departement, maar staan niet aan het hoofd van het departement

• nemen deel aan ministerraad en kunnen koninklijke besluiten ondertekenen
• zijn afzonderlijk en daarom niet ondergeschikt aan een ‘minister van’

Question 13

Staatssecretaris

Answer 13

➞ zijn ondergeschikt aan een minister (46 lid 2 Gw)
- zitten niet in een ministerraad (verder wel dezelfde bevoegdheden als een minister)
- benoeming en ontslagen bij koninklijk besluit
- worden tijdens kabinetsformatie al voorgedragen aan ministers (ook als ze dit niet willen)
Een lid van de partij die deelneemt aan de regeringscoalitie. Lid van het kabinet, maar niet van de ministerraad, maar legt wel zelfstandig verantwoordelijk af in het parlement
—
・ zorgt voor minder werklasten voor minister ➞ ze nemen een deel over
・ betere verdeling in het kabinet ➞ kan meer posten verdelen etc.
・ extra beleidsterrein wordt gepopulariseerd

dubbele verantwoording verschuldigd
A. Jegens het parlement
B. Jegens de minister

taakomschrijving wordt tijdens kabinetsformatie al gedaan

Question 14

Redenen om te kiezen voor minister zonder portefeuille

Answer 14

• is niet ondergeschikt
• hebben nog wel stem in ministerraad
• de kleiner de raad, de makkelijker het is om tot een beslissing te komen
• scheelt geld en makkelijker om je beleid af te stemmen

Question 15

Stemmen in de ministerraad

Answer 15

art 11 lid 1 RvO van de Ministerraad
Iedere aanwezige heeft 1 stem. Ministerraad besluit bij stemming, bij meerderheid van het aantal toegebrachte stemmen
- staatssecretarissen hebben slechts een raadgevende stem, maar deze telt niet echt mee. Dit geldt ook voor gevolmachtigde ministers (BES-eilanden)

Question 16

Taak en bevoegdheid van ministerraad

Answer 16

➞ art 45 lid 3 Gw
Ministerraad beraadslaagt en besluit over het algemeen regeringsbeleid en bevordert de eenheid van dat beleid
Staat ook in artikel 4 van RvOMR, lid 1 en 2 preciezer waarover
- collectieve bevoegdheid. Het regeringsbeleid moet dus bv binnen de ministerraad worden besproken

Question 17

Als de minister-president een staatssecretaris wilt ontslaan, moet hij dat dan aan de ministerraad voorleggen?

Answer 17

Art 4 RvOMR staat onder K dat de minister-president voor koninklijke besluiten tot benoeming en ontslag van ministers en staatssecretarissen een voordracht moet doen.
Voor een K-B is een handtekening van de koning en ten minste een minister vereist (art 48 Gw), en daarnaast volgt uit het RvOMR dat in de ministerraad moet worden beraadslaagt over de voordracht van het ontslag
➞ dus JA

Question 18

Ministers

Answer 18

Benoeming in art 43 Gw en taak in art 44 lid 1 Gw. Ministers zijn verantwoordelijk voor een bepaald beleidsterrein en zij geven politieke leiding aan een departement. Ministers zijn belast met bestuur op hun beleidsterrein (hieronder valt bijvoorbeeld de benoeming van personen in bepaalde functies)
Voor veel ministers is ook het vertegenwoordigende van NL in internationale instellingen, vooral in diverse raden van de EU, een belangrijke taak

➞ ministers moeten eed afleggen (art 49 Gw)

Question 19

Wie beslist uiteindelijk over de verdeling van de minister- en staatssecretarisposten?

Answer 19

Tijdens de kabinetsformatie en coalitieonderhandeling wordt de verdeling van minister en staatssecretarissen geregeld. Partijen krijgen beleidsterreinen na overleg met coalitiepartijen en de partij bepaald dan wie er op welke post komt
➞ de coalitiepartijen bepalen dat dus zelf

Question 20

Welke redenen zijn relevant voor de keuze voor een minister, staatssecretaris of minister zonder portefeuille?

Answer 20

➞ een staatssecretaris moet over het algemeen nodig geacht worden. Ze zitten niet in de ministerraad en zijn ondergeschikt aan de minister
Voordeel van een minister zonder portefeuille is dat de regering kan laten merken dat ze en onderwerp toch wel dusdanig belangrijk achten. Hij kan zijn eigen beleid maken (bv minister voor stikstof)
Als je de ministerraad niet te groot wilt maken, kun je een staatssecretaris ermee belasten.

• als je een ministerie in wilt stellen, zul je dus ook een minister ‘van’ moeten zijn (art 44 lid 1 Gw)