Kamerlid en Politieke Partij - WG 4 Flashcards
Fractie vs politieke partij
Fractie = de volk vertegenwoordigers (leden) die op dezelfde lijst staat, die ook terug komen bij de Kamer. Dus die tot de politieke partij behoort (alle leden van CDA vormen de CDA fractie) ➞ zie art 5.1 RvoTK
Politieke partij = een privaatrechtelijke vereniging
Groepen in de Tweede Kamer
(Bijv groep Omtzicht)
= mensen die zich afsplitsen van een fractie ➞ art 5.2 RvoTK
Heeft ook gevolgen als je een groep bent:
- financiële bijdrage wordt minder
- minder spreektijd
- mag minder vragen stellen
➞ dus als groep heb je minder rechten dan een fractie. Dit is om te ontmoedigen om af te splitsen van fracties ➞ je wilt dit voorkomen zodat er minder versplintering is
Toch, elke kamerlid is via democratie gekozen, dus je kan zeggen dat het oneerlijk is dat sommige kamerleden minder rechten hebben dan andere
Politieke partijen
➞ privaatrechtelijke vereniging (BW)
Rechter kan in uiterste gevallen een vereniging verboden verklaren indien zijn in strijd zijn met de orde of goede zede ➞ art 2:20 BW (dus ook een politieke partij kan in sommige gevallen verboden worden)
kieswet zien we iets terug over politieke partijen (kieslijst)
wet financiering politieke partijen (WFPP): hier wordt geregeld hoe subsidies worden geregeld
- volgens deze wet ben je pas een politieke partij als je bij de laatste verkiezingen ene zetel hebt behaald
In NL zijn politieke partijen heel belangrijk want ze stellen de kandidaat lijsten samen. Die lijst bepaald dan wie er in de tweede kamer komt
Politieke partijen in het publiekrecht
In de grondwet vinden we niks terug over politieke partijen. Bevoegdheden worden toegekend aan de Kamerleden, maar dus niet aan een politieke partij
Verbod van last
verbod van last = geldigheid van een stem kan niet worden aangetast door een verbintenis (met iemand anders)
- in de praktijk wordt het ruimer geïnterpreteerd
➞ beginsel van vrij mandaat (art 67 lid 3 Gw)
= bevoegdheid komt toe aan de kamerlid zelf en niet de fractie ➞ kamerlid mag niet zo zeer worden beïnvloed door externe factoren
➞ wordt ook wel de rest functie van verbod last genoemd
HR arubaanse verkiezingsafspraak
Was in strijd met beginsel van vrije mandaat. Dus het beginsel van vrij mandaat is ingebakerd in het verbod van last
Parlementaire immuniteit
➞ art 71 Gw
Kunnen niet worden vervolgd of onrechte aangesproken
- tijdens de vergadering (commissies)
- schriftelijk (ook stukken die van te voren zijn opgestuurd ten behoeve van de vergadering) of mondeling
Rechter gaat niet over wat er in het parlement gebeurd. Alles valt onder de immuniteit, zelfs als het beledigend is. Moet wel echt over iets schriftelijks of mondeling zijn
Integriteit
Als je je laad Leiden door personalisme belangen = niet integer handelen
➞ je moet altijd het algemeen belang behartigen
Normen:
- art 60 Gw (geen giften of gunsten accepteren die schadelijk kunnen zijn of kunnen beïnvloeden)
- gedragscode kamerleden
- art 57 Gw: incompatibiliteiten (functies die je niet tegelijkertijd mag beoefenen)
- reglement van orde tweede kamer - art 5 10.9 ➞ moet opgeven wat voor giften ze krijgen en van wie, nevenactiviteiten aangeven (zorgt voor openbaarheid)
Gündogan t. Volt zaak (7 feb 2023)
Er was een geschil binnen de partij ➞ meldingen van grensoverschrijdend gedrag en dit leidde tot de schorsing van Gündogan.
Rechter moest bepalen of de schorsing onrechtmatig was en of de beëindiging van lidmaatschap onrechtmatig was.
Rechtbank oordeelde dat het wel onrechtmatig was, en het Hof niet. Was namelijk een fractie reglement van Volt, kende geen grond om te schorsen en beëindiging kon pas na een paar bepaalde stappen. Ook moest er een waarschuwing gegeven worden, dus zei de rechtbank dat de beëindiging onrechtmatig was.
Hof kwam toch tot een ander oordeel. Art 67 lid 3 Gw ging het over (verbod van last en beginsel van vrije mandaat). Kamerlid moet vrij zijn om te bepalen met wie hij wel of niet wilt samenwerken, dus kan niet door de rechter gedwongen worden om samen te werken. Om Gundogan terug te zetten in de fractie (wat de rechtbank had gedaan), is dit helemaal niet vrijwillig.
Zuiveringseed
= art 60 Gw
Je mag geen giften geven of beloven
Partij betaald pas tijdens lidmaatschap, dus je hoeft niet vooraf te betalen om op die lijst te staan.
Leden stemmen zonder last
= art 67 lid 3 Gw
Het kabinet heeft een Wet op de politieke partijen in voorbereiding. Een conceptversie van het wetsvoorstel is in internetconsultatie geweest (internetconsultatie.nl/wpp/b1). Zoek daarin op hoe het kabinet het verbod van politieke partijen wil regelen. Geef weer wat de verschillen zijn met de huidige regeling.
Verschil met nieuwe regeling is dat de procedure anders is. In de nieuwe kan alleen de HG een politieke partij verbieden (PG bij Hoge Raad).
Ook is het criterium anders geworden. Moet een dreiging vormen voor de democratische rechtsstaat. Eerst moest het gaan om werkzaamheden in strijd met goede zede en openbare orde. Het is dus wel wat preciezer geformuleerd.
➞ ook meer transparantie verplichtingen
Integriteitsnormen voor kamerleden
- Zuiveringseed: art 60 Gw ➞ leden beloven aan de TK dat ze geen giften e.d. ontvangst te hebben genomen om kamerlid te worden. Het mag als afdracht van geld pas start nadat je kamerlid bent
- Bv art 57 Gw: incompatibiliteiten parlementsleden
- Geheimhoudingsplicht: RvOTK
- Opgeven van nevenactiviteiten
- Netjes gedragen: RvOTK
➞ art 15.16-15.21 RvOTK
Integriteitsnormen voor kamerleden
- Zuiveringseed: art 60 Gw ➞ leden beloven aan de TK dat ze geen giften e.d. ontvangst te hebben genomen om kamerlid te worden. Het mag als afdracht van geld pas start nadat je kamerlid bent
- Bv art 57 Gw: incompatibiliteiten parlementsleden
- Geheimhoudingsplicht: RvOTK
- Opgeven van nevenactiviteiten
- Netjes gedragen: RvOTK
➞ art 15.16-15.21 RvOTK
