Podwzgórze i przysadka Flashcards
Co produkuje podwzgórze?
GHRH GHIH (=somatostatyna) PRH PIH (uwalniający/hamujący prolaktynę) TRH uwalniający tyreotropinę CRF uwalniający kortykotropinę GnRH uwalniający gonadotropinę
Co jest syntezowane w przysadce?
GH - hormon wzrostu TSH - tyreotropina PRL - prolaktyna ACTH - kortykotropina FSH - stymuluje rozwój pęcherzyków LH - luteinizujący
SERMORELINA
czym jest, do czego służy?
- syntetyczny analog GHRH
- diagnostyka niedoboru hormonu wzrostu
- kacheksja w AIDS
- terapeutycznie: niedobór GH z powodów podwzgórzowych
SERMORELINA, co się dzieje po podaniu?
Jak wzrasta poziom hormonu wzrostu –> przyczyna niedoboru leży w podwzgórzu
Jak NIE wzrasta poziom hormonu wzrostu -> przysadkowa przyczyna niedoboru
TESAMORELINA
analog GHRH
-zapobieganie lipodystrofii przy terapii inhibitorami proteazy
Jaka endogenna substancja stymuluje wydzielanie GH?
oraz jak działa?
GRELINA,
produkowana w przewodzie pokarmowym, niezależnie od układu GHRH/GHIH
Działa na PRZYSADKĘ poprzez własny receptor.
SOMATOSTATYNA, co robi?
Hamuje wydzielanie GH przez przysadkę oraz hamuje wydzielanie hormonów jelitowych i trzustkowych.
Działa poprzez 5 rodzajów receptorów –> SSTR1…SSTR5
Wymienić analogi SOMATOSTATYNY
OKTREOTYD
LANREOTYD
PAZYREOTYD
terapia guzów gruczalków przysadki gruczołowej
Receptory somatostatynowe na zdrowej przysadce
SSTR1
SSTR2
SSTR3
SSTR5
Receptory somatostatynowe na nowotworze złośliwym przysadki?
SSTR2
SSTR5
OKTREOTYD
LANREOTYD
- analogi somatostatyny
- stymulują receptor SSTR2
OKTREOTYD - dawkowanie
Standardowo: iniekcje co 8 godzin
Oktreotyd LAR (lek zamknięty w polimerowych mikrosferach): raz w miesiącu
LANREOTYD - dawkowanie
Formuła długo działająca: 1/tydzień
W formie żelu: 1x/miesiąc
PRAZYREOTYD
-stymuluje SSTR-1/2/3/5
nadzieja na leczenie dużych guzów litych i terapię akromegalii opornej na stosowane dotychczas leki
Analogi somatostatyny - zastosowanie
- Akromegalia
- Nieoperacyjne guzy neuroendokrynne PP
- Krwawienie z żylaków przełyku
Analogi somatostatyny a nieoperacyjne guzy neuroendokrynne PP
Komórki nowotworowe mają receptory dla GHIH.
Somatostatyna potrafi zahamować produkcję przez te komórki m.in. VIP i zniwelować objawy zespołu rakowiaka
Analogi somatostatyny, a krwawienie z żylaków przełyku
- zahamowanie produkcji czynników naczyniorozszerzająych + obkurczanie tętnic
- skuteczne tak samo jak wazopresyna/ chirurgiczna skleroterapia
WAPREOTYD
WAPREOTYD
- zaprojektowany do leczenia krwawień z żylaków przełyku
- podawany dożylnie w bolusie a później w powolonym wlewie
działa na SSTR 2/5
w mniejszym stopniu na SSTR4
Analogi somatostatyny - dnp
Zaburzenia żołądkowo- jelitowe
- Powstawanie kamieni żółciowych
- Hamowanie uwalniania insuliny z wysepek Beta
Jakie receptory dopaminowe znajdziemy w przysadce?
D2
BROMOKRYPTYNA (na co to, jak działa)
- terapia akromegalii
- niewybiórczy agonista receptorów dopaminowych
KABERGOLINA
- terapia akromegalii
- guzy przysadki wydzielające TSH lub PRL
- wybiórczy agonista D2
Inne, mało skuteczne, preparaty podawane w przypadku akromegalii –> zwiększają sygnalizację dopaminergiczną
LIZURYD
PERGOLID
CHINAGOLID
TERGURYD
KABERGOLINA BROMOKRYPTYNA DNP
- Zaburzenia żołądkowo-jelitowe
- Zawroty głowy
- Bardzo duże dawki: zaburzenia funkcjonowania zastawek serca
Agoniści receptorów dopaminowych a przysadka?
Mechanizm paradoksalny:
-warunki fizjologiczne: agoniści dopaminowi WZMAGAJĄ produkcję hormonu wzrostu
-nadmierne wydzielanie GH: agoniści dopaminowi HAMUJĄ produkcję hormonu wzrostu
Dlaczego agoniści dopaminowi są fajne?
Można podawać je, w przeciwieństwie do analogów somatostatyny, drogą doustną.
PEGWISOMANT
- sztucznie otrzymany analog GH
- konkuruje z naturalnym GH o miejsce wiązania na jego receptorze
- codzienne zastrzyki podskórne
- bardzo skuteczny
Co daje pegylacja PEGWISOMANTU
- wydłuża t1/2
- zmniejsza ryzyko reakcji immunologicznej
Jak leczyć karłowatość?
SOMATROPINA - analog GH identyczny z naturalnym
SOMATREM - analog GH wydłużony o dodatkową metioninę
Zespół Larona
Mutacja, która unieczynnia sygnalizację wewnątrzkomórkową przez receptor dla GH
stężenie GH: podwyższone lub w normie ale ani endogenny ani egzogenny hormon nie powoduje powstawania IGF
MEKAZERMINA
=IGF-1 (identyczna)
-leczenie zespołu Larona
Z czym warto łączyć MEKAZERMINĘ?
co to daje + zastosowania + przeciwskazania
Z IGFBP-3 IGF binding protein 3
korzystne u pacjentów u których powstały przeciwciała przeciwko GH w trakcie terapii egzogennym GH
-u osób u których podawanie samego IGF-1 wywoływało hipoglikemię
- kacheksja nowotworowa/AIDS
- stwardnienie zanikowe boczne
-NIE PODAWAĆ w zespole Larona
