Kości Flashcards
Jak działa PTH na jelito?
Ułatwia wchłanianie witaminy D
Jak działa D3 na przytarczyce?
HAMUJE syntezę PTH
Jak działa D3 na kości?
Zwiększa aktywność osteoKLASTÓW
Stymuluje RESORPCJĘ kości
D1
KALCYFEROL (w tranie)
D2
ERGOKALCYFEROL (rośliny narażone na działanie UV)
D3
CHOLEKALCYFEROL Powstaje w skórze z 7-dehydrocholesterolu pod wpływem UV SYNTETYZOWANA PRZEZ CZŁOWIEKA
Metabolizm witaminy D3 do czynnej postaci
1) Hydrokslyacja w pozycji 25 - WĄTROBA 2)Hydroksylacja w pozycji 1 - NERKI
KALCYTRIOL?
W pełni aktywny produkt metabolizmu D3 1,25(OH)2CHOLEKALCYFEROL
Jaka D3 dla pacjentów z niewydolnością wątroby?
KALCYFEDIOL (hydroksylowana w pozycji 25, wystarczą nerki i wio)
Jaką D3 podać pacjentom z niewydolnością nerek?
ALFAKALCIDOL - pochodna D3
DOKSERKALCYFEROL - pochodna D2 (obie hydroksylowane w pozycji 1, wystarczy proces w wątrobie)
Co stymuluje hydroksylazę działającą w pozycji 1?
PARATHORMON
Kiedy podać KALCYTRIOL?
-Niedoczynność przytarczyc -Krzywica oporna na wit D -Osteodystrofia nerkowa -Dializowani
Na co uważać przy podawaniu KALCYTRIOLU pacjentom dializowanym?
Na hiperfosfatemię
Jak działa KALCYTRIOL?
HIPERKALCEMIA HIPERFOSFATEMIA -polepsza wchłanianie wapnia w jelicie -zwiększa resorpcję Ca2+ w nerkach -zwiększa ilość aktywnych osteoKLASTÓW -hamuje PTH
Nietypowe zastosowanie pochodnych wit D?
Kalcytriol produkowany przez MAKROFAGI hamuje limfocyty T, ale nie można go stosować bo ryzyko hiperkalcemii. TAKALCYTOL KALCYPOTRIOL —> pochodne witaminy D o mniejszych właściwościach hiperkalcemizujących stosowane w ŁUSZCZYCY.
Efekty działania PTH?
HIPERKALCEMIA H I P O FOSFATEMIA -zwiększa wchłanianie D3 w jelicie -aktywuje hydorksylację D3 w nerkach -zwiększa resoprcję zwrotną wapnia i zmniejsza fosforanoów
Co dzieje się jak PTH działa na kości długo?
-PTH pobudza osteoblasty do produkcji białka wyłapującego IGF-1 -Pobudza ekspresję RANKL na osteoblastach —>osteoklasty RANK łączą się z RANKL i resorpcja
Co dzieje się jak PTH działa na kości krótko?
Interakcja może trwać maks. dwie godziny. Wzrost [cAMP]–> mniejsza apoptoza osteoblastów– —>większe wytwarzanie IGF-1 wzrost masy kości
TERYPARYD
Krótko działający analog PTH, właściwości KOŚCIOTWÓRCZE t1/2 = 1h OSTEOPOROZA OBU PŁCI
Komu podasz regulrny PTH?
Pacjentom z hipokalcemią powstałą w wyniku niedoczynności przytarczyc
Krótko działający analog PTH, właściwości KOŚCIOTWÓRCZE
TERYPARYD
ASFOTAZA ALFA
-zawiera domenę katalityczną alkalicznej fosfatazy -leczenie HIPOFOSFATAZJI -podawać podskórnie
Jak działa fosfataza alkaliczna? Jaka choroba?
Produkowana przez osteoblasty Przy udziale wody hydrolizuje pirofosforan który jest inhibitorem mineralizacji. Zwiększa się stężenie HPO42- i mineralizacja Choroba = hipofosfatazja, niedobór fosfatazy na osteoblastach i chondrocytach. Zaburza mineralizację prowadząc do krzywicy
Co oprócz D3 i PTH bierze udział w homeostazie fosforanowej?
FOSFATONINY Najważniejsza: FGF23
Gdzie są receptory dla KALCYTONINY
Osteoklasty Wzrost cAMP–>hamowanie aktywności osteoklastów HIPOKALCEMIA
Jak podać kalcytoninę?
DONOSOWO/ PARENTERALNIE
Co ma większe powinowactwo do receptora niż ludzka KALCYTONINA?
KALCYTONINA ŁOSOSIOWA jest też wolniej rozkładana –> kilkadziesiąt x silniejsza!!!
Największy problem przy stosowaniu KALCYTONINY i jak długo można ją stosować?
Desensytyzacja własnych receptorów, można stosować przez maksymalnie dwa lata w chorobie Pageta i hiperkalcemii
Dlaczego kalcytonina nadaje się do podania przy przerzutach nowotworowych do kości?
Oprócz działania kościotwórczego ma działanie analgetyczne.
GKS a kości?
- GKS hamują wchłanianie wapnia w jelitach i resorpcje w nerkach!!!!! Następuje aktywacja przytarczyc –> resorpcja kości.
- Hamują dojrzewanie i aktywność osteoBLASTÓW i stymulują ich apoptozę. U T R A T A M A S Y K O S T N E J
Hormony tarczycy a kości?
Nadczynność tarczycy –> aktywacja osteoKLASTÓW U T R A T A M A S Y K O S T N E J
Hormony płciowe a kości?
Estrogeny i androgeny SPOWALNIAJĄ przebudowę kości —> zachowanie prawidłowej masy i gęstości kości Hamują produkcję cytokin (IL6) przez osteoBLASTY—————>mniejsza rekrutacja osteoKLASTÓW.
Estrogeny a komórki kości?
Hamują apoptozę osteoBLASTÓ„ Indukują apoptozę osteoKLASTÓW
Leki hamujące resorpcję kości?
Preparaty w trakcie HTZ Modulatory estrogenowe Bisfosfoniany Kalcytonina
Leki stymulujące powstawanie kości?
-krótkodziałające preparaty PTH -preparaty D3
Jaki związek ma jednocześnie działanie przeciwresorpcyjne i stymulujące kościotworzenie?
Związki strontu
Standardowo preparaty wit. D zawierają?
D3 - cholekalcyferol D2- ergokalcyferol a wszyskite podajemy doustnie
KALCYTRIOL (co to, kiedy stosować, z czym podawać?)
W pełni aktywowana D3 Podawany gdy istotna jest szybkość działania -tężyczka po usunięciu przytarczyc -istnieje forma dożylna!!! -podawać z wapniem
Który preparat D3 można dożylnie?
KALCYTRIOL
DIHYDROTACHYSTEROL
-syntetyczny analog D2 -nie wymaga hydroksylacji do aktywności -działa szybko i krótko -bardziej aktywny niż inne pochodne D pod względem mineralizacji tkanki kostnej
Która pochodna D nie wymaga aktywacji w wątrobie/nerkach?
DIHYDROTACHYSTEROL
Co się dzieje w niewydolnośći nerek i dlaczego podajemy D3?
Nerki nieaktywne–> zaburzenie hydroksylacji –> mało aktywnej witaminy D –> zaburzone wchłanianie wapnia—>hipokalcemia–> nadczynność przytarczyc wtórna
Jakie formy witaminy D wygaszają nadczynność przytarczyc?
ALFAKALCIDOL [1lafa(OH)D3] DOKSERKALCYFEROL [1lafa(OH)D2] ale trzeba w tej sytuacji kontrolować HIPERFOSFATEMIĘ
Terapia witaminą D - dnp
-powstawanie zwapnień pozaszkieletowych (gł tętnice wieńcowe)
Co stosujemy jeszcze na nadczynność przytarczyc?
PARAKALCYTOL leki wiążące fosforany kalcymimetyki
PARAKALCYTOL
-leczenie nadczynności przytarczyc??? -pochodna D2 -zmniejsza stężenie PTH o 50% -mniejszy wzrost stężenia wapnia niż po kalcytriolu
Substancja sekwestrująca fosforany?
Podajemy żeby się nie wchłaniały - ograniczanie ryzyka hiperfosfatemii przy terapii wit D
CHLOROWODOREK SEWELAMERU
-substancja sekwestrująca fosforany -wywołuje kwasicę i hiperklacemię -nie używamy
WĘGLAN SEWELAMERU WĘGLAN LANTANU
-substancja sekwestrująca fosforany -ograniczanie ryzyka hiperfosfatemii przy terapii wit D
CYNAKALCET
Kalcymimetyk Uwrażliwia receptor wapniowy na komórkach przytarczyc -Spadek produkcji PTH
-substancje sekwestrująca fosforany - ograniczanie ryzyka hiperfosfatemii przy terapii wit D
WĘGLAN SEWELAMERU WĘGLAN LANTANU
Co podać w razie NIEDOCZYNNOŚCI przytarczyc?
-Preparaty wapnia, doustnie (jak tężyczka to dożylnie) -ALFAKALCIDOL/KALCYTRIOL -TERYPARATYD
TERYPARYD dnp
Zwiększona częstość mięsaków (max dwa lata)
KALCYTONINY wskazania
podskórnie: -osteoporoza -ch. Pageta -hiperkalcemia -przerzuty nowotworowe
Najczęściej stosowany DOŻYLNY preparat wapnia?
GLUKONIAN WAPNIA
Największa biodostępność wśród preparatów wapnia?
CYTRYNIAN WAPNIA
Najczęściej stosowany preparat wapnia?
WĘGLAN WAPNIA
Czy samo wapno działa u kobiet?
Nie, częstość złamań się nie zmniejsza
Jak działa PTH na nerki?
Wspomaha hydroksylację witaminy D w pozycji Ialfa
Zwiększa resorpcję zwrotną wapnia
Zmniejsza resorpcję fosforanów