Hormony płciowe Flashcards
Substancja produkowana przez podwzgórze mająca wpływ na hh płciowe
GONADORELINA
(GnRH)
—-> pod jej wpływem przysadka wytwarza FSH i LH
Trzy naturalne estrogeny
ESTRON
ESTRADIOL
ESTRIOL
Proporcje naturalnych estrogenów
ESTRON - najmniejsze stężenie prekursor najważniejszego -> ESTRADIOLU
“Metody produkcji” estradiolu w organizmie człowieka
1) Z estronu w reakcji ODWRACALNEJ
(dehydrogenaza hydroksysteroidowa)
2)Z testosteronu w reakcji NIEODWRACALNEJ
(aromataza)
(początkiem obu tych reakcji jest andostendion)
Estrogen dominujący podczas ciąży
ESTRIOL
produkowany przez łożysko
Receptory i mechanizmy działania estrogenów
jakie, gdzie się znajdują
1) Receptory klasyczne
- -ERalfa/ERbeta
- -zlokalizowane w cytoplazmie
- -efekty GENOMOWE
2) Receptor błonowy - białko G
- -efekty szybkie, niegenomowe
- -wzrost produkcji IP3–>NOS–>rozszerzenie naczyń
Do czego mogą służyć związki oddziałujące jedynie z błonowym receptorem estrogenowym?
Pobudzenie białka G–> wzrost produkcji IP3–>NOS————–>rozszerzenie naczyń
Wzrost proliferacji i migracji komórek śródbłonka
Ważne funkcje progesteronu?
- Endometrium przechodzi pod jego wpływem w fazę sekrecyjną - możliwość implantacji zarodka
- Podtrzymywanie ciąży
- Antagonizm względem receptora mineralokortykosteroidowego
- Supresja odporności
Receptory dla progesteronu?
Cytoplazmatyczne A i B
Różny efekt działania
Jajnik, macica, gruczoł sutkowy, kości
Do czego używamy estrogenów jako leków?
Samodzielnie lub w połączeniu z gestagenami:
- leczenie objawów przekwitania
- hamowanie płodności
Najczęściej stosowane estrogeny naturalne i ich syntetyczne odpowiedniki?
ESTRADIOL - metynyloestradiol
ESTRIOL - MESTRANOL
Estrogeny koniugowane?
Uzyskiwane z moczu ciężarnych klaczy,
zawierają pochodne siarczanowe estrogenów
Drogi podaży estrogenów?
- Najczęściej doustnie
- Żel dopochwowy
- Plastry
- Preparaty depot
- Spray do nosa
Dlaczego warto stosować estrogeny w plastrach?
Nie idą do wątroby, nie ulegają inaktywacji, możliwość podawania mniejszych dawek.
Doustna droga podaży estrogenów?
Inaktywacja podczas przejścia przez wątrobę, syntetyczne ulegają temu procesowi w mniejszym stopniu.
Estrogeny w preparacie depot?
CYPIONIAN ESTRADIOLU
WALERIAN ESTRADIOLU
Estrogeny dnp
- Stymulacja receptorów estrogenowych w gruczole sutkowym i endometrium.
- Nadciśnienie tętnicze
- Zaburzenia zakrzepowo-zatorowe
- Kamica żółciowa
Estrogeny a RAA?
Stymulują syntezę angiotensynogenu
Estrogeny a krzepnięcie?
Pobudzają OSOCZOWE czynniki krzepnięcia
Estrogeny a żółć?
Zwiększają w niej zawartość cholesterolu
SERM?
co to, do czego zaliczyć
Selective estrogen receptor modulator
Agoniści/antagoniści receptorów estrogenowych zaliczane do ANTYESTROGENÓW
W jednych tkankach są agonistami, w innych antagonistami
Czysty antagonista estrogenowy?
FULWESTRANT
Wymienić SERM
- KLOMIFEN
- OSPEMIFEN
- TAMOKSYFEN
- RALOKSYFEN
- LAZOKSYFEN
- BAZEDOKSYFEN
- ARZOKSYFEN
FULWESTRANT
- Kompetycyjny ANTAGONISTA ER
- Rak sutka z receptorami estro
FULWESTRANT dnp
Zahamowanie estrogenów
- uderzenia gorąca
- osteoporoza
- zmiany w błonie śluzowej pochwy
KLOMIFEN
agonista/antagonista? zastosowanie, dawkowanie, dnp
- estrogeny nieobecne: słaby AGONISTA
- duże stężenie estrogenów: ANTAGONISTA
Niepłodność wywołana przez duże stężenie estrogenów
(odblokowanie produkcji FSH i LH)
Podawać od 5 do 10 dnia cyklu
DNP: CIĄŻE MNOGIE
TAMOKSYFEN
agonista/antagonista? zastosowanie, dnp
- Prekursor SERM
- gruczoł sutkowy: ANTAGONISTA
- endometrium, kości: AGONISTA
Zapobieganie i leczenie raka sutka z receptorami ER,
nie wywołuje osteoporozy
DNP: przerost endometrium - krwawienia
RALOKSYFEN
czym jest, porównać z TAMOKSYFENEM, coś o złamaniach, dnp
SERM
- w odróżnieniu od TAMOKSYFENU nie pobudza ER w endometrium
- tak jak TAMOKSYFEN chroni przed rakiem inwazyjnym sutka, ale nie chroni przed nieinwazyjnym
- zmniejsza ilość złamań kręgosłupa i tylko kręgosłupa
DNP: udary mózgu i choroby zakrzepowo-zatorowej
LAZOKSYFEN
czym jest, jak działa na ER w macicy, co ciekawego robi
- SERM
- pobudza ER w endometrium
- u pacjentów z osteoporozą zmniejsza ilość złamań kości
- zmniejsza ryzyko:
- –ChNS,
- –nowotworu INWAZYJNEGO sutka,
- –udarów mózgu
DNP: krwawienia z macicy
BAZEDOKSYFEN
(dla kogo? co robi z macicą? jak wpływa na kręgosłup? dnp
SERM
- dla pacjentek o dużym ryzyku zachorowania na raka endometrium
- NIE zwiększa ryzyka krwawień z macicy i nie pobudza rozwoju nowotworu endometrium
- ZMNIEJSZA ryzyko łamania kręgosłupa
dnp: wzrost ryzyka zatorowości
Do jakiej grupy zaliczyć FULWESTRANT i BAZEDOKSYFEN
SERD
selective estrogen receptor degraders
Łączą się z ER i wywołują regulację w dół
Stosowane w raku piersi
Łagodzenie objawów menopauzy
Co zastosować z SERD aby zmniejszyć objawy menopauzy?
Estrogeny koniugowane
ARZOKSYFEN
jedyne co robi to zmniejsza częstość łamania kręgosłupa
i nic więcej
i nikt tego gówna nie stosuje
i nigdy nie będzie
OSPEMIFEN
- hamuje wpływ menopauzy na bonę śluzową pochwy
- leczenie dyspareunii
Jak można zahamować aktywność estrogenów?
- Antagoniści/modulatorzy
- Inhibicja enzymów: aromataza
Wymienić inhibitorów aromatazy
ANASTROZOL
LETROZOL
EKEMESTAN
Inhibitory aromatazy steroidowe
EKEMESTAN
Inhibitory aromatazy niesteroidowe
ANASTROZOL
LETROZOL
Inhibitory aromatazy
- Nowotwór sutka, drugi rzut po TAMOKSYFENIE
- Pierwszy rzut jeśli nowotwór jest zaawansowany
Często podawane naprzemiennie z TAMOKSYFENEM
(ze względu na to, że TAMOKSYFEN zwiększa ryzyko raka endometrium)
dnp: artralgie, bóle mięśniowe, bóle kości, objawy ginekologiczne
Dlaczego nie da sięstosować endogennego progesteronu jako leku?
- Inaktywacja w wątrobie
- Krótkie t1/2
Estry progesteronu?
- MEGESTROL
- HYDROKSYPROGESTERON
- MEDROKSYPROGESTERON
Jak podawać estry progesteronu?
- doustnie
- wolno uwalniające preparaty domięśniowe
GESTAGENY - mechanizm
Aktywują długą pętlę sprzężenia zwrotnego (-) i zmniejszają produkcję FSH i LH
- nieregularne cykle
- endometrioza
- krwawienia z jamy macicy
Dlaczego w hormonalnej terapii zastępczej gestageny podajemy z estrogenami?
Zapobiega to nadmiernej stymulacji endometrium przez estrogeny –> zapobiegamy rozwojowi raka
I generacja syntetycznych gestagenów?
pochodne estranowe testosteronu:
NORETYNODREL
NORETYSTERON
pochodne hydroksyprogesteronu
- CHLORMADYNON
- MEDROKSYPROGESTERON
II generacja syntetycznych gestagenów?
Pochodne gonadowe testosteronu
NORGESTREL
LEWONORGESTREL
III generacja syntetycznych gestagenów?
pochodne LEWONORGESTRELU
o słabszym działaniu androgenowym
DEZOGESTREL
ETONOGESTREL
GESTODEN
NORGESTYMAT
NORGESTYMAT
Syntetyczny gestagen III generacji
metabolizm do aktywnego NORELGESTROMINU
Problemy z I, II, III generacją syntetycznych gestagenów
Wszystkie mają działanie androgenowe
IV generacja syntetycznych gestagenów?
Nowe, łączą się specyficznie z receptorem progesteronowym
DROSPIRENON DIENOGEST TRYMEGESTON NESTORON NOMEGESTROL
Który z IV generacji syntetycznych gestagenów ma właściwości ANTYandrogenowe?
DROSPIRENON
TANAPROGET
Gestagen o budowie NIESTEROIDOWEJ
- fluorowana pochodna: PET w raku sutka
- zmniejszenie ekspresji metaloproteinaz endometrium–> leczenie endometriozy
