Hormony płciowe Flashcards

1
Q

Substancja produkowana przez podwzgórze mająca wpływ na hh płciowe

A

GONADORELINA
(GnRH)
—-> pod jej wpływem przysadka wytwarza FSH i LH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Trzy naturalne estrogeny

A

ESTRON
ESTRADIOL
ESTRIOL

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Proporcje naturalnych estrogenów

A

ESTRON - najmniejsze stężenie prekursor najważniejszego -> ESTRADIOLU

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

“Metody produkcji” estradiolu w organizmie człowieka

A

1) Z estronu w reakcji ODWRACALNEJ
(dehydrogenaza hydroksysteroidowa)

2)Z testosteronu w reakcji NIEODWRACALNEJ
(aromataza)

(początkiem obu tych reakcji jest andostendion)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Estrogen dominujący podczas ciąży

A

ESTRIOL

produkowany przez łożysko

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Receptory i mechanizmy działania estrogenów

jakie, gdzie się znajdują

A

1) Receptory klasyczne
- -ERalfa/ERbeta
- -zlokalizowane w cytoplazmie
- -efekty GENOMOWE

2) Receptor błonowy - białko G
- -efekty szybkie, niegenomowe
- -wzrost produkcji IP3–>NOS–>rozszerzenie naczyń

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Do czego mogą służyć związki oddziałujące jedynie z błonowym receptorem estrogenowym?

A

Pobudzenie białka G–> wzrost produkcji IP3–>NOS————–>rozszerzenie naczyń

Wzrost proliferacji i migracji komórek śródbłonka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Ważne funkcje progesteronu?

A
  • Endometrium przechodzi pod jego wpływem w fazę sekrecyjną - możliwość implantacji zarodka
  • Podtrzymywanie ciąży
  • Antagonizm względem receptora mineralokortykosteroidowego
  • Supresja odporności
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Receptory dla progesteronu?

A

Cytoplazmatyczne A i B
Różny efekt działania

Jajnik, macica, gruczoł sutkowy, kości

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Do czego używamy estrogenów jako leków?

A

Samodzielnie lub w połączeniu z gestagenami:

  • leczenie objawów przekwitania
  • hamowanie płodności
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Najczęściej stosowane estrogeny naturalne i ich syntetyczne odpowiedniki?

A

ESTRADIOL - metynyloestradiol

ESTRIOL - MESTRANOL

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Estrogeny koniugowane?

A

Uzyskiwane z moczu ciężarnych klaczy,

zawierają pochodne siarczanowe estrogenów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Drogi podaży estrogenów?

A
  • Najczęściej doustnie
  • Żel dopochwowy
  • Plastry
  • Preparaty depot
  • Spray do nosa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Dlaczego warto stosować estrogeny w plastrach?

A

Nie idą do wątroby, nie ulegają inaktywacji, możliwość podawania mniejszych dawek.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Doustna droga podaży estrogenów?

A

Inaktywacja podczas przejścia przez wątrobę, syntetyczne ulegają temu procesowi w mniejszym stopniu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Estrogeny w preparacie depot?

A

CYPIONIAN ESTRADIOLU

WALERIAN ESTRADIOLU

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Estrogeny dnp

A
  • Stymulacja receptorów estrogenowych w gruczole sutkowym i endometrium.
  • Nadciśnienie tętnicze
  • Zaburzenia zakrzepowo-zatorowe
  • Kamica żółciowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Estrogeny a RAA?

A

Stymulują syntezę angiotensynogenu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Estrogeny a krzepnięcie?

A

Pobudzają OSOCZOWE czynniki krzepnięcia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Estrogeny a żółć?

A

Zwiększają w niej zawartość cholesterolu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

SERM?

co to, do czego zaliczyć

A

Selective estrogen receptor modulator

Agoniści/antagoniści receptorów estrogenowych zaliczane do ANTYESTROGENÓW

W jednych tkankach są agonistami, w innych antagonistami

22
Q

Czysty antagonista estrogenowy?

A

FULWESTRANT

23
Q

Wymienić SERM

A
  • KLOMIFEN
  • OSPEMIFEN
  • TAMOKSYFEN
  • RALOKSYFEN
  • LAZOKSYFEN
  • BAZEDOKSYFEN
  • ARZOKSYFEN
24
Q

FULWESTRANT

A
  • Kompetycyjny ANTAGONISTA ER

- Rak sutka z receptorami estro

25
Q

FULWESTRANT dnp

A

Zahamowanie estrogenów

  • uderzenia gorąca
  • osteoporoza
  • zmiany w błonie śluzowej pochwy
26
Q

KLOMIFEN

agonista/antagonista? zastosowanie, dawkowanie, dnp

A
  • estrogeny nieobecne: słaby AGONISTA
  • duże stężenie estrogenów: ANTAGONISTA

Niepłodność wywołana przez duże stężenie estrogenów
(odblokowanie produkcji FSH i LH)
Podawać od 5 do 10 dnia cyklu

DNP: CIĄŻE MNOGIE

27
Q

TAMOKSYFEN

agonista/antagonista? zastosowanie, dnp

A
  • Prekursor SERM
  • gruczoł sutkowy: ANTAGONISTA
  • endometrium, kości: AGONISTA

Zapobieganie i leczenie raka sutka z receptorami ER,
nie wywołuje osteoporozy

DNP: przerost endometrium - krwawienia

28
Q

RALOKSYFEN

czym jest, porównać z TAMOKSYFENEM, coś o złamaniach, dnp

A

SERM

  • w odróżnieniu od TAMOKSYFENU nie pobudza ER w endometrium
  • tak jak TAMOKSYFEN chroni przed rakiem inwazyjnym sutka, ale nie chroni przed nieinwazyjnym
  • zmniejsza ilość złamań kręgosłupa i tylko kręgosłupa

DNP: udary mózgu i choroby zakrzepowo-zatorowej

29
Q

LAZOKSYFEN

czym jest, jak działa na ER w macicy, co ciekawego robi

A
  • SERM
  • pobudza ER w endometrium
  • u pacjentów z osteoporozą zmniejsza ilość złamań kości
  • zmniejsza ryzyko:
  • –ChNS,
  • –nowotworu INWAZYJNEGO sutka,
  • –udarów mózgu

DNP: krwawienia z macicy

30
Q

BAZEDOKSYFEN

(dla kogo? co robi z macicą? jak wpływa na kręgosłup? dnp

A

SERM

  • dla pacjentek o dużym ryzyku zachorowania na raka endometrium
  • NIE zwiększa ryzyka krwawień z macicy i nie pobudza rozwoju nowotworu endometrium
  • ZMNIEJSZA ryzyko łamania kręgosłupa

dnp: wzrost ryzyka zatorowości

31
Q

Do jakiej grupy zaliczyć FULWESTRANT i BAZEDOKSYFEN

A

SERD
selective estrogen receptor degraders

Łączą się z ER i wywołują regulację w dół

Stosowane w raku piersi
Łagodzenie objawów menopauzy

32
Q

Co zastosować z SERD aby zmniejszyć objawy menopauzy?

A

Estrogeny koniugowane

33
Q

ARZOKSYFEN

A

jedyne co robi to zmniejsza częstość łamania kręgosłupa
i nic więcej

i nikt tego gówna nie stosuje

i nigdy nie będzie

34
Q

OSPEMIFEN

A
  • hamuje wpływ menopauzy na bonę śluzową pochwy

- leczenie dyspareunii

35
Q

Jak można zahamować aktywność estrogenów?

A
  • Antagoniści/modulatorzy

- Inhibicja enzymów: aromataza

36
Q

Wymienić inhibitorów aromatazy

A

ANASTROZOL
LETROZOL
EKEMESTAN

37
Q

Inhibitory aromatazy steroidowe

A

EKEMESTAN

38
Q

Inhibitory aromatazy niesteroidowe

A

ANASTROZOL

LETROZOL

39
Q

Inhibitory aromatazy

A
  • Nowotwór sutka, drugi rzut po TAMOKSYFENIE
  • Pierwszy rzut jeśli nowotwór jest zaawansowany

Często podawane naprzemiennie z TAMOKSYFENEM
(ze względu na to, że TAMOKSYFEN zwiększa ryzyko raka endometrium)

dnp: artralgie, bóle mięśniowe, bóle kości, objawy ginekologiczne

40
Q

Dlaczego nie da sięstosować endogennego progesteronu jako leku?

A
  • Inaktywacja w wątrobie

- Krótkie t1/2

41
Q

Estry progesteronu?

A
  • MEGESTROL
  • HYDROKSYPROGESTERON
  • MEDROKSYPROGESTERON
42
Q

Jak podawać estry progesteronu?

A
  • doustnie

- wolno uwalniające preparaty domięśniowe

43
Q

GESTAGENY - mechanizm

A

Aktywują długą pętlę sprzężenia zwrotnego (-) i zmniejszają produkcję FSH i LH

  • nieregularne cykle
  • endometrioza
  • krwawienia z jamy macicy
44
Q

Dlaczego w hormonalnej terapii zastępczej gestageny podajemy z estrogenami?

A

Zapobiega to nadmiernej stymulacji endometrium przez estrogeny –> zapobiegamy rozwojowi raka

45
Q

I generacja syntetycznych gestagenów?

A

pochodne estranowe testosteronu:
NORETYNODREL
NORETYSTERON

pochodne hydroksyprogesteronu

  • CHLORMADYNON
  • MEDROKSYPROGESTERON
46
Q

II generacja syntetycznych gestagenów?

A

Pochodne gonadowe testosteronu
NORGESTREL
LEWONORGESTREL

47
Q

III generacja syntetycznych gestagenów?

A

pochodne LEWONORGESTRELU
o słabszym działaniu androgenowym

DEZOGESTREL
ETONOGESTREL
GESTODEN
NORGESTYMAT

48
Q

NORGESTYMAT

A

Syntetyczny gestagen III generacji

metabolizm do aktywnego NORELGESTROMINU

49
Q

Problemy z I, II, III generacją syntetycznych gestagenów

A

Wszystkie mają działanie androgenowe

50
Q

IV generacja syntetycznych gestagenów?

A

Nowe, łączą się specyficznie z receptorem progesteronowym

DROSPIRENON
DIENOGEST
TRYMEGESTON
NESTORON
NOMEGESTROL
51
Q

Który z IV generacji syntetycznych gestagenów ma właściwości ANTYandrogenowe?

A

DROSPIRENON

52
Q

TANAPROGET

A

Gestagen o budowie NIESTEROIDOWEJ

  • fluorowana pochodna: PET w raku sutka
  • zmniejszenie ekspresji metaloproteinaz endometrium–> leczenie endometriozy