MAOR102-wiki iwa Flashcards
whakapākehā
Hei te Paraire, rima karaka i te ahiahi, tēnei kati ai.
On Friday, 5pm, this closes.
ahiahi = evening, paraire/ramere = Friday, kati = to close/shut
whakapākehā
Nō wai aua kākahu?
Whose clothes are those?
whakapākehā
Nā ōna tūpuna ēnei i koha mai.
Their (1) elders gifted these.
whakapākehā
Mā ngā tāne kaha rā ēnei tēpu e whakahoki.
Those strong men will return these tables.
whakapākehā
Mō wai tēnā motokā tere nā?
Who is that fast car for?
whakapākehā
Ehara māku ēnei pukapuka nui.
These big books aren’t for me.
whakapākehā
Ehara nāku ngā rorohiko
Those computers aren’t mine
whakapākehā
Ehara nō rāua ēnā whare
Those houses aren’t theirs
whakapākehā
Ehara nā Ally te parāoa
The bread isn’t Ally’s
whakapākehā
Ehara māna tērā āporo
That apple isn’t for them (1)
whakapākehā
Ehara mō koutou aua mōwhiti
Those glasses aren’t for you (all)
whakapākehā
Ehara mō Sireya ngā whare rā
Those houses aren’t for Sireya
whakamāori
Who took you to uni?
Na wai koe i kawe ki te whare wānanga?
whakamāori
These aren’t my books.
Ehara enei i aku pukapuka.
whakamāori
Their (3) nephews won’t prepare the meal.
Ka whakataka āna irāmutu i ngā kai
Kāore āna irāmutu ka whakataka i ngā kai
whakamāori
Who is that cup of tea for?
Mā wai tēnā kaputī ?
whakamāori
Those houses are mine.
Nōku ēra whare
Reremahi - Rerehāngū
Kei te kai a Tama i te āporo
Tama is eating the apple
Kei te kainga te āporo (e Tama)
The apple is being eaten (by Tama)
whakapākehā
pānui(tia)
to read
to be read
whakapākehā
tuhi(a)
to write
to be written
whakapākehā
kōrero(hia)
to speak
to be spoken
whakapākehā
rango(na)
to hear
to be heard
whakapākehā
Ka pānuitia te pukapuka (e Fleur)
The book will be read (by Fleur)
whakapākehā
E kōrerotia ana ngā tauira (e te kaiako)
The students are told (by the teacher)
Reremahi - Rerehāngū
Kei te whai au i te hōiho.
I am chasing the horse
Kei te whāia te hōiho e au
The horse is being chased (by me)
Reremahi - Rerehāngū
I mātakitaki a Amy i te whutupōro.
Amy watched the rugby
I mātakitakina te whutupōro e Amy
The rugby was watched (by Amy)
Reremahi - Rerehāngū
Kua kite kōrua i ngā kaiako.
You(2) saw the teachers
Kua kitea ngā kaiako e kōrua.
The teachers were seen (by you(2))
Reremahi - Rerehāngū
Ka whakapai ngā makimaki i te papatākaro.
The monkeys will tidy the playground.
Ka whakapaia te papatākaro e ngā makimaki
The playground will be tidied (by the monkeys).
Reremahi - Rerehāngū
Kua kainga ngā kai.
The food was eaten (by me implied)
Kua kai au i ngā kai
I ate the food
Reremahi - Rerehāngū
I kitea rāua e te pirihimana.
They(2) were seen (by the policeman)
I kite te pirihimana i a rāua
The policeman saw them(2)
Reremahi - Rerehāngū
E tautokona ana e te kāwanatanga te reo Māori
The Māori language is supported (by the government)
E tautoko ana te kāwanatanga i te reo Māori
The government supports the Māori language
Reremahi - Rerehāngū
Kei te tunua e au tētahi keke.
The cake is being baked (by me)
Kei te tunu au i tētahi keke.
I am baking a cake
Reremahi - Rerehāngū
Ka mauheretia te nanakia.
The scondrel will be imprisoned
Ka mauhere koe i te nanakia
You will imprison the scoundrel.
Whakakāhore
Kua kainga ngā kai.
The food was eaten (by me implied)
The food has been eaten
Whakakāhore
I kitea rāua e te pirihimana.
They(2) were seen (by the policeman)
They(2) were seen (by the police).
Whakakāhore
E tautokona ana e te kāwanatanga te reo Māori
The Māori language is supported (by the government)
The Māori language is supported, (by the government)
Whakakāhore
Kei te tunua e au tētahi keke.
The cake is being baked (by me)
A cake is being baked, (by me)
Whakakāhore
Ka mauheretia te nanakia.
The scondrel will be imprisoned
The scoundrel will be imprisoned
Whakamāori
The wine was drunk (by the women).
Kua inumia te wāina e wāhine
Whakamāori
Maisie and Lissa have been seen by you.
I kitea a Maisie rāua ko Lissa (e koe)
Whakamāori
The languages are being promoted by the university.
E whakapikitia ana ngā reo (e te whare wānanga)
Whakamāori
The potatoes will be peeled by us (3.incl).
Ka waruhia ngā pārete (e mātou(3))
Whakamāori
The students are being chosen today.
Ka whiriwhiria ngā tauira āianei.
Reremahi - Rerehāngū
Kua whakapaia te wharekai.
The kitchen has been tidied
Kua whakapai (mātou) i te wharekai
Reremahi - Rerehāngū
I titoa tērā waiata e māua.
We composed that song
I tito māua i tērā waiata
Reremahi - Rerehāngū
Ka pōwhiritia ngā kaimahi e te haukāinga.
The workers will be welcomed to their true home
Ka pōwhiri te haukāinga i ngā kaimahi
Reremahi - Rerehāngū
Kei te pīrangi a Hana ki ērā tarau roa.
Hana wants those long pants
Kei te pīrangitia ērā tarau roa e Hana
Kei te pīrangitia e Hana ērā tarau roa
Reremahi - Rerehāngū
E karanga ana koe ki a rātou.
You are calling to them
E karanga ana rātou e koe
Whakamāori
The song was sung by you(1).
I waiatatia te waiata (e koe)
Whakamāori
The work was done.
I whakaotia te mahi
Whakamāori
The children are being taught.
E whakaakona ana ngā tamariki
Whakamāori
The koha will be picked up by Max.
Ka kohia te koha (e Max)
Whakamāori
They(3+) turned off the lights.
Kua whakaweto rātou i ngā rama
Whakakāhore
Kua whakapaia te wharekai.
The house has been tidied
Kāore anō te wharekai kia whakapaia
Kua negates to: anō…kia
Whakakāhore
I titoa tērā waiata e māua.
Kāore tērā waiata i titoa e māua
Whakakāhore
Ka pōwhiritia ngā kaimahi e te haukāinga.
Kāore ngā kaimahi e pōwhititia e te haukāinga
Ka negates to: e
Whakakāhore
Kei te pīrangitia ērā tarau roa e Betty.
Kāore ērā tarau roa i te pīrangitia e Betty.
Kei te negates to: i te
Whakakāhore
E karangahia ana rātou e koe.
Kāore rātou e karangahia ana e koe
whakapākehā
Kaua e pēnei!
Not like this!
pēnei = like this
Whakakāhore
Ko tāu tamāhine ahau
I am your daughter
Ehara ahau i tāu tamāhine
Whakakāhore
Ko Kanauhea tōku ingoa
Kanauhea is my name
Ehara tōku ingoa i a Kanauhea
Whakakāhore
Ko tōku awa tērā
That is my river
Ehara tērā i tōku awa
Whakakāhore
Ko River tērā.
That is River.
Ehara tērā i a River
Whakakāhore
Ko tōku māmā ia.
She is my mother.
Ehara ia i tōku māmā
Whakakāhore
He tāngata pai rātou.
They are good people.
Ehara rātou i te tangata pai
te (class), note: no macron on tangata
Whakakāhore
He ngeru tēnā?
Is that a cat?
Ehara tēnā i te ngeru
Whakakāhore
He tamariki ā Ally rāua ko Rory?
Do Ally and Rory have children?
Kāore ā Ally rāua ko Rory tamariki.
ā (plural possessor)
Whakakāhore
He inu tāku.
I have a drink
Kāore āku inu.
Whakakāhore
He tāne rāua
Ehara rāua i te tāne
Whakakāhore
He pūkenga Māori ahau
Ehara ahau i te pūkenga Māori
Whakakāhore
He kaiwaiata pai a Horiana
Ehara a Horiana i te kaiwaiata He pene whero ā rāuapai
Whakakāhore
He pene whero ā rāua
Kāore ā rāua pene whero
Whakakāhore
He hōiho tō Sireya
Kāore ō Sireya hōiho
Whakakāhore
He pēpē tāku
Kāore āku pēpē
Whakakāhore
He pai ki a koutou te aihikirīmi
Kāore i te pai ki a koutou te aihikirīmi
Whakakāhore
He pai ki ngā tama te omaoma
Kāore i te pai ki ngā tama te omaoma
Whakakāhore
He pai ki a Meela ngā paihikara
Kāore i te pai ki a Meela ngā paihikara
Whakakāhore
Nō rāua ēnei kamupūtu
Ehara nō rāua ēnei kamupūtu
Whakakāhore
Nā Kara ngā pene rā
Ehara nā Kara ngā pene rā
Whakakāhore
Mō te wahine rā ēnei rongoā
Ehara mō te wahine rā ēnei rongoā
Whakakāhore
Māku tēnei kaputī
Ehara māku tēnei kaputī
Whakakāhore
I te oma koe
Kāore koe i te oma
Whakakāhore
Ka āwhina ia i a Hera
Kāore ia e āwhina i a Hera
Whakakāhore
Kei te hui mātou ki Kirikiriroa
Kāore mātou i te hui ki Kirikiriroa
Whakakāhore
…kia makariri ai koe
…kia kaua koe e makariri
Whakakāhore
…kia mate ai tō whaea
…kia kaua tō whaea e mate
Whakakāhore
…kia hiakai ai a Levi
…kia kaua a Levi e hiakai
Whakakāhore
He pai ki a koe te whakapakari tinana?
Kāore i te pai ki a koe te whakapakari tinana?
Whakakāhore
He pai ki a Māmā ngā rare.
Kāore i te pai ki a Māmā ngā rare.
Whakakāhore
Nō rātou tēnei marae.
Ehara nō rātou tēnei marae.
Whakakāhore
Mā Te Hau te kai nei.
Ehara mā Te Hau te kai nei.
Whakakāhore
Kei te karanga atu koe ki a rātou.
Kāore koe i te karanga atu ki a rātou.
Whakakāhore
Kua pōwhiri mai a Koro.
Kāore anō a Koro kia pōwhiri mai.
Whakakāhore
…kia wera ai ō kaumatua.
…kia kaua ō kaumatua e wera.
Whakakāhore
…kia ngata ai tō hiahia.
ngata = satisfied, hiahia = to desire
…kia kaua tō hiahia e ngata.
Whakakāhore
I whakaritea e au ngā kai
Kāore ngā kai i whakaritea (e au)
Whakakāhore
Kua kitea e ngā manu tētahi noke
Kāore anō tētahi noke kia kitea e ngā manu
Whakakāhore
Ka karangahia ōna hoa e te kuia
Kāore ōna hoa e karangahia e te kuia
Whakakāhore
Kua riro i ahau ngā pūtea
Kāore anō ngā pūtea kia riro i ahau
Whakakāhore
I pakaru te kapu i ngā ngeru
Kāore te kapu i pakaru i ngā ngeru
Whakakāhore
Ka oti i a Ani ēnei mahi
Kāore e oti i a Ani ēnei mahi
Whakakāhore
Nāku te whare i whakapai
Ehara nāku te whare i whakapai
Whakakāhore
Nā rāua māua i āwhina
Ehara nā rāua māua i āwhina
Whakakāhore
Mā Henare ngā tamariki e whāngai
Ehara mā Henare ngā tamariki e whāngai
Whakakāhore
Mā te rā ngā kākahu e whakamaroke
Ehara mā te rā ngā kākahu e whakamaroke
Whakakāhore
Ka whakamutua ēnei mahi e rāua.
Kāore ēnei mahi e whakamutua e rāua.
Whakakāhore
I titoa e Rob Ruha tētahi waiata hōu.
Kāore tētahi waiata hōu i titoa e Rob Ruha.
Whakakāhore
Kua ea i ahau ngā nama.
Kāore anō ngā nama kia ea i ahau.
Whakakāhore
Ka kī tō puku i te waipiro.
Kāore tō puku e kī i te waipiro.
Whakakāhore
Nā kōrua tēnei whare i hanga?
Ehara nā kōrua tēnei whare i hanga?
Whakakāhore
Mā tōku whānau koutou e manaaki.
Ēhara mā tōku whānau koutou e manaaki.
whakapākehā
tauira
student
example