Lecture 6: Sociale cognitie & emotie Flashcards
Waarom is emotie een voorwaarde voor motivatie?
Emotionele drijfveren (beloning, plezier, vermijden van pijn etc.) spelen een belangrijke rol in gedragscontrole
Welke 2 processen staan centraal in neuropsychologisch sociaal adaptief gedrag?
- Sociaal cognitieve processen
- Emotionele processen
Wat is sociale cognitie?
Alle mentale processen die ten grondslag liggen aan sociale interactie
Wat zijn de 3 processen van sociale cognitie?
- Waarneming: het richten van aandacht op relevante info
- Interpretatie: toekennen van betekenis
- Reactie: reactie selectie/ implementatie
Wat is de definitie van emoties in neurowetenschappen?
Mentale en fysiologische toestanden die verband houden met gevoelens, gedachten en gedrag
-> Automatische lichamelijke reacties op stimuli
Wat zijn de 2 soorten emoties?
- Basis/primaire emoties
- Complexe/sociale emoties
Wat is het verschil tussen emoties en gevoelens? (2)
Emoties zijn korter dan gevoelens + emoties kan je sneller opwekken
Wat zijn de 5 componenten van emoties?
- Cognitieve appraisal
- Lichamelijke symptomen
- Actietendensen
- Expressie
- Gevoelens
Wat is cognitieve appraisal? Geef een voorbeeld
Biedt evaluatie van gebeurtenissen en objecten= technische analyse
-> Ik sta op de rand van een afrond en loop gevaar
Wat zijn lichamelijke symptomen van emoties? Geef een voorbeeld
Fysiologische component van emotionele ervaringen
-> Verhoogde hartslag, zweterige handen
Wat zijn actietendensen? Geef een voorbeeld
Motiverende component ter voorbereiding en sturing van motorische reacties
-> Aanspanning van spiergroepen om terug te deinsen
Wat is expressie? Geef een voorbeeld
Gezichtsuitdrukking/vocale expressie die gepaard zijn met emotionele toestand om reactie/ intentie van acties te communiceren
-> Angst: Ogen verder open, fronsen wenkbrauwen, mond open, tanden op elkaar, harder ademen, paniekgeluiden
Wat zijn gevoelens? Geef een voorbeeld
Subjectieve ervaring van emotionele toestand zodra deze plaatsvindt
-> Ik voel me onprettig, ik ben bang om te vallen
Wat is het verschil tussen cognitieve appraisal en gevoelens?
Cognitieve appraisal is een technische analyse van de situatie, gevoelens zijn een verwerking van deze analyse met subjectieve ervaring
Wat zijn de 4 emotie-classificaties?
- Valentie: positief vs. negatief
- Arousal: hoge vs. lage intensiteit
- Affiliatie/aversie: toenadering vs. terugtrekking
- Basale/primaire vs. sociaal-morele/secundaire/complexe
Wat is valentie? Geef een voorbeeld
Positieve vs. negatieve emoties
-> Pos: blij gezicht bij beloning
-> Neg: boos gezicht bij straffen
Wat is affiliatie/aversie?
Affiliatie = toenadering
Aversie = terugtrekking
Wat wordt verstaan onder de arousal van emoties?
De intensiteit
Wat zijn primaire emoties? (3)
- Basale emoties
- Universeel herkend
- Bewustzijn van eigen somatische toestand (je weet als je angst hebt)
Wat zijn de 6 basisemoties? Welke werd er later nog toegevoegd?
- Blijdschap
- Verdriet
- Woede
- Angst
- Walging
- Verbazing
-> Later minachting
Waarom is Paul Eckmans onderzoek zo belangrijk?
Toonde aan in afgezonderde bevolkingsgroepen dat de basisemoties herkenbaar zijn
Wat zijn 2 kenmerken van secundaire/complexe emoties?
- Vereisen representatie van mentale toestanden van andere mensen
- Zijn adaptief aan sociale relaties
Waarom is het twijfelachtig of minachting een primaire emotie is?
Bij minachting moet er een sociale relatie bij zitten
-> Maar Eckman heeft wel bewijs gevonden voor universaliteit!
Geef een voorbeeld van secundaire emoties
Jaloezie, schuldgevoel, verlangen, dankbaarheid
Wat is de neurale basis van primaire en secundaire emoties?
Primair: amygdala
Secundair: complex netwerk (amygdala, frontale cortex, basale ganglia)
Welke 3 hersengebieden zijn belangrijk bij secundaire emoties?
- Amygdala
- Frontale cortex
- Basale ganglia
Wat is het verschil in ontwikkeling tussen primaire en secundaire emoties?
Primair: aangeboren
Secundair: aangeleerd
Wat is het verschil in belang tussen primaire en secundaire emoties?
Primair: fysieke overleving
Secundair: sociale overleving
Waarom ontwikkelen sociale emoties (secundaire emoties) zich later?
Voordat ze kunnen ontwikkelen is een vermogen nodig om zichzelf als onderdeel van een groep te zien
Wat zijn de 5 belangrijkste emotietheorieën?
- James-Lange
- Cannon-Bard
- Schachter’s two factor theory
- Ledoux
Wat is het idee van de James-Lange emotietheorie? Welk bewijs vond hij?
Emotie komt na de lichamelijke reactie: Emoties zijn onbewuste interpretatie van een fysiologische respons
-> Emoties in mensen met laesies was minder dan normale
= ondersteuning voor lichamelijke input om emoties te creëren
Wat was het idee van de Cannon-Bard emotietheorie? Wat voor bewijs vond hij?
Lichamelijke sensaties en gevoelens ontstaan onafhankelijk van elkaar in reactie op emoties = parallel proces via thalamus
-> Bewijs: katten met laesies kunnen woede tonen, dus processen zijn parallel
Welk hersengebied is belangrijk voor de Cannon-bard theorie en waarom?
Thalamus: parellelle verwerking van fysiek en mentale reacties
Wat zijn de 3 stappen in Schachter’s two factor theory? Gebruik een voorbeeld
- Emotionele stimulus (slang)
- Fysieke arousal + cognitief label (ik ben bang)
- Emotionele gevoelens (angst) + gedrag (wegrennen)
Wat zijn de 3 stappen in het James-Lange model? Leg uit met een voorbeeld
- Observatie (zie een slang)
- Lichamelijke symptomen (hartkloppingen, zweet)
- Emotie (angst)
Wat zijn de 2 stappen in de Cannon-Bard theorie? Leg uit met een voorbeeld
- Observatie (zie een slang)
- Parallelle verwerking fysieke en emotionele processen (hartkloppingen + angstemotie tegelijk)
Wat zijn de 2 factoren in Schachter’s 2 factor model?
- Fysiologische arousal
- Cognitieve appraisal: labelling van arousal
Wat is bewijs dat er nog cognitieve appraisal nodig is voor het voelen van emoties? Welke theorie hoort hierbij?
Schachter’s 2factor theorie
-> Mensen die niet wisten dat ze adrenaline kregen voelden minder emoties dan mensen die wel wisten wat het met ze deed
Wat was het brugexperiment van Dutton & Aron? Wat toonde het aan?
Fysiologische arousal kan verkeerd worden geïntepreteerd
Mensen die over de hoge brug liepen hadden meer angst, maar toen aan het eind van de brug een knappe dame stond, waren zij extra aroused tov mensen die de lage brug namen.
-> Misinterpretatie angstgevoel voor verlangen
Wat is het duale route model van Ledoux?
Korte route: snelle respons voor dreigende stimulus
Lange route: via cortex voor niet-dreigende stimuli
Wat is de korte route van Ledoux? Hoe loopt deze?
Snelle, onbewuste subcorticale verwerking
-> Voor vecht/vlucht reactie
Via sensorische thalamus naar amygdala
Wat is de lange route van Ledoux model? Hoe loopt deze?
Langzamere, bewuste verwerking van emoties
-> Van thalamus naar corticale gebieden (PFC), wat de reactie van amygdala reguleert
Wat zijn de 3 stappen in Ledoux’s duale paden model?
- Zie stimulus (slang)
- Korte route: snelle emotionele respons (snel weg bewegen)
- Lange route: verdere verwerking van stimuli (besef: oh mijn god kijk uit)
Wat was de conclusie van Damasio’s onderzoek bij patienten met schade aan orbitofrontale cortex? (2)
- Problemen met ervaren en uitdrukken van emoties
- Problemen met nemen van beslissingen in complexe situaties
Wat is de somatische stempel theorie (somatic marker theorie)?
Centrale rol van lichamelijke reacties als onderdeel van emotie bij het nemen van beslissingen en het leren van fouten
Dus: fysiologische processen gepaard met sociale emoties –> bestempelen een ervaring
Geef een voorbeeld van de somatische stempel theorie (somatic marker theory)
Buikpijn die iemand voelt bij een kopen van een tweedehandsauto nadat een eerdere aankoop een ramp was geweest
In een nieuwe situatie met een complexe beslissing, creëren ervaringen uit het verleden die specifieke emoties teweegbrachten een soortgelijke lichamelijke sensatie
-> Dit beinvloedt het besluitvormingsproces
In welke 2 manieren zijn emoties en sociaal-cognitieve processen aan elkaar gelinkt?
- Sociale situaties roepen emoties op
- Emoties reguleren sociale situaties
Wat zijn de 3 niveaus van sociale info verwerking?
- Sociale info waarnemen
- Sociale info begrijpen
- Reageren op sociale info
Wat zijn de 4 aspecten van waarneming van sociaal-relevante info?
- Non-verbale info
- Verbale info
- Context info
- Automatische attributie van intenties van anderen
Wat zijn 6 aspecten van het begrijpen van sociaal relevante info?
- Imitatie & simulatie: Spiegelen van emoties en sociaal gedrag van anderen
- Mentaliseren/ToM
- Empathie
- Sociale schema’s
- Sociale conceptformatie
- Sociale, causale attributies
Wat zijn 4 aspecten van reageren op sociaal relevante info?
- Gedragsregulatie, afgestemd op sociale context
- Leren van negatieve feedback
- Inzicht/hanteren sociale normen (inhibitie van inadequaat gedrag)
- Moreel redeneren
Hoe ontwikkelt het vermogen om non-verbale emotionele info te herkennen?
Heel vroeg: baby’s herkennen emotionele gezichtuitdrukkingen
Welke regio is verantwoordelijk voor gezichtsherkenning? En welke 3 herkennen emotionele gezichtsuitdrukkingen?
FFA (gezichtsherkenning)
Superior temporale sulcus, amygdala, insula (uitdrukkingen)
Wat is sociale referencing? Geef een voorbeeld
Het reguleren van eigen gedrag op basis van sociale omgeving
E.g. als iemand bang kijkt, pas je je gedrag erop aan en ben je extra alert
Wat is biological motion?
Het principe dat mensen een voorkeur hebben voor bewegingen die passen bij mensen en dieren
-> We kunnen uit minimale stimuli zo’n beweging halen
Waar in de hersenen zitten spiegelneuronen?
Premotorische cortex
Welke taak is de basis voor de somatische stempel theorie? Waarom?
Iowa Gambling taak
-> Bij specifieke hersenschade kunnen andere keuzes worden gemaakt – > dus er is een fysiologische respons die onze intuitie aanstuurt een keuze te maken voor het een of het ander
Wat is de Iowa Gambling taak? Wat gebeurt er in het lichaam bij uitvoering van deze taak?
Kaarten kiezen waarbij bepaalde keuzes een groter risico dragen dan anderen (e.g. 1miljoen winnen of niks vs. altijd 100 euro)
-> Arousal (amygdala, vmPFC) voor risicovolle keuzes
Hoe doet iemand met schade aan vmPFC op de Iowa Gambling taak? En iemand met amygdala schade?
vmPFC: laten fysiologische arousal zien maar blijven volharden in slechte risicovolle keuze
Amygdala: meer kiezen voor risicovolle kaarten en geen fysiologische respons
Wat is de functie van vmPFC in emoties?
Integratie van info uit het emotionele brein, waardoor je minder geleid wordt daardoor (meer risicovolle keuzes)
Wat zijn 3 typische symptomen van iemand met amygdala schade?
- Verminderde expressie van emoties
- Stoornissen in herkennen van emoties, vooral angst (->Risicovol gedrag, geen fysiologische respons bij angst prikkels)
- Stoornissen in sociaal leren
Wat is het Urbach-Wiethe syndroom?
Genetische afwijking waarbij de amygdala calcificeert en dus niet meer functioneert
Wat zijn 2 kenmerken van Urbach-Wiethe syndroom?
- Geen (fysiologische) reactie bij enge stimuli
- Ongevoelig voor negatieve sociale cues & potentieel risico
Hoe is interpersoonlijke afstand gerelateerd aan amygdala laesies?
Mensen met amygdala laesies nemen kleinere interpersoonlijke afstand -> voelen minder angst om dicht bij mensen te zijn
Wat zijn voorbeelden van sociale verbale signalen?
Semantische inhoud van wat iemand zegt
Hoe zijn sociale schema’s belangrijk voor het begrijpen van een situatie?
Snel kunnen toepassen van sociale kennis (sociale regels)
Hoe is sociale conceptformatie belangrijk voor het begrijpen van sociale situaties?
Sociale conceptformatie = creëren en ontwikkelen van sociale kennis
Wat is mentaliseren?
Gedachten, gevoelens en emoties aan anderen toekennen (theory of mind)
Wat zijn sociale conventies?
Breed gedeelde normen
Wat zijn sociale en causale attributies? Geef een voorbeeld
Interpreteren van andermans gedrag op basis van causaliteit
E.g. als groep mensen precies fluistert als jij langsloopt, denk je dat ze het over jou hebben
Wat is de link tussen executief functioneren en sociale cognitie? Leg uit
Sociale cognitie = executief functioneren in sociale context
In reactie stadium van sociale cognitie zijn inhibitie, gedragsregulatie en vasthouden aan moraal belangrijk, wat erg overeen komt met EF
Wat is de neurale basis voor empathie? Leg uit
Spiegelneuronensysteem: deze koppelt waargenomen emoties aan eigen emotionele ervaringen
-> Maar dit dekt nog niet empathie volledig!
Wat zijn de 2 types empathie?
- Affectieve empathie
- Cognitieve empathie
Wat is affectieve empathie?
Het meevoelen met iemand anders zijn emoties
Wat is cognitieve empathie?
Het cognitief begrijpen van de gevoelens van anderen zonder deze mee te voelen
Welk systeem is belangrijk voor prosociaal gedrag? Hoe uit dit zich?
Spiegelsysteem -> we vinden mensen aardig en betrouwbaar als ze hetzelfde gedrag vertonen
Welke 2 typen netwerken zijn betrokken in socio-emotionele functies?
Amygdala vs. non-amygdala netwerken
Wat zijn de 3 amygdala netwerken?
- Perceptie netwerk
- Affiliatie netwerk
- Aversie netwerk
Wat zijn de 2 non-amygdala netwerken?
- Mentalizing netwerk
- Spiegel netwerk
Wat kunnen we concluderen uit een meta-analyse van diverse klinische groepen (psychiatrisch/neurologisch) op emotieherkenning en mentaliseren?
- Veel klinische groepen hebben emotieherkenning problemen
- Alle klinische groepen scoren lager op mentaliseren
Wat is het belangrijkste onderdeel van het redeneersysteem (mentalizing)? Waarvoor wordt dit gebruikt?
Theory of mind
-> Het achterhalen van intenties van anderen
Wat is ToM?
Vermogen om de eigen mentale toestand van die van de ander te onderscheiden, waardoor we gedachten en bedoelingen van anderen kunnen voorspellen
Wat is het verschil tussen cognitieve en affectieve ToM?
Cognitief: vermogen om gedachten, kennis en ideeën aan anderen toe te schrijven
Affectief: rationele inschatting van gevoelens, intenties en behoeften van anderen
Welk type empathie is vergelijkbaar met affectieve ToM?
Cognitieve empathie
Wat zijn de 3 ontwikkelingsfases van ToM?
- Joint attention: Gezamenlijke aandacht: besef dat aandacht van anderen kan verschillen van hun eigen
- First order beliefs: Eerste orde overtuigingen: begrijpen dat anderen anders kunnen denken + inschatten wat ze denken
- Second order beliefs: Tweede orde overtuigingen: kunnen inschatten wat ander denkt over gedachten van derde partij
Wat is joint attention/gezamenlijke aandacht?
Het besef dat de aandacht van anderen kan verschillen van eigen aandacht
Wat zijn first order beliefs/overtuigingen van de eerste orde?
Begrijpen dat anderen anders kunnen denken + inschatten wat ze denken
Wat zijn second order beliefs/ tweede orde overtuigingen?
Vermogen om in te schatten wat een ander denkt over de gedachten van een derde partij
Hoe wordt ToM vaak gemeten? Wat is een voorbeeld van zo’n taak?
False-beliefs taken
-> E.g. Sally-Anne taak bij kinderen
Wat zijn false-belief taken?
Tests om te kijken hoe goed men in de huid van een ander kan kruipen en kan begrijpen dat verschillende mensen verschillende dingen kunnen geloven (zelfs als wat ze geloven verkeerd is)
Vanaf welke leeftijd wordt de Sally-Anne taak succesvol afgerond?
Vanaf 4 jaar (maar daarvoor hebben kids ook al aangeboren begrip van ToM)
Wat is alexithymie? Wat zijn de twee subtypes?
Beperkt vermogen om bij jezelf emoties te identificeren, begrijpen en uit te drukken
-> Cognitief & affectief subtype
Wat is cognitieve alexithymie?
Moeilijkheden met identificeren en beschrijven van emoties
Wat is affectieve alexithymie?
Moeilijkheden met voelen van emoties en herkennen van emotionele signalen
Wat is het voordeel van de Emotion Recognition Test (ERT)?
Deze laat morfende gezichten zien van veel tot weinig emoties
-> Hiermee kan je op verschillende niveaus kijken of er een verschil ontstaat tussen patient en controles
Wat is het verschil tussen statische en dynamische taken in het meten van emotie? Geef een voorbeeld van een taak voor elk
Statisch: vaste emoties, vaak de basale emoties -> raden welke emotie het is
-> ANT, Penn
Dynamisch: maakt gebruik van morfende gezichten, welke dus ook realistischer zijn
-> ERT
Wat is een voor en nadeel van de Penn test?
+: gebruikt gezichten van verschillende etniciteiten
-: statisch: alleen extreme emoties, wat niet de realiteit echt weerspiegelt
Wat is een voorbeeld van een sociale attributie taak? Welke patientgroep scoort hier doorgaans wat minder goed op?
Hinting taak: een verhaal vertellen en dan vragen wat een karakter bedoelt
-> Moeilijk in schizofrenie
Wat is het nadeel van statische taken?
Beperkte ecologische validiteit
Beschrijf de Awareness of social inference test (TASIT)
Video wordt laten zien en patient krijgt tussendoor steeds vragen (denk aan die gare duitse video van tutorials!!)
-> dynamische emotieherkenning en mentaliseren wordt getest (e.g. of sarcasme wordt gesnapt)
Wat is emotieregulatie?
Vermogen om het ontstaan/ voorkomen/duur/intensiteit van emoties te beïnvloeden
-> Onderdrukken of bewust nabootsen van emoties
Wanneer ontwikkelt emotieregulatie zich volledig?
Late adolescentie (hangt samen met ontwikkeling EF)
Wat is het idee in Gross’s procesmodel van emotieregulatie?
Legt uit dat emoties ontstaan in een situatie-aandacht-waardering-respons cyclus
-> In elke stap van de cyclus kan emotie worden gereguleerd, maar met verschillende gevolgen
Wat zijn 3 strategieën voor emotieregulatie?
- Cognitieve herwaardering/reappraisal
- Onderdrukking
- Afleiding
Wat is de beste emotieregulatie strategie en waarom?
Cognitieve herwaardering (reappraisal)
-> Door info anders te interpreteren wordt de emotionele lading anders
-> Dit gebeurt vroeg in het proces in het Gross emotieregulatiemodel en kan daardoor zowel fysiologische als mentale respons ombuigen of voorkomen
Geef een voorbeeld van cognitieve herwaardering/reappraisal
Chagrijnige blik van je baas niet persoonlijk opvatten, maar bedenken dat je baas misschien slecht heeft geslapen
Wat is de neurale basis voor adequate emotieregulatie?
Verhoogde activiteit in PFC en verminderde activiteit in subcorticale gebieden (amygdala)
Wat zijn de 4 stadia in het procesmodel van emotieregulatie van Gross?
- Situatie (selectie en aanpassen van situatie)
- Aandacht (verschuiven van aandacht, afleiding)
- Herwaardering (interpretatie van omgeving en interne prikkels)
- Reactie (onderdrukken of gebruik alcohol/sport)
Waarom is cognitieve reappraisal beter dan onderdrukken/afleiding?
Herwaardering zit eerder in het model van Gross, waardoor men zowel fysiologische als mentale respons nog kan afbuigen. Dit kan niet meer bij onderdrukking of afleiding (want dat valt onder je reactie)
Wat zijn sociale normen? Wat is er nodig om deze toe te kunnen passen?
Impliciete spelregels van onze sociale interacties
-> Hebt sociaal inschattingsvermogen nodig
Wat is moreel redeneren?
Sociaal aangepast gedrag + normatief oordeel of gedrag goed of slecht is
Welk dilemma illustreert moreel redeneren?
Trolley dilemma (trein die 1 of 5 mensen doodrijdt en jij hebt de switch)
Wat is het verschil tussen morele overwegingen met lage persoonlijke betrokkenheid en morele keuzes met hoge persoonlijke betrokkenheid? Benoem het verschil in hersenactiviteit en wat dat dan betekent
Laag: hersenactiviteit in lPFC + parietale cortex
-> Dus puur cognitieve afweging
Hoog: mFrontale cortex, cingulate gyrus, amygdala
-> Dus sociaal-cognitieve processen
Wat is het socio-cognitieve integratie van vaardigheden (SOCIAL) model?
- Integreert bestaande theorieën over componenten van sociale cognitie en emotie
- Beschrijft hoe deze worden beïnvloed door neurale netwerken en omgevingsfactoren
- Integreert ontwikkelingsperspectief
Wat zijn de 3 cognitieve domeinen van het SOCIAL model?
- Aandachtsprocessen + executieve functies
- Communicatievaardigheden
- Sociaal-emotionele functies
Welke 2 types mediërende factoren zijn er tussen de 3 domeinen (aandacht-EF/communicatie-vaardigheden/socioemotionele functies) van het SOCIAL model?
- Interne/externe factoren (persoonlijkheid, temperament, cultuur, SES)
- Hersenontwikkeling & integriteit (grijze stof, wittestofbanen, neurotransmissie)
Wat is het verschil tussen hot en cold processen in sociale cognitie?
Hot: affectieve processen
Cold: cognitieve processen
Hoe kan je het SOCIAL model het beste beschouwen?
Als een taxonomie van het paraplubegrip ‘sociale cognitie’en de betrokken emotionele processen
-> Dus het verklaart niet hoe socio-cognitieve processen tot stand komen!
Welke 2 type methodes spelen een belangrijke rol in het onderbouwen van emotie en sociale cognitie theorieën?
- Laesiestudies
- Imagingmethoden (structurele en functionele)
Wat is het voor en nadeel van het feit dat emotie en sociale cognitie zijn geassocieerd met een groot aantal hersengebieden?
-: Emoties en sociale cognitie zijn kwetsbaar voor hersenschade
+: Bij hersenschade kan er een beroep gedaan worden op alternatieve hersennetwerken ter compensatie
Wat zijn de 7 belangrijkste hersengebieden voor emotie en sociale cognitie?
- Amygdala
- Fusiforme gyrus
- Insula
- Superior temporal sulcus (STS)
- Temporoparietale junctie (TPJ)
- PFC
- Cerebellum
Wat is de amygdala en waar ligt dit?
Amandelvormige kernen in temporale kwab
Hoe werkt de amygdala? (2)
- Automatische screening info op sociale en affectieve relevantie
- Moduleert andere hersengebieden op basis daarvan
Wat zijn de 4 verbindingen die de amygdala met andere hersengebieden maakt?
- Hypothalamus (autonome zenuwstelsel)
- Fusiforme gyrus (visueel perceptueel systeem)
- Hippocampus (geheugensysteem)
- Prefrontale gebieden (top-down modulatie geheugen/aandacht/EF)
Waarom is de connectie van amygdala aan hypothalamus handig?
Lichamelijke reacties kunnen worden geïnitieerd omdat er nu contact is met het autonome zenuwstelsel
Waarom is de connectie van amygdala aan fusiforme gyrus handig?
Connectie met visueel perceptueel systeem is handig, omdat visuele gebieden dan alert zijn in geval van gevaar
Waarom is de connectie van amygdala aan hippocampus handig?
Connectie met het geheugen is fijn omdat het helpt bij het verwerken en opslaan van gebeurtenissen met emotionele valentie
Waarom is de connectie van amygdala aan prefrontale gebieden handig?
Maakt top-down modulatie van geheugenopslag, besluitvorming en aandacht mogelijk
Waar ligt de fusiforme gyrus? Wat is de voornaamste functie?
Occipitale kwab + onderste deel temporale kwab
-> Verwerking van kenmerken van gezichten om identiteit mee te bepalen
Wat zijn de 4 functies van de insula?
- Lichamelijke sensaties + subjectieve ervaringen van emoties waarnemen/moduleren
- Emotionele gezichtsuitdrukkingen herkennen
- Waargenomen emotie koppelen aan opgeslagen representaties over deze emotie
- Empathie
Waarbij is de STS betrokken (4)?
Waarnemen van :
- Biologische beweging
- Gezichtsuitdrukkingen
- Blikrichting
- Doelgerichte bewegingen
Waarbij is de temporoparietale junctie (TPJ) betrokken?
- ToM: begrijpen van intenties, emoties en wensen van anderen
- Ophalen van tijdelijke gevoelens en intenties
Wat is de rol van de dmPFC?
- Koppelen van nieuwe sociale info aan bestaande kennis + representaties over sociale normen
- Reflecteren op eigen sociale gedrag
Wat is de rol van de mediale prefrontale gebieden? (2)
- Onderscheiden van zelf van anderen (ToM)
- DMN: default mode network
Wat is de rol van het default mode network (DMN) bij sociale cognitie?
Netwerk dat actief is wanneer er geen interactie is met de omgeving
-> Betrokken bij zelf-relevante processen (mentaliseren)
Wat zijn corticale midline structuren? Wat is hun functie?
Structuren in het midden van de cortex
-> Voor processen waarin info aan het zelf wordt gerelateerd (zelfreferentie)
Wat is zelfreferentie? Geef een voorbeeld
Processen waarin info aan het zelf wordt gerelateerd
-> E.g. nadenken over eigenschappen van jezelf, bewustzijn van eigen lichaam, plaatsen van eigen gedrag in gebeurtenissen
Wat is de functie van de mediale OF cortex/vmPFC? (3)
- Top-down regulatie van emotionele respons vanuit amygdala
- Adaptieve emotieregulatie (cognitieve herwaardering)
- Complexe beslissingen maken
Wat is het gevolg van schade aan mOFC en vmPFC?
Beperkingen in nemen van complexe beslissingen
-> Patiënten kunnen niet meer vertrouwen op hun gut-feeling
Wat is het cerebellair cognitief affectief syndroom?
Stoornis gekenmerkt door problemen in het herkennen en reguleren van emoties
Wat zijn 3 sociale processen die gerelateerd zijn aan het cerebellum?
- Emotieherkenning
- Emotieregulatie
- Mentaliseren
Welke 3 onderdelen van sociale cognitie worden geëvalueerd bij iemand die mogelijk een stoornis erin heeft?
waarnemen, begrijpen, reageren op sociale situaties
Waarom zijn patienten met emotie en sociale cognitie stoornissen vaak wel lastig?
Ze hebben verminderd ziekte-inzicht waardoor ze minder bereid zijn om zich te laten behandelen
Welke 2 domeinen van sociale cognitie nemen af met de leeftijd? Wat kan hiervoor een verklaring zijn?
ToM + emotieherkenning
-> Mogelijk door aftakeling van werkgeheugen en verwerkingssnelheid
Welk gender verschil is er wat betreft emotie?
Vrouwen zijn beter in herkennen van emoties op basis van gezichtsuitdrukkingen
Wat is de neurale basis van alexithymie?
- Verminderde interhemisferische verbinding
- Veranderingen in activatie van anterior cingulate cortex
-> Dus problemen met ervaren, herkennen en uiten van emoties!
Bij welke stoornis past de term emotionele vlakheid?
Alexithymie
Wat is emotionele vervlakking?
Minder emotionele responsiviteit in situaties waarin dat wel verwacht zou worden
Hoeveel komt alexithymie voor? Voor welke andere aandoeningen is het een risicofactor en waarmee komt het vaak samen voor?
10% van gezonde populatie
-> Risicofactor voor psychiatrische aandoeningen (eetstoornis, verslaving, schizofrenie)
-> Vaak samen met ASD
In welke patientengroep worden stoornissen in het herkennen van gezichtsuitdrukkingen gevonden? Welke soort gezichtsuitdrukkingen vooral?
Patienten met TBI, beroerte, hersentumoren, MS, FTD, Huntington, Parkinson, schizofrenie
Vooral negatieve uitdrukkingen
In welke patientengroep vind je vooral stoornissen in perceptie van sociaal relevante info? Geef een voorbeeld van wat er mis gaat
ASD
-> E.g. perceptie van biologische beweging
Letsel aan welke 3 hersengebieden is geassocieerd aan stoornissen in het herkennen van emotionele gezichtsuitdrukkingen?
insula, OFC, amygdala
Welke emoties worden vaak minder goed herkend door gezonde mensen?
Negatieve emoties
Bij welke 4 patientgroepen worden vaak stoornissen in het begrijpen van sociaal relevante info gezien?
TBI, Parkinson, MS, schizofrenie
Op welke 3 vlakken hebben mensen met schizofrenie moeite met het begrijpen van sociaal relevante info? Hoe kan je dit verklaren?
False beliefs/valse overtuigingen, sarcasme en faux pax (onbedoelde schendingen van sociale regels)
-> Oorzaak: ontoereikende netwerken in vmPFC, OFC, TPJ –> gebieden betrokken bij begrijpen van bedoelingen van anderen
Dus: inefficiënte neurale netwerken
Wat is de relatie tussen stoornissen in ToM en affectieve empathie? Wat is het bewijs daarvoor?
Dubbele dissociatie:
- Psychopathie: stoornis in affectieve empathie, intact ToM
- ASS: stoornis in ToM, intact affectieve empathie
Waarom is de Iowa Gambling taak illustratief voor het feit dat mensen met hersenletsel beperkingen hebben in het aanpassen van hun gedrag op basis van emotionele signalen?
In de taak zijn gedragsaanpassingen nodig obv emoties om verlies te voorkomen
Wat voor stoornis vertonen mensen met FTD wat betreft reageren op sociaal relevante info?
Stoornis in begrijpen en toepassen van sociale regels
Hoe kan je emoties en sociale cognitie symptomen van elkaar scheiden?
Dat is lastig, want ze hebben veel overlappende functies
-> Het helpt om naar hersenactivatie te kijken en hiermee cognitieve modellen te ontwikkelen
Welke 2 factoren beperken het wetenschappelijk onderzoek en ontwikkeling van diagnostische en behandelmethoden voor emotie/ sociale cognitie problemen?
Gebrek aan consensus over definities + taxonomie van processen van emotie en sociale cognitie
