(illegale) drugs

Question 1

wat zijn drugs?

Answer 1

1. betekenis
   - stoffen die, wanneer worden ingenomen, invloed hebben op de hersenen
   - impact op waarneming, emoties en deken > uiting in ons gedrag
   - prikkelen het beloningssysteem (gevolg: langdurig gebruik leiden tot afhankelijkheid)
2. wat met gokken en gamen?
   - prikkelen ook het beloningssysteem in de hersenen;
   - zelfde werkwijze als drugs

Question 2

illegale drugs

Answer 2

1. algemeen
   - meer dan 600 nieuwe psychoactieve stoffen gesignaleerd in Europa
   - VAD ontwikkelde het ‘drugwiel’ om de veelheid aan stoffen te categoriseren in zeven groepen van drugs
2. het drugwiel
   - binnenste cirkel: legale stoffen
   - buitenste cirkel: niet legale stoffen > voorschrift voor nodig

Question 3

“the drug situation in Belgium in 2022” (1-2)

Answer 3

1. toename van stimulerende middelen:
   - zoals ecstasy, amfetamine en cocaïne onder de algemene bevolking
2. daling in behandeling voor opiaten (= opioïden):
   - sinds 2015 een significante daling in het aandeel patiënten dat behandeld wordt voor opiaten (vb. heroïne)
   - gevolg: daling van deze drug

Question 4

“the drug situation in Belgium in 2022” (3-4)

Answer 4

3. cannabisgebruik: cannabis is meest gebruikte illegale drug in België
4. nieuwe psychoactieve substanties (NPS):
   - synthetische cathinonen, GHB/GBL (gebruik bij narcose dieren) en ketamine (snelwerkend verdovingsmiddel);
   - belangrijkste nieuwe psychoactieve substanties gedetecteerd in België

Question 5

wat is cocaïne?

Answer 5

1. algemeen
   - afkomstig van cocaplant (Zuid-Amerika)
   - kristalachtig poeder > in 19e eeuw gebruikt als geneesmiddel (door schadelijke effecten nam dit af)
   - later: populaire recreatieve drugs
   - categorie ‘stimulantia’ in drugswiel
2. verslavingspotentieel
   - sterke psychische afhankelijkheid
   - gevoel negatieve gevoelens wegnemen (zoals depressie of onzekerheid)
   - gebrek aan zelfvertrouwen en functioneren slechter in stressvolle situaties (gevolg: vicieuze cirkel)

Question 6

effecten van cocaïne

Answer 6

1. kortetermijneffecten
   - gevoel van extra energie
   - euforie
   - zelfverzekerdheid
   - onderdrukt hongergevoel en vermoeidheid;
   - stimuleert centraal zenuwstelsel, versnelt hartslag en ademhaling, verhoogt bloeddruk
2. langetermijneffecten
   - roekeloosheid
   - uitputting
   - angsten
   - agressie;
   - hartritmestoornissen, zelf coma of de dood bij zware overdoseringen

Question 7

kortetermijnrisico’s van cocaïnegebruik

Answer 7

1. directe gevolgen
   - wegvallen van fysieke waarschuwingssignalen zoals honger, dorst en vermoeidheid
   - gevolg: overbelasting van het lichaam > totale uitputting (‘crash’) en verminderde weerstand tegen infecties
2. gezondheidsrisico’s
   - risico’s zoals agressief en arrogant gedrag, neerslachtigheid na gebruik
   - cocaïnevergiftiging, verhoogde lichaamstemperatuur, hartkloppingen, ademhalingsproblemen
   - huidbeschadigingen bij overmatig gebruik

Question 8

langetermijnrisico’s van cocaïnegebruik

Answer 8

1. gezondheidseffecten
   - langdurig of intensief gebruik = slapeloosheid, gewichtsverlies, vermoeidheid, depressie, angsten, hallucinaties, hart- en vaatproblemen en andere gezondheidsproblemen
2. sociale en maatschappelijke impact
   - egocentrisme, communicatiestoornissen en problemen met de omgeving
   - financiële problemen, crimineel gedrag, conflicten van justitie en politie

Question 9

cocaïne in cijfers

Answer 9

1. algemeen
   - Vlaanderen, 2018: 1,7% van inwoners van 15 tot 64 jaar gebruikte het afgelopen jaar
   cocaïne
   - uitgaanders in Vlaanderen, 2022: 34% gaf aan ooit cocaïne gebruikt te hebben
2. onderwijs
   - hoger onderwijs ’21: 5% van de studenten gebruikte het afgelopen jaar cocaïne
   - secundair onderwijs ’21-’22: 1,3% van leerlingen gaf aan ooit cocaïne gebruikt te
   hebben

Question 10

wat is XTC?

Answer 10

1. algemeen
   - uitgaansdrug met MDMA als werkzame stof
   - stimulerende en bewustzijnsveranderende effecten > andere risicoverhogende stoffen bevatten
   - pillen of poeder
   - categorie ‘empathogenen’ in drugswiel
2. verslavingspotentieel
   - psychische afhankelijkheid
   - frequent gebruik = gevolg: tolerantie > hogere doseringen om dezelfde effecten te bereiken

Question 11

psychische effecten van XTC

Answer 11

1. effecten
   - blijdschap, ontspanning, zorgeloosheid
   - zelfvertrouwen neemt toe, meer extravert
   - groter gevoel van verbondenheid en intimiteit met mensen in hun omgeving
   - hallucinaties
   - ‘XTC-kater’: neerslachtigheid en uitputting in dagen na gebruik

Question 12

lichamelijke effecten

Answer 12

1. effecten
   - energieker/beweegdrang
   - droge mond, grotere pupillen en tandenknarsen
   - misselijkheid en braakneigingen, een verstoord evenwichtsgevoel
   - verminderde eetlust
   - stijging van lichaamstemperatuur (zweten), hogere bloeddruk en hartslag

Question 13

kortetermijnrisico’s van XTC

Answer 13

1. gezondheidsrisico’s
   - eenmalige gebruik > overdosis is mogelijk
   - na gebruik: last van ‘mid-week-blues’ = prikkelbaarheid, hoofdpijn, duizeligheid, slechte concentratie, vermoeidheid of slapenloosheid
2. overdosis: symptomen
   - hevige hoofdpijn, hartkloppingen, pijn in de hartstreek, lage bloeddruk
   - hoge koorts, hoge lichaamstemperatuur
   - misselijkheid, braakneigingen
   - bewegingsstoornissen en stuipen

Question 14

langetermijnrisico’s van XTC

Answer 14

1. gezondheidseffecten
   - depressie, gevoelens van zinloosheid, angst en paniek
   - chronische psychische stoornissen, lever- en nierbeschadigingen en verhoogde vatbaarheid voor infecties
   - negatieve effecten op hersenen, zoals afname van concentratievermogen en geheugen
2. sociale en maatschappelijke impact
   - conflicten met de omgeving, vb. ouders, partner, school

Question 15

Belgische wet over cocaïne en XTC

Answer 15

1. algemeen
   - invoeren, produceren, bezitten, gebruiken en verkopen = illegaal en strafbaar!
   - betrapt? proces-verbaal die wordt verstuurt naar het parket
2. gevolgen
   - parket kan maatregelen nemen of betrokkene doorverwijzen naar de rechtbank
   - straffen: geldboete en een gevangenisstraf

Question 16

MDMA in cijfers

Answer 16

1. algemeen
   - Vlaanderen, 2018: 1,5% van inwoners van 15 tot 64 jaar gebruikte het afgelopen jaar
   XTC (Stijgende trend sinds 2013)
   - uitgaanders in Vlaanderen, 2022: 38% gaf aan ooit XTC hebben gebruikt
2. onderwijs
   - hoger onderwijs ’21: 8% van de studenten gebruikte het afgelopen jaar XTC
   - secundair onderwijs ’21-’22: 1,3% van leerlingen gaf aan ooit XTC hebben gebruikt

Question 17

wat is cannabis?

Answer 17

1. algemeen
   - cannabisplant (vooral ‘cannabis sativa’) > wereldwijd geteeld voor recreatief en medicinaal gebruik;
   - vrouwelijke planten bevatten meeste THC
   - categorie ‘cannabinoïden’ in drugswiel
2. toepassing: THC
   - belangrijkste psychoactieve bestanddeel, met concentraties die variëren door kweek- en klimaatomstandigheden

Question 18

gebruik en verslavingspotentieel van cannabis

Answer 18

1. gebruik
   - vóór onze tijdrekening = in India en China, toepassingen in diverse oude culturen
   - 19e eeuw = populair als medicijn (verloor belang in 20e eeuw)
   - nu: onderzoek voor medische toepassingen zoals pijnbestrijding en chemotherapiebijwerkingen
2. verslavingspotentieel
   - risico relatief laag in vergelijking met andere middelen
   - langdurig gebruik vergroot het risico > behoefte dominant en bij stoppen: ontwenningsverschijnselen zoals, slapeloosheid, rusteloosheid en prikkelbaarheid

Question 19

effecten van cannabis

Answer 19

1. psychische effecten
   - verandert het bewustzijn en kan zowel positieve als negatieve effecten hebben;
   - ontspanning en/of euforie
   - perceptie van tijd en ruimte veranderen
   - de zintuigen intensiveren
   - lach- en eentbuien
   - zelfs hallucinaties
   - angst, paranoia, depressie en vermoeidheid
2. lichamelijke effecten
   - rode ogen
   - droge mond
   - verhoogde hartslag
   - koude voeten en handen (bij veelvuldig gebruik)

Question 20

kortetermijnrisico’s van cannabisgebruik

Answer 20

1. het beïnvloedt de rijvaardigheid: reactietijd vertraagt, waarneming verslechtert en aandacht vermindert
2. veranderingen in hartslag en bloeddruk

3.het bemoeilijkt concentratie, logisch denken en geheugen

4. een te hoge dosis THC kan negatieve gevoelens veroorzaken
   - angst, paniekaanvallen, neerslachtigheid en verwarring
   - dagen of weken na gebruik kunnen aanhouden
5. in uitzonderlijke gevallen: acute psychose, gekenmerkt door verwarring, paranoia, hallucinaties en stemmingswisselingen

Question 21

langetermijnrisico’s van cannabisgebruik

Answer 21

1. gezondheidseffecten
   - longziekten
   - afname van concentratie en geheugen, mogelijk verlies van IQ
   - verhoogd risico op psychotische stoornissen, vooral bij jongeren
2. sociale en maatschappelijke impact
   - verminderde persoonlijke ontwikkeling
   - ‘cannabis burn-outsyndroom’, sociaal isolement, negatieve percepties van anderen
   - mogelijkheid van toegang tot zwaardere drugs in cannabisgemeenschappen

Question 22

Belgische wet over cannabis

Answer 22

1. algemeen
   - invoeren, produceren, bezitten, gebruiken en verkopen = illegaal en strafbaar (voor iedereen)
2. voor minderjarigen (-18 jaar)
   - alle vormen van invoer, productie, bezit, gebruik en verkoop van cannabis en andere illegale drugs > verboden
   - betrapt? proces-verbaal opgemaakt + ouders op de hoogte gebracht
3. bij meerderjarigen (+18 jaar)
   - bezit voor eigen gebruik wordt doorgaans laag geprioriteerd door vervolging
   - persoonlijk gebruik = max 3 gram en het kweken van één vrouwelijke cannabisplant worden niet actief vervolgd
   - politie maakt bij vaststelling een proces-verbaal > parket wordt gestuurd

Question 23

cannabis in cijfers

Answer 23

1. algemeen
   - Vlaanderen, 2018: 22% van inwoners van 15 tot 64 jaar gebruikte ooit cannabis;
   - stijgende trend sinds 2013: toen 14% ooit gebruikt
   - uitgaanders in Vlaanderen, 2022: 65% gaf aan ooit cannabis hebben gebruikt;
   - meest gebruikte illegale drug onder uitgaanders!
2. onderwijs
   - hoger onderwijs ’21: 44% van de studenten gebruikte ooit cannabis
   - secundair onderwijs ’21-’22: 10% van leerlingen gaf aan ooit cannabis hebben gebruikt;
   - meest gebruikte illegale drug onder scholieren