gedragsverslaving Flashcards
1
Q
gedragsverslaving
A
- persistent gedrag
- positieve kortetermijneffecten, maar negatieve langetermijneffecten
- zonder consumptie van middelen: gamen, sociale media, gokken en seks - kenmerken
- niet kunnen weerstaan aan een impuls, drive of verleiding om bepaalde handeling te stellen die schadelijk is
- in grote mate vergelijkbaar met middelenverslavingen
2
Q
positieve effecten van gamen
A
- effecten
- zelfvertrouwen, identiteit, creativiteit
- Engelse talenknobbel
- sociaal contact
- probleemoplossend denken, samenwerken, groeimindset - effecten op hersenprocessen:
- bepaalden soorten aandacht
- inhibitie
- ruimtelijk inzicht
3
Q
negatieve effecten van gamen
A
- fysieke klachten
- minder goede conditie
- schouder- nek- of rugpijn
- pijn aan de pols of vingers
- hoofdpijn
- oogklachten
- slaapproblemen - problematisch gamegedrag
- wanneer is gamen riskant? > ‘Videogame Addiction Test’
4
Q
problematisch gamegedrag
A
- controleverlies gamegedrag: disbalans gamen en andere activiteiten
- negatieve invloeden op verschillende levensdomeinen: (huis)werk, persoonlijke hygiëne, sociaal contact, gezondheidsproblemen en toename psychische klachten
- gedurende een langere periode - mythes over gamen
- van gamen word je asociaal
- van gamen word je agressief
- jongens zijn betere gamers dan meisjes
5
Q
cijfers gamen in Vlaanderen
A
- Volwassenen 18-64j, 2023
- 56% volwassenen gamede minstens maandelijks
- hoogst bij 18-24 jaar 76%
- mannen > vrouwen op spelconsole & computer
- mannen = vrouwen op tablet & smartphone - secundair onderwijs, 2022
- 61% van leerlingen gaf aan de week voor bevraging te gamen
- 8% van leerlingen ondervindt riskant gamegedrag
- jongens > meisjes
- riskant gamen bij 12-14j > 17-18j - hoger onderwijs, 2021
- 67% van de studenten gamede in dat afgelopen jaar
- mannen > vrouwen
- en thuiswonende studenten gameden het vaaks
6
Q
waarom ontwikkelen sommige mensen een probleem en anderen niet?
A
- MMM-model
- verslaving is altijd een interactie tussen:
- middel
- mens (de gebruiker)
- milieu (diens omgeving) - toepassing
- aanpak: alle factoren aanpakken voor een succesvolle behandeling!
- jongeren zijn extra kwetsbaar > hersenen ontwikkelen tot op 25-jarige leeftijd op drie niveaus (sociaal - cognitief - emotioneel)
7
Q
waarom beginnen mensen met het gebruik van potentieel verslavende stoffen
A
- individuele factoren
- erfelijkheid
- nieuwsgierigheid
- neiging tot risico’s nemen
- zelfbeeld en eigenwaarde
- gezondheidscognities - sociale en culturele factoren
- cultuur en sociaal beleid
- sociale druk
- modellering, sociaal leren en bekrachtiging
- image en reputatie - omgevingsfactoren
- economische tegenspoef
- stress
- gewichtsbeheersing
8
Q
lichamelijke afhankelijkheid
A
- tolerantie
- grote hoeveelheid is nodig om zelfde effect te bereiken - ontwenningsverschijnselen
- hervatten van gedrag om ontwenningsverschijnselen tegen te gaan of te voorkomen (bekrachtiging)
- gevolg: vicieuze cirkel
9
Q
seksueel overdraagbare aandoeningen
A
- betekenis
- infectieziekten die je kan krijgen door onbeschermd seksueel contact met iemand die besmet is
- meest voorkomende soa’s in Vlaanderen (2021): gonorroe, chlamydia en syfilis - voorbeelden van soa’s
- HIV
- HPV
- herpes
- chlamydia
10
Q
HIV
A
- betekenis
- Humaan immunodeficiëntie virus - negatieve gevolgen
- valt afweersysteem aan (dat lichaam verdedigt tegen bacteriën, virussen, schimmels en kankercellen)
- daling witte bloedcellen en stijging hoeveelheid virus in bloed
- geen behandeling? > op lange termijn aids (afweermechanisme zo verzwakt > geen verdediging > gevolg: kanker en levensbedreigende infecties)
11
Q
HIV in cijfers
A
- prevalentie in België (2022)
- 597 nieuwe diagnoses (gemiddeld 1,63 diagnoses per dag)
- MSM (= mannen die seks hebben met mannen): daling van 5% ten opzichte van 2021;
- incidentie: daling van aantal nieuwe diagnoses van 60% sinds voorbije 10 jaar - heteroseksuele mannen en vrouwen
- toename van 26% ten opzichte van 2021
- vrouwen: nieuwe hiv-infecties bij personen afkomstig uit Sub-Saharaans Afrika (58%), Belgen (22%), een Europese nationaliteit (12%) en een andere nationaliteit
- mannen: Sub-Saharaans Afrika (27%), Belgische nationaliteit (39%), een Europese nationaliteit (16%) en een andere nationaliteit (9%)
12
Q
gonorroe
A
- symptomen
- ontsteking urinebuis
- geelgroene afscheiding of bloed uit penis (druiper) of vagina
- pijn bij plassen/vrijen - gevolgen zonder behandeling
- ontsteking teelbal/bijbal/prostaat/
- baarmoeder
- vruchtbaarheidsproblemen vrouwen
- buitenbaarmoederlijke zwangerschap
- verkleving eileiders
13
Q
chlamydia
A
- symptomen
- kan jaren onopgemerkt blijven!
- toename of verandering in afscheiding
- tussentijds bloedverlies
- pijn - gevolgen zonder behandeling
- ontstekingen in eileiders/eierstokken/
- bijbal/prostaat
- vruchtbaarheidsproblemen bij vrouwen
- buitenbaarmoederlijke zwangerschap
- verkleving eileiders
14
Q
syfilis
A
- symptomen in drie stadia:
- pijnloze zweer (stadium 1)
- koorts, hoofdpijn, botpijn, ontsteking, haaruitval, roze huiduitslag (stadium 2)
- aantasting hart, ruggenmerg, botten/hersenen (stadium 3)
15
Q
condoomgebruik
A
- algemeen
- ‘het grote condoom onderzoek’ (2024)
- 33% van de deelnemers > afgelopen 6 maanden soms een condoom;
- 40% nooit;
- 27% (bijna) altijd - drijfveren condoomgebruik
- zwangerschap vermijden
- soi (of soa) vermijden
- hiv vermijden
- hormonale anticonceptie vermijden
