Hoorcollege 16: Anatomie urinewegen

Question 1

Wat is de definitie van de urinewegen?

Answer 1

“De reeks kanalen waardoor de urine van het nierbekken het lichaam verlaat”. “Het kanaal waar urine doorheen gaat en dat bestaat uit de niertubuli en het nierbekken van de nier, de urineleiders, de blaas en de urethra”.

Question 2

Waar bevinden zich de hogere en lagere urinewegen?

Answer 2

Buikholte en bekken respectievelijk

Question 3

Beschrijf de positie van de nieren en waar je ze kan voelen

Answer 3

De nieren liggen vrij hoog in de buikholte en worden deels beschermd door de spieren en ribben. De linker en rechter niet hebben niet dezelfde ligging. De rechter nier ligt net wat lager vanwege de lever die daar zit (Th12-L3, links Th11-L2). De nieren zijn een beetje mobiel, en zullen schuiven bij inademing. Als iemand een nierbekkenontsteking is te voelen in de lumbalis, bij de flanken (evt hypochondriaca).

Question 4

Welke organen bevinden zich nabij de nieren?

Answer 4

Anterieur van de linker nier ligt de milt, maag, pancreas en flexura colica (darm). Posterieur bevindt zich het diafragma, ribben en m. psoas (rust de nier op). Nabij de rechternier bevindt zich anterieur de lever, duodenum en flexura colica. Posterieur bevindt zich het diafragma, ribben en m. psoas (hetzelfde als rechts).

Question 5

De fascia transversalis splitst zich. Hoe noemen we deze nieuwe bladen nu?

Answer 5

Prerenaal en postrenaal blad (aka fascie van Gerota)

Question 6

Hoe noemen we de voortzetting van de fascia transversalis / buitenverpakking?

Answer 6

Fascia renalis aka fascia gerota

Question 7

De nier wordt vastgehouden door het prerenaal vet. Hoe word deze buitenste laag ook wel genoemd?

Answer 7

Capsula adisposa

Question 8

Hoe wordt de binnenst laag van het nierkapsel genoemd?

Answer 8

Capsula fibrosa

Question 9

Wat bevat het hilum (nierpoort)?

Answer 9

de a. renalis, v. renalis, urineleider, zenuwtakjes en lymfevaten

Question 10

Wat is de functie van de nieren?

Answer 10

filteren en afvoeren van afvalstoffen, reguleren van de vochthuishouding (zouten) en reservoir voor urine

Question 11

Hoe noemen we de buitenste en binnenste schors van de nier?

Answer 11

Cortex en medulla

Question 12

De medulla bestaat uit ‘driehoeken’ hoe noemen we deze?

Answer 12

Piramides renalis (staat in contact verzamelsysteem)

Question 13

Waar bestaat het verzamelsysteem uit?

Answer 13

Calices majores dat splitst in 2-3 calices minores.

Question 14

Wat is de plek van contact tussen de piramides renalis en het verzamelsysteem?

Answer 14

Papilla renalis

Question 15

Tussen de piramides renalis bevinden zich uitstulpingen. Hoe heten deze?

Answer 15

Columna renalis

Question 16

Waar loopt de nierarterie?

Answer 16

Precies over de grens tussen de schors en medulla

Question 17

Wat is de basiseenheid van de nier dat zich tussen de medulla en schors bevindt?

Answer 17

Nefron(en)

Question 18

Wat zijn de twee typen nefronen?

Answer 18

Eentje in de schors, en de medulla nefron die een lange lis van henle heeft

Question 19

Wat is de glomerulus?

Answer 19

Een groepje capillairen in het nefron

Question 20

Wat omvat de glomerulus en wat is de functie?

Answer 20

Capsula glomerularis / Bowman, dit kapsel zorgt voor filtratie d.m.v. hoge druk

Question 21

Wat is de latijnse benaming voor verzamelbuis?

Answer 21

Pelvis renalis

Question 22

Wat is de functie van het verzamelsysteem/pelvis renalis?

Answer 22

Urine aanmaken en opvangen

Question 23

Wat het beloop van de urineleider (ureter)

Answer 23

De urether loopt over de m. psoas, onder de a. testilares/a. ovarica, over de iliaca, naar de blaas

Question 24

Waar kan een niersteen zich bevinden?

Answer 24

(1) overgang pelvis naar ureter, (2) kruising gonadale vaten, (3) kruising a. iliaca communis/externa en (4) inmonding in blaas

Question 25

Wat kan ontstaan bij een langdurige niersteen?

Answer 25

Waternier (hydronefrose -> atrofie medulla/cortex)

Question 26

Hoe ziet een waternier eruit op een x-box?

Answer 26

Wit, vanwege al het vocht

Question 27

Waarom komt de urinebuis in een hoek in de blaas terecht?

Answer 27

Dit werkt als sfincter, tegen reflux

Question 28

Hoe heet de inmonding (ureter -> blaas)?

Answer 28

Ostium

Question 29

Hoe heet de regio tussen twee ostia?

Answer 29

Trigonum (vesica, stug bindweefsel)

Question 30

De wand van de blaas is bekleed met spierweefsel. Hoe heet deze?

Answer 30

M. detrusor

Question 31

De blaas met twee sfincters, welke? (en zijn ze willekeurig/niet)

Answer 31

m. sfincter urethrae internus (niet willekeurig) en m. sfincter urethrae externus (willekeurig)

Question 32

Wat is het verschil tussen de sfincters tussen de man en vrouw?

Answer 32

De interne sfincter is beter ontwikkeld bij de man en voorkomt terugvloed ejaculaat. De externe en interne sfincter liggen bij vrouwen veel dichter bij elkaar.

Question 33

In welke drie trajecten kan de mannelijke urtehtra (let op: dit is anders dan ureter!) worden onderverdeeld?

Answer 33

Pars prostaatica, pars membranacea en pars spongiosa

Question 34

Wat is de prostaat?

Answer 34

Een klier exclusief voor mannen, dat prostaatvocht toevoegt aan ejaculaat

Question 35

Waardoor hebben mannen op leeftijd last van mictie?

Answer 35

Doordat de prostaat vergroot is

Question 36

Hoe heet de plek, in het bekken van de vrouw, dat het ‘diepte’punt is?

Answer 36

Cavum Douglasi

Question 37

Hoe het het ‘diepste’ punt in de bekken van de man?

Answer 37

excavaatio rectovesicalis (spatium retropubicum)

Question 38

Wat zijn de 3 fasen van de ontwikkeling van de nier?

Answer 38

1. Voornier (pronephros)
2. Oernier (mesonephros)
3. Definitieve nier (metanephros)

Question 39

Beschrijf de voor- oer- en definitieve nieir

Answer 39

1. Voornier (pronephros)
   a. Aanleg begin week 4, tot einde week 4
   b. Cervicaal gelokaliseerd
   c. Verdwijnen vlot
2. Oernier (mesonephros)
   a. Aanleg einde week 4, tot einde week 8
   b. Ontwikkeling van: afvoergang (ductus mesonephricus) en urogenitale plooi
3. Definitieve nier (metanephros)
   a. Vanaf week 5
   b. Ontstaan uit uretherknop.
   i. De uitstulping van ductus mesonephricus
   ii. Uitmonding in coaca

Question 40

Beschrijf het proces van de uretherknop

Answer 40

De uretherknop verbindt zich met het metanefrosgeen blasteem, waarbij de primitieve nierbekken worden aangelegd (met calices majores en minores, pyramis renalis met 1-3 miljoen tubuli).

Question 41

Hoe valt een dubbele urether te wijten aan de uretherknop?

Answer 41

Te vroege splitsing van de ureterknop. Dit kan alle kanten op komen (in de vagina, in het urethra)

Question 42

De nieren moeten ‘opstijgen’, maar dit komt niet doordat zij zelf opstijgen. Hoe gebeurd dit wel?

Answer 42

Doordat het lichaam minder gekromd is en sacraal sneller groeit (hierdoor komen ze hoger uit)

Question 43

Geeft een pelvic kidney / bekkennier klachten?

Answer 43

Nee

Question 44

Geeft een hoefijzer-nier klachten?

Answer 44

Nee

Question 45

Wat is er fout gegaan bij de hoefijzer-nier?

Answer 45

Hierbij is de nier voorlangs ipv achterlangs de aorta gegaan

Question 46

Waar worden de ureter en het rectum uit gevormd en waardoor worden ze gescheiden?

Answer 46

De cloaca en worden gescheiden door het septum urogenitale (zowel bij man als vrouw)

Question 47

Wat zorgt voor differentiatie tussen de man en vrouw? (beginstadium)

Answer 47

Vanuit de ductus vormen bijv de zaadblaasjes, en vanuit de ductus paranephrenicus (Müller) vormt bijv de baarmoeder.