Hoorcollege 11: Fysiologie spijsvertering

Question 1

Wat zijn de fasen van secretie?

Answer 1

• Cefale fase: prikkeling van o.a. reuk- en smaak receptoren, zien van/denken aan voedsel.
• Gastrische fase: prikkeling van receptoren in de maagwand
• Intestinale fase: prikkeling van receptoren in de wand van de dunne darm

Question 2

Wat doet gastric inhibitory peptide (GIP)?

Answer 2

stimuleert afgifte insuline door pancreas

Question 3

Wat doet vasoactieve inhibitory peptide (VIP)

Answer 3

remt de zuurproductie en dilatie capillairen

Question 4

Welke fasen hebben een positieve/negatieve werking op de productie van maagzuur

Answer 4

Cephalic/gastric: positief

Intestinal: negatief

Question 5

Welke cellen bevinden zich in de pancreas en wat doen ze?

Answer 5

In de pancreas bevinden zich acinar cells die digestieve enzymen (exocrien) en carbonaat-ionen (endocrien (door Islets van Langerhans) voor neutralisatie en activatie pancreas-enzymen te waarborgen) aanmaken en dit afgeven

Question 6

De kanaaltjes van de pancreas komen samen in de…

Answer 6

duodenale papilla

Question 7

Wat zorgt voor dosering van de pancreasstoffen?

Answer 7

Sfincter bij duodenale papilla

Question 8

Enzymen spelen een belangrijke rol in de afbraak van voedingsstoffen. Wat zijn de belangrijkste en hun functie?

Answer 8

Amylase (voor polysacchariden), lipase (voor triglyceriden) en trypsine, chymbotrypsine, elastase en carboxypeptidase (voor eiwitten)

Question 9

Hoe worden pro-enzymen geactiveerd?

Answer 9

door membraan-gebonden enteropeptidease waarbij trypsine wordt omgezet (wat deze, en andere, enzymen activeert)

Question 10

Waar worden de pro-enzymen geactiveerd?

Answer 10

Alleen in de darmen (dus niet in de pancreas waar het wordt aangemaakt, anders wordt deze zelf afgebroken)

Question 11

Welk hormoon reguleert de HCO3- secretie?

Answer 11

Secretine

Question 12

Welk hormoon reguleert enzymsecretie? (belangrijk!!!)

Answer 12

Cholecystokinine (CCK)

Question 13

Wat gebeurd er in het duodenum t.g.v. zuur?

Answer 13

Secretie wordt gesecreteerd (wat dus de HCO3- verhoogd, waardoor de dunne darm wordt geneutraliseerd)

Question 14

Moet lipase geactiveerd worden?

Answer 14

Nee, dit wordt in actieve vorm door de pancreas uitgescheden

Question 15

Moet trypsine geactiveerd worden?

Answer 15

Ja, in het duodenum

Question 16

Hoe veel gal wordt er circa per dag geproduceerd?

Answer 16

1000ml, waarvan de helft naar het duodenum gaat. Dit kan variëren afhankelijk van je gewicht

Question 17

Waar bestaat gal uit?

Answer 17

galzouten (emulgeren van vet), fosfolipiden (emulgeren van vet) en HCO3- (neutralisatie zuur), bilirubine (afvoer) en cholesterol (afvoer)

Question 18

Is gal hydrofoob of hydrofiel?

Answer 18

Hydrofoob

Question 19

Hoe ontstaat billirubine en hoe wordt het uitgescheiden (incl tussenstapjes svp)

Answer 19

Uit hemoglobine als erytrocyten worden afgebroken. Dit is slecht oplosbaar en wordt opgenomen door de lever waardoor het geconjugeerd bilirubine wordt. In de darm wordt, m.b.v. gal uiteindelijk stercobiline wordt gevormd. Zonder deze stof zou de faeces kleurloos zijn. Daarnaast wordt ook urobiline gevormd voor de urine, wat zonder dit ook kleurloos zou zijn.

Question 20

Op welke manieren wordt het oppervlakte van de darmen vergroot?

Answer 20

door plica (x3), villi (x10) en microvilli (x20)

Question 21

Hoe worden monoscchariden, aminozuren en vetten afgevoerd?

Answer 21

Bloed: monosaccaride en aminozuren
Lymfe: vetten (diffusie)

Question 22

Hoe worden eiwitten en koohydraten opgenomen

Answer 22

Speciale transporters

Question 23

Hoe wordt glucose opgenomen?

Answer 23

Met co-transport (Na+)

Question 24

Waar worden eiwitten door geknipt om ze kleiner te maken? (geef per locatie aan)

Answer 24

Peptidases (maag: pepsine, pancreas: trypsine, chymotrypsine, elastase, carboxypeptidase, brush border (microvilli): exopeptidase dipeptidase)

Question 25

Hoe worden aminozuren opgenomen?

Answer 25

Na/K-ATPase

Question 26

Hoe wordt vet opgenomen?

Answer 26

De meeste vetten zijn triglyceriden, die slecht oplosbaar zijn, maar ze worden gedigesteerd door lipase. Er zijn emulgatoren nodig (galzout), door als zeep eromheen te binden, zodat de druppeltjes klein blijven.

Question 27

Beschrijf de 'vorm' van vetten in de spijsvertering?

Answer 27

Grote vetdruppels -> kleine vetdruppeltjes -> vrije vetzuren / monoglyceriden (uitwisseling met micellen) - eresynthese triglyceriden en assemblage chylomicronen (belangrijk woord!!!) -> distributie en verwerking

Question 28

Wat zijn de functies van de lever? (ter illustratie)

Answer 28

Detoxificatie (bv NH3  ureum), extretie van afvalstoffen, fagocytose en antigenpresentatie, synthese van plasma-eiwitten (bv albumine, stollingsfactoren, ontstekingseiwitten), opslag van vitaminen, productie van gal – vertering van vetten, regulatie van glucose- en vetmetabolisme en de omzetting van aminozuren (bv m.b.v. ALAT en ASAT).

Question 29

Welke ader bevindt zich tussen de darmen en de lever?

Answer 29

Poortader

Question 30

Welke vitaminen worden opgeslagen door de lever?

Answer 30

K, A, D, E en B12 (deze zijn niet oplosbaar in water)

Question 31

Wat wordt, naast vitaminen, nog meer opgeslagen in de lever?

Answer 31

Ijzer en glucose

Question 32

De lever heeft ook een metabole rol. Wat reguleert de lever hiermee?

Answer 32

Regulatie van plasmaconcentraties van glucose, vetten en aminozuren. Deze metabole processen zijn verschillend in de absorptie- en postabsorptie fase van het spijsverteringsproces

Question 33

Wat zijn de metabole leverprocessen tijdens de absorptie fase?

Answer 33

Glycogeen (opslag lever) -> tryglyceriden (opslag vetweefsel) Dit gaat a.d.h.v. glucose en aminozuren!

Question 34

Wat zijn de metabole leverprocessen tijdens de postabsorptie fase?

Answer 34

Glycerol (vetweefsel), glycogeen (lever), aminozuren en lactaat (spierweefsel) --> glucose -> bloedglucose

Question 35

Hoe wordt de bloed-glucose concentratie gehaandhaafd?

Answer 35

Glycogenolyse en gluconeogenese