Hoofdstuk 5: Vetzuren en triglyceriden Flashcards
Wat is chemisch gezien het verschil tussen verzadigde en onverzadigdevetzuren?
- Verzadigde vetzuren
hebben geen dubbele bindingen tussen de koolstofatomen. - Enkelvoudig onverzadigde vetzuren hebben 1 dubbele binding
in de keten van koolstofatomen. De plek van de dubbele binding in de keten kan verschillen. 3. Meervoudig onverzadigde vetzuren hebben meerdere dubbele bindingen in de keten van koolstof atomen. Vooral de dubbele binding op de omega-3 ofomega-6-positie is belangrijk, omdat deze vetzuren verschillende functies hebben. Het cijfer geeft aan op welke positie de eerste dubbele binding zich bevindt.
Waaruit bestaat chemisch gezien een vloeibaar vet?
Glycerol met daaraan 3 (verschillende) onverzadigde vetzuurmoleculen (met een of meer dubbele bindingen).
Wat is transvet en waarom is het zo slecht?
Transvet is een onverzadigd vet met een afwijkende structuur. Toch verhoogt dit vet het LDL-cholesterol, nog sterker dan verzadigd vet.
Waaruit bestaat chemisch gezien een vast vet?
Glycerol met daaraan 3 (verschillende) verzadigde vetzuurmoleculen (met alleen enkele bindingen).
Noem de 2 essentiële vetzuren
- Linolzuur
- Alpha-linoleenzuur
Deze kan je lichaam niet zelf aanmaken.
Wat is een andere naam voor vetten?
Lipiden
Hoe maakt de vet industrie margarine?
Om plantaardige olie hard te maken, margarine, moet je van de dubbele bindingen,enkele bindingen maken. Door middel van additie met H2 (waterstof) springen de dubbele bindingen open en heb je alleen nog maar enkele bindingen. Zo krijg je van onverzadigd, verzadigd vet.
Wat is cholesterol?
Cholesterol is een bouwstof voor cellen en hormonen. Zonder cholesterol kun je niet leven. Het is betrokken bij het transport van vet en vormt isolatiemateriaal van zenuwweefsel en hersenweefsel.
In het ideale geval maakt het lichaam precies genoeg cholesterol aan. Het meeste cholesterol maakt de lever zelf aan. Hierbij spelen vetten een rol. Ook via voeding komt cholesterol het lichaam binnen.
Cholesterol is een vetachtige stof die niet oplost in water of bloed. Om cholesterol te transporteren is het verpakt in eiwitbolletjes.
Hoeveel gram vet mogen een man en een vrouw die weinig bewegen dagelijks innemen?
35% komt neer op 100 gram vet per dag voor een man, en 80 gram voor een vrouw.
Noem 6 meervoudig onverzadigde vetzuren
- Linolzuur (vitamine F) - heeft omega 6
- Alpha-linoleenzuur (ALA) - heeft omega 3
- Gamma-linoleenzuur (GLA) - heeft omega 6
- Arachidonzuur - heeft omega-6
- EPA - heeft omega 3
- DHA - heeft omega 3
Deze zitten in plantaardige olie, dieetmargarine en -halvarine.
EPA en DHA zitten in vette vis.
Wat is LDL-cholesterol?
‘Slecht cholesterol’. LDL vervoert cholesterol naar de cellen en spieren maar onderweg nestelt het zich makkelijk in de wanden van de aders waardoor deze kunnen vernauwen / dichtslibben (slagaderverkalking).
Noem 4 functies van vetten
- Vetten geven energie.
- Vetten isoleren en beschermen de organen in de buik.
- Vetten bevatten de oplosbare vitamines A, D, E en K.
- Vetten bevatten de essentiële vetzuren linolzuur en alfalinoleenzuur
Welk percentage van de gehele energiebehoefte mag bestaan uit vetten?
20 - 40% (bij overgewicht max. 35%).
De inname van NL is op dit moment 33% bij vrouwen en 37% bij mannen.
Wat is HDL-cholesterol?
‘Goed cholesterol’. HDL transporteert het teveel aan cholesterol in LDL naar de lever.
Via de lever komt het cholesterol in de darmen en verlaat het het lichaam via de
ontlasting.
In welke twee vormen bestaan vetten?
- Plantaardige vetten = olie (vloeibaar) = olijfolie, zonnebloemolie, walnotenolie
etc. - Dierlijke vetten = vaste vetten
Qua chemische structuur lijken deze vetten op elkaar.
Waaruit bestaat chemisch gezien een vet / triglyceride?
1 molecuul glycerol + 3 vetzuurmoleculen
Welk percentage van de gehele energiebehoefte mag bestaan uit:
Verzadigd vet
Transvet
Linolzuur
Alfalinoleenzuur
Meervoudig onverzadigd vet
- Verzadigd vet = minder dan 10%
- Transvet = minder dan 1%
- Linolzuur = 2%
- Alfalinoleenzuur = 1%
- Meervoudig onverzadigd vet = minder dag 12%
Wat is VLDL-cholesterol?
VLDL transporteert vetten (triglyceriden) van de lever naar de weefsels. VLDL zet
onderweg vetten af en gaat over in een LDL-deeltje.
Wat is chemisch gezien een vetzuur?
Een lange koolstofketen met een zure groep (carboxylgroep)
Wat is lecithine?
Een fosfolipide die in elke cel van ons lichaam voorkomt. Het hele lichaam heeft het
dus nodig. Vooral de hersenen, lever en het hart.
Hoeveel n-3-vetzuren uit vis heeft iemand va 19 jaar dagelijks nodig?
450 mg/dag = 0,45 gram/dag
Wat zijn de 6 oorzaken van een hoog cholesterolgehalte?
- Eten van veel verzadigd vet
- Overgewicht
- Diabetes
- Traag werkende schildklier
- Bepaalde medicijnen
- Erfelijke aanleg
Welke voedingsmiddelen bevatten lecithine?
- Noten, pitten en zaden
- Eierdooiers
- Melkproducten en kaas
- Plantaardige oliën
Welke vetten moet je vermijden om de kans op hart- en vaatziekten te
verkleinen?
- Verzadigd vet
- Transvet
Noem 2 verzadigde vetzuren
- Stearinezuur
- Palmitinezuur
Beide hebben een lange keten en zitten in vetrijke dierlijke producten.
Zitten beide in vaste vetten.
Waarom krijgen veel mensen te weinig lecithine binnen?
De behandeling van geprepareerd voedsel breekt lecithine af. Door het gebruik van
veel kant-en-klaar producten krijg je dan te weinig lecithine binnen.
Waarom vergroot verzadigd vet de kans op hart- en vaatziekten?
Verzadigd vet verhoogt het cholesterolgehalte in het bloed, vooral van het slechte
LDL-cholesterol.
Noem een enkelvoudig onverzadigd vetzuur
Oliezuur
Welke voordelen heeft lecithine?
- Helpt je sneller om lichaamsvetten om te zetten in energie (zit in veel
afslankmiddelen) - Verlaagt buikvetproductie
- Zorgt ervoor dat cholesterol zich niet makkelijk kan hechten aan de aderen.
- Bevordert de hormoonhuishouding
- Verbetert concentratievermogen en geheugen
- Beschermt de zenuwen
Wat doet onverzadigd vet met je cholesterol?
Onverzadigd vet verlaagt het cholesterolgehalte.