Hoofdstuk 4: Koolhydraten Flashcards
Waarom mag je niet meer dan 70% van de calorieën uit koolhydraten halen?
Dan krijg je te weinig eiwitten en vetten binnen.
Bij een tekort aan glucose maakt het lichaam glucose uit twee stoffen. Welke?
- Aminozuren (eiwit)
- Glycerol (vet)
Noem de drie monosachariden.
- Glucose (druivensuiker / dextrose)
- Fructose (vruchtensuiker) = zoetste = van nature in fruit en honing. Wordt toegevoegd aan frisdrank, ontbijtgranen en toetjes.
- Galactose (alleen in kleine hoeveelheden)
Wat gebeurt er als je te weinig koolhydraten eet?
Dan kan het zijn dat je te weinig voedinsstoffen als vitaminen, mineralen en vezelsbinnenkrijgt.
Daarnaast gaat het lichaam dan spiereiwit als energiebron gebruiken.Dit gaat tenkoste van je spieren.
Wat is de chemische benaming van Monosachariden?
C6H12O6
6 koolstofatomen met ieder 4 verbindingen
12 waterstofatomen met ieder 1 verbinding
6 zuurstofatomen met ieder 2 verbindingen
Noem de drie polysachariden
- Glycogeen (zit in dierlijke producten) = krijg je alleen binnen via vlees, welweinig. Wordt vooral in je lichaam gemaakt als reserve. Zijn veelglucosemoleculen achter elkaar.
- Zetmeel (zit in plantaardige materialen zoals tarwe) = Veel glucosemoleculenachter elkaar in rijst, graansoorten, aardappel, erwten, bonen.
- Vezels (geven structuur aan planten. Niet alle vezels kunnen verteerd worden.)= Zit in al het plantaardig voedsel.
Hoeveel procent van hun calorieën halen de Nederlanders gemiddeld uitkoolhydraten en waar zitten deze koolhydraten vooral in?
Gemiddeld 43-50% van de calorieën komen uit koolhydraten.
Deze komen uit de mono- en disachariden:
- Niet-alcoholische dranken
- Suiker / snoep’
- Zuivel
Deze komt uit de polysachariden:
1. Brood en graanproducten
2. Aardappelen
Voor welke twee lichaamsonderdelen zijn koolhydraten vooral belangrijk?
Hersenen en rode bloedcellen.
Welke drie suikers zitten in vers fruit?
- Glucose
- Fructose
- Sacharose
Waaruit bestaan koolhydraten?
een of meer suikermoleculen, de sachariden.
Hoeveel gram koolhydraten eet je als je dagelijks 2000 calorieën neemt en je jehoudt aan de norm van 40% van de energiebehoefte?
40% van 2000 = 800 calorieën
4 calorieën per gram = 200 gram
Wat zijn disachariden? Hoe ontstaan deze en hoe worden deze weer gesplitst?
Dit zijn paren (2 ketens) van telkens 2 van de 3 monosachariden. Elke bevat glucose.
Deze ontstaan door condensatie. Splitsen gebeurt tijdens de spijsvertering en noemje hydrolyse
Noem de 3 disachariden
- Sucrose = Glucose + Fructose (biet/rietsuiker) = Sacharose = zoetste
- Lactose = Glucose + Galactose (melksuiker)
- Maltose = Glucose + Glucose (moutsuiker) = onstaat tijdens de spijsverteringvan koolhydraten. Zit in bier maar komt verder weinig voor)
Wat is een stabiele energiebalans?
Je krijgt net zoveel calorieën binnen als je verbruikt.
Hoeveel procent van je energie moet je uit koolhydraten halen?
40 tot 70%.
Er is alleen een advies voor koolhydraten als geheel.
Wat zijn gezonde koolhydraatbronnen?
Koolhydraatbronnen die veel voedingsvezels bevatten zoals volkorenbrood,volkorenpasta, zilvervliesrijst en peulvruchten.
Benoem de meest voorkomende mono‐, di‐ en polysachariden in voeding ,herken hun chemische structuur en geef aan in welke voedingsmiddelen dezestoffen voorkomen
De monosachariden hebben de chemische formule C6H12O6 : glucose (bloedsuiker),fructose (fruitsuiker) en galactose.
De disachariden zijn paren van monosachariden en bestaan altijd uit eenglucosemolecuul met een andere monosacharide: glucose + glucose = maltose
glucose + fructose = sucrose of sacharose
glucose + galactose = lactose
De suikers komen voornamelijk voor in planten, behalve lactose, wat voorkomt inmelk en melk producten.
Polysachariden zijn lange kettingen van monosachariden en komen voor alsglucogeen (in het lichaam), zetmeel (in planten) en voedingsvezels. Zetmeel bestaatuit meerdere aan elkaar gekoppelde moleculen glucose.
Benoem de twee soorten voedingsvezel en beschrijf hun functie in het lichaam
Voedingsvezels zijn onverteerbare koolhydraten. Het lichaam kan dus geen energieuit de vezels halen. Ze zijn belangrijk omdat ze zorgen voor een goede spijsvertering.Er zijn oplosbare vezels, die een gel vormen in water (zoals fruit pectine) enonoplosbare vezels (zoals de velletjes om mais).
De oplosbare vezels worden makkelijk verteerd door darmbacteriën (fermentatie) enbeschermen tegen hart- en vaatziekte en diabetes door het verlagen van bloedcholesterol en bloed glucose.
De onoplosbare vezels zorgen voor een soepele stoelgang, verlichten verstopping enkunnen divertikels voorkomen.
Hoe noem je een te laag bloedsuikergehalte?
Hypoglycemie
Hoe noem je een te hoog bloedsuikergehalte?
Hyperglycemie
Hoe wordt zetmeel verteerd
Lange ketens worden eerst omgezet in kortere ketens. Deze worden omgezet indisacchariden die vervolgens weer omgezet worden in monosacchariden.
Leidt een teveel aan calorieën altijd tot een toename in lichaamsvet?
Ja. Of deze nu uit koolhydraten, vetten of eiwitten komen maakt niet uit. Als jebijvoorbeeld meer koolhydraten eet dan nodig, slaat het lichaam vooral het vet uit devoeding op.
Wat gebeurt er voor de spijsvertering van zetmeel en vezels in de mond?
- Kauwen van vezelrijk voedsel stimuleert de speekselaanmaak.
- Speekselenzym amylase komt in de mond.
- Zetmeel wordt omgezet in kortere polysacchariden en zetmeel.
- Vezels worden vochtig door het speeksel en kunnen hierdoor makkelijkerdoogeslikt worden.
- Voedsel zit maar kort in de mond. Weinig vertering.
Wat is de glycemische index van koolhydraten?
De maat om aan te geven hoe snel koolhydraten in de darm worden verteerd en alsglucose in het bloed worden opgenomen.
1. Lage glycemische index = Langzame koolhydraten. Worden langzaamafgebroken en geven geleidelijk glucose af aan het bloed.
2. Hoge glycemische index = Snelle koolhydraten. Worden snel afgebroken engeven snel glucose af aan het bloed.
Wat gebeurt er met zetmeel en vezels in de maag?
De zetmeelvertering stopt. Door het maagzuur en eiwit-afbrekende enzymen in demaag werkt de amylase niet meer. Maagverteringssappen hebben geen enzymen omkoolhydraten af te breken.
De vezels blijven hangen en geven een vol gevoel
Waarom zijn koolhydraten effectiever voor sportprestaties dan vetten?
Voor de verbranding van koolhydraten is minder zuurstof nodig.
Wat gebeurt er met zetmeel en vezels in je dunne darm?
Hier gebeurt het meeste aan de vertering van de koolhydraten. Via de alvleesklierkomt er weer amylase vrij.
Alvleeskliersap met amylase zorgen samen voor de vertering van zetmeel naarkleinere ketens.
De disacchariden komen in de membranen van de darmcellen terecht.
Enzym maltase splitst maltose in glucose + glucose.
Enzym sucrase splitst sucrose in glucose + fructose.
Enzym lactase splitst lactose in glucose + galactose.
De darmcellen nemen de monosacchariden op.
Vezels worden niet verteerd. Deze vertragen de absorptie van andere nutriënten.
Wat zijn verteerbare koolhydraten?
Deze kan het lichaam opnemen en gebruiken als energiebron. Disacchariden enpolysacchariden moeten omgezet worden in kleine moleculen zodat het lichaam zekan opnemen en gebruiken.
Verteerbare koolhydraten heten ook wel glycemische koolhydraten.