Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Nutrition > Hoofdstuk 11 Vitamine A en beta-caroteen > Flashcards

Hoofdstuk 11 Vitamine A en beta-caroteen Flashcards

1
Q

Noem 9 sporenelementen

A
  1. IJzer
  2. Zink
  3. Jodium
  4. Seleen
  5. Koper
  6. Mangaan
  7. Fluor
  8. Chroom
  9. Molybdeen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Geef aan wat onder RAE (retinol activiteit equivalenten) wordt verstaan

A

RAE is een maat van vitamine A activiteit: de hoeveelheid retinol dat het lichaam kan
halen uit voedsel met voorgevormd retinol of zijn voorganger beta-caroteen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Noem de drie actieve vormen van vitamine A met de bijbehorende
voedingsbronnen

A

De 3 actieve vormen van vitamine A zijn retinol, retinal en retinolzuur. Samen zijn dit
de retinoïden en komen vooral voor in dierlijk voedsel (lever, vis, boter, eieren).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Leg uit welke functies vitamine A in het lichaam heeft

A

Vitamine A (retinol), een vet-oplosbare vitamine, is betrokken bij de weerstand. Het
wordt daarom ook wel de anti-infectie vitamine genoemd. Daarnaast speelt het een
rol bij de groei, het gezichtsvermogen en de gezondheid van huid en tandvlees.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Beschrijf de symptomen van een vitamine A‐deficiëntie

A

Bij een chronisch vitamine A-tekort ontstaat er een storing in het gezichtsvermogen.
Nachtblindheid is hiervan het eerste symptoom. Dit kan overgaan in totale blindheid.
Deze ziekte komt vooral voor in ontwikkelingslanden, waar een vitamine A-tekort de
voornaamste oorzaak van blindheid is.
Vitamine A zorgt voor een goede weerstand en bij een te lage inname hiervan zal de
weerstand dan ook verminderen. Daarnaast kan een tekort een droge en schilferige
huid en dof haar veroorzaken.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Beschrijf de symptomen van vitamine A‐intoxicatie beschrijven en geef aan
wanneer dit kan optreden

A

Te veel vitamine A kan leiden tot ‘hypervitaminose A’. Symptomen zijn onder meer
gebrek aan eetlust, verminderd gezichtsvermogen, hoofdpijn, misselijkheid,
vermoeidheid, duizeligheid, spierpijn, oogafwijkingen, haarverlies en/of roodheid en
schilferen van de huid.
Symptomen van toxiciteit ontwikkelen wanneer alle bindende eiwitten vol zijn, en
vitamine A vrij is om cellen te beschadigen. Dit kan gebeuren door het gebruik van
supplementen, of dierlijk voedsel met een hoog vitamine A gehalte (zoals lever).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Noem de producten waaraan vitamine A is toegevoegd

A

In Nederland wordt vitamine A toegevoegd aan margarine, halvarine en bak- en
braadproducten.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Noem de adviezen ten aanzien van vitamine A‐suppletie

A

De UL voor vitamine A is 3000 microgram/dag. Tijdens de zwangerschap kan een
teveel aan vitamine A bij daarvoor gevoelige personen de vrucht beschadigen.
Daarom wordt het gebruik van lever tijdens de zwangerschap afgeraden. Lever bevat
per 100 gram namelijk al 11.000 microgram vitamine A, ver boven de veilige
bovengrens van 3000 microgram per dag.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Geef aan wat onder IU wordt verstaan

A

Tot voor kort werd vitamine A hoeveelheden op voedsel en supplementen vermeld in
International Units (IU). Dit was een meting van vitamine activiteit die werd gebruikt
voor directe chemische analyse mogelijk werd.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Welk soort ijzer wordt beter opgenomen?

A

Het lichaam neem heemijzer uit vlees beter op dan non-heemijzer uit plantaardige
producten.
De biobeschikbaarheid van heemijzer is dus hoger dan van non-heemijzer.
Van heemijzer neemt het lichaam 25% op ongeacht wat je er verder bij eet.
Hoeveel non-heemijzer je opneemt hangt af van de producten die je eet (1 - 10%).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Welke stoffen bevorderen / belemmeren de opname van heemijzer en nonheemijzer?

A

Voedingsstoffen die de opname van non-heemijzer afremmen:
1. Tannine in rode wijn, thee en druiven
2. Voedingsvezels

Voedingsstof die de opname van non-heemijzer bevordert:
1. Vitamine C. Fruit bij de broodmaaltijd zorgt ervoor dat ijzer uit brood
gemakkelijker wordt opgenomen.

Voedingsstof die de opname van heemijzer afremt:
1. Calcium

Andere stoffen die de opname van ijzer belemmeren:
1. Oxaalzuur in rabarber
2. Fytinezuur in granen en peulvruchten
3. Polyfenolen in thee en koffie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wat doet ijzer voor je lichaam?

A

IJzer is belangrijk voor de vorming van hemoglobine (zit in rode bloedcellen) dat nodig
is voor het zuurstoftransport in het bloed en de stofwisseling.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Wat zijn de tekenen van een ijzertekort?

A
  1. Snel vermoeid
  2. Bleke huid
  3. Snel buiten adem
  4. Last van rusteloze benen, een drang om ze te bewegen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Hoe groot is de kans op een ijzertekort?

A

Niet zo groot. Het lichaam zorgt zelf dat het meer ijzer uit eten haalt als er een tekort
dreigt. De verschijnselen ontstaan vaak pas al er langere tijd minder ijzer actief is in
het lichaam en de voorraad in de milt en de lever is geslonken

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Welke 4 groepen hebben een grotere kans op een ijzertekort?

A
  1. Vrouwen in hun menstruatieperiode
  2. Zwangeren en lacterenden
  3. Jongeren onder de 22 jaar
  4. Vegetariërs en veganisten
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Noem 5 punten om een ijzertekort te voorkomen.

A
  1. Eet regelmatig vlees (rund- of lamsvlees)
  2. Eet volkorenbrood, volkorenpasta en peulvruchten zoals bruine bonen en linzen
  3. Neem bij elke maaltijd groenten of fruitsoorten die rijk zijn aan vitamine C. zo
    neemt het lichaam de ijzer makkelijker op.
  4. Slik ijzerpillen als je veganistisch eet
  5. Kies vleesvervangers die ijzer bevatten
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Is teveel ijzer schadelijk?

A

Ja, dit is slecht voor de lever.
Bij het slikken van teveel ijzersupplementen kunnen misselijkheid, overgeven en
diarree voorkomen.
Een hoge dosering verhoogt ook de kans op leverkanker, hart- en vaatziekten en
diabetes.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

In welke 2 vormen komt ijzer voor en waar zitten deze vormen in?

A

IJzer komt voor als:
1. Heemijzer. Zit alleen in dierlijke producten zoals vlees, vis en gevogelte.
2. Non-heemijzer. Zit alleen in plantaardige voedingsmiddelen zoals groente en
brood.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Noem de verschillende vormen van Vitamine D en de bijbehorende
voedselbronnen

A

Zonlicht is de belangrijkste bron van vitamine D. Ongeveer tweederde deel van de
hoeveelheid vitamine D die dagelijks nodig is wordt op deze manier aangemaakt. De
rest komt uit de voeding. Vitamine D3 komt uitsluitend voor in voedingsmiddelen van
dierlijke herkomst. Deze voedingsmiddelen bevatten echter over het algemeen erg
weinig vitamine D. Een uitzondering hierop zijn vette vissoorten (bijvoorbeeld paling,
zalm en makreel). Deze bevatten iets meer vitamine D. D2 komt uit plantaardig
voedsel.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Geef aan welke vorm van Vitamine D actief is en leg daarbij uit hoe en waar
provitamine D in het lichaam wordt geactiveerd

A

Vitamine D uit de voeding is actief. De provitamine D wordt in de huid gevormd uit
cholesterol en UV straling. Door lichaamswarmte wordt de provitamine D geactiveerd
tot vitamine D.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Noem de functies van vitamine D

A

Vitamine D is belangrijk voor sterke botten en tanden en bevordert de opname van de
mineralen calcium en fosfor in het lichaam. Vitamine D speelt ook een rol bij de
instandhouding van de weerstand en bij een goede werking van de spieren.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Beschrijf de symptomen van een vitamine D‐deficiëntie

A

Vitamine D bevordert de opname van calcium en de opbouw van de botten. Wanneer
vitamine D ontbreekt, verlopen deze processen trager, hetgeen resulteert in rachitis
(Engelse ziekte, een skeletafwijking) bij kinderen en verweking van de botten
(osteomalacie) bij volwassenen. Een tekort aan vitamine D kan osteoporose
veroorzaken.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Geef aan welke bevolkingsgroepen gevoelig zijn voor vitamine D‐deficiëntie en
noem de oorzaken hiervan

A

Een aantal mensen heeft dagelijks extra vitamine D nodig:
Kinderen van 0 t/m 3 jaar
Vrouwenmet een donkere huid.
Vrouwen > 50 jaar
Zwangeren
Mannenmet een donkere huid
Mannen 70 jaar en ouder
Een getinte of donkere huid maakt minder (snel) vitamine D aan uit zonlicht. Bij
oudere mensen verliezen de huid, lever, en nieren hun capaciteit om vitamine D te
maken en te activeren met het ouder worden.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Noem de symptomen van vitamine D‐intoxicatie

A

Een langdurige te hoge inneming van vitamine D kan schade aan hart, nieren en
bloedvaten veroorzaken door verhoogd bloed calcium en verkalking van de zachte
weefsels.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Geef aan hoeveel zonlicht er nodig is om voldoende vitamine D te synthetiseren

A

Voldoende buiten is dagelijks 15 tot 30 minuten met handen en hoofd onbedekt. Of op
een heldere zomerse dag 5 tot 10 minuten in de zon, 2 tot 3 keer per week.

26
Q

Kun je makkelijk een tekort / overschot aan zink krijgen?

A

Nee, in NL zijn geen gevallen bekend van een zinktekort.
Ook is het vrijwel onmogelijk om te veel zink binnen te krijgen via eten.

27
Q

Wat doet zink voor je lichaam?

A

Zink is een onderdeel van vele enzymen in het lichaam. Het zorgt voor de opbouw van
eiwitten, groei en vernieuwing van weefsel, de stofwisseling en een goede werking
van het afweer- en immuunsysteem. De meeste zink zit in spieren en bot.

28
Q

In welke voedingsmiddelen zit zink?

A

Zink komt in kleine hoeveelheden voor in veel verschillende voedingsmiddelen. De
meeste zink zit in eiwit-rijk voedsel.
1. Vlees
2. Kaas
3. Graanproducten
4. Noten
5. Schaal- en schelpdieren

29
Q

Beschrijf de functies van vitamine E

A

Vitamine E is een antioxidant: het beschermt de cellen in het lichaam tegen vrije
radicalen.

30
Q

Noem de belangrijkste voedingsbronnen voor vitamine E

A

Vitamine E komt voor in plantaardige oliën en in plantaardige producten zoals granen,
noten, zaden, groenten en fruit. Dierlijke producten bevatten relatief weinig vitamine
E.

31
Q

Beschrijf symptomen van zowel deficiëntie als intoxicatie van vitamine E

A

Een teveel kan de effecten van bloedverdunners versterken. Eventuele symptomen
van een vitamine E-gebrek zijn bloedarmoede en schade aan de hersenen
(hersenverweking). Bij kinderen die te vroeg geboren zijn, is de opname van vitamine
E in de darm nog zeer beperkt doordat de spijsvertering nog niet goed werkt. Deze te
lage opname van vitamine E kan bloedarmoede, oedeem en verhoging van het aantal
bloedplaatjes tot gevolg hebben.

32
Q

Wat doet jodium voor je lichaam?

A

Jodium is belangrijk voor de schildklierhormonen. Deze hormonen zijn nodig voor een
goede groei, de ontwikkeling van het zenuwstelsel en de stofwisseling.

33
Q

In welke voedingsmiddelen zit jodium?

A

Jodium komt voor in zeevis en een beetje in eieren.
Omdat er niet veel jodium in ons eten voorkomt, wordt het toegevoegd aan:
1. Keukenzout
2. Dieetzout met een laag natriumgehalte
3. Bakkerszout
4. Ontbijtgranen en broodvervangers zoals beschuit, crackers, ontbijtkoek
5. Zout in vleeswaren
Op het etiket van zout staat of jodium is toegevoegd. In zeezout zit nauwelijks jodium.

34
Q

Hoe wordt jodium in het lichaam opgeslagen?

A

In de schildklier zit een grote voorraad jodium, waarmee je jaren vooruit kunt.

35
Q

Wat gebeurt er als je een jodiumtekort hebt?

A

De schildklier gaat dan trager werken en opzwellen (struma / krop)

36
Q

Wat gebeurt er als er veel jodium in je eten zit?

A

De meeste mensen kunnen een teveel aan jodium in het eten zonder problemen
verdragen. Alleen mensen met een jodiumtekort of een schildklierafwijking kunnen
gevoelig reageren op een te grote hoeveelheid jodium. Bij deze mensen kan dit de
werking van de schildklier verstoren.

37
Q

Waar moet je op letten als je zelf brood bakt?

A

Als je zelf brood bakt en je gebruikt geen gejodeerd zout kan er een jodiumtekort
ontstaan.
Bij volwassenen kan jodiumtekort leiden tot krop, een vergroting van de schildklier,
met klachten als mentale achteruitgang.
Bij kinderen kan cretinisme ontstaan, een achterstand in zowel mentale als fysieke
groei.

38
Q

Hoeveel jodium heb je per dag nodig?

A

150 mcg per dag.
Dit zijn 6 boterhammen. Daarnaast is het goed om regelmatig zeevis te eten.

39
Q

Beschrijf de functies van vitamine K

A

Vitamine K is belangrijk voor de bloedstolling, maar ook voor de botstofwisseling.
Pasgeboren baby’s (tot en met drie maanden) krijgen extra vitamine K om
(hersen)bloedingen te voorkomen. Zij hebben van de moeder geen vitamine Kvoorraad meegekregen en kunnen het zelf nog niet voldoende aanmaken.

40
Q

Geef aan waar en hoe vitamine K in het lichaam wordt gevormd en beschrijf
daarbij in welke gevallen deze productie verlaagd is

A

Vitamine K wordt voor een deel door de bacteriën in de (dikke) darm gemaakt, vanaf
een leeftijd van ongeveer drie maanden. Deze hoeveelheden zijn in de meeste
gevallen niet voldoende, zodat aanvulling vanuit de voeding noodzakelijk is.
De productie kan verlaagd zijn omdat gal niet wordt gemaakt, waardoor vet absorptie
minder wordt en vitamine K niet wordt geabsorbeerd.
Medicijnen kunnen de aanmaak van vitamine K in het lichaam verstoren: antibiotica
door de vitamine K-producerende bacteriën in de darmen, en bloedverdunners
verstoren vitamine K metabolisme en activiteit.

41
Q

Noem de belangrijkste voedingsbronnen van vitamine K

A

Groene bladgroenten, koolsoorten en melk

42
Q

Welke klachten krijg je bij een tekort aan seleen?

A

Het is lastig aan te geven hoeveel selenium in voedingsmiddelen beschikbaar is. Er
zijn aanwijzingen dat kinderen en zwangeren te weinig seleen binnenkrijgen.
Een langdurig tekort is te herkennen aan:
1. Hartstoringen
2. Spierpijn
3. Spierzwakte

43
Q

Welke klachten krijg je bij een overschot aan seleen?

A

Een overschot komt alleen voor bij het slikken van supplementen.
Een overdosis is het herkennen aan deze verschijnselen:
1. Verlies van haar, nagels en tanden
2. Huidbeschadigingen
3. Aandoeningen van het zenuwstelsel

44
Q

Wat doet seleen voor je lichaam?

A
  1. Antioxidant en beschermt rode bloedlichaampjes en cellen tegen beschadiging
  2. Maakt zware metalen die door verontreiniging in voeding terechtkomen minder
    giftig.
  3. zorgt voor een goede werking van de schildklier
  4. beschermt mogelijk tegen het ontstaan van prostaatkanker.
    Seleen zit opgeslagen in de lever.
45
Q

In welke vormen komt seleen voor en waar zit het in?

A

Zowel in organische als in anorganische vorm in dierlijke en plantaardige producten.
De organische vorm wordt beter opgenomen.
De hoeveelheid seleen in graanproducten en groente hangt af van het seleengehalte
in de bodem. Aan bijna al het veevoer wordt seleen toegevoegd. Daardoor zit het ook
in vlees

46
Q

Kun je makkelijk een tekort / overschot aan koper krijgen?

A

Nee, in NL komen geen kopertekorten voor.
Ook is de kans klein dat je via eten te veel koper binnenkrijgt.
Mensen met de ziekte van Wilson hebben last van een teveel aan koper. Dit is een
zeldzame stofwisselingsziekte.

47
Q

Wat doet koper voor je lichaam?

A
  1. Vormen van bindweefsel en botten
  2. Voor de vorming van pigment van het haar
  3. Een goede werking van het afweersysteem
  4. Bloedstolling
  5. Betrokken bij de overdracht van zuurstof
48
Q

In welke voedingsmiddelen zit koper?

A
  1. Groente
  2. Fruit
  3. Vlees
  4. Brood en graanproducten
  5. Cacaoproducten
49
Q

Wat doet mangaan voor je lichaam?

A

Mangaan is betrokken bij de energiestofwisseling.
Mangaan zit opgeslagen in de botten, lever, nieren en alvleesklier.

50
Q

In welke voedingsmiddelen zit mangaan?

A
  1. Volkorenbrood en volkoren graanproducten
  2. Thee
  3. Groente en fruit
51
Q

Komt een tekort / overschot aan mangaan makkelijk voor?

A

Nee, uiterst zelden.

52
Q

Waar komt fluoride in je lichaam voor?

A

In tanden en botten.

53
Q

Waar zit fluoride in?

A

Fluoride zit in vrijwel alle voedingsmiddelen en vooral in thee en zeevis.
Deze hoeveelheden zijn te weinig om de tanden goed te beschermen. Daarom is het
belangrijk om tandpasta met fluoride te nemen.

54
Q

Wat doet fluoride voor je lichaam?

A

Fluoride helpt bij de bescherming van tanden. Als fluoride wordt opgenomen door het
tandglazuur zijn de tanden beter bestand tegen tandbederf.
Fluoride heeft geen andere functies in het lichaam.

55
Q

Wat doet een tekort / overschot van fluoride?

A

Een tekort leidt tot tandbederf.
Wie lange tijd fluoridetabletten gebruikt kan bruine vlekken en strepen op de tanden
krijgen (zebratanden). Ook kunnen nieren, botten, zenuwen en spieren worden
aangetast bij overmatig gebruik van fluoride.

56
Q

Wat doet chroom voor het lichaam?

A

Chroom speelt een rol bij:
1. De werking van insuline in het lichaam
2. De koolhydraatstofwisseling
Over de exacte werking van chroom is nog weinig bekend

57
Q

Wat doen chroomsupplementen en voor wie zijn deze geschikt?

A

Chroomsupplementen zouden gunstig zijn voor het bloedsuikergehalte en de
insulineafgifte. Dit is nog niet bewezen en zou alleen gelden voor mensen met
diabetes type 2.

58
Q

Waar zit molybdeen in?

A
  1. Brood en graanproducten
  2. Melk
  3. Peulvruchten
59
Q

Komt een tekort / overschot van molybdeen makkelijk voor?

A

Een tekort is nog nooit aangetroffen.
De kans is erg klein dat je via eten teveel molybdeen binnenkrijgt. Als dit toch gebeurt
kan dat leiden tot extra verlies van koper via de urine.

60
Q

Wat doet molybdeen voor je lichaam?

A

Molybdeen zit in enzymen die nodig zijn voor de stofwisseling.

Nutrition (17 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions