Hjúkrun eftir aðgerð.- móttaka sjúklings af vöknun ofl. Flashcards
Hvernig er meðferð sjúklinga fyrstu 24 tímana eftir aðgerð?
- Fylgjast reglulega með lífsmörkum og lífeðlisfræðilegur ástandi, eftirliti með fylgikvillum og verkjameðferð til að fyrirbyggja vandamál og uppgötva fylgikvilla snemma
- Byrja hreyfingu að kvöldi aðgerðadags samkvæmt fyrirmælum og tegund aðgerðar
- Hefja strax öndunar og fótaæfingar
Þarf sjúklingur að vera með fylgd í fyrsta skiptið sem hann stendur upp eftir aðgerð?
Já vegna hættu á réttstöðublóþrýstingsfalli
Þegar ástand sjúklings er orðið stöðugt hvað er gert þá?
- Stuðlum við að sjálfbjörg og að ýta undir sjálfsumönnun
- Undirbúum útskrift
- Höldum áfram að fylgjast með mögulegum fylgikvillum, leggjum mat á lífsmörk og starfsemi líkamskerfa
- Þurfum að einstaklingshæfa hjúkrunargreiningar
Hvað er PONV?
Post opirative nausea and vomiting þetta er ss þegar fólk ælir eftir aðgerð
- 50% fá þetta sem fara í aðgerð
- Algegnara hjá áhættuhópum 80%
Hvað auka áhættuna á PONV?
- Ef það er aukinn þrýstingur í kviðarholi, mögulegarar ásvelgingar, sár rifnar
- Hækkað CVP, þurrkur og ójafnvægi á electrolýtum
- Aukið hjartsláttahraði og hækkaður blóðþrýstingur sem eykur hættu á blóðþurrð í hjarta og hjartslátttaróreglu
- verkir aukast
Hvað er PDNV?
Post discharge nausea and vommiting
- Gengur yfirleitt yfir af sjálfu sér á um 48 klst
- Þetta er ein algengasta orsök seinkaðra útskrifta af dagdeild og endurinnlögn eftir útskrift
- Grípum strax inn og meðhöndlum
Hvernig ógleði lyf á að gefa ef einstaklingur er að upplifa ógleði eftir aðgerð
- Þurfum að skoða hvaða lyf sjúklingurinn fékk sem ógleðivörn
- Gefum lyf úr öðrum lyfjaflokki ef ekki eru liðnar 6 klst frá síðustu gjöf lyfs eins og halóperidol virkar vel á ógleði af völdum ópíóða
Afh þarf að gæta varúðar við gjöf afiprans, haldóls og ondansetrons hjá sjúklingum með lengt Q-T bil?
Þau geta leitt til hjartsláttatruflana og skyndidauða
Hvaða aðrar aðferðir má gera til að losna við ógleði eftir aðgerð?
- Innöndun spritts
- örva nálastungupunktinn P6
- Tryggja næginlegan vökva, fylgja leiðbeiningum um föstu og passa að þurrir sjúklingar fái vökva.
- Taka þátt í að leggja upp fjölþætta verkjameðferð eftir aðgerð til að minnka þörf ópíóða
- Svo auðvita hlutir eins og opna glugga, fá kalt á ennið og allt þannig virkar líka
Hverjar eru afleiðingar POUR (þvagtregðu eftir aðgerð)?
- Yfirþanin blaðra, tímabundinn/varanlegur skaði
- Óróleiki, uppköst, hypo/hypertension, hjartslátttaóregla
- Vanlíðan og óþægindi
- Lengri sjúkrahúslega
Hverjar eru afleiðingar til lengri tíma af þvagtregðu eftir aðgerð?
- Slöpp blaðra sem tæmir sig ekki
- Skert lífsgæði að þurfa t.d. að tappa af sér
Hver er tíðni þvagtregðu eftir aðgerð
4-25% sjúklinga í hættu. Allt að 44% við vissar aðgerðategundir
Hverjir eru áhættuþættir þvagtregðu eftir aðgerð
- Kyn (vanalega konur nema þetta séu karlar yfir 60 ára þá eru það karlar), aldur (>50 ár)
- Lengd svæfingar og op >4 klst og lyf í svæfingu
- Vökvagjöf í aðgerð
- Gerviliða- kviðslits, anorectal- og pelvisaðgerðir
- Þekktir þvagfæra- og taugasjúkdómar
- Kvíði, verkir og gjöf opíata
- Gera ráð fyrir að allir aðgerðasjúklingar séu í hættu
- Hvetja til að pissa strax við komu af vöknun
Hvernig er eftirlit með þvagtregðu?
- Mæla resþvag eftir þvaglát
- Ef sjúklingur pissar ekki innan 4 klst eftir aðgerð/töku þvagleggs þá óma blöðru
- Sé meira en 400ml í blöðru skal tappa af
- Muna að þvagstopp getur verið einkennalasut
Tap á blöðrutónus og minnkuð tilfinning fyrir fyllingu verður þegar?
Þvagmagn í blöðru fer yfir 500ml
Afleiðingar fylgikvilla eftir aðgerð
- Lengdur legutími
- Þjáningar
- Skert lífsgæði, örkuml
- Aukinn kostnaður
- Bráðasjúklingar og aldraðir í séstakri áhættu
- Mors
Afleiðingar fylgikvilla eftir aðgerð mors tíðni?
- Dánartíðni allt að 20% hjá sjúklingum sem fá einn fylgikvilla*
- 2/3 dauðsfalla hjá skurðsjúklingum verða hjá þeim sem fá fleiri en einn fylgikvilla
- Hættan margfaldast með hverjum fylgikvilla
Afleiðingar fylgikvilla eftir aðgerð mors tíðni?
- Dánartíðni allt að 20% hjá sjúklingum sem fá einn fylgikvilla*
- 2/3 dauðsfalla hjá skurðsjúklingum verða hjá þeim sem fá fleiri en einn fylgikvilla
- Hættan margfaldast með hverjum fylgikvilla
Hvaða fylgikvillar eru meðal algengustu og alvarlegustu vandamálum hjá skurðsjúklingum
Fylgikvillar frá lungum
HVað þarf að hafa í huga varðandi blóðþrýsting eftir aðgeðr
- Þurfum að gæta vel að efri mörkum, ef bþ undir 90 í systólu og lækkun um 5mm Hg á hverjum 15 mín þá er hætta!
- Þurfum að halda góðu blóðflæði tili vefja annars er hætta á drepi
Hvað þarf að hafa í huga varðarndi súrefnismettun eftir aðgerð?
- Þurfum að halda nægjum flutningi súrefnis til vefja >92%
- ef við gerum það ekki þá er hætta á vefjadrepi og leka á samskeytum
- Ef mettun fellur skyndilega þá er hætta á truflun á súrefnisflutningi til heila, blóðþurrð í hjarta og hjartastoppo
Hvað er hypovelemiv lost, hjartabilunarlost og circulatory?
Hypovolemic lost: minnkaður vökvi í æðum þannig blæðing, vökvatap við niðurgang, uppköst, bruni og fl.
Hjartabilunarlost: skert geta hjartans til að dæla blóði og ónógur flutningur súrefnis til hjarta og vefja
Virculatory: vökvi sem safnast fyrir í útæðum og ónægt flæði verður til baka til hjartans
Hvað þarf að hafa í huga varðandi hægfara versnun?
- Sjúklingar eru að versna hægt, það er hægt að sjá breytingu á lífsmörkum til hins verra þegar skoðað er til baka
- Þurfum að meta lífsmörk út frá gildum fyrir aðgerð og síðustu daga, þurfum að taka mark á kvörtunum/hræðslu/kvíða sjúklinga og aðstandana varðandi vernsandi ástand og hugboði
Þurfum að hafa aukna aðgát af eldri skurðsjúklingum vegna þess að
- Lengur að skilja út róandi og svæfingalyf
- Aukin hætta á fylgikvillum t. hjarta og æðakerfi
- Bregðast öðru vísi við t.d. sýkingum
- Allt að helmingur getur fengið óráð
-Inniliggjandi þvagleggir og aðrir íhlutir
tengjast óráði
-Óráð tengist byltum - Jafna sig hægar, lengri lega
