Flýtibatameðferð

Question 1

Hvað er flýtibatameðferð?

Answer 1

• Samþætting margra þátta í meðferðarferli skurðsjúklinga sem byggir á gagnreyndri þekkingu
• Aðalmarkmiðið er að veita meðferð sem bætir bata og að sjúklingur nái hraðar fyrri virkni sinni
• Takist þetta er útkoman styttri legutími, færri fylgikvillar og minni kostnaður

Question 2

Hvað er talið að ERAS (flýtibatasjúklingar) útskrifist mörgum dögum fyrr en aðrir?

Answer 2

• 2,5 dögum fyrr
• 50% munur á tíðini fylgikvilla
• Enginn munur á tíðni endurinnlagna eða dánartíðni

Question 3

Gagnreyndar leiðbeiningar um ERAS miðar að því að

Answer 3

• Draga úr streituállagi og insúlínónæmi með margþættum aðferðum til að viðhalda lífeðlisfræðilegri virkni og flýtibata
• Hraðar því að jafnvægi komist á að nýju
• Samlegðaráhrif nánst fram með því að beita mörgum ólíkum aðferðum samtímist

Question 4

Hvernig virkar mat og ráðgjöf fyrir aðgerð varðandi flýtibatameðferð?

Answer 4

• Foræfing þannig að sjúklingur sé undirbúinn andlega og líkamlega fyrir aðgerðina - biðtíminn ekki passivur tími
• Áhættumeta og tryggja að sjúklingur sé í besta ástandi sínu fyrir aðgerð t.d. með líkamsþjálfun til að undirbúa líkamann fyrir átökin fram undan
• Öflug súrefnisfræðsla
• Dagbækur/endurhæfingaráætlanir eru dæmi um hvernig er hægt að virkja þáttöku sjúklings og hann viti hvers er ætlast

Question 5

Hver er lágmarks föstu og kolvetnahleðsla?

Answer 5

• ekki fasta lengur en nauðsynlegt
• 6klst á fasta fæðu, 2klst á tæra drykki
• Pre op undirbúningsdrykkir kvöldið fyrir. og morgni aðgerðar draga úr neikvæðum áhrifum föstu

Question 6

Hvaða áhrif hafa þessir pre op undirbúiningsdrykkir á mannekjsuna

Answer 6

• Dregur úr insúlín viðnámi og hyperglycemiu
• Drekkur 4 drykki að kvöldi og 2 að morgni
• Dregur úr þörf á vökvagjöf í aðgerð

Question 7

Verkjameðferð stuðlar að því að

Answer 7

• Miðar að því að stilla verki, auðvelda hreyfingu og lágmarka áhrif á meltingu
• Samþætt verkjameðferð, gefa lyf úr öðrum lyfjaflokkum til að draga úr þörf fyrir og aukaverkunum ópíoida

Question 8

Hvenær á að fjarlægja íhluti ss þvaglegg

Answer 8

• Nota þvaglegg aðeins í 1-2 sólarhringa til að draga úr hættu á þvagfærasýkingu og auðvelda hreyfingu
• Þvagleggur er ekki nauðsynlegur hjá sjúklingum á epiduraldreypi nema í 1 sólarhring

Question 9

Afhverju að hefja snemma po inntöku?

Answer 9

Til að örva garnastarfsemi, marktækt lægri tíðni anastomiuleka, lungab´lgu og dánartíni hjá þeim sem byrja að borða snemma
- Þurfum að stytta föstu eisns og hægt er
- drekka næringardrykki
- afipran
- tyggja tyggjo til að losa vind
- gefa hægðalyf

Question 10

Afhverju á að byrja hreyfingu snemma eftir aðgerð

Answer 10

• Tengist árangursríkari útkomu
• Dregur úr hættu á vöðvarýrnun, máttleydi og insúlínviiðnams
• Dregur úr ýmisum fylgikvillum frá lungum, blóðrás og meltingarvegi
• dregur úr garnalömun
• minnkar verki

Question 11

Hvenær byrjum við hreyfingu eftir aðgerðir

Answer 11

• Byrja strax aðgerðarkvöldið, síðan aukið
• Dæmi: dagur 1-2: ganga x 3-4 og sitja í stól 2-4klst
• Sjúklingur fái hvatningu og stuðning til að fara fram úr, ganga og sitja í stól (ganga x3 og stija í stólk 2-4klst

Question 12

Hvað þarf að vera búið að gerast til að við getum farið að huga að útskirft þessara sjúklinga?

Answer 12

o Geti borðað og drukkið
o Hafi náð fyrri hreyfigetu
o Meltingarstarfsemi komin í gang
o Po verkjalyf duga (<4 á NRS)
o ERAS sjúklingar eru í viðkvæmri stöðu fyrst eftir heimferð vegna einkennabyrði og þörf fyrir aðstoð (self-care) enn mikil

Question 13

Hvað þurfa ERAS sjúklingar varðandi útskrift

Answer 13

o Reglulega símaeftirfylgd og aðgang að neyðarnúmeri
o Einstaklingshæfðar upplýsingar
o Stuðning aðstandenda sem er forsendaa þess að fara snemma heim og finna til öryggis