Historia Flashcards
Kto, kiedy i o czym mówił w starożytności?
- Hipokrates (450-375 r.p.n.e.) → nieregularność ustawiania zębów, zwłaszcza u osób z wąską twarzą
- Cornelius Aulus Celsus (48r.p.n.e.) → zalecał usuwanie przetrwałych zębów mlecznych, jeśli miałyby spowodować przemieszczenie zęba stałego
- Klaudiusz Galen (130-201 r.n.e.) → opisywał zaburzenia ustawiania zębów i radził w takich przypadkach opiłowywać zęby w celu jego uzyskania
Na jakie okresy dzielimy historię leczenia ortodontycznego?
- stara szkoła (1728-1890) = preangleizm (okres przed działalnością Edwarda Angle’a)
- nowa szkoła (1890-1910) = klasyczny angleizm
- nowoczesna szkoła (1910-1929) = neoangleizm i mershonizm
- okres płyt aktywnych (od 1930 do dziś) = aktywne aparaty płytowe (schwarza)
- ortodoncja czynnościowa (od 1927 do dzisiaj)
Kto był przedstawicielem starej szkoły ortodoncji?
Pierre Fauchard
Czego dokonał Pierre Fauchard?
jako pierwszy zastosował aparat regulacyjny
Jak wyglądał aparat regulacyjny starej szkoły?
łuk zewnętrzny w formie metalowego paska wykonanego ze złota lub srebra z nawierconymi otworkami, przez które przechodziły ligatury (dowiązywane nimi były zęby stojące poza łukiem zębowym, w których przy użyciu dźwigni rozluźniane było więzadło okrężne)
Jak nazywana jest metoda leczenia starej szkoły?
redressment force = prostowanie na siłę
Co było głównym zadaniem aparatu Faucharda?
poszerzenie łuku zębowego
Co stworzył Fox? Kiedy? Po co?
łuk ekspansyjny Foxa (1830) → zastosował bloczki z kości słoniowej przytwierdzone do łuku w celu rozklinowania zgryzu w przypadkach wyprowadzania zębów ze zgryzu krzyżowego
Kto wprowadził śrubę do aparatów?
prawdopodobnie Dwinelle i Gaines w 1848
Czego dokonał Kingsley?
- zastosował śrubę Dwinelle’a w płycie górnej
- stosował płyty z wałem skośnym w dwóch przypadkach dotylnego położenia żuchwy
- jako pierwszy wykorzystał czepiec opierający się na potylicy
Czego dokonał Walter Coffin?
zastosował w leczeniu sprężysty drut fotepianowy (1860) → udoskonalił płytę nazwaną jego imieniem do poszerzania górnego łuku zębowego za pomocą do dzisiaj używanej sprężyny Coffina
Na czym skupiała się stara szkoła?
jedynie na nieprawidłowościach zębowych
Kto i w jaki sposób próbował zlikwidować zgryz krzyżowy przedni jako przedstawiciele starej szkoły?
Hunter (1722), Catalan (1808) oraz Kneisel używali prototypu równi pochyłej o różnorodnej konstrukcji, ale podobnej filozofii działania
Kto zapoczątkował nową erę ortodoncji?
Edward Angle
Czego dokonał Edward Angle?
- klucz okluzji = klasyfikacja oparta na wzajemnym stosunku pierwszych zębów trzonowych stałych
- wyeliminował w swoich aparatach powiszechnie stosowane ligatury ze względu na ich przechylające działanie na zęby → pin and tube appliance = aparat sztyftowo-rurkowy
- łuk taśmowy ribbon-arch (ponieważ wykonanie aparatu sztyftowo-rurkowego wymaga wielkiej dokładności)
- wprowadził do ortodoncji nowe srebro (stop Cu-Zn-Ni), które zmniejszyło koszty wykonywania aparatów
Czego dokonał Grumberg?
zastosował symetroskop do rekonstrukcji warunków zwarciowych po przedwczesnej utracie zębów trzonowych mlecznych
Do czego dążył Angle?
aby indywidualnie konstruowane aparaty można było unifikować, łącząc w jednym urządzeniu działanie trzech sił:
• sprężystości łuku ekspansyjnego
• siłę śruby
• siłę rozciągającą gumy
Jak nazywana jest metoda umożliwiająca osiowe przesuwanie zębów?
bodily movement
Jak jest zbudowany aparat sztyftowo-rurkowy Angle’a?
składa się z łuku o przekroju okrągłym, ze sztytami zakładanymi od strony wargowej do rurek przylutowanych do pierścieni zacementowanych na zębach
Jak wyglądał łuk taśmowy Angle’a?
czworokątny łuk z drutu złoto-platynowego o przekroju 0,5/0,9 mm
Jak wyglądał prototyp Standard Edgewise?
łuk taśmowy (ribbon-arch) był mocowany w zamkach posiadających nacięcia, do których wchodził łuk
Jakie elementy w aparacie ortodonycznym wyróżniał Angle?
elementy działające aktywnie i kotwiczące
Jakie rodzaje zakotwień wyróżnił Angle?
- zakotwienie proste
- zakotwienie stacjonarne
- zakotwienie odwrotne
- zakotwienie międzyszczękowe
- zakotwienie potyliczne
Kto jest związany z nowoczesną szkołą ortodoncji?
Mershon (ten okres jest zdominowany przez niego) i Angle
Jakie siły wg Mershona są potrzebne by usunąć zaburzenia czynnościowe?
- naturalne: wewnętrzne i zewnętrzne
* fizyczne (które przez odpowiednie zakotwienie powinny wspierać siły naturalne i wywoływać bodźce wzrostowe)
Jaki pogląd głosił Mershon?
“zła pozycja jest rezultatem funkcjonalnych zaburzeń w rozwoju kości, wszystkich mających w tym udział tkanek, plus dziedziczności, mechanizm wzrostu stanowi siłę napędową, która powoduje, że ząb zmienia swoją pozycję, natomiast aparat jest tylko środkiem pomocniczym wywołującym bodźce wzrostowe”
Jakie zakotwienie wyróżnił Mershon?
zakotwienie biologiczne
Czym jest zakotwienie biologiczne?
stworzenie zębom w czasie całego leczenie indywidualnej możliwości ruchu, tak aby mogły one podlegać siłom naturalnym i fizycznym, które odpowiadają ruchowi biologiczno-ortodontycznemu
Co wpłynęło na przekształcenie łuku wargowego Angle’a w łuk językowy Mershona (1917)?
siły poprzecze powstałe na skutek kontaktowego zakotwienia, zostały skierowane od wewnątrz na zewnątrz
Co wniosła do ortodoncji nowoczesna szkoła?
- zarzucono stosowanie nowego srebra i ponownie zaczęto preferować metale szlachetne (złoto oraz platynę z dodatkiem irydu)
- wprowadzenie drutu ze stali nierdzewnej
- aparaty stały się delikatniejsze, a druty miały większą sprężystość (rozwinęła się technika metalurgiczna)
Czego dokonał Hauptmeier?
1919 - wprowadził do ortodoncji drut ze stali nierdzewnej (w tym samym czasie zrobili to R. Schwarz i Simon)
Co było przełomem w materiałach ortodonycznych i co to umożliwiło?
wynalezienie kauczuku → rozwój aparatów ruchomych (w tym płyt aktywnych)
Jakie wyróżniamy płyty aktywne?
- płyta Kingsleya
- płyty nagryzowe z klamrami Jacksona
- płyty Schwarza
Czego dokonali Nord i Schwarz?
byli twórcami leczenia płytami aktywnymi
Dzięki czemu aparaty płytowe Schwarza są aparatami uniwersalnymi?
dzięki zastosowaniu śrub Fischera (ulepszona wersja śrub Norda)
Co wniósł do ortodoncji okres płyt aktywnych?
stosowanie kauczuku → akrylu do wykonawstwa płyt
Czego dokonał Vigge Andresen?
twórca ortodoncji czynnościowej (skonstruował aparat zwany aktywatorem - 1927)
Co było prototypem aktywatora?
monoblok Robina
Jak jest zbudowany monoblok Robina?
płyta górna i dolna są połączone ze sobą i przecięte centralnie, w płycie górnej umieszczona śruba
Jakie zadanie pełni aparat Robina?
ma jednocześnie rozszerzać szczękę i żuchwę
Czego nie uwzględnił Robin w konstruowaniu swojego monobloku?
nie uwzględnił położenia ekscentrycznego żuchwy, przez co monoblok nie spełniał funkcji aparatu czynnościowego
Czego nie uwzględnił Andresen w swoim aktywatorze?
nie uwzględnił żadnych sztucznych sił (jego zadaniem było uzyskanie przebudowy tkankowej przez wykorzystanie zjawiska przystosowania) → założenie to zostało potwierdzone przez Haupla w doświadczeniach histologicznych → aparat czynnościowy stał się biomechanicznym
Jakie nazwiska związane są z polską ortodoncją?
- Antoni Cieszyński
- Wincenty Zawidzki
- Marian Zeńczak (ojciec polskiej ortodoncji)
- Antonina Orlik-Grzybowska
Czego dokonał Antoni Cieszyński?
- opracował technikę zdjęć rentgenowskich wewnątrz- i zewnątrzustnych
- wydał pierwszy atlas diagnostyczny zdjęć rentgenowskich uzębienia
- wprowadził znieczulenie do kanału żuchwy (?)
- wprowadził do diagnostyki płaszczyznę oczodołową zewnętrzną
- pionier stosowania teleradiografii w stomatologii
- autor przyrządów pomiarowych (goniometru, gnatometru i żuchwomierza)
- pracował nad statyką kośćca czaszki i dynamiką narządu żucia
Czego dokonał Wincenty Zawidzki?
- “Rys ortodoncji nowoczesnej podług systemu Angle’a”
* opisał zasady stosowania i budowy symetroskopu własnej konstrukcji
Czego dokonała Antonina Orlik-Grzybowska?
wprowadziła diagnostykę czynnościową
