Etiologia wad zgryzu Flashcards
Jak dzielimy przyczyny nieprawidłowości dotyczących narządu żucia?
- ogólne
* miejscowe
Jak dzielimy czynniki ogólne prowadzące do wad zgryzu?
- genetyczne - działają od chwili poczęcia przez całe życie
* środowiskowe - ulegają ciągłym zmianom
W jakim okresie ciąży zarodek jest szczególnie wrażliwy na szkodliwe działanie czynników zewnątrzpochodnych?
w pierwszych dwóch miesiącach ciąży
Jakie czynniki zewnątrzpochodne działające w okresie płodowym mogą doprowadzić do powstania wad zgryzu?
- nieprawidłowe położenie płodu
- uciski mechaniczne (nieprawidłowa budowa narządów rodnych, guzy)
- urazy zewnętrzne
- zmiany ciśnienia w organizmie matki
Jakie czynniki zewnątrzpochodne działające w okresie płodowym mają niekorzystny wpływ na rozwój narządu żucia, jednak nie wywołują specyficznych objawów dla danej choroby?
- brak witamin (A, B2)
- leki (sulfonamidy, chinina, talidomid)
- promieniowanie jonizujące
- używki (alkohol, nikotyna)
- choroby wirusowe przebyte do 3. miesiąca ciąży (różyczka, grypa, nagminne zapalenie ślinianek, odra, ospa wietrzna, półpasiec, opryszczka zwykła)
- choroby pasożytnicze przebyte do 3. miesiąca ciąży (toksoplazmoza, listerioza)
- choroby ogólne (cukrzyca, niewydolność krążenia, niedokrwistość)
- złe warunki bytowe
Dlaczego ucisk w ciężarnej macicy w pierwszych miesiącach ciąży może prowadzić do rozwoju wad zgryzu u dziecka?
około 8. tyg część głowowa zarodka powinna oddalić się od części ogonowej → ucisk może to uniemożliwić i nie dojdzie do wyprostowania głowy → żuchwa ulega przemieszczeniu ku tyłowi, a język, tkwiący między wyrostkami podniebiennymi nie dopuszcza do ich zrostu → sekwencja Pierre’a Robina
Charakterystyczne objawy Pierre’a Robina:
- wrodzony niedorozwój żuchwy (mikrogenia)
- opadnięcie języka (glossoptoza)
- mikroglosja (mały język)
- u części pacjentów rozszczep podniebienia miękkiego
- objawy ogólne: zaburzenia oddychania, napady duszności i sinica, wady rozwojowe nerek, wady stóp, klatki piersiowej, rąk i oczu
Jakie zaburzenia wewnątrzwydzielnicze wpływają na narząd żucia?
- akromegalia
- karłowatość przysadkowa
- obrzęk śluzakowaty
Do jakich zmian w narządzie żucia prowadzi gigantyzm?
nie prowadzi do zmian w narządzie żucia
Do jakich zmian w narządzie żucia prowadzi akromegalia?
- najczęściej przodożuchwie morfologiczne (skutek przerostu gałęzi żuchwy), które może być powikłane zgryzem otwartym
- zęby są często wychylone, mogą występować tremy
- przeważają ruchy doprzednie żuchwy, ruchy dotylne i doboczne ograniczone
Do jakich zmian w narządzie żucia prowadzi karłowatość przysadkowa?
- szczęka i żuchwa są małe i wąskie, podniebienie wysokie
- o wiele lat opóźniona resorpcja korzeni zębów mlecznych i wyrzynanie zębów stałych
- często stłoczenie zębów
Do jakich zmian w narządzie żucia prowadzi obrzęk śluzakowaty?
- opóźnione wyrzynanie się zębów mlecznych i stałych
- przetrwałe zęby mleczne
- duże nasilenie choroby próchnicowej hipoplastycznych zębów
- zgryz otwarty lub tyłożuchwie morfologiczne
Jakie choroby ogólnoustrojowe mogą prowadzić do zmian w obrębie narządu żucia?
krzywica
Do jakich zmian w narządzie żucia prowadzi krzywica?
- hipoplazja języka
- spłaszczenie przedniej części dolnego łuku zębowego, szczęka w kształcie litery V
- podniebienie wąskie i wysokie
- przegięcie żwaczowe żuchwy z powodu słabego oporu tej kości wobec oddziaływania mięśniowego
- zwiększenie kąta żuchwy i wydłużenie dolnego odcinka twarzy
- zgryz otwarty całkowity lub tyłożuchwie morfologiczne
- opóźnione ząbkowanie
- często poprzeczne bruzdowate hipoplazje szkliwa w obrębie zębów przednich i pierwszych zębów trzonowych
Jakie czynniki miejscowe mogą prowadzić do rozwoju wad zgryzu?
A. dysfunkcje (zaburzenie czynności fizjologicznych): • postawy ciała • połykania • oddychania • niewydolność warg • żucia • mowy
B. parafunkcje (nawyki):
• ssanie (palca, smoczka, wargi, policzka)
• obgryzanie paznokci lub ołówków
• zgrzytanie zębami
C. próchnica i przedwczesna utrata zębów
D. urazy
Jakie bodźce są bardziej niekorzystne: długotrwale działający słaby bodziec czy krótki bardzo silny bodziec?
długotrwale działający słaby bodziec
Jaka jest prawidłowa pozycja dziecka w czasie snu?
płaskie ułożenie kręgosłupa z głową spoczywającą na niewielkiej poduszce
Do czego może prowadzić wenteralne ustawienie głowy?
przesuwanie żuchwy i języka do przodu → przewaga mięśni wysuwających żuchwę nad cofającymi → wady doprzednie
Do czego może prowadzić dorsalne ustawienie głowy?
przesuwanie żuchwy i języka do tyłu, usta pozostają otwarte, dolna warga może się wsuwać pod górny wał dziąsłowy → mięśnie pociągają żuchwę do tyłu i do dołu (działanie to zwiększa siła ciężkości) → szpara spoczynkowa poszerza się, dochodzi do rozchylenia ust → wady dotylne
Jakie czynniki podczas karmienia mogą pozbawić żuchwę doprzednich bodźców wzrostowych?
- poziome ułożenie dziecka podczas karmienia butelką (zbyt wczesne karmienie sztuczne)
- ucisk butelki na już cofniętą bródkę
- wiotkie smoczki z dużymi otworami
Do czego może prowadzić nieprawidłowe karmienie dziecka?
- fizjologiczne tyłożuchwie nie ulega wyrównaniu
- hipotonia warg i stałe otwarcie ust
- szczęki ulegają zwężeniu
- wychylenie zębów siecznych (szczególnie górnych)
Do jakich zmian w narządzie żucia może prowadzić skrzywienie kręgosłupa?
- skrzywienie szczególnie w odcinku piersiowym → boczne przemieszczenie żuchwy
- lordoza szyjna → tyłozgryz
Do jakich zmian w narządzie żucia może prowadzić stosowany przez wiele miesięcy gorset do leczenia skrzywienia kręgosłupa?
szczególnie wady z grupy dotylnych
Do jakich zmian w narządzie żucia może prowadzić kręcz szyi?
zgryz krzyżowy boczny lub boczne przemieszczenie żuchwy
Na czym polega połykanie trzewne?
= połykanie infantylne
przy rozchylonych szczękach, doprzednio ustawiony język z wysuniętym koniuszkiem leży pomiędzy wałami dziąsłowymi
Na czym polega połykanie somatyczne?
= połykanie dojrzałe
kurczą się mięśnie unoszące żuchwę, zęby zwierają się, a język pozostaje w jamie ustnej właściwej
Kiedy połykanie trzewne powinno zostać zastąpione przez połykanie somatyczne?
około 18 miesiąca życia
Do jakich zmian w narządzie żucia może prowadzić przetrwały niemowlęcy typ połykania?
u pacjentów z przetrwałym niemowlęcym typem połykania powyżej 4. roku życia stwierdza się zgryz otwarty, tyłozgryz lub zgryz krzyżowy
Jaki jest prawidłowy tor oddychania i na co on wpływa?
- oddychanie przez nos
* właściwy rozwój szczęk, a powietrze przechodząc przez jamę nosową ulega oczyszczeniu, ogrzaniu i nawilżeniu
Do czego prowadzi oddychanie przez usta?
- zwiększa podatność na próchnicę i infekcje dróg oddechowych
- rozwija się nierównowaga działania języka i policzków (bez zamknięcia ust nie ma impulsów ze strony mięśni włóknistych)
- zahamowanie poprzecznego wzrostu podstawy szczęki (brak masażu dna jamy nosowej przez powietrze, który pobudza prawidłowe ukrwienie)
Do jakich zmian w narządzie żucia prowadzi ustny tor oddychania?
- tyłozgryz lub tyłożuchwie
- wychylenie zębów siecznych górnych
- wykształcenie się wysokiego, wąskiego podniebienia i zwężenie szczęki
- zgryz krzyżowy boczny
- stany przerostowo-zapalne w przednim odcinku częki
Co określamy mianem facies adenoidea?
charakterystyczny wygląd twarzy dziecka oddychającego przez usta ze stale rozchyloną szparą ust nadającą tępy wyraz twarzy
Jakie wyróżniamy typy oddychania przez usta?
- nawykowe - dysfunkcja nabyta (80%)
* uwarunkowane organicznie - konstytucjonalne (20%), związane z ograniczoną możliwością oddychania przez nos
Jakie mogą być uwarunkowane organicznie przyczyny oddychania przez usta?
- nieprawidłowa budowa anatomiczna (np. skrzywienie przegrody nosa)
- obce ciała w obrębie górnych dróg oddechowych (zwłaszcza u małych dzieci)
- skutki przebytych urazów (szczególnie środkowego piętra twarzy)
Jaka jest zależność pomiędzy oddychaniem przez usta a ilością dostarczanego tlenu?
oddychając przez usta dziecko dostarcza do płuc mniej tlenu
Jakie mogą być skutki znacznego przerostu migdałków podniebiennych?
przerost migdałków podniebiennych → zwężenie cieśni gardzieli i uniesienie podniebienia miękkiego → utrudnienie oddychania przez nos → dziecko wysuwa żuchwę, ściągając łukami podniebienno-językowymi i podniebienno-gardłowymi podniebienie miękkie do dołu i do przodu → ułatwione oddychanie przez nos, ale może powodować przodozgryz lub przodożuchwie
Jakie wargi określamy jako wydolne?
zamknięte przy oddychaniu przez nos i połykaniu (bez widocznego wysiłku i napięcia mięśnia bródkowego, widocznego w postaci zmarszczenia skóry na bródce)
Jakie ułożenie elementów narządu żucia występuje podczas połykanie gdy pacjent ma wargi kompetentne?
- minimalny wysiłek mięśniowy
- koniec języka układa się za szyjkami zębów siecznych górnych przy podniebieniu
- zęby są lekko rozwarte
- dno jamy ustnej jest uniesione
- kęs pokarmowy jest przesuwany do tyłu przez język