Diagnostyka wad zgryzu Flashcards

1
Q

Jaki rodzaj wad zgryzu rozpatrujemy w stosunku do płaszczyzny pośrodkowej?

A

wady poprzeczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Jakie wyróżniamy poprzeczne wady szczękowo-zgryzowe?

A
  • zgryz krzyżowy (częściowy lub całkowity)
  • boczne przemieszczenie żuchwy (prawe lub lewe)
  • zgryz przewieszony (jedno- lub obustronny)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje zgryzu krzyżowego?

A

I. zgryz krzyżowy częściowy
• przedni (prawy lub lewy)
• boczny (jedno- lub obustronny)
II. zgryz krzyżowy całkowity (prawy lub lewy)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje bocznego przemieszczenia żuchwy?

A
  • czynnościowe
  • morfologiczne (laterogenia)

oraz prawe lub lewe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje zgryzu przewieszonego?

A
  • jednostronny (prawy lub lewy)

* obustronny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Jaki rodzaj wad zgryzu rozpatrujemy w stosunku do płaszczyzny czołowej?

A

wady przednio-tylne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Jakie wyróżniamy przednio-tylne wady szczękowo-zgryzowe?

A

I. doprzednie
• przodozgryz
• przodożuchwie

II. dotylne
• tyłozgryz
• tyłożuchwie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje tyłozgryzu?

A
  • częściowy
  • całkowity
  • rzekomy tyłozgryz
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje tyłożuchwia?

A
  • czynnościowe

* morfologiczne (retrogenia)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje przodożuchwia?

A
  • czynnościowe

* morfologiczne (progenia)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje przodozgryzu?

A
  • częściowy
  • całkowity
  • rzekomy przodozgryz
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Jaki rodzaj wad zgryzu rozpatrujemy w stosunku do płaszczyzny horyzontalnej?

A

wady pionowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Jakie wyróżniamy pionowe wady szczękowo-zgryzowe?

A
  • zgryz otwarty

* zgryz głęboki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje zgryzu otwartego?

A
  • częściowy przedni
  • częściowy boczny (jedno- lub obustronny)
  • całkowity
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje zgryzu głębokiego?

A
  • częściowy (nadgzyz)
  • całkowity
  • rzekomy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Cecha charakterystyczna dla zgryzu krzyżowego:

A

zachodzenie części zębów dolnych na górne najczęściej połączone z przesunięciem linii pośrodkowej zębów siecznych i asymetrią warg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Zgryz krzyżowy częściowy przedni:

A
  • zachodzenie części lub całej grupy zębów przednich na górne
  • przesunięcie linii pośrodkowej zębów siecznych
  • asymetryczny układ warg
  • wolna droga żuchwy wykazuje najczęściej boczne przesunięcie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Czym jest wolna droga żuchwy (droga interokluzyjna)?

A

droga od szpary spoczynkowej do zwarcia centralnego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Zgryz krzyżowy częściowy boczny:

A
  • zęby boczne żuchwy zachodzą na zęby górne
  • linia pośrodkowa zębów siecznych nie jest przesunięta
  • rysy twarzy pozostają bez zmian
  • powstaje przeważnie na tle zwężenia szczęki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Zgryz krzyżowy całkowity:

A
  • zachodzenie połowy łuku zębowego dolnego na górny (przyjmuje się to rozpoznanie także w przypadkach zmniejszenia lub zwiększenia o jeden ząb sieczny liczby zębów objętych zgryzem krzyżowym)
  • linia pośrodkowa zębów siecznych nie zawsze jest przesunięta
  • uwypuklenie wargi dolnej i zapadnięcie wargi górnej
  • droga interokluzyjna zwykle wykazuje boczne odchylenie
  • na ogół występuje żucie jednostronne, które może prowadzić do pogłębienia wady i powstania przesunięcia bocznego żuchwy
  • powstaje na tle dysproporcji w szerokości łuków zębowych (może być za wąski łuk górny lub za szeroki łuk dolny - często obie cechy na raz)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Boczne czynnościowe przemieszczenie żuchwy:

A
  • zgryz krzyżowy całkowity ze znacznym przemieszczeniem linii pośrodkowej zębów siecznych
  • zapadnięcie wargi górnej, uwypuklenie wargi dolnej, pogłębienie fałdu nosowo-wargowego i przesunięcie bródki w stronę wady
  • droga interokluzyjna wykazuje odchylenie w stronę wady
  • boczne ruchy żucia ograniczone
  • dodatni test czynnościowy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

W jaki sposób różnicujemy mofologiczne boczne przemieszczenie żuchwy z czynnościowym?

A

dodatni test czynnościowy świadczy o czynnościowej postaci bocznego przemieszczenia żuchwy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Test czynnościowy w bocznym przemieszczeniu żuchwy:

A
  • polega na ustawieniu żuchwy w linii pośrodkowej
  • jeśli poprawiają się rysy twarzy i warunki zgryzowe przez uzyskanie prawidłowej wzajemnej relacji podstaw szczękowych = wynik dodatni
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Laterogenia:

A
  • boczne morfologiczne przesunięcie żuchwy
  • asymetryczny niedorozwój lub przerost trzonu i gałęzi żuchwy
  • najczęściej genetyczna, ale może wiązać się z wczesnym jednostronnym uszkodzeniem SSŻ na tle urazowym lub pozapalnym
  • ujemny test czynnościowy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Co jest charakterystyczne dla laterogenii na tle wczesnego jednostronnego uszkodzenia SSŻ?

A

znaczne ograniczenie ruchów żuchwy i zniesienie ruchów w stronę stawu zdrowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Co jest charakterystyczne dla laterogenii na tle przerostu trzonu i gałęzi żuchwy?

A
  • nasilony zgryz krzyżowy całkowity, możliwy zgryz przewieszony po przeciwnej stronie
  • znaczne przesunięcie bródki w stronę zgryzu krzyżowego, wydłużenie trzonu i rozwarcie kąta żuchwy po stronie przeciwnej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Zgryz przewieszony:

A
  • powstaje na skutek poszerzenia łuku górnego lub zwężenia łuku dolnego lub występowania obu tych objawów jednocześnie
  • może dotyczyć pojedynczego zęba, kilku lub wszystkich zębów bocznych
  • postać obustronna z reguły stanowi powikłanie nasilonych form tyłozgryzów
  • ogranicza doprzednie i doboczne ruchy żucia
  • zęby boczne górne kontaktują się stroną podniebienną ze ścianą przedsionkową zębów dolnych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Co jest cechą wspólną wad dotylnych?

A
  • powiększenie nagryzu poziomego
  • zawsze występuje cofnięcie lub wywinięcie wargi dolnej
  • przewaga mięśni cofających nad wysuwającymi oraz w przypadku wychylenia zębów siecznych górnych - hipotonię mięśni warg
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Co może być przyczyną dotylnych wad zgdyzu?

A
  • wieloletni ustny tor oddychania
  • nawyk ssania palca
  • nawyk ssania wargi dolnej
  • wady postawy
  • sztuczne karmienie w okresie niemowlęcym utrudnia wyrównanie dotylnej pozycji żuchwy, z którą dziecko się rodzi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Tyłozgryz częściowy:

A
  • cofnięcie, czasem przechylenie zębów siecznych dolnych na tle zahamowania doprzedniego wzrostu części zębodołowej żuchwy
  • I klasa Angle’a, II klasa kłowa
  • odległość między pierwszymi zębami trzonowymi dolnymi a zębami siecznymi jest zmniejszona
  • cofnięcie lub wywinięcia wargi dolnej i pogłębienie brudy wargowo-bródkowej
  • występujące czasem silne napięcie wargi dolnej oraz mięśnia bródkowego jest przyczyną retruzji zębów siecznych dolnych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Tyłozgryz całkowity:

A
  • cały dolny łuk zębowy jest cofnięty w stosunku do łuku górnego
  • II klasa Angle’a, II klasa kłowa
  • nagryz pionowy często bywa zwiększony, jeśli w pozycji spoczynkowej koniec języka leży za dolnym łukiem zębowym
  • w przypadku wychylenia zębów siecznych warga górna jest skrócona, wiotka, czasem nie pokrywa całkowicie górnych zębów siecznych, warga dolna jest wywinięta i pogłębiona jest bruzda wargowo-bródkowa
  • w przypadku przechylenia zębów siecznych obie wargi są napięte, dolna warga jest cofnięta w stosunku do górnej, bruzda wargowo-bródkowa jest nieznacznie pogłębiona
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Tyłozgryz rzekomy:

A
  • zwiększony doprzedni wzrost szczęki w stosunku do mózgowej części czaszki
  • zwiększenie kąta SNA
  • dolny łuk zębowy jest rzekomo cofnięty w relacji do wysuniętej szczęki
  • I lub II klasa Angle’a i II klasa kłowa
  • wysunięta warga górna i okolica wargi górnej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Tyłożuchwie czynnościowe:

A
  • dotylne ustawienie żuchwy bez wyraźniejszych zmian w jej budowie
  • cofnięciu wargi dolnej towarzyszy cofnięcie bródki
  • II klasa Angle’a i II klasa kłowa
  • test czynnościowy wysuwania żuchwy: dodatni
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Tyłożuchwie morfologiczne:

A

= retrogenia
• częściowo związane z zahamowaniem doprzedniego wzrostu żuchwy, a także z innymi zmianami w jej budowie
• skrócony trzon żuchwy jest przegięty ku dołowi, wyczuwa się wyraźne zagłębienie w dolnym brzegu trzonu tuż przed powiększonym kątem żuchwy
• gałąź żuchwy jest przeważnie skrócona
• guzowatość bródkowa nie jest wykształcona
• spłaszczenie i cofnięcie bródki poza pole biometryczne, wydłużenie dolnego odcinka twarzy
• często wychylenie zębów siecznych górnych i dolnych oraz zgryz otwarty (mimo kompensacyjnego przedniej części zębodołowej żuchwy)
• wada rozwojowa ulegająca nasileniu w wyniku przebytej krzywicy lub na tle artropatii SSŻ
• gdy tyłożuchwie morfologiczne rozwija się na tle artropatii SSŻ występuje ograniczenie lub zniesienie doprzednich ruchów żuchwy
• test czynnościowy wypada ujemnie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Cechy wspólne doprzednich wad zgryzu:

A
  • zęby przednie dolne ustawione przed górnymi
  • wysunięcie wargi dolnej i wygładzenie bruzdy wargowo-bródkowej
  • przewaga mięśni wysuwających żuchwę nad mięśniami cofającymi
  • ograniczenie ruchów dotylnych, a częściowo i dobocznych żuchwy
  • odwrotny nagryz zębów przednich hamuje wzrost szczęki oraz upośledza funkcję żucia i odgryzania pokarmów
  • wymowa pacjenta bywa lekko upośledzona w artykułowaniu pewnych zgłosek
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Przodozgryz częściowy:

A
  • zwiększenie doprzedniego wzrostu przedniej części zębodołowej żuchwy
  • I klasa Angle’a i III klasa kłowa
  • odległość między pierwszymi zębami trzonowymi dolnymi a zębami siecznymi jest zwiększona
  • wysunięcie wargi dolnej i wygładzenie bruzdy wargowo-bródkowej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Przodozgryz całkowity:

A
  • wysunięcie całego dolnego łuku zębowego w relacji do gónego
  • III klasa Angle’a i III klasa kłowa
  • warga dolna jest wysunięta i wygładzenona bruzda wargowo-bródkowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Przodozgryz rzekomy:

A
  • zahamowanie doprzedniego wzrostu szczęki w odniesieniu do mózgowej części czaszki
  • zmniejszenie kąta SNA
  • rzekome wysunięcie żuchwy w relacji do zahamowanej w doprzednim wzroście szczęki
  • I lub III klasa Angle’a i III klasa kłowa
  • zapadnięcie wargi górnej i okolicy wargi górnej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Przodożuchwie czynnościowe:

A
  • doprzednie ustawienie całej żuchwy bez znacznych zmian w jej budowie
  • III klasa Angle’a i I klasa kłowa
  • wysunięcie wargi dolnej i bródki, wygładzenie bruzdy wargowo-bródkowej jest słabo zaznaczone
  • czynnościowy test cofania - dodatni (uznaje się za dodatni, gdy pacjent potrafi ustawić zęby sieczne w kontakcie brzegów siecznych zębów górnych z dolnymi, nie oczekuje się tu wyraźnej poprawy ani rysów twarzy, ani warunków wewnątrzustnych)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Przodożuchwie morfologiczne:

A

= progenia
• wada wrodzona na tle nadmiernego doprzedniego wzrostu żuchwy
• wydłużenie trzonu, czasem gałęzi żuchwy oraz powiększenie kąta żuchwy o różnym nasileniu
• znaczne wysunięcie bródki, warga dolna jest wysunięta, a czasem silnie napięta w przypadkach retruzji zębów siecznych dolnych, bruzda wargowo-bródkowa jest wygładzona
• zęby przednie dolne czasem kompensacyjne przechylone są do kontaktu z wychylonymi górnymi
• III klasa Angle’a i III klasa kłowa
• test cofania żuchwy - ujemny
• czynności odgryzania i żucia są upośledzone
• często występuje zwiększenie rozmiarów języka i prawie zawsze występują zaburzenia mowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Czym się charakteryzuje zgryz otwarty?

A
  • obecna szpara niedogryzowa = nagryz pionowy ujemny
  • zaburzenia funkcji: odgryzania i żucia pokarmów (zmniejszenie punktów zwarcia)
  • rysy twarzy są prawie niezmienione w zaburzeniach dotyczących przedniego odcinka szczęki, w rozległych zmianach gnatycznych obserwuje się obserwuje się charakterystyczne wydłużenie dolnego odcinka twarzy
  • na ogół występują zaburzenia mowy typu seplenienie
  • przebyta krzywica powoduje nasilenie objawów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Co często jest przyczyną zgryzu otwartego?

A
  • nawyki, takie jak ssanie palca, smoczka, wargi dolnej
  • dysfunkcje polegające na trzymaniu języka między łukami zębowymi w fazie spoczynkowej i w czasie mówienia lub podczas ustnej fazy połykania
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Zgryz otwarty częściowy przedni:

A
  • szpara niedogryzowa (powstała na skutek skrócenia przedniego wyrostka zębodołowego szczęki, a czasem i części zębodołowej żuchwy)
  • rysy twarzy nie są zmienione
  • jeśli do obrazu wady dołącza się wychylenie zębów siecznych górnych → warga górna bywa skrócona i nie przykrywa zębów przednich
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Zgryz otwarty częściowy boczny jedno- lub obustronny:

A
  • szpara niedogryzowa po jednej lub po obu stronach łuków zębowych (skrócenie bocznych części wyrostka zębodołowego - spowodowane wpychaniem języka lub ssaniem policzków)
  • rysy twarzy nie są zmienione
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Zgryz otwarty całkowity:

A
  • rozległa wada gnatyczna związana ze znacznym rozchyleniem podstaw szczęk (przyczynia się do tego także odgięcie trzonu żuchwy) = rozległa zarówno na szerokość, jak i na wysokość szpara niedogryzowa
  • w niektórych cięższych przypadkach w zwarciu stykają się jedynie ostatnie zęby trzonowe
  • wydłużenie odcinka szczękowego
  • wargi mogą być wiotkie, a warga górna skrócona
  • znacznie upośledzona jest czynność żucia, a czynność odgryzania jest uniemożliwiona
  • wymowa zawsze zaburzona
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Co jest podstawą występowania zgryzu otwartego całkowitego?

A
  • krzywica
  • endokrynopatie
  • zespoły genetycznie uwarunkowane
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Czym się charakteryzuje zgryz głęboki?

A
  • zwiększenie nagryzu pionowego zębów siecznych
  • ograniczenie doprzednich ruchów żuchwy podczas żucia pokarmów
  • rysy twarzy są prawie niezmienione w zaburzeniach dotyczących przedniego odcinka szczęki, w rozległych zmianach gnatycznych obserwuje się obserwuje się charakterystyczne skrócenie szczękowego odcinka twarzy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Zgryz głęboki częściowy:

A
  • nadmierny pionowy wzrost przedniej części wyrostka zębodołowego szczęki
  • zęby sieczne górne są wydłużone i przechylone, przykrywają zęby sieczne dolne, a w niektórych przypadkach nagryzają na dziąsło w przedsionku jamy ustnej
  • w cięższych postaciach zęby sieczne dolne są również przechylone, wydłużone i nagryzają na błonę śluzową przedniej części podniebienia
  • w ruchu wysunięcia żuchwy do kontaktu brzegów siecznych powstaje rozległa szpara pionowa między powierzchniami żującymi zębów bocznych
  • płaszczyzna zgryzu jest dwupoziomowa
  • ograniczenie ruchów doprzednich doprowadza często do powikłania nagryzu tyłozgryzem, a nawet zgryzem przewieszonym w zakresie pierwszych zębów przedtrzonowych
  • żucie ograniczone do ruchów pionowych
  • w nadzgryzie niepowikłanym rysy twarzy nie są zmienne, tylko wargi są silnie napięte, utrzymujące retruzję zębów siecznych
  • w nadzgryzie powikłanym tyłożuchwiem może wystąpić pogłębienie bruzdy wargowo-bródkowej i wywinięcie wargi dolnej
  • nazdgryz prowadzi do rozległych uszkodzeń przyzębia po przedsionkowej stronie zębów siecznych dolnych i po podniebiennej stronie górnych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Zgryz głęboki całkowity:

A
  • głębokiemu nagryzowi pionowemu zębów siecznych towarzyszą niskie, zahamowane we wzroście na wysokość boczne wyrostki zębodołowe szczęki i części zębodołowej żuchwy
  • kąt żuchwy i kąt podstaw szczęk są zmniejszone
  • skrócenie odcinka szczękowego twarzy, warga dolna silnie wywinięta, a bruzda wargowo-bródkowa pogłębiona
  • dominują pionowe ruchy żucia
  • szpara spoczynkowa w niektórych przypadkach, niezwiązanych z przerostem mięśni jest znacznie powiększona, co maskuje skrócenie odcinka szczękowego, aż do chwili rozpoczęcia żucia
  • szpara spoczynkowa w przypadkach cechujących się przerostem mięśni unoszących żuchwę (szczególnie żwaczowych), jest znacznie zmniejszona, a skróceniu szczękowego odcinka twarzy poszerzenie w okolicy kątów żuchwy → twarz wygląda na kwadratową
50
Q

Zgryz głęboki rzekomy:

A
  • skrócenie szczękowego odcinka twarzy powstałe w wyniku obniżenia zwarcia przez rozległą utratę uzębienia we wczesnym okresie rozwojowym lub zniszczeniem powierzchni żujących zębów mlecznych procesem próchnicowym
  • wada nabyta z dobrym rokowaniem na wyleczenie
51
Q

Który rodzaj zgryzu głębokiego jest wadą nabytą?

A

zgryz głęboki rzekomy

52
Q

Który rodzaj zgryzu głębokiego jest wadą genetyczną?

A

zgryz głęboki częściowy i całkowity → są bardziej oporne w leczeniu

53
Q

Jakie wyróżniamy wady zgryzu rozpatrywane w stosunku do trzech płaszczyzn przestrzennych?

A
  • wielożuchwie (macrogenia)
  • małożuchwie (microgenia)
  • wielka szczęka (macrognathia)
  • mała szczęka (micrognathia)
54
Q

Wielkożuchwie:

A
  • nadmierny wzrost żuchwy we wszystkich wymiarach (szczególnie w kierunku doprzednim i na szerokość)
  • bródka i warga dolna są wysunięte przed pole biometryczne, trzon żuchwy jest długi, a odległość między kątami żuchwy zwiększona
  • przodozgryz ze znacznie powiększonym ujemnym nagryzem poziomym + w odcinkach bocznych zgryz krzyżowy obustronny
  • żucie upośledzone w związku ze znacznym zmniejszeniem punktów zwarciowych, odgryzanie zębami przednimi jest uniemożliwione
  • język leży na dnie jamy ustnej
  • test cofania żuchwy ujemny
  • nasilenie zmian klinicznych może być spowodowane dość częstym zahamowaniem doprzedniego wzrostu szczęki
55
Q

Małożuchwie:

A
  • ograniczenie wzrostu żuchwy we wszystkich wymiarach
  • bródka i warga dolna są cofnięte za pole biometryczne, trzon i gałęzie żuchwy są krótkie, a odległość między kątami żuchwy zmniejszona
  • ptasi profil
  • tyłozgryz z bardzo powiększonym nagryzem poziomym i zgryzem przewieszonym obustronnym
  • występuje jako jedna z cech zespołów genetycznie uwarunkowanych
56
Q

Wielka szczęka:

A
  • nadmierny wzrost szczęki we wszystkich kierunkach
  • środkowe piętro twarzy wraz z łukami jarzmowymi jest szerokie i wysunięte, warga górna i okolica wargi górnej znajdują się przed polem biometrycznym, wygładzone są fałdy nosowo-wargowe
  • tyłozgryz i zgryz przewieszony
  • ograniczenie ruchów doprzednich i bocznych żuchwy podczas żucia
  • zmniejszona liczba kontaktów zwarciowych upośledza mastykację pokarmów
57
Q

Mała szczęka:

A
  • zahamowanie wzrostu szczęki we wszystkich rozmiarach
  • zapadnięcie wargi górnej i okolicy wargi górnej, fałdy nosowo-wargowe są pogłębione, profil spłaszczony w wyniku niedorozwoju szczęki
  • przodozgryz i zgryz krzyżowy obustronny
  • czynność żucia upośledzona w wyniku zmniejszenia punktów zwarcia
  • gorsza pneumatyzacja zatok szczękowych i wąskie przewody nosowe wymuszają mieszany, ustno-nosowy tor oddychania
  • występuje w zespołach uwarunkowanych genetycznie, może być wynikiem wczesnych urazów lub niepomyślnego leczenia operacyjnego całkowitych rozszczepów szczęki
58
Q

Z jakimi zespołami genetycznie uwarunkowanymi związana jest mikrogenia?

A
  • zespół Pierre’a Robina
  • zespół Franceschettiego
  • wczesne obustronne ankylozy SSŻ
59
Q

Z jakimi zespołami genetycznie uwarunkowanymi związana jest mikrognathia?

A
  • zespół Crouzona
  • zespół Aperta
  • achondroplazja
60
Q

Protruzja dwuszczękowa:

A
  • wysunięcie obu warg z wygładzeniem fałdów nosowo-wargowych
  • wychylenie zębów przednich górnych i dolnych (kąt międzysieczny zmniejszony)
  • wzajemne relacje zębów trzonowych, kłów i nagryzu zębów siecznych są prawidłowe
  • prawidłowa czynność żucia
  • spotykane jest zwiększenie rozmiarów języka
  • często spotykane u ludów azjatyckich
61
Q

Jakie wyróżniamy wady zębowe?

A
  • stłoczenia

* szparowatość

62
Q

Jak dzielimy stłoczenia zębów?

A
  • pierwotne - dysproporcja między zbyt dużymi zębami w stosunku do podstaw kostnych
  • wtórne - związane z wczesną utratą trzonowców mlecznych, co powoduje przemieszczenie się pierwszych stałych trzonowców do przodu → wymusza to nieprawidłowe ustawienie zębów, na które częściowo brak miejsca
  • trzeciorzędowe - późne występowanie zjawiska stłoczenia zębów, najczęściej w wieku 17-20 lat
63
Q

Jak objawiają się stłoczenia zębów?

A
  • rotacja
  • zachodzenie zębów na siebie w jednym łuku zębowym
  • wyrzynanie zębów po stronie przedsionkowej lub podniebiennej / językowej
  • zatrzymanie w kości zębów, na które nie było miejsca w łuku
64
Q

Która kość czaszki rośnie najdłużej?

A

żuchwa

65
Q

Czym są spowodowane stłoczenia trzeciorzędowe?

A

żuchwa jest najdłużej rosnącą kością czaszki, powiększający się trzon żuchwy wysuwa dolne zęby przednie, które napotykając na opór zębów siecznych górnych, ulegają stłoczeniu

66
Q

Jak dzielimy szparowatości?

A
  • pierwotna - spowodowana dysproporcją między wielkością zębów a szerokością łuku zębowego
  • wtórna - przemieszczenia zębowe spowodowane przedwczesną utratą lub brakami zawiązków niektórych zębów
67
Q

Czym jest diastema?

A

szpara spowodowana rozsunięciem się zębów siecznych przyśrodkowych

68
Q

Jakie wyróżniamy typy diastemy ze względu na jej przyczynę?

A
  • prawdziwa (diastema vera) - spowodowana przerostem wędzidełka wargi górnej
  • rzekoma (pseudodiastema) - spowodowana brakiem zębów siecznych bocznych lub zmniejszoną ich postacią, jej przyczyną może być również mesiodens
  • fizjologiczna - w okresie przed wyrznięciem się zębów siecznych bocznych (nie wymaga leczenia)
69
Q

Jakie wyróżniamy typy diastemy ze względu na jej kształt?

A
  • zbieżna - korony nachylone do siebie, korzenie rozsunięte
  • rozbieżna - korony rozchylone, korzenie zbliżone
  • równoległa
70
Q

Jaki rodzaj diastemy może powodować obecność mesiodens?

A

diastemę rzekomą

71
Q

Jaka jest podatność diastemy na leczenie ze względu na jej kształt?

A
  • zbieżna - leczenie tylko aparatami stałymi
  • rozbieżna - podatna na leczenie aparatami ruchomymi
  • równoległa - sposób leczenia zależy od szerokości diastemy i wieku pacjenta
72
Q

Czego mogą dotyczyć nieprawidłowości zębowe?

A
  • budowy zębów
  • liczby zębów
  • położenia zębów
  • czasu wyrzynania zębów
73
Q

Jakie wyróżniamy nieprawidłowości dotyczące budowy zębów?

A
  • wielkozębie (macrodontio)
  • małozębie (microdontio)
  • zęby zlane (dentes confusi)
  • zęby zrośnięte (dentes concreti)
  • zęby wgłobione (dens in dente / dentes invaginati)
74
Q

Czym się charakteryzują zmiany w budowie zębów?

A
  • zmiany w wielkości i kształcie
  • zwykle w uzębieniu stałym, rzadko w mlecznym
  • częściej dotyczą pojedynczych zębów niż całych łuków
  • wielkość zębów, tak jak większość zmian ich kształtu jest uwarunkowana genetycznie
75
Q

Wielkozębie:

A
  • zęby nieproporcjonalnie duże w relacji do podstaw szczęk

* zazwyczaj siekacze górne przyśrodkowe

76
Q

Małozębie:

A
  • zęby karłowate, nieraz nietypowe w budowie
  • zazwyczaj siekacze boczne górne i trzecie trzonowce
  • uogólnione małozębie cechują szpary między wszystkimi zębami (występuje często w zespole Downa i dysplazji ektodermalnej)
77
Q

Zęby zlane:

A
  • połączenie dwóch zawiązków zębowych
  • klinicznie: nadmiernie szeroka korona z pionową bruzdą na ścianie przedsionkowej, zwykle zakończona zagłębieniem na brzegu siecznym
  • najczęściej w obrębie zębów siecznych
78
Q

Zęby zrośnięte:

A
  • połączenie nadmiarem cementu korzeni zębów sąsiednich

* korony pozostają prawidłowo ukształtowane

79
Q

Zęby wgłobione:

A
  • wpuklenie partii narządu szkliwnego w część koronową formowanego zawiązka zębowego
  • zazwyczaj po stronie podniebiennej siekacza górnego lub zęba nadliczbowego
80
Q

Zagięcie korzenia:

A
  • powstaje na tle mechanicznego uszkodzenia zawiązka zębowego (do urazu dochodzi zazwyczaj w wieku 2-5 lat, kiedy wbity korzeń zęba mlecznego uszkadza zawiązek zęba stałego, powodując różne deformacje)
  • najczęściej w obrębie zębów siecznych ( zazwyczaj przyśrodkowych górnych)
81
Q

Z jakimi zespołami związane jest uogólnione małozębie?

A
  • zespół Downa

* dysplazja ektodermalna

82
Q

Nieprawidłowości związane z funkcją listewki zębowej:

A
  • zęby wgłobione
  • nadmiernie wykształcony guzek podniebienny siekacza górnego lub dwa guzki podniebienne siekacza górnego lub przedtrzonowca pierwszego dolnego (= zęby wynicowane?)
83
Q

Jakie wyróżniamy nieprawidłowości dotyczące budowy korzeni i jakie mają podłoże?

A
  • zagięcie korzenia (mechaniczne)
  • nadmierna długość korzenia (genetyczne)
  • zmniejszona długość korzenia (genetyczne)
  • zwiększona lub zmniejszona ilość korzeni (genetyczne)
84
Q

Których zębów zazwyczaj dotyczy nadmierna długość korzeni?

A

kły górne

85
Q

Jakie wyróżniamy nieprawidłowości dotyczące liczby zębów?

A
  • nadliczbowość (hyperdontia)
  • niedoliczbowość (hypodontia)
  • anodoncja
  • oligodoncja
  • hipodoncja
  • zmniejszona liczba zawiązków
86
Q

Hyperdontia:

A
  • wzmożona czynność listewki zębowej
  • zwykle w szczęce w uzębieniu stałym
  • mogą mieć kształt typowy dla pewnej grupy zębów lub kształt nietypowy o zmiennej budowie
87
Q

Hypodontia - przyczyny:

A
  • upośledzona czynność listewki zębowej jako wyraz nieprawidłowego rozwoju ektodermy
  • może rozwijać się na tle chorób układowych, stanów zapalnych kości szczęk i urazów
88
Q

Anodoncja:

A
  • całkowity brak zawiązków zębów

* bardzo rzadka postać występująca z zespołach genetycznie uwarunkowanych

89
Q

Ologodoncja:

A
  • brak sześciu lub więcej zębów z wyłączeniem trzecich zębów trzonowych
  • najczęściej dotyczy siekaczy, przedtrzonowców i drugich i trzecich trzonowców
  • obserwowana w dysplazji ektodermalnej, czasem karłowatości przysadkowej
90
Q

Hipodoncja:

A
  • dotyczy nielicznych braków zębowych
  • niektórzy badacze twierdzą, że to forma przystosowania się łuków zębowych do zmniejszających się podstaw kostnych, spowodowane nadmiernym przystosowaniem pokarmów ograniczającym czynność żucia u człowieka współczesnego
  • najczęściej dotyczy trzecich trzonowców, następnie drugich przedtrzonowców dolnych, siekaczy bocznych górnych, drugich przedtrzonowców dolnych i siecznych przyśrodkowych dolnych
91
Q

Zmniejszona liczba zawiązków:

A
  • brakowi zawiązka po jednej stronie łuku zębowego często towarzyszy zmniejszona nietypowa postać jego odpowiednika po drugiej stronie
  • najczęściej u osób z małymi zębami i u dziewcząt
92
Q

Jakie podłoże może mieć zmieniona pozycja zawiązka zęba?

A
  • wrodzona
  • uraz
  • czynniki lokalne wpływające na skrócenie łuku zębowego, co wymusza zatrzymanie, przesunięcia lub obroty później wyrzynających się zębów
93
Q

Jaki wpływ na położenie zębów mogą mieć dysfunkcje i parafunkcje?

A

mogą wpływać na ich nachylenia oraz oddalenie od płaszczyzny zgryzu

94
Q

Jakie wyróżniamy nieprawidłowości związane z położeniem zębów?

A
  • heterotopia
  • ektopia
  • transpozycja
  • nachylenia
  • przesunięcia
  • rotacje
  • reinkluzje
95
Q

Heterotopia:

A

przemieszczenie zębów poza jamę ustną

96
Q

Ektopia:

A

ułożenie zawiązka zębowego poza wyrostkiem zębodołowym

97
Q

Transpozycja:

A
  • przemieszczenie zębów ze zmianą kolejności ich ustawienia

* najczęściej dotyczy kłów górnych

98
Q

Nachylenia (trusio) zębów:

A

zmiana kąta ustawienia zęba w stosunku do podstawy kostnej

99
Q

Jakie wyróżniamy nachylenia zębów?

A
  • nachylenia poprzeczne w stosunku do łuku zębowego (doprzedsionkowo - vestibulotrusio / protrusio lub dopodniebiennie - palatotrusio / retrusio)
  • nachylenia wzdłuż łuku zębowego (doprzednie nachylenie korony - mezjoklinacja lub rzadziej dotylne nachylenie korony - dystoinklinacja)
100
Q

Przesunięcie zębów:

A

osiowe zmiany ich pozycji, bez nachylenia (w praktyce zazwyczaj występują z nachyleniem)

101
Q

Jakie wyróżniamy przesunięcia zębów w stosunku do płaszczyzny strzałkowej?

A
  • dopodniebienne (palatopositio)

* doprzedsionkowe (vestibulopositio)

102
Q

Jakie wyróżniamy przesunięcia zębów w stosunku do płaszczyzny poziomej?

A
  • infrapositio = niedochodzenie do płaszczyzny zgryzu

* suprapositio = przechodzenie przez płaszczyznę zgryzu

103
Q

Rotacja:

A

zmiana ustawienia zęba wokół jego długiej osi

104
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje rotacji zęba?

A
  • mesiorotatio = obrót dośrodkowy
  • distorotatio = obrót odśrodkowy

punktem odniesienia jest dla siekaczy i kłów - kąt przyśrodkowy, dla zębów przedtrzonowych i trzonowych - guzek policzkowy

105
Q

Reinkluzja:

A
  • powolny proces odsuwania się zęba od płaszczyzny zgryzu, może dojść do zanurzenia zęba w tkanki zębodołu
  • dotyczy trzonowych mlecznych lub rzadko pierwszych trzonowców stałych
106
Q

Czym jest spowodowana reinkluzja?

A
  • nie jest to w pełni wyjaśnione
  • ale przypuszcza się, że w wyniku urazu dochodzi do zrostu korzenia z kością (ankyloza zęba) i do lokalnego zahamowania wzrostu kości, a wzrost sąsiednich zębów i tkanki kostnej doprowadza do dalszego wciskania zęba zanurzonego
107
Q

Na czym polega różnicowanie między zębem zatrzymanym a zanurzonym?

A

ząb zanurzony jest połączony ze światłem jamy ustnej kanałem wyścielonym nabłonkiem → ulegają zniszczeniu przez próchnicę i mogą być przyczyną powstania rozległych ropni → przed całkowitym zanurzeniem powinny być usunięte

108
Q

Pierwotne zaubrzenie wyrzynania zębów (PFE - primary failure of eruption):

A

rzadki defekt mechanizmu erupcyjnego zęba o podłożu genetycznym, polegającym na zatrzymaniu wyrzynani się zębów (zwykle trzonowców) przy braku przeszkód miejscowych, objawiający się rozległym zgryzem otwartym bocznym

109
Q

Jakie jest postępowanie lecznicze w PFE?

A

przyłożenie siły ortodontycznej skutkuje ankylozą zęba → leczeniem z wyboru jest postępowanie chirurgiczne i protetyczne

110
Q

Jakie wyróżniamy zaburzenia czasu wyrzynania zębów?

A
  • przedwczesne ząbkowanie
  • opóźnione ząbkowanie
  • niekolejne wyrzynanie zębów stałych
  • ząb przetrwały
  • ząb zatrzymany
111
Q

Jakie odchylenia w czasie wyrzynania zębów uznajemy za fizjologiczne?

A

kilkumiesięczne

112
Q

Kiedy uznajemy za nieprawidłowy czas wyrzynania zęba?

A

większe niż rok przesunięcie w stosunku do norm ustalonych dla danej populcaji

113
Q

Przedwczesne wyrzynanie zębów mlecznych (dentitio praecox):

A
  • wiąże się z występowaniem zębów wrodzonych lub noworodkowych
  • przyczyna może być genetyczna lub związana z chorobami gruczołów dokrewnych
114
Q

Opóźnione wyrzynanie zębów mlecznych:

A
  • rozpoczęcie ząbkowania po pierwszym roku życia

* współwystępuje z krzywicą, ogólnym niedożywieniem, niedoczynnością przysadki mózgowej

115
Q

Przedwczesne wyrzynanie zębów stałych - co może być przyczyną?

A

nadczynność przysadki mózgowej lub tarczycy

116
Q

Opóźnione wyrzynanie zębów stałych - co może być przyczyną?

A
  • niedoczynność przysadki mózgowej lub tarczycy
  • włókniakowatość dziąseł
  • uwarunkowania genetyczne
117
Q

Niekolejne wyrzynanie zębów stałych - przyczyny i których zębów to najczęściej dotyczy?

A

• często wyrzynające się wcześniej drugie zęby trzonowe są przyczyną braku miejsca na kły górne lub drugie przedtrzonowce dolne

118
Q

Ząb przetrwały (persistentio dentis):

A
  • ząb mleczny pozostały w jamie ustnej po czasie jego fizjologicznej utraty
  • najczęściej kły górne i drugi trzonowce dolne
  • spowodowane brakiem zawiązka zęba stałego lub nieprawidłowym jego ułożeniem
119
Q

Ząb zatrzymany (retentio dentis):

A

ząb z uformowanym korzeniem, który w całości objęty jest przez tkanki twarde, czasem też miękkie, szczęki lub żuchwy, a od prawidłowego czasu jego wyrznięcia minęły 2 lata

120
Q

Z jakimi jednostkami chorobowymi może się wiązać opóźnione wyrzynanie zębów mlecznych?

A
  • krzywica
  • ogólne niedożywienie
  • niedoczynność przysadki mózgowej
121
Q

Triada charakterystycznych objawów dla zespołu obojczykowo-czaszkowego:

A
  • zatrzymane zęby sieczne przyśrodkowe stałe
  • przetrwałe zęby sieczne przyśrodkowe mleczne
  • zatrzymane zęby nadliczbowe