Aparaty stałe cienkołukowe Flashcards

1
Q

Edgewise-Technik:

A

metody leczenia wad zgryzu za pomocą aparatów stalych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Kto i po co zastosował multiband?

A

system aparatów wielopierścieniowych przeznaczony do równoległego przesuwania zębów, Edward Angle 1906

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Mechanizm krawędziowy:

A

= Edgewise

zamontowanie łuku taśmowego w poziomej szczelinie zamka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Co wprowadził do leczenia Mershon w 1917?

A

łuk językowy z przylutowanymi sprężynami

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Elementy mocujące stosowane w Edgewise-Technik:

A
  • pierścienie
  • zaczepy
  • zamki
  • druty
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Pierścienie:

A
  • fabrycznie wykonane obrączki ze stali chromoniklowej o grubości 0,1 mm z dopasowanym zaczepem
  • zaczepy mocowane od strony policzkowej to rurki i zamki
  • najczęściej na pierwsze i drugie trzonowce
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Jakie rurki najczęściej stosuje się w szczęce a jakie w żuchwie?

A
  • w szczęce - potrójne

* w żuchwie - podwójne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Zaczepy:

A

metalowe paski, haczyki, uszka i inne mocowane od strony językowej pierścienie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Zamki:

A

• ze stali, tytanu, tworzyw sztucznych lub porcelany

a. zamki Edgewise → szczelina dla drutu jest szeroka w wymiarze poprzecznym
b. zamki Begga → szczelina dla drutu jest wąska w wymiarze poprzecznym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Druty:

A
  • rola elementu czynnego
  • różnią się materiałem i wymiarami
  • w postaci prętów, rolek lub wstępnie uformowanych łuków
  • producenci oferują: łuki częściowe, sprężyny prostujące, torkujące, łuki utility i systemy pętli
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Moduł sprężystości:

A
  • zależność między napięciem a odkształceniem
  • stała materiałowa (N/mm2 = MPa)
  • im większy moduł sprężystości, tym drut trudniej się odkształca → tym większe są działające siły
  • zależy od składu materiału
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Prawo Hooka:

A

odkształcenie stali jest do pewnej granicy wprost proporcjonalne i odwracalne; powyżej tej granicy drut odkształca się z nieproporcjonalną siłą i powstaje odkształcenie trwałe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Granica proporcjonalności a granica sprężystości:

A

granica proporcjonalności (U) jest praktycznie równa granicy sprężystości (P); istnieje bezpośrednia zależność między granicą proporcjonalności a granicą wytrzymałości Fmax (odkształceniem)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje drutów ze względu na ich miękkość?

A
  • miękki (500-650 N/mm2)
  • twardy (1400-1600 N/mm2)
  • sprężysty (1800-2000 N/mm2)
  • bardzo sprężysty (2300-2500 N/mm2)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Druty - z jakich materiałów?

A
  • stal
  • stal chromokobaltowa
  • stal β-tytanowa
  • NiTi, Twist-flex
  • ligaturowy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

W jaki sposób ocenia się sprężystość drutu?

A

oceniając wytrzymałość na rozciąganie (próba rozerwania) → w przybliżeniu im większa granica wytrzymałości, tym większa granica sprężystości

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

W jaki sposób można zwiększyć wytrzymałość drutu na rozciąganie i granicę sprężystości po obróbce plastycznej?

A

• dotyczy stali chromokobaltowej

poprzez obróbkę cieplną → likwiduje wewnętrzne napięcia, spowodowane obróbką plastyczną (na zimno) i doprowadza do rekrystalizacji stopu

260-460°C, czas oddziaływania 30-45 s

po dogięciu wszystkich pętli i nadaniu odpowiedniego kształtu, drut ogrzewa się w piecu elektrycznym lub między końcami zgrzewarki punktowej do uzyskania ciemnobrązowego przebarwienia powierzchni drutu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Stal nierdzewna (SS):

A

a. właściwości:
• daje się łatwo lutować i spawać
• łatwo się formuje i zgina
• występuje niewielkie tarcie w czasie przemieszczania się zębów
• można zmieniać jej właściwości przez obróbkę termiczną

b. zastosowanie:
• faza prowadzenia (0,016”/0,022”)
• faza wyrównania (0,017”/0,025”) jako łuki stabilizujące, kotwiące, Quad Helix, Goshgariana, łuki językowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Stal (twist flex):

A

a. właściwości
• składa się z 3, 6 lub 8 cienkich drutów skręconych ze sobą → duże możliwości defleksyjne → skłonność do rozplatania się na końcach → może kaleczyć pacjenta; przed osadzaniem należy zlutować jego końce
• mała możliwość kontroli i zbyt mocne wiązanie może doprowadzić do niekontrolowanego wychylenia zz siecznych
• stosunkowo mała siła

b. zastosowanie:
• faza niwelacji
• retainery
• uczulenie na nikiel

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Stal chromokobaltowa (CrCo):

A
a. właściwości
• moduł sprężystości jest większy niż stali nierdzewnej
• daje się łatwo lutować i spawać
• poddaje się obróbce termicznej
• stosunkowo małe tarcie

b. zastosowanie:
• w technice Rickettsa do formowania łuku utility 0,016”/0,016”, czasami w łukach wielopętlowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Stop tytanowo-molibdenowy (TMA):

A

a. właściwości (pomiędzy NiTi a SS)
• daje się łatwo lutować i spawać
• daje się formować i zginać (przy ostrych zagięciach występuje możliwość złamania; dodatek tytanu zwiększa kruchość)
• bardzo duże tarcie

b. zastosowanie:
• sprężyny retrakcyjne, prostujące kły
• sprężyny intruzyjne
• łuki częściowe w technikach segmentowych (0,016”/0,022” lub grubsze)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Stop niklowo-tytanowy (NiTi):

A

a. właściwości
• nie daje się lutować ani spawać
• można wykonać na nim zagięcia tylko do 90°C (wyłącznie pod wpływem temp lub specjalnymi kleszczami), później następuje pęknięcie
• powinny być zaginane za rurkami na pierścieniach - łatwo się wyślizgują i ranią tk miękkie

b. zastosowanie:
• faza niwelacji
• w torkowaniu, jeśli są “zaprogramowane”
• anty-Spee (gotowe) do niwelowania zbyt zaznaczonej krawędzi krzywej Spee

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Rodzaje stopów NiTi:

A
  • Martenzyt - zachowuje się jak stopy konwencjonalne (liniowa zmiana sprężystości) o bardzo niskim module sprężystości, wykazuje podatność na ugięcie
  • Pseudosprężysty stop - podczas zgniatania siła wzrasta do pewnego i przy dalszym zginaniu wielkość siły pozostaje stała, przy odginaniu siła się nieco zmniejsza i znowu pozostaje stała (pseudosprężystość)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Druty posiadające pamięć kształtu i różne zakresy sił:

A

wykazują zależności sprężystości od temperatury, w temp. j.u. wracają do pierwotnego kształtu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Na jakiej czym oparta jest technika działania aparatów cienkołukowych?

A

na koncepcji łuku idealnego i elementów utrzymujących

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Co jest podstawowym elementem działania aparatów cienkołukowych?

A

druty

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Jakie składają się na koncepcję łuku idealnego?

A
• Kształt (forma) łuku zębowego, który narzuca nam natura (szczególnie należy to respektować w przypadkach nieekstrakcyjnych):
- elipsoidalny
- paraboliczny
- kształt U
- kształt V
• Wielkość łuku
• Symetria łuku
• Harmonia łuku
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Założenia koncepcji łuku idealnego:

A
  • zakłada, że każdy ząb ma swoje miejsce w łuku (drucie), przeważnie inne, niż to wynika z jego anatomicznego ustawienia
  • bazuje na badaniach u zdrowych ludzi nieleczonych ortod. z idealną okluzją
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Segmenty łuku zębowego:

A
  • S. sieczny
  • S. kłowy
  • S. przedtrzonowcowy
  • S. trzonowcowy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Elementy charakteryzujące łuk idealny:

A

Elementy 1°
Zagięcia pierwszego rzędu (inset – do wewnątrz lub offset – na zewnątrz):
odpowiadają pol-jęz przesunięciom poszczególnych zębów.

Elementy 2°
Zagięcia w płaszczyźnie pionowej tzw. zagięcia angulacyjne.
• artistik
• tip-back
• sweep
Przeniesienie tych elementów na zamki ułatwia
rutynowe leczenie.

Elementy 3°
Zagięcia pozwalające na kontrolę osi pol- jęz zębów – tzw. tork.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Leczenie wbudowane w zamki:

A

jeżeli angulacja i tork nie zostały uwzględnione w zagięciach łuku czworokątnego, lecz są zintegrowane z budową zamków

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Technika Edgewise - fazy leczenia:

A
I – fazę niwelacji
II – f. prowadzenia
III – f. kontrakcji
IV – f. wyrównania
V – f. retencji
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Faza niwelacji - zadania szczególne i przechodnie oraz jakie łuki stosujemy?

A
A. zadania szczególne:
1. zadanie O 
2. wyrównanie pozycji zamków w płaszczyźnie poziomej
3. wyrównanie pozycji zamków w płaszczyźnie pionowej
4. wyrównanie rotacji (derotacja)
5. zabezpieczenie kłów
6. kontrola ustawienia 
trzonowców

B. zadania przechodnie:

  1. kontrola zakotwienia
  2. korekta kształtu łuku
  3. higiena

Łuki:
stosuje się łuki o małych siłach i dużej
sprężystości, np. Sentaloy 0,016’’, Nitionol 0,014’

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Faza prowadzenia - zadania szczególne i przechodnie oraz jakie łuki stosujemy?

A

można ją rozpocząć, gdy zadania szczególne z fazy I zostały wykonane

A. zadania szczególne:

  1. strzałkowe przesunięcie zębów w bocznym segmencie
  2. „artystyczne” ustawienie zębów siecznych (rozwiązuje to angulacja w zamkach)
  3. pionowe ustawienie zębów siecznych (ekstruzja, intruzja)
  4. korekta linii pośrodkowej
  5. kontrola luk (szpar) w segmencie przednim

B. zadania przechodnie:

  1. kontrola zakotwienia
  2. harmonia łuków
  3. higiena

Łuki:
0,016’’x0,016’’ SS, 0,016’’x0,022’’ SS, 0,016’’x0,022’’ NiTi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Faza kontrakcji - zadania szczególne i przechodnie oraz jakie łuki stosujemy?

A

A. zadania szczególne:

  1. prawidłowa I klasa kłowa
  2. prawidłowa pozycja pionowa siekaczy
  3. prawidłowa angulacja kłów (6-9°)
  4. prawidłowa harmonia łuków w odc. przednim

B. zadania przechodnie:

  1. kontrola zakotwienia
  2. harmonia łuków
  3. higiena

Łuki:
0,016’’x0,022’’ lub 0,017’’x0,022’’SS

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Faza wyrównania - zadania szczególne i przechodnie oraz jakie łuki stosujemy?

A

A. zadania szczególne:

  1. ustawienie prawidłowo osi zębów (pol-jęz)
  2. zamknięcie luk resztkowych
  3. optymalne zaguzkowanie
B. zadania przechodnie:
1. kontrola zakotwienia
2. harmonia (zharmonizowanie) 
kształtu łuków zz
3. higiena

Łuki:
0,017’’x0,022’’ SS, 0,018’’x0,018’’ NiTi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Faza retencji - od czego zależy rodzaj i czas trwania tej fazy?

A
  • wyjściowej nieprawidłowości danego przypadku
  • oczekiwanego jeszcze wzrostu i jego kierunku
  • funkcji mięśniowej narządu żucia
  • obecności zębów T3
  • wzorca dziedziczenia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Co decyduje o zakończeniu celów leczniczych, postawionych w planie leczenia?

A

ocena zmian w telerentgenogramie bocznym czaszki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Technika łuku protego (straight-wire) - założenia:

A

zakłada użycie łuku prostego z zamkami, w które wbudowane są elementy 1, 2 i 3 stopnia
→ 1st. – zagięcia offset i inset – uzyskiwane dzięki różnej grubości podstawy zamków
→ 2st. – angulacja – uzyskana przez nachylenie szczeliny zamka w stosunku do jego podstawy w kier. mesj-dyst.
→ 3st. – tork – wbudowane przez nachylenie szczeliny zamka w kier. zgryzowo-dziąsłowym w stosunku do jego podstawy (tork w slocie) lub całego zamka (tork w podstawie)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Technika straight-wite - wady i zalety:

A

Z: znaczne skrócenie czasu leczenia i czasu trwania wizyt, bo nie trzeba robić zagięć na łuku
→ wprowadzono też do tej techniki specjalne zestawy zamków do leczenia różnych wad zgryzu oraz tzw. zamki ekstrakcyjne – zaopatrzone w elementy antyrotacyjne, przeciwdziałające tendencji do nachylania się zębów graniczących z luką poekstrakcyjną

W: niebezpieczeństwo w stosowaniu tej techniki – nieodpowiednie zakotwienie, bo skuteczność stosowania wysoce sprężystych łuków 4-kątnych zależy przede wszystkim od dobrego zakotwienia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Technika bioprogresywna (technika Rickettsa) - założenia:

A
  • określana jako light square progressive segmented technique
  • kombinacja techniki Edgewise z łukami segmentowymi i łukiem utility
  • w teoretycznym założeniu podstawą planowania celu terapeutycznego w tej technice jest VTO (visual treatment objective – widoczny cel leczenia)
  • na telerentgenogramie przesuwa się struktury anatomiczne odpowiednio do oczekiwanego przeciętnego (średniego) wzrostu w okresie 2-letniego leczenia, biorąc pod uwagę wpływ zabiegów ortodontycznych. Powstaje nowy rysunek (set-up), tj. VTO
  • wg. Rickettsa brak przedniego kontaktu zębów warunkuje rozwój doprzedni żuchwy w celu odzyskania zwarcia zębów
  • filozofia zakotwienia polega na zakotwieniu trzonowców w warstwie zbitej kości. W tym celu: aktywuje się łuk utility przez zagięcie tip-back, toe-in, tork, poszerzenie. Tork i angulacja zamków stosowanych w leczeniu tą techniką różnią się od pozostałych.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Łuk utility:

A
  • Przymocowany do 4 zębów siecznych i omijając kły i przedtrzonowce, wnika w rurkę przydziąsłową pierścienia na trzonowcu.
  • Formuje się go z drutu: niebieski Elgiloy 0,016’’x0,016’’.
  • Dzięki długiemu ramieniu tego łuku i jego przekroju możliwe jest osiągnięcie efektu bioprogresywnego – tzn. zastosowanie na początku leczenia łuku 4-kątnego z kontrolą torku i jednocześnie zastosowanie słabych sił.
  • Użycie tego łuku umożliwia korektę nagryzu pionowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Łuki sekcyjne:

A
  • Mogą odgrywać rolę w przypadkach ekstrakcyjnych łuków retrakcyjnych i spełniają zadania niwelujące.
  • W swoim przebiegu zawierają wiele różnorodnych pętli, przez co zmniejsza się ich siła działania na zęby, a zwiększa sprężystość.
  • wywierają one małe ciągłe siły (0,016’’x0,0016’’).
  • Większość sprężyn retrakcyjnych jest produkowana fabrycznie
44
Q

Technika niskiego tarcia - założenia:

A
  • pasywne systemy zamków samoligaturujących
  • systemy samoligaturujące są oparte na pasywnej mechanice w początkowej fazie leczenia
  • uzupełnieniem tego systemu jest stosowanie słabych sił wyzwalanych przez superelastyczne łuki NiTi, niejednokrotnie łuki te są pokryte jonami metali szlachetnych w celu wyraźniejszego zmniejszenia tarcia w slocie zamka
  • Dzięki temu w początkowej fazie pasywnej relacji zamek-łuk tarcie zostaje zmniejszone, słabe siły z łuku wraz z siłami wyzwalanymi przez mięśnie twarzy i języka powodują bardziej biologiczną odpowiedź tkanek. W miarę upływu czasu i postępów leczenia wprowadzony do szczeliny zamka łuk o większych wymiarach zmienia cały system z pasywnego → interaktywny → aktywny.
  • Pasywne systemy niskiego tarcia są klinicznie potrzebne najbardziej w początkowych fazach leczenia, ale NIE spełniają pokładanych oczekiwań w sytuacji, w której potrzebna jest precyzyjna kontrola nachyleń lub torku, lub w czasie przesunięć zębów lub gdy potrzebna pełna 3D kontrola nad położeniem zębów. (Niektóre systemy omijają te niedoskonałości np. w technice segmentowej Begga)
  • Mechanika ślizgowa może być stosowana na etapie zamykania przestrzeni, mimo że odgrywa ona też rolę w innych przypadkach przemieszczania zębów, np. wysoko położonych kłach, rotacji przy poziomowaniu zębów.
45
Q

System SLIDE:

A
  • łączy zalety techniki pasywnej i bezligaturowej z tradycyjnymi rozwiązaniami
  • pozwala na zróżnicowanie działania siły i tarcia niezależnie od fazy leczenia przez odpowiednie zastosowanie dobranych specjalnych ligatur
46
Q

Tradycyjne ligatury - tarcie:

A

utrudniają stosowanie minimalnych sił z powodu wytwarzanego tarcia na styku ligatura-zamek-łuk

47
Q

Technika niskiego tarcia - wady i zalety:

A

Z: skrócenie czasu leczenia i bardziej biologiczną odpowiedź organizmu

W: brak precyzyjnej kontroli nachyleń lub torku, lub w czasie przesunięć zębów lub gdy potrzebna pełna 3D kontrola nad położeniem zębów

48
Q

Czego można użyć do rozseparowania zębów trzonowych?

A
  • gumki separacyjne
  • drut mosiężny
  • paski gumowe separacyjne – nie polecane bo traumatyzują brodawkę dziąsłową
  • gotowe sprężyny separacyjne z drutu NiTi
49
Q

Ile czasu gumki separacyjne powinny znajdować się pomiędzy zębami by uzyskać oczekiwany efekt?

A

minimum 24 h

50
Q

Jakie ryzyko wiąże się ze stosowaniem gumek separacyjnych?

A

może ulec wepchnięciu pod dziąsło → zawiera specjalny barwnik (kontrastuje na RTG)

51
Q

Separacja za pomocą gumek separacyjnych - technika:

A

specjalnymi kleszczami rozciągamy gumki separacyjne i wsuwamy je pomiędzy zęby, tak aby połowa została przesunięta poniżej punktu stycznego

52
Q

Separacja za pomocą drutu mosiężnego - technika:

A
  • drut grubości 0,6 mm
  • kawałek drutu o dł. ok. 2 cm zgina się w półkole, igłotrzymaczem wsuwamy jeden koniec drutu w przestrzeń międzyzębową, pod punktem stycznym trzonowców, łapiąc drugi koniec drutu, skręca się oba końce do oporu, pozostawia się skręcony 2 mm ogonek, który zagina się w kierunku dziąsła
53
Q

Wstępne dobranie pierścieni na zęby trzonowe - zasady:

A
  • na podstawie gipsowego modelu
  • dobranie takiej wielkość pierścienia, aby ściśle przylegał do zęba, co pozwala na uniknięcie nadmiaru cementu
  • krawędzie pierścienia konturuje się na zębie dźwignią Mershona (służy też do zakładania pierścienia i dopasowania go w j.u.)
54
Q

Cementy do pierścieni:

A
  • GJ (KetacCem)
  • fosforanowe z dodatkiem F
  • polikarboksylowe
55
Q

Cementowanie pierścieni - technika:

A

Po nałożeniu warstwy cementu wewnątrz powierzchni pierścienia (który uprzednio od strony pow. żującej został położony na kawałku wosku 2x2 cm lub przylepcu, a rurka została też zabezpieczona woskiem) wciska się pierścień na ząb za pomocą dźwigni Mershona/nakładacza do amalgamatu/nagryzacza/tzw. osadzacza
pierścieni.

56
Q

Techniki przyklejania zamków:

A
  1. Technika bezpośredniego klejenia zamków

2. Technika pośredniego klejenia zamków

57
Q

Technika bezpośredniego klejenia zamków:

A

• szkliwo wytrawione, wypłukane, osuszone dmuchawką (dobrze wytrawione szkliwo – kredowobiała barwa)
• do klejenia zamków stosuje się „kleje” chemo- lub światło utwardzalne
• należy stosować stosunkowo niewielką ilość materiału, tak aby nie wydostawał się spod powierzchni podstawy zamka
• przyłożyć zamek (przy użyciu pęsety do zamków) w pożądanym położeniu na powierzchni zęba
• zamek odpowiednio ustawia się na zębie, biorąc pod uwagę:
- jego odległość od brzegu siecznego,
- oś długą zęba,
- rodzaj nieprawidłowości zgryzowej
kierując się ogólnie przyjętą zasadą stosowaną w technice Edgewise
• pozycje zamków należy indywidualizować (zgryz otwarty – zamki bliżej brzegu dziąsłowego, pogłębiony nagryz w obrębie siekaczy – zamki bliżej brzegu siecznego)
• pomocnym narzędziem jest tzw. bracket pozycjoner

58
Q

Technika pośredniego klejenia zamków:

A

• zamki pozycjonuje się na modelu gipsowym (zarówno labialne i lingwalne), a potem przenosi do jamy ustnej za pomocą szyn transferowych
• większość dzisiejszych technik opiera się na podwójnej bezbarwnej szynie termoformowalnej, która składa się z miękkiej osłaniającej warstwy wewnętrznej i twardej stabilizującej warstwy zewnętrznej
• nie jest to obecnie „złoty standard”, ponieważ istnieje wiele zmiennych etapów, które muszą być kontrolowane w celu osiągnięcia pełnego sukcesu
• największą zaletą jest dokładne umiejscowienie zamków, co minimalizuje potrzebę wykonania wielu dogięć
kompensacyjnych na łuku, co skraca czas wizyt i czas aktywnej fazy leczenia

59
Q

Faza niwelacji - cel:

A
  • pionowe i poziome wyrównanie szczelin zamków

- derotacje zębów

60
Q

Faza niwelacji - co stosujemy?

A
• Łuki o dużej sprężystości
• Ligatury gumowe lub druciane (po skręceniu wokół zamka zagina się w stronę dziąsła)
• Gdy niedostateczne zaguzkowanie międzyszczękowe, szególnie gdy plan zakładał usunięcie zębów i zamykanie szpar poekstrakcyjnych, od przodu należy wzmocnić zakotwiczenie za pomocą wybranych metod, które mogą również brać czynny udział w leczeniu anomalii zgryzowych:
- mobilny łuk Goshgariana
- przylutowany łuk podniebienny
- Quad-Helix
- płyta Nancer
- łuk językowy
- miniimplanty ortodontycznych
61
Q

Faza niwelacji - czas trwania i wizyty kontrolne:

A
  • Czas trwania: 2-4 miesiące
  • Wizyty kontrolne: co miesiąc, zdejmuje się łuk, dokładnie oczyszcza zęby pacjenta, zakłada ponownie (jeśli zadanie tej fazy nie zostały wypełnione) i ligaturuje nowymi ligaturami
62
Q

Faza prowadzenia - cel:

A

przesunięcia zębów w bocznym segmencie w kierunku sagitalnym i transwersalnym (w pierwszym etapie
należy ustawić kły w klasie I - odpowiednie ustawienie kłów umożliwia wykonanie zadań szczególnych w obrębie zębów siecznych)

63
Q

Źródła sił do przesunięć w fazie prowadzenia:

A
  • ligatura ósemkowa
  • dodatkowo skręcona ligatura (staje się bardziej sprężysta)
  • sprężyna ściągająca coil
64
Q

Faza prowadzenia - siekacze:

A
  • artistik → rozwiązuje wbudowana w zamki anulacja
  • pionowe ustawienie siekaczy jest częścią kompleksowego leczenia, często trwa długo
  • w zależności od przypadku do intruzji zębów można zastosować: intruzyjne zagięcia w formie łuku schodkowego (żuchwa), łuki anty-Spee, inne łuki intruzyjne
  • korekta linii pośrodkowej powyżej 2 mm wymaga wykonania specjalnych czynności przed kolejnymi fazami leczenia → jeśli nie osiągnie się wyrównania tej linii to nie uzyska się dobrego ustawienia kłów, a tym samym
    nie będzie prawidłowego zaguzkowania po jednej stronie łuku
65
Q

Faza prowadzenia - trzonowce:

A
  • ważna jest kontrola ich zakotwienia w tej fazie, gdyż w czasie dystalizacji kłów może dojść do jej utraty
  • w zależności od rodzaju nieprawidłowości zgryzowej zaleca się pacjentom stosowanie:
    • Wyciągów gumowych II klasy
    • Łuku twarzowego (Headgear) z wysokim lub niskim ciągiem
    • Stosowanie w nocy łuku twarzowego a w ciągu dnia wyciągów gumowych II klasy (w przypadku wad dotylnych)
    • Wyciągów gumowych III klasy
66
Q

Faza prowadzenia - czas trwania i wizyty kontrolne:

A
  • Czas trwania: 2-6 miesięcy

* Wizyty kontrolne: co 4 tygodnie

67
Q

Środki pomocnicze przy korekcie linii pośrodkowej przesuniętej o więcej niż 2 mm:

A
  • kombinacja wyciągów II i III klasy i wyciągu ukośnego

* kombinacja otwartej i zamkniętej pętli Bull

68
Q

Faza kontrakcji - cele:

A

zharmonizowanie ustawienia siecznego odcinka szczęki z żuchwą = ustawienie siekaczy w poprawnej pozycji strzałkowej

69
Q

Faza kontrakcji - zasady postępowania:

A
  • łuki prostokątne (16/22”SS, 17/22”SS) z pętlami
  • aktywacja łuku między wizytami w przypadkach ekstrakcyjnych nie powinna być większa niż 2 mm → duże ryzyko utraty zakotwiczenia, z uwagi na występujące siły przeciwstawne
  • w zależności od rodzaju wady na łuku kontrakcyjnym wykonuje się dodatkowe zagięcia → pogłębiony nagryz sieczny – należy wygiąć dodatkowe stopnie intruzyjne i Sweep; zagięcia nie są wskazane przy zgryzie otwartym, bo w trakcie przechylania siekaczy łukiem kontrakcyjnym dochodzi do ich wydłużenia
70
Q

Faza kontrakcji - czas trwania i wizyty kontrolne:

A
  • Czas trwania: ok. 3 miesiące

* Wizyty kontrolne: co 3 tygodnie

71
Q

Faza wyrównawcza - cele:

A

zamknięcie luk resztkowych (od przodu, od tyłu lub z obu stron)

72
Q

Środki pomocnicze przy zamykaniu luk resztkowych:

A
  • łuk z pętlą Bull
  • elastyczny wyciąg koralikowy rozciągnięty wzdłuż łuku
  • elastyczny wyciąg międzyszczękowy II lub III klasy
  • maskę Delaira
73
Q

Faza wyrównawcza - zasady postępowania:

A
  • Grubość łuku podstawowego: 0,017/0,0022”SS
  • Łuki grube trzeba dokładnie dopasować do kształtu łuku pacjenta
  • Harmonizowanie łuków: porównywanie kształtu łuku uprzedniego, z tym który będzie stosowany oraz porównywanie łuku górnego i dolnego
74
Q

Co należy ocenić na końcu fazy wyrównawczej?

A
  • optymalną okluzję oraz artykulację na postawie indywidualnej analizy funkcjonalnej (szczególnie ruchy protruzyjne i laterotruzyjne)
  • zdjęcie OPG
  • zdjęcie teleradiologiczne
75
Q

Ściąganie aparatu:

A
  • Aparat zdejmuje się stopniowo lub jednorazowo w zależności od przypadku
  • Zdejmowanie pierścieni i zamków
  • Usuwanie resztek kleju i cementu: sierpy, finiry (usuwają klej nie uszkadzając szkliwa)
  • Polerowanie pastą
  • Zastosowanie preparatu fluorkowego
  • Założenie aparatu retencyjnego stałego (retainer) lub ruchomego zależnie od wady
76
Q

Narzędzie do zdejmowania pierścieni:

A

kleszcze, w których jedno ramię dzioba opiera się na powierzchni żującej a drugie zachodzi pod krawędź pierścienia

77
Q

Narzędzie do zdejmowania zamków:

A

kleszcze do zdejmowania zamków, lift-off (narzędzie z metalową pętelką)

78
Q

Kleszcze - podział:

A
  • używane w pracowni technicznej - do pracy na łukach grubych (0,5-1,5mm)
  • do pracy w jamie ustnej i poza nią – delikatniejsze, do pracy na łukach cienkich (0,3-0,7mm)
79
Q

Kleszcze do cięcia drutu ligaturowego - zastosowanie:

A

cięcie drutu ligaturowego

80
Q

Kleszcze “tylne obcinaki” - zastosowanie:

A

do obcinania wewnątrz- i zewnątrzustnie końców łuków aparatach stałych

81
Q

Kleszcze Angle’a/Tweeda - zastosowanie:

A

do nadawania torku na łukach czworokątnych, służące do gięcia stopni w płaszczyźnie wertykalnej i sagitalnej

82
Q

Kleszcze Weingarta - zastosowanie:

A

do ustawiania łuku i zaginania końców łuku w jamie ustnej

83
Q

Kleszcze Angle’a - zastosowanie:

A

do zaginania różnego rodzaju pętli w przebiegu łuku aparatu stałego

84
Q

Igłotrzymacz Mathieu - zastosowanie:

A

do zakładania ligatur

85
Q

Kleszcze wklęsło-wypukłe - zastosowanie:

A

do doginania drutów o większych średnicach

86
Q

Kleszcze do gięcia klamer grotowych - zastosowanie:

A

gięcie klamer grotowych

87
Q

Kleszcze do gięcia grotów w klamrach grotowych - zastosowanie:

A

gięcie grotów w klamrach grotowych

88
Q

Kleszcze kramponowe - zastosowanie:

A

uniwersalne do pracy na grubych łukach

89
Q

Kleszcze Aderera - zastosowanie:

A

“trójpalczaste” do zginania drutu

90
Q

Jaki rodzaj łuku jest stosowany w technice aparatów językowych?

A

łuk grzybowaty (mushroom arch) - załamanie krzywizny łuku pomiędzy powierzchniami zębów przedtrzonowych i kłów

91
Q

Skuteczność techniki językowej w porównaniu do konwencjonalnej:

A

podobna skuteczność

92
Q

Zamki stosowane w technice językowej:

A
  • Zamki Ormco (7 generacja): poziomy slot – 0,018 lub 0,022 cala; powierzchnia nagryzowa wbudowana w zamki na zęby przednie szczęki
  • Zamki STb (Scuzzo Takemoto brackets): mniejsze rozmiary; brak powierzchni nagryzowych; bardziej komfortowe dla pacjenta
  • Zamki Incognito: odlewane ze stopu złota; indywidualne; idealne dopasowanie do podniebiennej powierzchni zębów
93
Q

Etapy przygotowania do klejenia metodą pośrednią w technice językowej:

A
  • Przygotowanie set-up’u modeli w artykulatorze
  • Naklejenie zamków na modelu
  • Wykonanie szyn transferowych
  • Przeniesienie zamków na zęby pacjenta
94
Q

Czym jest preskrypcja?

A

ustawienie zęba w łuku wpisane w zamek (tork i angulacja)

95
Q

Rodzaje stosowanych łuków ze względu na kształt:

A
  • okrągły → na początku leczenia

* krawężny (kwadratowy lub prostokątny) → do wydobycia preskrypcji z zamka

96
Q

Fazy leczenia techniką językową:

A
  1. Niwelacja – stosowane łuki:
    • 0,016 TMA
    • 0,016 Cu-NiTi
    • 0,017x0,017 Cu-NiTi
  2. Wbudowanie torku – stosowane łuki:
    • 0,0175x0,0175 TMA
    • 0,0175x0,025 TMA
  3. Kontrakcja:
    • dotyczy 6 przednich zębów górnych (tzw. en masse)
    • technika ślizgowa lub zastosowanie pętli kontrakcyjnej
    • stosowane łuki w szczęce: 0,0175x0,0175 TMA, 0,175x0,025 TMA
    • stosowane łuki w żuchwie: 0,016x0,022 SS
  4. Etap łuku idealnego – łuk 0,016x0,022 SS
  5. Końcowe poprawki szczegółów – stosowane łuki:
    • 0,016 TMA
    • 0,0175x0,0175 TMA
97
Q

Technika językowa - zalety:

A
  • Estetyka - niewidoczny
  • Brak ryzyka powstania odwapnień szkliwa na powierzchni wargowej
  • Brak przerostów dziąsła po stronie wargowej
  • Komfort dla warg i policzków
  • Lepsza ocena uszeregowania zębów
  • Szybkie spłycenie nagryzu w przypadku zgryzu głębokiego
  • Lepsza współpraca z pacjentem
  • Redukcja bruksizmu
98
Q

Technika językowa - wady:

A

• Wymaga od lekarza dodatkowych umiejętności – opanowania techniki pośredniej klejenia zamków i zrozumienia zasad biomechaniki przy pracy po wewnętrznej stronie łuku
• Duża zmienność podniebiennych powierzchni zębów (szerokie listwy szkliwne, szczątkowe guzki na kłach) → czasem konieczna korekta przed leczeniem
• Gorsze oświetlenie i niewygodna pozycja → bóle karku i pleców
• Brak bezpośredniego wglądu i dostępu do aparatu → trudności w zakładaniu, zdejmowaniu i ponownym pozycjonowaniu odklejonego zamka
• Mniejsza wysokość powierzchni podniebiennych ( o około 30%) → konieczność klejenia zamków w bezpośrednim sąsiedztwie dziąsła co sprzyja jego podrażnieniu i przerostom (zalecana odległość – 1,5mm)
• Zmienna morfologia podniebiennych powierzchni zwłaszcza górnych siekaczy → mogą wystąpić nieprzewidziane uszeregowania zębów i konieczne będzie wprowadzenie dogięć korekcyjnych łuku
• Szeroki zakres wargowo-językowych grubości zębów → konieczność wykonywania dogięć in-out
• Mała odległość pomiędzy zamkami w odcinku przednim → utrudnione wykonywanie dogięć kompensacyjnych i pętli na łuku
• Większy nakład czasu pracy
• Droższe
• Utrudniona higiena aparatu (wskazane dodatkowe środki higieny, tj. aparaty Oxy-Jet lub Water-Pick i płukanki)
• W niektórych przypadkach chirurgii ortognatycznej (osteotomia segmentowa, korekta zgryzu otwartego, korekta klasy III) konieczne jest zdjęcie aparatu górnego przed zabiegiem
• W przypadkach chirurgicznej korekty klasy II górne zamki językowe mogą utrudniać wysunięcie żuchwy do
prawidłowej pozycji (konieczne bywa poszerzenie odległości międzykłowej i wychylenie górnych zębów
siecznych
• Podrażnienia języka
• Przejściowe trudności w mówieniu
• W przypadkach ekstrakcyjnych luki są bardziej widoczne bo elementy aparatu nie mają jak jej zamaskować (luki w takich przypadkach maskuje się materiałem kompozytowym)

99
Q

Tork dodatni - gdzie korzeń?

A

im większa wartość → tym bardziej dojęzykowo położony korzeń

100
Q

Tork ujemny - gdzie korzeń?

A

im większa wartość → tym bardziej doprzedsionkowo położony korzeń

101
Q

Angulacja dodatnia - gdzie korzeń?

A

im większa wartość → tym bardziej dystalnie położony korzeń

102
Q

Angulacja ujemna - gdzie korzeń?

A

im większa wartość → tym bardziej mezjalnie położony korzeń

103
Q

Odmienność biomechaniki w technice językowej:

A

• Punkt przyłożenia siły znajduje się w innej relacji do centrum oporu zęba (CR). Językowy punkt przyłożenia siły skierowanej pionowo leży bliżej osi przechodzącej przez CR, co jest korzystne w przypadku intrudowania zębów przednich, ponieważ nie dochodzi do niepożadanego dowargowego torku
• W czasie retrakcji zębów przednich połączonej z intruzją w technice konwencjonalnej uzyskuje się osiowy ruch zębów przednich, ponieważ wypadkowa sił przechodzi przez CR. W technice językowej ten system sił może powodować dojęzykowe przechylenie koron zębów przednich
• Aby zapobiec temu przechyleniu, stosuje się retrakcję „en masse” zębów siecznych i kłów oraz wprowadza większy dojęzykowy tork korzeni zębów przednich. Dlatego w technice językowej zaleca się objęcie aparatem stałym także drugich zębów trzonowych, ponieważ ułatwia to utrzymanie kształtu łuku, redukuje interferencje zwarciowe, związane z efektem łuku i wzmacnia zakotwiczenie. Jednoczesna retrakcja sześciu zębów przednich wymaga maksymalnej kontroli zakotwiczenia
• Zmiany indukowane przez aparat językowy odbywają się 3 wymiarach przestrzennych:
o Pionowym - najczęściej otwieranie zgryzu przy zastosowaniu płaszczyzn nagryzowych w zamkach (w czasie intruzji siekaczy brzegi siekaczy dolnych kontaktują się z płaszczyznami nagryzowymi górnych zamków, zęby boczne pozostają wówczas bez kontaktu co sprzyja ich ekstruzji
o Przednio-tylnym – dystorotacja żuchwy i tendencja do klasy II
o Poprzecznym – ekspansja łuku i dystorotacja trzonowców

104
Q

Technika językowa - p/wskazania:

A
  • Dysfunkcje ssż
  • Rozległe braki zębowe
  • Duży kąt międzyszczękowy
  • Krótkie korony kliniczne
  • Krytyczne warunki zakotwiczenia
  • Nasilone klasy II
  • Zła higiena lub choroba przyzębia w fazie zaostrzenia
  • Pacjenci przesadnie wymagający i trudno adaptujący się
105
Q

Technika językowa - retencja:

A
  • Ogólne zasady takie jak w technice konwencjonalnej
  • Czasem niemożliwe natychmiastowe założenie retainera ze względu na przerosty dziąseł i słabą dostępność powierzchni podniebiennej korony (można wtedy wykonać szyny termo formowalne do czasu powrotu dziąseł do stanu umożliwiającego założenie retencji)