HC01 - VWO opfrissertje Flashcards
Uit welke 3 elementen bestaat een organisme voor 98%?
Zuurstof, waterstof en koolstof
Waarom zijn moleculen met koolstofverbindingen beter dan moleculen met silicium bindingen?
Koolstofverbindingen zijn sterker, waardoor er grotere moleculen mee gebouwd kunnen worden, en er komt meer energie vrij bij het verbreken van koolstofverbindingen.
Noem de 4 belangrijkste biomolecuul groepen
- Proteïnen
- Nucleïnezuren
- Lipiden
- Koolhydraten
Waaruit bestaan proteïnen?
Ze worden gebouwd met 20 aminozuren, aan elkaar verbonden met peptidebindingen om zo lange polymeren te vormen
Wat doen proteïnen?
Proteïnen functioneren als signaalmoleculen en als receptor voor signaalmoleculen, maar de belangrijkste rol is dat ze werken als katalysator
Wat doen receptoren?
Receptoren vertellen de cel dat een signaal ontvangen is en initiëren een cellulaire reactie
Wat is een katalysator?
Een proteïne die een chemische reactie versneld zonder zelf op gebruikt te worden. Proteïne katalysatoren heten ook wel enzymen.
Wat is de belangrijkste functie van een nucleïnezuur?
Het opslaan en het overbrengen van informatie. Ze bevatten de informatie voor alle cellulaire functies en interacties.
Waaruit is een nucleïnezuur opgebouwd?
Nucleïnezuren zijn opgebouwd uit 4 blokken genaamd nucleotiden.
Waaruit bestaat een nucleotide?
Uit een suiker met 5 koolstofatomen (pentose), een heterocyclische verbinding (de nucleobase), en 1 tot 3 fosfaatgroepen
Wat zijn de twee type nucleïnezuren?
DNA (desoxyribonucleïnezuur) en RNA (ribonucleïnezuur)
Waaruit bestaat DNA?
Uit 4 desoxyribonucleïnezuren die allemaal alleen in de ringstructuur van de basis anders zijn: adenine (A), cytosine (C), guanine (G), thymine (T)
Wat is mRNA
mRNA is gekopieërd van DNA en wordt gebruikt voor de synthese van proteïnen, waarna de mRNA meestal weer wordt afgebroken.
Wat is het verschil tussen de compositie van DNA en RNA?
RNA heeft uracil (U) i.p.v. thymine (T) bij DNA, en het suiker gedeelte van RNA heeft een extra OH groep.
Hoe zit een lipide in elkaar?
Een lipide bestaat uit een hydrofoob en een hydrofiel gedeelte. Hierdoor kunnen lipiden samen een barrière vormen tussen intra- en extracellulaire onderdelen.
Wat is de belangrijkste functie van koolhydraten?
Koolhydraten zijn een belangrijke bron van energie
Wat is het centraal dogma?
Het houdt in dat informatie van DNA naar RNA en naar proteïne overgaat.
Hoe heet de erfelijke informatie in DNA?
Het genoom. Die informatie zit in kleine units verpakt genaamd genen.
Hoe heet het kopieëren van het genoom?
Replicatie
Hoe heet het process waarin uit DNA RNA ontstaat?
Transcriptie
Hoe heet het proces waarbij de informatie in RNA wordt verwerkt?
Translatie. In dit proces wordt de informatie letterlijk vertaald van de ene chemische vorm (nucleïnezuur) naar de andere (proteïne). Dit proces vindt plaats op ribosomen.
Waaruit bestaat een membraan?
Uit twee lagen lipiden die zo georganiseerd zijn dat de hydrofobe staarten naar elkaar (naar binnen) wijzen, en ze hydrofiele koppen naar buiten wijzen en interactie kunnen hebben met de buitenwereld.
Wat zijn de twee typen basiscellen?
Eukaryoten en Prokaryoten
Wat zijn twee biochemische eigenschappen die elke cel heeft?
Het moet een barrière hebben die de cel afsluit van de omgeving en een binnenkant hebben die chemisch verschilt van de omgeving.
Wat is een plasma membraan?
De barrière die de binnenkant van de cel scheidt van de buitenkant. Het heeft selectieve permeabiliteit dankzij bepaalde proteïnen die sommige moleculen in en uit de cel laten.
Wat is het cytoplasma?
Het materiaal dat de cel opvult, de vloeistof in de cel.
Wat is het verschil tussen eukaryotische en prokaryotische cellen?
Prokaryoten zijn kleiner en minder complex dan eukaryotische cellen. Eukaryoten hebben ook membraan-gebonden organellen, en prokaryoten niet
Waaruit bestaat de celwand bij planten?
Voor het grootste gedeelte bestaat het uit cellulose (een lange lineaire polymeer van glucose moleculen)
Wat is het cytoskelet?
Een netwerk van eiwitdraden dat de cel stevigheid, vorm en beweeglijkheid geeft. Het bestaat uit actine filamenten, tussenliggende filamenten en
Leg uit hoe de membranen van een mitochondrion in elkaar zitten
Mitochondria hebben twee membranen: het buitenste membraan die aan het cytoplasma grenst, en het binnenste membraan die de matrix van de mitochondria definieert. De ruimte tussen deze twee membranen is de tussenmembraanruimte.
Wat wordt hier in het blauw aangegeven?
De secretory granules. Tijdelijke opslag van secretie proteïnen die een bestemming buiten de cel hebben. Ronde structuren die uit het golgi apparaat komen, en pas hun inhoud uitscheiden na een specifiek signaal.
Wat wordt hier in het blauw aangegeven?
Het golgi apparaat. Het modificeert membraan proteïnen en synthetiseert meerdere lipiden. De kant van het golgi die transport blaasjes ontvangt van het ER is de cis-zijde, en de kant die de transport blaasjes uitstoot is de trans-zijde. Het bevat ook het Trans golgi network, dat de membraan proteïnen sorteert en verpakt in transport blaasjes.
Wat wordt hier in het blauw aangegeven?
Een endosoom. Het is een blaasje dat ontstaat na endocytose (het opnemen van stoffen buiten de cel)
Wat wordt hier in het blauw aangegeven?
Een lysosoom. Het is een blaasje met afval van stoffen die door endocytose zijn binnen gehaald en die door autofagocytose zijn afgebroken.
Wat wordt hier in het blauw aangegeven?
Het ruw endoplasmatisch reticulum. Het bevat ribosomen aan de buitenkant die een van een mRNA getransleerde peptideketen naar binnen kan leiden. De hoofdfunctie is het verzamelen van eiwitten die naar het golgiapparaat vervoerd moeten worden.
Wat wordt hier in het blauw aangegeven?
Het glad endoplasmatisch reticulum. Het dient voornamelijk om stoffen van het RER naar het golgiapparaat te vervoeren. Het slaat op calcium op, en synthetiseert lipiden en fosfolipiden.
Wat wordt hier in het blauw aangegeven?
De mitochondriën. Hier vindt ATP-synthese plaats.
Wat wordt hier in het blauw aangegeven?
Een peroxisoom. Peroxisomen kunnen waterstofperoxide vormen. Ze kunnen fosfolipiden synthetiseren die betrokken zijn bij de efficiënte geleiding van impulsen in zenuwcellen.
Wat wordt hier in het blauw aangegeven?
De nucleus. Hier vindt transcriptie en opslag van DNA plaats.
Wat wordt hier in het blauw aangegeven?
De nucleolus. Hier wordt het RNA gemaakt.
Leg het polaire karakter van water uit
De electronen in de bindingen van water spenderen meer tijd in de buurt van het zuurstof atoom, waardoor het zuurstof atoom lichtelijk negatief wordt en de waterstof atomen lichtelijk positief worden. Omdat de verdeling van de lading dus niet uniform is, is een water molecuul polair.
Wat is een waterstofbrug?
Een lichte verbinding tussen een gedeeltelijk negatief waterstof atoom van het ene water molecuul en een gedeeltelijk positief zuurstof atoom van een ander water molecuul.
Waarom lost NaCl op in water?
Omdat de ionische verbinding tussen de Na+ en de Cl- verbroken wordt en de ionen liever aan watermoleculen binden. Water kan namelijk de meeste moleculen die genoeg partiële of complete lading hebben oplossen.
Wat zijn de twee meest voorkomende elektronegatieve atomen die waterstofbruggen vormen?
Zuurstof en stikstof
Wat gebeurt er als je waterstofbruggen tussen twee moleculen verstoort met water?
Dan zal de waterstofbrug tussen de twee moleculen verbreken, en het water zelf waterstofbruggen vormen met de moleculen.
Wanneer is er de ‘sterkste’ kracht bij een van der Waals binding?
Bij de vanderwaalsafstand, meestal rond de 3 a 4 Å.
Waarom is het gunstig dat de waterstofbruggen in DNA zwak zijn?
De waterstofbruggen zorgen voor de structuur van de dubbele helix van het DNA, maar omdat ze nogal zwak zijn kunnen ze gemakkelijk doorbroken worden, waardoor DNA transcriptie kan ondergaan en genetische informatie beschikbaar blijft.
Noem de 8 functionele groepen van de biochemie
