HC. 5 - Exocriene pancreasinsufficiëntie

Question 1

Functies vd pancreas?

Answer 1

Functie pancreas
1. Meeste spijsverteringsenzymen worden in pro-vorm uitgescheiden, gezien de pancreas zelf ook uit biomoleculen bestaat.
2. Uitscheiden bicarbonaat voor optimale pH voor werking spijsverteringsenzymen

Question 2

Uit welke 2 delen bestaat de exocriene deel vd pancreas?

Answer 2

1. Acinair deel
2. Ductulair deel

Question 3

Wat gebeurd er in de acinaire deel?

Answer 3

Spijsverteringsenzymen worden afgegeven

Question 4

Wat in ductulaire deel?

Answer 4

Bicarbonaat rijke vloeistof afgegeven

Question 5

Hoe werkt de secretie van spijsverteringsenzymen bij acinaire cellen?

Answer 5

Volgens een hit-and-run principe, vesikel met enzymen fuseren met de apicale membraan en hierdoor wordt de inhoud afgegeven

Question 6

Hoe wordt die hit-and-run principe in de pancreas geactiveerd?

Answer 6

Door een belangrijke factor, CCK. Dit werkt via een signaal transductie systeen waarbij calcium het systeem activeert, en dus niet volledig afhankelijk door cAMP en is er ook sprake van fusie vd vestikels zoals bv in de maag, maar dan snellers

Question 7

Wat is een andere mogelijke activatie systeem vd hit-and-run principle bij de pancrease?

Answer 7

Via Acetylcoline, die versterkt kan worden door secretine, maar de belangrijkste weg blijft via Calcium door CCK

Question 8

Wat voor kanaal zit er centraal in de ductus cellen?

Answer 8

Chloorkanalen, waar dus chloride door heen gaat, dit zijn gereguleerde kanalen, met Cl van binnen naar buiten

Question 9

Wat doet deze chloorkanaal?

Answer 9

Cl uitwisselen tegen bicarbonaat, dus Cl naar buiten, HCO3- naar binnen.

Question 10

Hoe wordt deze chloorkanaal geactiveerd?

Answer 10

Door secretine, via een mechanisme waar cAMP een rol speelt en de chloorkanalen fosforyleerd.

Question 11

Wat inhibeert de chloorkanaal?

Answer 11

Somatostatine

Question 12

Wat kan een 2de activatie systeem zijn vd chloorkanaal?

Answer 12

Guanyline, maar dit komt uit het lumen, het acinus

Question 13

Dus samenvattend hoe kunnen de Cl kanalen worden gereguleerd?

Answer 13

ENDOCRIENE REGULATIE –> SECRETINE
LUMUNOCRIENE REGULATIE –> GUANYLINE

Question 14

Wat gebeurt er bij de cefale fase in de pancreas?

Answer 14

De n. vagus wordt geactiveerd en stimuleert de pancreas, waarbij 50% vd secretie capaciteit zo wordt verkregen

Question 14

Wat gebeurt er bij de cefale fase in de pancreas?

Answer 14

De n. vagus wordt geactiveerd en stimuleert de pancreas, waarbij 50% vd secretie capaciteit zo wordt verkregen

Question 15

Welke celtypen zijn er in de duodenum?

Answer 15

1. I-cellen
2. S-cellen

Question 16

Wat doen I cellen?

Answer 16

Maken CCK en worden geactiveerd door verteringsproducten (vetzuren) en CCK-RF (cholecystokinine releasing factor).

Question 17

Wat doen S cellen?

Answer 17

Maken secretine. Activator door pH in het duodenum. <4.5

Question 18

Waar/hoe wordt trypsine afgegeven in het bloed in de pancreas?

Answer 18

Door I cellen door CCK

Question 19

Wat doet trypsine als het duodenum leeg is?

Answer 19

Er is geen werk meer, dus gaat trypsine de releasing factor afbreken, waardoor er minder CCK gaat circuleren en de activatie vd acinaire pancreas verminderd wordt.

Question 20

Hoe zorgt de pancreas ervoor dat het niet zichzelf verteerd?

Answer 20

• Uitscheiding in provorm (behalve pancreaslipase, echter pas actief door colipase die wel in provorm wordt gemaakt (pro-colipase en behalve amylase (blijkbaar niet zo schadelijk)
• Enzymen komen in duct terecht via exocytose, ze worden in de cel verpakt in een vesikel, zodat ze niet in contact komen met cytoplasma
• Er is ook trypsine inhibitor (TI)
• In duodenum zorgt enterokinase voor actief worden trypsine. (dus vorming en activering in verschillende compartimenten)

Question 21

Wat is de fysiologische substraat van enterokinase?

Answer 21

Trypsinogeen

Question 22

Wat splitst alle andere pro-enzymen?

Answer 22

Trypsine

Question 23

Wat gebeurt er als men vast, en hoe gebeurt dit?

Answer 23

Dan produceert met alvleesklierenzymen, door motaliteit, door het MMC

Question 24

Hoeveel keer kan de enzymsecretie toenemen in 30min?

Answer 24

5-6x en aanhouden voor 3-4 uur

Question 25

Wat is een exocriene insufficientie?

Answer 25

Inadequaat om te zorgen voor voedselafbraak, met als bekendste oorzaak, de afname van pancreassecretie

Question 26

Wat kan zorgen voor exocriene insufficientie?

Answer 26

1. Verminderde pancreassecretie
2. Post-surgery
3. Inflammatie in dunne darm

Question 27

Belangrijkste oorzaken van acute pancreatitis?

Answer 27

galstenen
alcohol

Question 28

Waar is er sprake van bij chronische pancreatitis?

Answer 28

• irreversibele schade in de pancreas.
• fibrose (microscoop)
• Calcificatie (Scans)

Question 29

Hoeveel % vd pancreas moet aangedaan zijn voor een exocriene insufficientie?

Answer 29

90%

Question 30

Wordt er gekeken naar lipase of trypsinogeen bij insufficientie?

Answer 30

Lipase, want is gevoeliger

Question 31

Wat is de 1 van de belangrijkste enzymen om exocriene insufficientie vast te stellen? En wnr kan dit FP zijn?

Answer 31

Elastase, false positive bij diarree door verdunning

Question 32

Klachten exocriene insufficientie?

Answer 32

Buikpijnklachten
Maldigestie met gewichtsverlies
steatorrhoea (vettige ontlasting)
vetoplosbare vitamines (ADEK)

Question 33

Hoe kun je een exocriene insufficientie aantonen?

Answer 33

Men kan dit direct doen:
1. Via een infuus CCK of secretine inspuiten en dan meten

Of indirect
2. Ontlasting checken (Van de Kamer test), ademtest of elastase

Question 34

Behandeling exocriene insufficientie?

Answer 34

• Enzymsuppletie
• Leefstijl (stop roken en alcohol)
• Normaal vet dieet
• Follow up (gewicht, vitamine check, uiterlijk, leefstijl discussiëren