HC 4.2 Epidemiologie darmmaligniteiten

Question 1

Wat kun je zeggen over darmkanker in vergelijking met de andere soorten kanker?

Answer 1

Een van de meest voorkomende kankers, naast borstkanker in Nederland. 13.000 mensen worden er per jaar mee gediagnosticeerd en er overlijden 5000 mensen per jaar aan dikke darm kanker. Na longkanker is dikke darm kanker de kanker waaraan de meeste mensen overlijden.

Question 2

Tussen welke leeftijden komt darmkanker het meest voor?

Answer 2

Darmkanker komt het meeste voor tussen de leeftijd van 55 en 75 jaar.

Question 3

Waar kan dikke darmkanker zich bevinden?

Answer 3

Dikke darmkanker: bevindt zich in het colon en het rectum –> colorectaal carcinoom CRC.

Question 4

Hoe kun je de dikke darm verdelen?

Answer 4

Alles aan de rechterkant van de flexura lienalis, noem je rechtszijdig colon. Alles wat na de flexura lienalis komt noem je het linkszijdig colon.

Question 5

Hoe ontstaat dikke darm kanker?

Answer 5

Iedere vorm van dikke darmkanker ontstaat uit een poliep, het zogeheten adenoom.
Mutatie ontstaat in het APC gen. Doordat deze mutatie ontstaat gaat de regeneratie van de cellen niet meer in rechte lijnen, maar krijg je een soort poliep vorm. Dan is er nog niks aan de hand. Tenzij er in de poliep ook nog dingen gebeuren, zoals een mutatie in het K-RAS of p53, dan ontstaan er darmkanker.

Question 6

Hoe kun je dikke darmkanker voorkomen?

Answer 6

Dus om darmkanker te voorkomen, wil je de poliep vinden en verwijderen.

Question 7

Wat is Familiaire Adenomateuze Polyposis (FAP)?

Answer 7

Dat is een erfelijke aandoening, waarbij de kinderen vanaf geboorte al een mutatie hebben in het APC gen. Ze krijgen eerst heel veel poliepen. En over het algemeen krijgt 100% van deze mensen op hun 40ste darmkanker. Daarom wordt bij deze mensen vaak de gehele darm rond het 20ste jaar verwijderd zodat ze geen darmkanker kunnen krijgen.

Question 8

Wat zien we op dit plaatje?

Answer 8

Familiaire Adenomateuze Polyposis (FAP)

Question 9

Wat is de etiologie van dikke darmkanker in Nederland?

Answer 9

• FAP (Familiaire Adenomateuze Polyposis) is daarvan maar 1%
• IBD is ook maar 1%
• Lynch syndroom, erfelijke ziekte waarbij dikke darmkanker een rol speelt, vormt 5%
• Familiaire belasting, in families waar darmkanker heel veel voorkomt, vormt 18%
• Sporadisch, we begrijpen niet waarom iemand dikke darmkanker heeft, vormt 75%.

Question 10

Wat zijn de risicofactoren voor dikke darmkanker?

Answer 10

• Roken
• Alcohol
• Overgewicht
• Minder beweging
• Voeding

Question 11

Wat zijn de adviezen over voeding, met wat betreft dikke darmkanker?

Answer 11

• Dagelijks voldoende vezels is nodig, dit zorgt voor training van de dikke darm.
• Rood en verwerkt vlees geeft een groter risico op dikke darmkanker. Rood vlees is: varken, rund, schaap, lam. Niet rood vlees is: kip, kalkoen.
• Niet meer dan 500 vlees per week, waarvan maximaal 300 gram rood vlees.
• Niet te veel vleeswaren of bewerkt vlees.

Question 12

Waarom zien we een toename van CRC bij jonge volwassenen onder de 50 jaar?

Answer 12

Dit komt omdat we steeds minder bewegen. Door industrialisatie, thuis werken. Meer welvaart met als gevolg meer overgewicht. Daarnaast gebruiken we steeds meer medicatie.
Al deze factoren hebben een effect op het darm microbioom. En dat speelt een rol bij de CRC ontwikkeling.

Question 13

Waar in de darm bevindt dikke darmkanker zich het meest?

Answer 13

70% van de darmkanker zit linkszijdig en 30% zit rechtszijdig.

Question 14

Wat zien we op dit plaatje? En wat is hiervan het gevolg?

Answer 14

Colon sigmoid, we zien een semicirculaire afwijking.
Dikke deel van de ontlasting kan hier moeilijk langs, daarom hoor je dat de ontlasting wat dunner is, dit kan hier wel langs. Deze afwijking bloed makkelijk, dus je kunt je voorstellen dat als de ontlasting hier langskomt dat het bloed meeneemt.

Question 15

Wat zijn de 3 meest voorkomende symptomen van CRC?

Answer 15

• Veranderd defecatie patroon: andere frequentie, andere consistentie
• Buikpijn
• Bloedverlies: niet zichtbaar, macroscopisch (melena of rood bloedverlies)
  Het lastige is dat deze klachten ook voorkomen als je iets verkeerds hebt gegeten of een divertikel hebt, etc.

Question 16

Wat is de gouden standaard voor het vaststellen van CRC?

Answer 16

De gouden standaard om darmkanker vast te stellen is met een kijkonderzoek en dan biopten te nemen.

Question 17

Hoe weet je of je in het begin bent van de dikke darm?

Answer 17

Mercedes sign van de plicae, valva ileocaecalis, appendix.

Question 18

Hoe doe je de stadiëring van darmkanker?

Answer 18

• T: lokale diepte penetratie in/door darmwand. In mucosa (T1) / submucosa (T2) / spierlaag (T3) / in omringende structuur (T4)
• N: aanwezigheid van lokale lymfekliermetastasen
• M: metastasen op afstand, bij de dikke darm metastaseert die vaak naar de lever en de longen.

Question 19

Wat zijn metastasen?

Answer 19

Uitzaaiingen

Question 20

Welke soort tumoren kunnen we nog wel endoscopisch verwijderen?

Answer 20

Als de tumor alleen in de submucosa en mucosa zit, dan kunnen we het met de scoop al verwijderen en hoeft de patiënt niet naar de chirurg voor een operatie.

Question 21

Wat is de prognose van darmkanker?

Answer 21

Stage I darmkanker 5 jaarsoverleving > 90%, Stage IV darmkanker 5 jaarsoverleving < 10%.

Question 22

Welke onderzoeksmethode is nodig voor de TNM stadiëring?

Answer 22

Voor de TNM stadiëring maken we een CT-scan van de buik en van de longen. Om te kijken of er lymfekliermetastasen of afstand metastasen zijn.

Question 23

Waarom komen stadium III en IV darmkanker vaker voor?

Answer 23

De vroege tumoren leveren nog geen klachten, maar in een later stadium ontstaan er pas klachten, daarom vinden we vooral mensen met Stage III of IV darmkanker.

Question 24

Wat is de reden van de CRC screening?

Answer 24

Vroege stadia opsporen, deze vroege stadia hebben een betere overleving. Hiermee proberen we de mortaliteit van CRC te verminderen. Maar ook is het belangrijk voor het voorkomen van darmkanker, door goedaardige poliepen (adenomen) te verwijderen, met als doel de incidentie van CRC verminderen.

Question 25

Wat zijn andere onderzoeken naast het kijkonderzoek om CRC op te sporen?

Answer 25

Andere onderzoeken om dikke darmkanker op te sporen zijn: CT-scan en ontlastingsonderzoek.

Question 26

Wat is de Fecal immunochemische test?

Answer 26

Fecal immunochemische test (FIT): test het humane eiwit (globine) en is veel sensitiever in het vinden van bloed dan de test die afging op het ijzer gedeelte van hemoglobine. FIT werkt alleen als je het herhaaldelijk doet.

Question 27

Waarom kiezen we voor de ontlastingstest als eerste onderzoek voor het darmkankerbevolkingsonderzoek?

Answer 27

Zo’n ontlastingstest is niet het beste onderzoek voor darmkanker, omdat het ook gevallen mist. Maar veel meer mensen zijn bereidt om mee te doen aan een ontlastingstest dan aan een kijkonderzoek, dus uiteindelijk vind je in je populatie met de ontlastingstest toch meer mensen met darmkanker.
We starten dus eerst met een ontlastingstest, en op het moment dat er bloed wordt gevonden komt er een kijkonderzoek.

Question 28

Waarom is het fijn dat mensen met een coloncarcinoom toch nog een deel van hun dikke darm behouden?

Answer 28

Het fijne is aan het behouden van een groot deel van de dikke darm is dat je minder last hebt van diarree, functie van de dikke darm is het onttrekken van vocht.