H9 vetten en olie Flashcards
Wat zijn vetten en oliën?
Mengsels van vetachtige stoffen die energie leveren en een structurele functie hebben.
Wat is het verschil tussen vetten en oliën?
Vetten zijn vast bij kamertemperatuur, oliën zijn vloeibaar.
Wat is de belangrijkste functie van vetten in het lichaam?
Energieopslag en isolatie.
Welke functies hebben vetten naast energieopslag?
- Bescherming van organen
- Transport van vitamines
- Celmembraanopbouw
Wat zijn de drie hoofdbestanddelen van vetten?
- Vetzuren
- Glycerol
- Triglyceriden
Wat zijn triglyceriden?
Vetten opgebouwd uit één glycerolmolecuul en drie vetzuren.
Wat is het verschil tussen verzadigde en onverzadigde vetzuren?
Verzadigde vetzuren hebben geen dubbele bindingen; onverzadigde vetzuren wel.
Welke vetzuren zijn het meest stabiel?
Verzadigde vetzuren.
Waarom zijn onverzadigde vetzuren gevoeliger voor oxidatie?
Omdat hun dubbele bindingen kunnen reageren met zuurstof.
Wat is het gevolg van oxidatie van vetten?
Ranzigheid en verlies van voedingswaarde.
Wat zijn essentiële vetzuren?
Vetzuren die het lichaam niet zelf kan aanmaken en uit voeding moet halen.
Welke essentiële vetzuren zijn er voor honden?
- Alfa-linoleenzuur (ALA)
- Eicosapentaeenzuur (EPA)
- Docosahexaeenzuur (DHA)
- Linolzuur
Welke essentiële vetzuren heeft een kat nodig?
- Linolzuur
- Arachidonzuur
- EPA
- DHA
Waarom hebben katten arachidonzuur nodig?
Ze kunnen het niet zelf uit linolzuur synthetiseren.
Wat is de functie van omega-3 vetzuren?
Ontstekingsremmend, goed voor hart en hersenen.
Wat is de functie van omega-6 vetzuren?
Ondersteunt huid, vacht en immuunfunctie.
Waarom moet de balans tussen omega-3 en omega-6 goed zijn?
Te veel omega-6 kan ontstekingen bevorderen.
Welke voeding bevat veel omega-3 vetzuren?
- Vette vis
- Lijnzaadolie
- Algenolie
Welke voeding bevat veel omega-6 vetzuren?
- Plantaardige oliën zoals zonnebloemolie
- Maisolie
Waarom is visolie een goede bron van omega-3 voor honden en katten?
Het bevat EPA en DHA, die direct bruikbaar zijn.
Hoe worden vetten verteerd?
Door emulsificatie met gal en afbraak door lipasen.
Wat doet gal bij vetvertering?
Het emulgeert vetten zodat lipase ze beter kan afbreken.
Wat is de rol van lipase?
Het splitst triglyceriden in glycerol en vrije vetzuren.
Waar vindt de meeste vetvertering plaats?
In de dunne darm.
Welke organen spelen een rol in de vetvertering?
- Lever
- Galblaas
- Pancreas
Wat gebeurt er met vetten na opname in de darm?
Ze worden verpakt in lipoproteïnen en naar de bloedbaan getransporteerd.
Wat zijn chylomicronen?
Lipoproteïnen die vetten via het lymfestelsel transporteren.
Waarom hebben vetrijke diëten soms een laxerende werking?
Onverteerd vet trekt water aan in de darmen.
Wat kan een gevolg zijn van een vetverteringsstoornis?
Slechte opname van vetoplosbare vitamines.
Welke aandoening kan de vetvertering verstoren?
Pancreatitis (ontsteking van de alvleesklier).
Hoeveel energie levert vet per gram?
9 kcal per gram.
Waarom hebben werkhonden meer vet in hun dieet nodig?
Vet levert langdurige energie voor inspanning.
Waarom is vet een efficiëntere energiebron dan koolhydraten?
Het bevat meer calorieën per gram en wordt langzamer afgebroken.
Wat gebeurt er als een dier te veel vet eet?
Het wordt opgeslagen als lichaamsvet.
Wat gebeurt er bij een tekort aan vetten in de voeding?
Droge huid, slechte vacht, hormonale verstoringen.
Waarom is vet belangrijk voor opgroeiende dieren?
Het ondersteunt hersenontwikkeling en celgroei.
Welke hormonen zijn afhankelijk van vetten?
- Geslachtshormonen
- Corticosteroïden
- Vitamine D
Wat is de rol van vet in thermoregulatie?
Het helpt dieren warm te blijven door isolatie.
Waarom gebruiken sledehonden vet als belangrijkste energiebron?
Vet is efficiënter dan koolhydraten bij langdurige inspanning.
Hoe beïnvloedt vet het verzadigingsgevoel?
Vetten vertragen de maaglediging en zorgen voor een langer vol gevoel.
Wat is de impact van verzadigde vetten op de gezondheid?
Overmatig gebruik kan leiden tot hart- en vaatziekten.
Waarom zijn transvetten schadelijk?
Ze verhogen het risico op ontstekingen en hartziekten.
Wat is het effect van vetten op de huid en vacht?
Gezonde vetten bevorderen een glanzende vacht en gezonde huid.
Waarom kan een hond met een doffe vacht baat hebben bij meer vetten?
Essentiële vetzuren voeden de huid en vacht.
Welke rol speelt cholesterol in het lichaam?
Het is nodig voor celmembranen en hormoonsynthese.
Kunnen honden en katten cholesterolproblemen krijgen zoals mensen?
Nee, hun stofwisseling reguleert cholesterol anders.
Wat is de invloed van stress op de vetstofwisseling?
Het verhoogt de vetafbraak en kan leiden tot gewichtsverlies.
Waarom kan een hond met een pancreasprobleem een vetarm dieet nodig hebben?
Vet kan de alvleesklier extra belasten.
Welke aandoening kan ontstaan bij overmatige vetopslag?
Obesitas en insulineresistentie.
Waarom zijn vetten belangrijk voor de opname van vitamine A, D, E en K?
Dit zijn vetoplosbare vitamines.
Wat zijn goede dierlijke vetbronnen?
- Vette vis
- Kippenvet
- Rundervet
Wat zijn goede plantaardige vetbronnen?
- Lijnzaadolie
- Kokosolie
- Olijfolie
Wat is het voordeel van kokosolie?
Het bevat middellange vetzuren die snel energie geven.
Waarom wordt lijnzaadolie vaak gebruikt?
Het bevat veel ALA (omega-3).
Waarom is olijfolie minder geschikt voor dieren?
Het bevat weinig essentiële vetzuren.
Wat is het risico van ranzige vetten?
Ze bevatten schadelijke vrije radicalen.
Wat is de functie van antioxidanten in vetrijke voeding?
Ze voorkomen vetoxidatie.
Waarom moeten visoliën gekoeld bewaard worden?
Om oxidatie en ranzigheid te voorkomen.
Wat gebeurt er als een dier te veel vet binnenkrijgt?
Het kan spijsverteringsproblemen en overgewicht veroorzaken.
Wat is de belangrijkste conclusie van dit hoofdstuk?
Vetten zijn essentieel voor energie, celgezondheid en stofwisseling, maar moeten in balans blijven.
