H5 enzymen en co enzymen Flashcards
Wat is een enzym?
Een eiwit dat biochemische reacties versnelt zonder zelf verbruikt te worden.
Wat betekent ‘biologische katalysator’?
Een stof die reacties versnelt zonder zelf verbruikt te worden.
Waarom hebben cellen enzymen nodig?
Om chemische reacties bij lage temperaturen efficiënt te laten verlopen.
Wat betekent ‘reactiespecifiek’ bij enzymen?
Elk enzym werkt alleen op een specifieke stof (substraat).
Waarom is temperatuur belangrijk voor enzymen?
Ze werken optimaal bij een specifieke temperatuur en raken inactief bij te hoge of lage temperaturen.
Wat gebeurt er met enzymen bij koorts?
Ze kunnen minder efficiënt werken of zelfs denatureren (kapotgaan).
Wat gebeurt er met enzymen bij te lage temperaturen?
De enzymactiviteit vertraagt, waardoor stofwisselingsprocessen trager verlopen.
Wat is een substraat?
De stof waarop een enzym inwerkt.
Wat gebeurt er met het substraat tijdens een enzymreactie?
Het wordt afgebroken of omgezet in een nieuw product.
Wat betekent ‘zuurgraadspecifiek’ bij enzymen?
Enzymen werken alleen optimaal bij een bepaalde pH-waarde.
Waarom werkt pepsine alleen in de maag?
Omdat het een zuur milieu (lage pH) nodig heeft om actief te zijn.
Waarom werken sommige enzymen niet in de dunne darm?
De pH is daar basischer, waardoor enzymen zoals pepsine inactief worden.
Hoe worden enzymen aangemaakt?
De aanmaak van enzymen wordt genetisch bepaald en gereguleerd door het DNA.
Wat is een inborn error of metabolism?
Een aangeboren enzymdeficiëntie waardoor bepaalde stofwisselingsprocessen niet goed verlopen.
Wat is EPI (exocriene pancreasinsufficiëntie)?
Een aandoening waarbij de alvleesklier onvoldoende spijsverteringsenzymen produceert.
Wat zijn symptomen van EPI?
Veel en vaak lichtgekleurde ontlasting, vraatzucht, gewichtsverlies.
Hoe wordt EPI gediagnosticeerd?
Via een TLI-test (Trypsine-Like-Immunoreactivity) en faecesonderzoek.
Hoe wordt EPI behandeld?
Door het toevoegen van spijsverteringsenzymen aan het voer.
Wat zijn co-enzymen?
Stoffen die enzymen helpen functioneren, vaak B-vitamines.
Waarom worden co-enzymen ‘aan-/uitschakelaars’ van enzymen genoemd?
Ze reguleren enzymactiviteit zonder zelf deel te nemen aan de reactie.
Welke vitamines fungeren vaak als co-enzymen?
Vooral B-vitaminen, zoals B1, B2 en B6.
Wat is het effect van een tekort aan co-enzymen?
Enzymen werken minder goed, wat kan leiden tot stofwisselingsproblemen.
Wat is co-enzym Q10?
Een stof die betrokken is bij de energieproductie in cellen en werkt als antioxidant.
Waarom is co-enzym Q10 belangrijk voor hartcellen?
Het helpt bij de productie van ATP, wat nodig is voor spiercontracties.
Wat is een voorbeeld van een enzymdeficiëntie bij katten?
Pyruvaatkinase-deficiëntie, wat leidt tot een snellere afbraak van rode bloedcellen.
Waarom ontwikkelen sommige dieren lactose-intolerantie?
Na het spenen stopt de productie van lactase, het enzym dat lactose afbreekt.
Hoe kunnen darmbacteriën invloed hebben op lactose-intolerantie?
Sommige darmbacteriën produceren lactase, wat lactose-afbraak kan vergemakkelijken.
Wat is het verschil tussen een intolerantie en een allergie?
Intolerantie: enzym ontbreekt om een stof af te breken; allergie: immuunsysteem reageert verkeerd op een eiwit.
Wat gebeurt er bij een allergische reactie op voedsel?
Het immuunsysteem ziet een normale stof als een bedreiging en veroorzaakt ontstekingsreacties.
Waarom zijn enzymen herbruikbaar?
Ze veranderen zelf niet van samenstelling tijdens een reactie.
Waarom hebben enzymen een optimale pH en temperatuur nodig?
Buiten deze optimale omstandigheden veranderen hun structuur en werking.
Wat is een voorbeeld van een enzym in speeksel?
Amylase, dat zetmeel afbreekt tot maltose.
Waarom helpt speeksel bij de spijsvertering?
Het bevat enzymen die voedsel al beginnen af te breken voordat het de maag bereikt.
Wat is de rol van enzymen in de maag?
Pepsine breekt eiwitten af in kleinere ketens.
Welke enzymen produceert de pancreas?
Lipase (vetafbraak), amylase (koolhydraatafbraak) en proteasen (eiwitafbraak).
Wat is de rol van enzymen in de dunne darm?
Ze zorgen voor de laatste afbraak van voedingsstoffen tot opneembare moleculen.
Hoe worden enzymen uitgescheiden als ze niet meer nodig zijn?
Ze worden afgebroken door het lichaam en via urine of ontlasting uitgescheiden.
Wat is het effect van een tekort aan spijsverteringsenzymen?
Voedingsstoffen worden niet goed afgebroken en opgenomen.
Waarom hebben oudere dieren soms minder enzymactiviteit?
De productie van enzymen neemt af met de leeftijd.
Hoe kan enzymactiviteit worden verhoogd?
Door enzymrijke voeding of supplementen.
Wat gebeurt er met enzymen als het lichaam geen energie (ATP) heeft?
Ze kunnen niet goed functioneren en biochemische processen vertragen.
Waarom heeft het lichaam water nodig voor enzymreacties?
Water is nodig om substraten op te lossen en reacties mogelijk te maken.
Wat gebeurt er als een enzym permanent wordt beschadigd?
Het verliest zijn functie en kan niet meer hersteld worden.
Welke factoren kunnen enzymen beschadigen?
Hoge temperaturen, verkeerde pH, toxines, en oxidatieve stress.
Hoe helpt vitamine B12 als co-enzym?
Het speelt een rol bij de energieproductie en zenuwfunctie.
Welke enzymen breken vetten af?
Lipasen.
Welke enzymen breken eiwitten af?
Proteasen en peptidasen.
Welke enzymen breken koolhydraten af?
Amylasen en maltasen.
Wat is een voorbeeld van een ziekte waarbij enzymen een rol spelen?
Pancreatitis, waarbij de pancreas ontstoken raakt en enzymproductie verstoord wordt.
Wat is de belangrijkste conclusie van dit hoofdstuk?
Enzymen zijn cruciaal voor de spijsvertering en stofwisseling; zonder hen kan het lichaam geen voedingsstoffen benutten.
