H6 Energie in voeding Flashcards
Wat is ATP?
Adenosinetrifosfaat, de belangrijkste energiedrager in cellen.
Hoe wordt ATP geproduceerd?
Door afbraak van voedingsstoffen zoals koolhydraten, vetten en eiwitten.
Wat gebeurt er als ATP wordt gebruikt?
Het wordt afgebroken tot ADP (adenosinedifosfaat), waarbij energie vrijkomt.
Welke voedingsstoffen leveren energie?
- Koolhydraten
- Vetten
- Eiwitten
Welke voedingsstof levert de meeste energie per gram?
Vetten (9 kcal per gram).
Hoeveel energie leveren koolhydraten en eiwitten per gram?
Beide leveren 4 kcal per gram.
Waarom is energie nodig in het lichaam?
- Voor groei
- Onderhoud
- Beweging
- Voortplanting
- Lichaamsfuncties
Waar vindt de energieproductie in de cel plaats?
In de mitochondriën.
Wat is celademhaling?
Het proces waarbij voedingsstoffen in de mitochondriën worden afgebroken om ATP te produceren.
Waarom wordt glucose niet direct verbrand in de cel?
Dit zou te veel energie in één keer vrijmaken en schade veroorzaken.
Hoe wordt glucose omgezet in energie?
Door glycolyse, de citroenzuurcyclus en de oxidatieve fosforylering.
Wat gebeurt er als er te veel glucose in het bloed is?
Het wordt opgeslagen als glycogeen of vet.
Waar wordt glycogeen opgeslagen?
In de lever en spieren.
Wat is de belangrijkste functie van vetten in energievoorziening?
Ze leveren langdurige energie, vooral bij duursport en vasten.
Waarom worden vetten efficiënter opgeslagen dan koolhydraten?
Omdat ze meer energie per gram leveren en minder water bevatten.
Wat gebeurt er als het lichaam onvoldoende energie uit koolhydraten krijgt?
Het gaat vetten en eventueel eiwitten afbreken voor energie.
Wat is ketose?
Een toestand waarin het lichaam vetten afbreekt tot ketonen als energiebron.
Wanneer schakelt het lichaam over op vetverbranding?
Bij langdurige inspanning of koolhydraatbeperkte voeding.
Wat gebeurt er als eiwitten worden gebruikt als energiebron?
Dit kan spierafbraak veroorzaken, omdat het lichaam eiwitten uit spieren haalt.
Wat is de rol van aminozuren in energievoorziening?
Ze kunnen worden omgezet in glucose via gluconeogenese.
Wat is basaal metabolisme (ruststofwisseling)?
De hoeveelheid energie die het lichaam in rust nodig heeft.
Welke factoren beïnvloeden het basaal metabolisme?
- Leeftijd
- Geslacht
- Spiermassa
- Hormonale balans
- Omgevingstemperatuur
Waarom hebben kleinere dieren een hoger metabolisme per kg lichaamsgewicht?
Ze verliezen sneller warmte en hebben meer energie nodig om warm te blijven.
Hoe beïnvloedt spiermassa het energieverbruik?
Meer spiermassa verhoogt de ruststofwisseling.
Wat is het thermogene effect van voedsel?
De energie die nodig is voor de vertering en opname van voedsel.
Welke macronutriënt heeft het hoogste thermogene effect?
Eiwitten, omdat hun vertering meer energie kost.
Wat gebeurt er met overtollige calorieën?
Ze worden opgeslagen als vet.
Waarom kan een te lage energieopname schadelijk zijn?
Het kan leiden tot gewichtsverlies, spierafbraak en verminderde weerstand.
Hoe beïnvloedt stress de energiebehoefte?
Chronische stress verhoogt de energiebehoefte door verhoogde cortisolproductie.
Welke hormonen reguleren de energiehuishouding?
- Insuline
- Glucagon
- Cortisol
- Adrenaline
- Schildklierhormonen
Welke energiebron gebruikt het lichaam bij korte, intensieve inspanning?
Koolhydraten (glucose en glycogeen).
Welke energiebron gebruikt het lichaam bij langdurige inspanning?
Vetten.
Wat is het nadeel van vetverbranding als energiebron?
Het is langzamer dan glucoseverbranding en vereist zuurstof.
Waarom hebben sprintende dieren (zoals windhonden) veel glycogeen nodig?
Omdat ze korte explosieve energie nodig hebben.
Wat gebeurt er als een dier te weinig energie binnenkrijgt?
Het lichaam gaat spiermassa afbreken om energie te verkrijgen.
Waarom kunnen honden langer vet verbranden dan mensen?
Hun stofwisseling is efficiënter in het omzetten van vetten naar energie.
Hoe verschilt de energiebehoefte van een melkgevende teef van een rustende hond?
Een melkgevende teef heeft een veel hogere energiebehoefte.
Waarom heeft een trekkende sledehond een vetrijke voeding nodig?
Vetten geven langdurige energie en zijn efficiënter dan koolhydraten.
Wat gebeurt er met energiebehoefte tijdens de dracht?
Die neemt toe naarmate de foetussen groeien.
Welke energiebron gebruikt een pasgeboren dier?
Voornamelijk vetten uit de moedermelk.
Wat is bruto-energie (BE)?
De totale energie die in voer aanwezig is.
Wat is verteerbare energie (DE)?
De energie die wordt opgenomen na vertering (BE - energie in ontlasting).
Wat is metaboliseerbare energie (ME)?
De energie die daadwerkelijk in de stofwisseling wordt gebruikt (DE - energieverlies via urine en gassen).
Wat is netto-energie (NE)?
De energie die overblijft voor lichaamsfuncties en groei (ME - energieverlies door warmteproductie).
Waarom is vet een efficiënte energiebron?
Omdat het een hoge energiewaarde heeft en weinig verspilling geeft.
Wat is energiebalans?
Het verschil tussen energieopname en energieverbruik.
Wat gebeurt er bij een positieve energiebalans?
Het dier wordt zwaarder (vetopslag).
Wat gebeurt er bij een negatieve energiebalans?
Het dier valt af en kan spiermassa verliezen.
Wat is het gevaar van vasten bij katten?
Ze kunnen leververvetting (hepatische lipidose) ontwikkelen.
Waarom kunnen honden beter vasten dan katten?
Honden kunnen efficiënter vetreserves aanspreken zonder ernstige gevolgen.
Wat is het effect van een energieoverschot op de gezondheid?
Overgewicht, insulineresistentie en gewrichtsproblemen.
Wat is het effect van een energietekort op de gezondheid?
Zwakte, ondergewicht en verhoogde vatbaarheid voor ziekten.
Welke invloed heeft voeding op de lichaamstemperatuur?
Voeding kan warmte genereren via metabolisme en verbranding.
Wat is het belang van een evenwichtige energie-inname?
Voorkomen van tekorten en overschotten.
Waarom is een correcte energiebalans belangrijk voor werkhonden?
Om prestaties te ondersteunen zonder over- of ondergewicht.
Hoe kan voeding bijdragen aan gewichtscontrole?
Door aanpassingen in energiedichtheid en voedingssamenstelling.
Wat gebeurt er als een dier te snel afvalt?
Spierverlies en metabolische verstoringen.
Wat is de rol van insuline bij energieopslag?
Het bevordert de opname van glucose en de opslag als vet.
Waarom is energie essentieel voor een gezond immuunsysteem?
Witte bloedcellen en afweermechanismen hebben energie nodig om te functioneren.
Wat is de belangrijkste conclusie van dit hoofdstuk?
Energie is essentieel voor alle lichaamsfuncties en moet in balans zijn met de behoeften.
