H7.5: Eiwitturnover en eiwitbeperkt dieet bij stofwisselingsziekten Flashcards
Stikstof
Belangrijkste bouwstof voor aminozuren, hormonen, enzymen, DNA, RNA, neurotransmitters en spieren
Hoe wordt stikstof uitgescheiden?
Vorm van ammoniak
Anabool
Meer stikstof in lichaam opgenomen dan uitgescheiden
Katabool
Als je aan het afvallen bent en je spiermassa en dus netto stikstof verliest
Macronutriëntien + energieopslag
- KH: korte termijn
- Vetten: lange termijn
- Eiwitten: geen functie als energieopslag, wel in stikstofbalans
Eiwitten
- Functionele elementen
- Alleen gesynthetiseerd wanneer we dit nodig hebben
- Energiebron
- Geen energieopslag
Eiwitturnover
Hoeveel per dag?
- Aminozuren die vrijkomen door proteolyse komen in aminozuurpool terecht
- Deel wordt afgebruiken om te gebruiken voor biosynthese
- Deel wordt gebruikt voor verbranding
Minimaal 280 gram per dag en kost 20% van rust metabolisme
Hoe ammoniak vormen?
Bij afbraak van eiwitten komt een aminogroep vrij en in aanwezigheid van waterstofatomen zal deze ammoniak vormen
Ammoniak is toxisch voor het lichaam
Aminogroep moet eerst in de lever onschadelijk worden gemaakt door er ureum van te maken
Hoe wordt aminozuurpool in stand gehouden?
Door het eten van essentiële aminozuren
Lichaam van 10kg lichaamseiwit
- Per dag 200 afgebroken en opgebouwd
- 100 gram aminozuren waaruit metabolieten kunnen worden gevormd die via urine uitgescheiden worden
Waarom eiwitturnover?
Het is een mechanisme om verkeerd gevouwen of overbodige eiwitten te verwijderen en te vervangen door nieuwe functionele eiwitten
Wat doet het lichaam als het aminozuren kwijt wil raken?
Ureum van maken
Aminogroep wordt via ureum cyclus uitgescheiden
- Eerste aminogroep wordt aangeboden in de vorm van vrij ammoniak
- Andere aminogroep wordt aangeleverd vanuit aminozuur aspartaat
- Arginine ontstaat wat gehydrolyseerd wordt
- Ureum en ornithine komen vrij
Wat is het enige aminozuur wat aminogroep kan afgeven in ureumcyclus?
Aspartaat
Hoeveel kost ureumcyclus?
4 ATP
Glutamaat
Belangrijke rol in ureumcyclus
Deaminering glutamaat ->
Transaminering glutamaat ->
Vrij ammoniak
Aspartaat, essentieel voor ureumcyclus
Stikstofbalans
Intake - verlies via urine, feces en huid
Positieve stikstofbalans (intake>verlies)
- Tijdens groei
- Bodybuilding
- Wondgenezing
- Zwangerschap
Negatieve stikstofbalans (verlies>intake)
- Grote wonden/brandwonden
- Koorts
- Hyperthyreoïdie
- Cachexie
- Vasten/ondervoeding