H4.3: Motoriek: het brein Flashcards
Dalende banen
Van het brein naar het ruggenmerg en van het ruggenmerg naar de skeletspieren
Twee groepen: laterale groep en ventromediale groep → vernoemd naargelang locatie in witte stof in ruggenmerg
Laterale groep
Hoofdzakelijk onafhankelijke bewegingen
Vooral distale ledematen gebruikt (grijpen, rijken)
Gezicht, tong, mond, ogen (aansturing verloopt vooral rechtstreeks vanuit hersenen, niet via ruggenmerg!)
Ventromediale groep
Grove motoriek, gecoördineerd bewegen, postuur
Vooral proximale ledematen en romp gebruikt
Coördinatie hoofd-, romp-, en oogbewegingen (niezen, ademen, hoesten)
Primaire motorische cortex (BA4)
Bestaat uit gyrus precentralis, rostraal tov sulcus centralis
Somatotopische organisatie
Homunculus: veel cortex betrokken bij bewegingen van vingers en spraak
Neurale representatie van bewegingen: complex samenspel van verschillende motor units, meer high level dan aansturing ruggenmerg
Coördinatie van bewegingen geholpen door basale ganglia en cerebellum
Motorische associatiecortices
Mediaal: (pre-)supplementaire motorische cortex (pre-)SMA
Lateraal: premotorische cortex
Cruciale betrokkenheid bij plannen van bewegingen (reeksen/sequenties): kunnen intern gestuurd zijn of in functie van signalen uit de omgeving
Supplementaire motorische cortex (SMA)
Cruciale betrokkenheid bij sequenties
Uitwisseling van informatie tussen de hemisferen
Belangrijk voor coördineren van spraakbewegingen
Gilles de la Tourette: sterkere connectiviteit SMA-M1
Unilaterale schade door beroerte geassocieerd met anarchistische hand: hand doet dingen die je niet wil
Pre-supplementaire motorische cortex (pre-SMA)
Volgens sommige wetenschappers onderdeel van SMA
Stimulatie resulteert in drang tot bewegen (niet in beweging zelf)
Reticulaire formatie
Verscheidene kernen in lage hersenen: medulla, pons en middenhersenen
Reguleert spiertonus
Via ventromediale groep bijdrage aan postuur en wandelen
(Semi-)automatische responsen
Cerebellum
Twee hemisferen, cortex langs buitenkant, diepe kernen
Cruciale bijdrage aan beweging
Laesie → ongecontroleerd, schokkerig bewegen
Meer neuronen dan de rest van het brein samen (80% van het totaal)
Onderverdelilngen in het cerebellum
Anterieur: sensorimotorisch
Posterieur: cognitieve/emotionele processen
Flocculonodulaire kwab: verbindingen met vestibulair systeem, posturale reflexen
Mediaal cerebellum: vermis
Input: auditief en visueel via tectum (colliculi superior en inferior), info van huid en kinesthetische informatie via ruggenmerg
Output: ventromediale groep dalende banen
Mediaal cerebellum: intermediaire zone
Input: van zowat gehele cortex
Output: via laterale groep dalende banen en motorische cortex via thalamus
Lateraal cerebellum
Input: motorische (associatie)cortices (plannen), somatosensorisch systeem (positie, beweging ledematen)
Output: laterale banen en cortex via thalamus
Belangrijk voor hogere cognitieve functies
Laesies aan het cerebellum
Flocculonodulaire kwab: problemen met evenwicht en houding
Intermediaire zone: vooral stijfheid van ledematen
Laterale zones: krachtverlies, verlies aan coördinatie, ballistische bewegingen verstoord, uitval op vinger-neus tikken, articulatieproblemen
Basale ganglia
Motorische nuclei: nucleus caudatus, putamen, globus pallidus
Geassocieerde kernen: thalamus, subthalamische nucleus, substantia nigra
Belangrijk voor motoriek, associatie (leren, conditioneren), limbisch circuit (affect)
Input: nagenoeg alle corticale regio’s en cerebellum (vooral primaire motorische en somatosensorische cortex), substantia nigra
Output: primaire motorische cortex, motorische associatiecortex, hersenstamnuclei, cerebellum
Motorcircuit: inhiberende (GABA) en exciterende (glutamaat) contacten
