H3.2: Zintuigen: evenwicht Flashcards
Vier functies van het vestibulair systeem
- Evenwicht, postuur behouden
- Hoofd rechtop houden
- Afstemmen van oogbewegingen op hoofdbewegingen
- Sterk gelinkt aan zwaartekracht
Nystagmus
Ongewilde bewegingen van het oog, alsof er een compensatoire beweging gedaan wordt voor een draaiing die er niet is
Kan wijzen op Wernicke syndroom (alcoholisme)
Twee componenten van het vestibulair systeem
- Drie semicirculaire kanalen
- Vestibulaire zakjes
Semicirculaire kanalen
Bestuurd door het dynamisch labyrint: detectie van abrupte hoofdbewegingen
Cristae als betrokken receptief orgaan
Eén in elk van de drie dimensionale vlakken (saggitaal, coronaal en horizontaal)
Cruciaal voor afstemmen van oogbewegingen op hoofdbewegingen
Vestibulaire zakjes
Bestuurd door het statisch labyrint
Twee zakjes: utriculus en sacculus
Gevoelig aan zwaartekracht en positie hoofd (! communicatie met nekspieren)
Maculae als betrokken receptief orgaan
Semicirculaire kanalen (opbouw)
Membraankanaal in een benen kanaal, gevuld met endolymfe
Elk van de drie kanalen heeft een verdikking of ampulla met daarin haarcellen in een gelatineuze massa: cupula
→ Cristae: het gehele receptieve orgaan
Maculae
Vestibulair zakje op bodem van utriculus en aan wand van sacculus
Gelatineuze massa die haarcellen en otoconia (oorzand) van calciumcarbonaat bevat (steentjes)
Het gewicht van die steentjes trekt aan massa met cilia van haarcellen, naargelang positie van hoofd (ook zonder beweging)
Geeft informatie over lineaire bewegingen en positie van het hoofd
Dynamisch labyrint
Semicirculaire kanalen
Goed voor rotaties en abrupte bewegingen van het hoofd
Statisch labyrint
Positie van het hoofd en lineaire bewegingen
Naar voor-achter, boven-onder en de versnelling die daarbij komt kijken
Transductie
Gelijkaardig aan principe cochlea
Openen van ionkanalen → influx K+ uit het endolymfe zorgt voor depolarisatie
Zelfde receptormolecule: TRPA1
Vestibulair systeem
Meeste projecties gaan van vestibulaire informatie in hersenzenuw VIII naar de vestibulaire nuclei in de medulla
Van daaruit naar cerebellum, medulla, pons en ruggenmerg
Corticale projecties en projecties naar lagere hersenstam
Unilaterale vestibulaire schade
Ietwat scheve positie hoofd en ogen
Neiging om naar een specifieke kant te vallen
Systeem kan herstellen door rekalibratie door visuele en vestibulaire informatie te combineren
Bilaterale vestibulaire schade
Belang van visuele cues wordt duidelijk: schrik om te bewegen in het donker want vallen vaak
Fixatie onmogelijk bij hoofdbeweging
Schokkerig beeld zoals bij een camera die je in je handen houdt