H4.3: IBD Inleiding Flashcards
IBD
chronische darmontstekingen:
- colitis ulcerosa
- ziekte van crohn
- IBD-U(nclassified)
verschillen colitis ulcerosa en ziekte van crohn
- colitis ulcerosa beperkt zich tot het colon en de ziekte van crohn kan over het hele maag-darmstelsel voorkomen (ook in de mond, maar meest voorkomende presentatie is in de terminale ileum)
- colitis ulcerosa start in het rectum en breedt uit naar proximaal, terwijl bij de ziekte van crohn het rectum vaak helemaal niet is aangedaan
- colitis ulcerosa omvat alleen de mucosa (en soms submucosa), terwijl de ziekte van crohn transmuraal is
- colitis ulcerosa is een continue ontsteking; start bij de anus en breidt zich continu uit naar proximaal, terwijl de ziekte van crohn discontinu is en er skip lesions zijn
- colitis ulcerosa heeft minder vaak extra-intestinale manifestaties tov crohn; artritis, uveitis, huidklachten, primair scleroserende cholangitis
waar zit de ontsteking bij de ziekte van crohn?
- transmuraal, mogelijk in gehele gastro-intestinale stelsel
- meest voorkomende op volgorde: ileocolitis, uitsluitend (terminale) ileum, uitsluitend (proximale) colon
- rectum blijft vaak vrij van ontsteking, itt colitis ulcerosa
waarom zie je bij de ziekte van crohn meer complicaties dan bij colitis ulcerosa?
omdat de ziekte van crohn transmuraal is
complicaties ziekte van crohn
- fistels tussen darmlissen
- fistel tussen darm en blaas of darm en vagina
- stricturen (vernauwingen) in de darm
- abcessen
klinische verschijnselen van de ziekte van crohn
- buikpijn, diarree (met/zonder bloedverlies), vermoeidheid en gewichtsverlies
- fistelvorming
- perianale ziekte en proximale ziekte
- malabsorptie
- extra-intestinale manifestaties
locatie colitis ulcerosa
start in rectum en kan zich uitbreiden naar proximaal
alleen mucosa (soms submucosa)
lokalisatie van ontsteking bij colitis ulcerosa
- proctitis : alleen endeldarm
- linkszijdige colitis: endeldarm, sigmoideus en descendens
- (pan)colitis : alles
klinische verschijnselen colitis ulcerosa
- diarree (vrijwel altijd met bloed en slijm)
- bloed en slijm (met of zonder ontlasting)
- toename defecatiedrang (loze aandrang)(of continue aandrang)
- algemene ziekteverschijnselen zoals koorts, anorexie en vermagering
- pijnlijke darmkrampen vóór defecatie
post-inflammatoire poliepen
geen voorlopers van darmkanker maar verlittekening
hoe ontstaat IBD?
een ingewikkeld samenspel tussen omgevingsfactoren, genen (barrièrefunctie en tolerantie), verstoring van het microbioom (kip en ei discussie) en verstoring van immuun
welke omgevingsfactoren kunnen IBD veroorzaken?
- roken
- voeding
wat is er verstoord aan immuunsysteem bij IBD?
disbalans in mucosale immuunrespons;
- altered microbiotica
- dunnere mucuslaag
- disbalans in T-cellen etc waardoor chronische inflammatie
dus IBD pathogenese
- erfelijk, omgevingsfactoren, microbioom
- disbalans in immuunsysteem
- overexpressie van pro-inflammatoire cytokines
- epitheelbeschadiging
- continue ontsteking
definitie van diarree
3 of meer keer per dag ongevormde ontlasting of vloeibaar volume van meer dan 200g per dag
chronische diarree is dit voor > 4 weken
lichamelijk onderzoek bij diarree
- controles algemeen
- abdominale massa
- hoog klinkende of afwezige peristaltiek
- gewichtsverlies
- spierverlies
DD bij diarree
- infectie: bacterieel, viraal of parasieten
- niet-infectieus: bv IBD, microscopische colitis of diverticulitis
- medicatie gerelateerd
- vasculair ; ischemische colitis
- iatrogreen: radiatie colitis
- maligniteit
diagnostiek bij IBD
- bloed en ontlasting
- endoscopie met biopten:
*gastroduodenoscopie bij kinderen
*colonoscopie
*pillcam
*double balloon enteroscopie - MRI
- CT (in specifieke gevallen)
calprotectine
eiwit in het cytoplasma van neutrofiele granulocyten en monocyten. als deze in het darmlumen kapot gaan kan dit gemeten worden in de ontlasting en dit is een goede maat om:
1. een diagnose waarschijnlijkheid te kunnen bepalen
2. een ziektebeeldverloop te monitoren
twee verschillende indicaties met twee verschillende afkapwaarden
hoe herken je bij colonoscopie de colon transversum?
driehoekig van vorm
pathologie microscopisch bij ziekte van crohn
- focale ulceraties
- transmurale inflammatie
- acute en chronische inflammatie
- granulomen
pathologie microscopie bij colitis ulcerosa
diffuus mucosale inflammatie met crypt abcessen
risicofactoren voor het ontstaan van extra intestinale manifestaties
- jong
- vrouwen
- CD>UC
- roken
- EIM in familie
- IBD chirurgie
