H3.8: Transport nutrienten en elektrolyten Flashcards
wanneer en waar worden galzouten opgenomen?
relatief laat: wanneer de vetvertering normaal gesproken al volledig compleet is
transepitheliaal transport van monosaccharides
memoraid
- apicaal: SGLT1 en GLUT5
- basolateraal: GLUT2
SGLT1
neemt glucose en galactose op en is natrium gedreven
GLUT-5
passief transport van fructose met concentratiegradient mee
GLUT2
passief transport van fructose, glucose en galactose
hoe werkt SGLT1?
op transporteiwit zitten negatieve ladingen die natrium binden => conformatieverandering => suiker bindt => naar binnen gebracht
absorptie van aminozuren, di- en tripeptides in de enterocyt
- vrije aminozuren worden door natrium gedreven transporter actief uit het lumen gehaald dmv 6 verschillende cotransporteurs.
- als er nog te lange ketens zijn, zijn hier nog aminopeptidases aanwezig.
- PepT1 transporteur: transporteert di- en tripeptides dmv proton gradient (H+) en deze worden in de cel verder afgebroken
hoe worden aminozuren opgenomen vanuit enterocyt?
passief
een zure, een basische en een algemenere transporteur
cysteine stenen
je mist aminozuren door verlies uit nieren. cysteine kan neerslaan in nieren waardoor stenen
glucose -galactose malabsorptie oorzaken
- mutaties in SGLT1: autosomaal recessief; ernstige osmotische diarree en dehydratie. therapie : fructose dieet. want geen glucose ofzo kan worden opgenomen.
- cystinurie: mutatie in transporter voor basische aminozuren. leidt zelden tot eiwit malabsorptie in darm: verlies gecompenseerd door di- en tripeptide transporters (PepT1). => cysteine stenen?
fecale osmotische gap
- bij osmotische diarree is deze > 100mosmol/kg: Na en K draagt amper bij aan de osmolariteit
- bij secretoire diarree is deze < 50mosmol/kg, osmolariteit wordt bijna volledig bepaald door na en k
osmotische diarree
- malabsorptie van dieetcomponenten . verhoogde osmotische waarde in darm dus trekt water aan
- laxantia misbruik of te veel zoetjes
- verdwijnt na ~24u vasten
secretoire diarree
- microbiële en virale enterotoxines (cholera, E. coli diarree, rotavirus)
- galzouten en dihydroxyvetzuren
- neuro-endocriene tumoren
- diabetische neuropathie
formule fecale osmotische gap
(290) - 2(Na + K)
waar wordt zout gesecreteerd?
in ileum in de crypte
hoe wordt water opgenomen?
in ileum:
NaCl wordt door crypte gesecreteerd en dit komt in het lumen terecht. dit trekt water aan. water kan heel makkelijk langs deze cellen bewegen en worden opgenomen in bloed. NaCl wordt in de villi dus boven de crypten weer opgenomen.
osmolariteit in het lumen in de darm is ALTIJD gelijk met
osmolariteit in het bloed
van welke twee processen maakt het ileum gebruik bij de opname van water?
secretie en absorptie
hoe werkt de zoutsecretie uit crypten?
normaal is de apicale CFTR kanaal dicht. wordt door cAMP geactiveerd en brengt Cl- naar buiten en na- en h2ogaan paracellulair mee door respectievelijk de lading en osmose.
memoraid
hoe werkt de zout en wateropname in villus?
apicaal twee exchangers: Na,H (NHE3) en Cl, bicarbonaat (DRA). natriumgradient naar binnen dus H+ naar buiten. deze binden buiten aan bicarbonaat waardoor Cl- dan naar binden wil. binnen heb je dus NaCl (zout). water gaat weer osmotisch mee.
memoraid nog zelf invullen
hoe is zout uitscheiding en opname gereguleerd
tegengesteld door cAMP/cGMP. activeert het ene, remt het andere
inborn errors bij water opname (vochtig houden van darmepitheel)
- CF
- CLD : congenitale chloridorroe. diarree met hoge chloride concentratie door defect in DRA molecuul. hierdoor kan natrium opname ook niet gebeuren en dus ook geen water of bicarbonaat. =>systemische alkalose en meer Cl en H+ in faeces
E. coli
activeert CFTR
rotavirus
activeert CFTR
