H26 Velopharyngeale dysfunctie Flashcards
Velopharyngeal port bestaat uit:
- Velum (palatum molle)
- Lateral pharyngeal walls
- Posteroir pharyngeal walls
Spieren palatum molle (5):
- Levator veli palatini
- Tensor veli palatini
- Palatoglossus (antagonist levator)
- Palatopharyngeus (antagonist levator)
- Musculus uvulae (extra bulk palatum molle en velar stretch)
Musculus uvulae meestal afwezig bij submuceuze schisis
Innervatie pharyngeale spieren
- Tensor veli palatini = n. trigeminus (V3)
- Alle andere spieren velopharynx = Pharyngeal plexus (takken van n. glossopharyngeus (IX), n. vagus (X), n. accessorius (XI))
Functionele activiteit velopharynx tijdens spraak en slikken is hetzelfde, maar neurologische pathways zijn verschillend.
- Spraak: aangeleerd, geautomatiseerde activiteiten, gecontroleerd door motore cortex.
- Slikken: onvrijwillige acties vanuit hersenstam.
Sluiting velopharynx op 3 manieren (Skolnick & Croft):
- Coronaal: door elevatie velum.
Meest voorkomend, zowel normaal als VPD. - Circulair (met/zonder Passavant’s ridge = anterieure verplaatsing van posterieure wand): gelijkmatige elevatie velum én medialisatie laterale wanden.
- Sagittaal: vooral door medialisatie laterale wanden.
Pathologie bij velopharyngeale dysfunctie, 3 soorten:
3 types (kan ook gecombineerd voorkomen)
1. Velopharyngeale insufficiëntie
= Inadequate sluiting velopharyngeale klep door anatomisch/structureel defect
- Velopharyngeale incompetentie
= Geen anatomische / structurele oorzaak, goede palatum lengte - Velopharyngeale mislearning (=verkeerd stemgebruik)
- Gecombineerd (22q.11.2 deletie syndroom = palatoschisis, toegenomen pharynx diepte en hypotonie velopharynx)
Gouden standaard voor diagnosticeren van spraakproblemen bij schisis patiënten of patiënten met VPD en dragen bij aan besluit vorming voor verdere behandeling (logopedist)
Perceptuele spraakevaluatie
Indirecte metingen van velopharyngeale sluiting voor spraak = Aanvullend aan perceptuele spraakevaluatie.
Bijv. akoestische index voor mate van nasaliteit. Nasometer, nasalview
Doel behandeling VPD
Functieherstel zonder bovenste luchtwegobstructie
- Verminderen cross-sectionele oppervlakte velopharyngeale doorgang
- En/of verbeteren dynamiek velopharyngeale klep
Meest gebruikte procedures voor VPD herstel
- Furlow double opposing Z palatoplasty
- Posterior pharyngeal flap (achterwandplastiek)
- Sphincter pharyngoplasty
(4. Achterwand augmentatie)
VDP herstel bij syndromen (22q.11.2 deletie of PRD), welke onderzoeken vooraf?
Onderzoek luchtwegen (slaap apneu?) incl polysomnografie
Posterieure pharyngeale flap vs sphincter pharyngoplastiek. Wanneer welke techniek?
Kort velum en verminderde palatum elevatie, met minstens gemiddelde functie laterale pharynxwanden: pharyngeale lap meestal goede uitkomst.
Normale lengte palatum en elevatie met minimale functie laterale wanden: sfincter pharynxplastiek.
Furlow double opposing Z-plastiek. Indicatie?
Patiënt met velopharyngeale dysfunctie (VPD) met een:
* Niet herstelde submucosale palatoschisis
* Herstelde palatoschisis zonder levator-reconstructie
Techniek en design Furlow beschrijven
- Transpositie van posterieur gesteelde myomucosale lappen, waardoor heroriëntatie van de m. levator van sagittaal naar horizontaal en reconstructie levator-sling
- Z-plastiek design: palatumverlenging zonder velumverkorting
Bevat 2 spiegelbeeld Z-plastieken van orale en nasale deel velum
* Posterieur gesteelde lappen: mucosa en spiervezels m. levator veli palatini
* Anterieur gesteelde lappen: mucosa en submucosa
Complicaties Furlow
- bloeding
- oronazale fistels (minimaliseren door spanningsvrij vrij sluiten, evt laterale incisies)
- nasale luchtwegobstructie
- mild obstructieve apneu (verdwijnt binnen 3 maanden)
Achterwandplastiek (posterior pharyngeal flap). Oudste chirurgische techniek voor VPD. Indicatie?
Patiënten met centrale gap, met goede motoriek laterale wanden.
Kans op succes: duurzame therapie voor het verminderen van de hypernasaliteit (>96%).