GK Les 3.4

Question 1

Cognitieve functies - Denken

Answer 1

1) Formele denkstoornissen
- Stoornis in vorm of verloop van denken, hoe je denkt
- Vb. Gedachtenvlucht (manie), gedachtenarmoede (depressie)

2) Inhoudelijke denkstoornissen (informele denkstoornis)
- Stoornis in de inhoud van het denken, wat je denkt
- Vb. dwanggedachten, wanen, obsessie

Question 2

Wanen

Answer 2

= Inhoudelijke denkstoornis
> niet te corrigeren, foutieve overtuiging in het denken.

Bizarre waan = wanen die te ver van de realiteit af staan (chip in hoofd)

Niet-bizarre waan -> 5 soorten wanen (waanstoornissen)

Question 3

Niet-bizarre wanen:

Answer 3

> Grootheidswaanzin
- vb. geniaal zijn, door god gezonden
Paranoïde waan *
- vb. achtervolgd worden, afgeluisterd worden
Jaloezie waan *
- vb. denken dat je partner vreemd gaat
Somatische waan
- vb. denken dat je ernstige ziekte hebt
Erotische betrekkingswaan
- vb. denken dat iemand verlief op je is

• komt het meeste voor

Question 4

DSM - Waanstoornis

Answer 4

> 0.2% vd bevolking, iets vaker vrouwen
1 of meer wanen, gedurende 1 maand of langer
Mensen met waanstoornis ervaren over het algemeen niet-bizarre wanen van situaties die
in het echte leven zouden kunnen voorkomen.

• Niet duidelijk beperkt functioneren
• En niet echt onmiskenbaar bizar/vreemd gedrag
• Geen hallucinaties

Behandeling:
combinatie medicatie (antipsychotica) en individuele psychotherapie
-> echter vaak lastig i.v.m. weinig ziekte inzicht en niet (h)erkennen van psychische stoornis.

Question 5

Hallucinatie

Answer 5

= een waarneming (zintuigelijk) waarbij de prikkel uit buitenwereld ontbreekt.

Question 6

Illusie

Answer 6

= prikkel is wel aanwezig, alleen de interpretatie van de prikkel is niet correct.
dus je ziet verkeerde dingen -> in donker bos, man achter boom = tak

Question 7

Hallucinaties vs. illusie

Answer 7

bij hallucinatie ontbreekt de prikkel uit de buitenwereld.

bij illusie is prikkel wel aanwezig, alleen is de interpretatie van de prikkel niet correct.

Question 8

5 soorten hallucinaties

Answer 8

> Auditieve = gehoor *
> Visuele = zicht * 
> Tactiele = tast
> Olfactorische = reuk
> Gustatore = smaak

Question 9

DSM Psychotische stoornis - Kortdurende psychose

Answer 9

> Aanwezigheid van 1 (of meer) vd volgende symptomen.
Minstens één daarvan moet (1), (2) of (3) zijn:
1) Wanen
2) Hallucinaties
3) Gedesorganiseerd spreken (vaak de draag kwijt of onsamenhangend praten)
4) ernstig chaotisch of katatoon gedrag (hyperactiviteit of onbeweeglijkheid)

> De duur van een episode vd stoornis is ten minste 1 dag, maar korter dan 1 maand, met
uiteindelijk een ovlledige terugkeer naar het premorbide niveau van functioneren.
Beperking in het functioneren
Met of zonder stressor (vb. zwangerschap, overlijden, relatiebreuk)

Question 10

Psychose =

Answer 10

= stoornis in het denken, de zintuigelijke waarneming en het handelen.

Gestoorde realiteitszin.

Iemand met een psychose heeft last van 1 of meerdere symptomen.
Deze symptomen kunnen we onderverdelen in positieve symptomen en negatieve symptomen.

Question 11

Katatonie =

Answer 11

Katatonie is een syndroom dat gekenmerkt wordt door motorische symptomen, inactief gedrag (‘terugtrekgedrag’), opwinding en bizar (zich herhalend) gedrag.
0 Bewegingsloos, of napraten, nadoen in handelingen, iemand kijkt dwars door je heen
(comateus)
0 Komt in aanvallen

Question 12

Positieve symptomen

Answer 12

X positieve symptomen of verschijnselen komen bij mensen zonder psychose niet voor; het
zijn psychische ‘nieuwvormingen’.

X positieve symptomen wijzen op een overproductief of ontremd psychisch functioneren.

X Positieve symptomen doen zich vooral in het begin vd psychose voor.

Positieve symptomen -> zijn erbij gekomen = positief +

Question 13

Voorbeelden van positieve symptomen:

Answer 13

> Formele denkstoornissen (chaotisch, onlogisch, versneld, verhoogd associatief)
> Inhoudelijke denkstoornissen (wanen)
> Hallucinaties
> Illusies
> Katatonie

Question 14

Negatieve symptomen

Answer 14

X negatieve symptomen komen bij normaal functioneren wel voor, maar zijn bij mensen met
een psychose weggevallen of sterk verminderd.

X negatieve symptomen zijn psychische ‘uitvalsverschijnselen’ die wijzen op een
onderdrukt, afgeremd of verstoord psychisch functioneren.

X Negatieve symptomen zijn typerender voor chronische vormen.

Negatief -> er ontbreekt is = -

Question 15

Voorbeelden van negatieve symptomen:

Answer 15

> Initiatiefverlies
Affectievervlakking
Gedachten- en spraakarmoede
Anhedonie (verminderd vermogen om plezier te ervaren)

Question 16

Feitjes over positieve en negatieve symptomen

Answer 16

Typerend voor schizofrenie –> hebben positieve en negatieve symptomen

Negatieve symptomen zijn slechter te behandelen -> prognose slechter

Question 17

Wat is schizofrenie?

Answer 17

• Verlies van samenhang tussen denken, emotie en gedrag en de fragmentatie van met
  name cognitieve functies.
• Chronische aandoening waarbij psychotische symptomen optreden met stoornissen in het
  denken, voelen en handelen.

Question 18

DSM 5 Psychotische stoornissen - Schizofrenie

Answer 18

> Aanwezigheid van 2 of meer symptomen:
- wanen, hallucinaties, gedesorganiseerde spraak, ernstig gedesorganiseerd of katatoon
gedrag, negatieve symptomen.

> Sociale en/of beroepsmatige disfunctie
Duur: tenminste 6 maanden tekenen van stoornis aanwezig
Uitsluiting schizo-affectieve stoornis en stemmingsstoornis
Uitsluiting van middelengebruik / somatische aandoening
Bij ASS meer dan 1 maand ook op de voorgrond tredende wanen of hallucinaties.

Question 19

Epidemiologie Schizofrenie

Answer 19

• <1% vd bevolking, mannen en vrouwen = gelijk
• Begin: Mannen 15-25 jaar, vrouwen 25-35 jaar
• Vaak lagere SES
• Geleidelijke ontwikkeling, begin niet altijd aan te geven
• Sombere prognose:
  x 50% werkt of studeert, 25% herstelt, 25% chronische psychose
• Risicofactoren voor een ongunstig beloop:
  x schizofrenie komt in de familie voor
  x zonder aanleiding ontstaan (zonder stressor)
  x negative symptomen overheersen

Question 20

Oorzaken psychose

Answer 20

Veel is (nog) niet bekend wat nou de precieze oorzaak is van het ontstaan van een psychotische stoornis en vaak is er niet een oorzaak aan te wijzen. 
Het is een combi van biologische, psychologische, sociale en genetische factoren:

> Erfelijke aanleg
Factoren tijdens zwangerschap en geboorte
- verlaagde voedingstoestand moeder eerste 3 maanden, O2 gebrek, virusinfectie
Drugsgebruik
- Bij gevoeligheid schizofrenie kan cannabis de kans op psychose vergroten, maar ook andere drugs.
Psychologisch
- Persoonlijkheidsontwikkeling, stresservaringen, coping
Neurobiochemische processen
- Dopamine overactiviteit -> geeft positieve symptomen zoals wanen, hallucinaties,
verwardheid.
Maatschappelijke (omgevings-)factoren
- Lage SES: hierdoor vaker problemen in het gezin, minder structuur, ongezondere leefstijl

Question 21

Behandeling psychose

Answer 21

> Gericht op de oorzaak: altijd bij psychose organische oorzaak uitsluiten.
(on-)vrijwillige opname
- Gevaar voor zichzelf of omgeving (IBS & RM)
Medicatie: antipsychotica
ECT bij ernstige katatonie
Cognitieve gedragstherapie
- Geen herstel, leren omgaan met schizofrenie
(stemmen en wanen proberen te ‘managen’)
Sociale vaardigheidstraining
- Met als doel uit sociaal isolement komen
Betrekken van direct omgeving bij de behandeling