GK Les 3.2 Flashcards
Angst algemeen
Angststoornissen behoren tot de meest voorkomende psychische aandoeningen
-> rond de 15-20% vd bevolking (vooral vrouwen) krijgt ooit te maken met angststoornissen.
Wat is angst? - en wanneer een stoornis
> Angst wordt ervaren als mensen in een situatie komen die als dreigend wordt ervaren.
= normale reactie om gevaar te ontkomen
(fight, flight, freeze)
> Waarschuwing
kan leiden tot betere prestaties
Soms schiet het door –> angst stoornis:
- paniekaanval, continu onrustig gespannen, gericht op bepaald object, verstoring cognitieve functies (=denken), vermijding, hevige lichamelijke verschijnselen.
Wat gebeurt er bij angst(stoornissen) in de hersenen en het lichaam?
–> verhoogde activiteit amygdala -> kent emoties toe aan waarneming. = centrale regellaar vh brein.
–> amygdala zorgt voor verhoogde (nor)adrenaline
0 verhoogde ademhaling, hartslag, spiertonus, trillen
–> prefrontale cortex dooft aangeleerde angstreacties niet goed uit.
Zijn dus 2 systemen die ervoor zorgen dat mensen bepaalt gevoel ervaren bij angststoornis.
Primaire vs secundaire angst
primair: angst is geen onderdeel van andere stoornissen, angst = hoofdkenmerk.
secundair: angst als onderdeel van andere psychische stoornissen (depressie, psychose, delier)
Welke angststoornissen zijn er?
- specifieke fobie
- sociale angststoornis
- paniekstoornis
- agorafobie
- gegeneraliseerde angststoornis (GAS)
DSM 5 - Specifieke fobie
> duidelijke angst voor een specifiek object/situatie
het object/situatie wordt vermeden
de angst is buiten proportie t.o.v. het werkelijke gevaar
minimaal 6 maanden
veroorzaakt lijdensdruk / beperking in functioneren
niet veroorzaakt door drugs/ziekte
Meest voorkomende fobieën:
- dieren, hoogte, vliegen, medische behandelingen, onweer, afgesloten ruimten.
Bij 9% vd bevolking, vaker bij vrouwen.
Verklaring, behandeling, prognose - specifieke fobie
Verklaring:
- Freud: onbewuste angsten
- Leertheorie: specifieke fobie ontstaat vanuit een aanleiding (agressieve hond vroeger -> nu bang voor alle honden)
- Cognitief: bang zonder reden/vermijdingsgedrag
Behandeling:
- alleen ingezet als dagelijks leven aangetast wordt!
- door exposure -> blootgesteld aan specifieke object/situatie (VR)
- geen medicatie
Prognose = goed
DSM 5 - Sociale angststoornis
> angst in sociale situaties, waarbij iemand blootgesteld wordt aan mogelijke beoordeling door anderen. > angst op negatieve beoordeling > sociale situaties worden vermeden > angst is buiten proportie > tenminste 6 maanden > lijdensdruk / beperking functioneren
bijv. angst iets af te rekenen, voor groep te staan, naar feestje ta gaan, te eten met anderen.
Bij 8% vd bevolking, start vaak al op jonge leeftijd, vaker bij vrouwen
Verklaring, behandeling, prognose - Sociale angststoornis
Verklaring:
- gebrek sociale vaardigheden
- laag zelfvertrouwen
- overdreven fixatie op zichzelf: sterk op zichzelf letten, bekijken door de ogen van anderen.
Behandeling:
- sociale vaardigheidstraining
- CGT -> gericht op je eigen gedachten, gesprekken
- Taakconcentratietraining
- ontspanningsoefeningen
- Bètablokkers, benzodiazepinen, antidepressiva
Prognose = wisselend
DSM 5 - Paniekstoornis
> recidiverende onverwachte paniekaanvallen optreden -> 4 vd 13 symptomen:
hartkloppingen, zweten, trillen, ademnood, naar adem snakken, pijn op de borst, misselijk, duizelig, opvliegers, tintelingen, derealisatie/depersonalisatie, vrees om gek te worden of dood te gaan.
> tenminste 1 maand:
DSM 5 - Paniekstoornis
> recidiverende onverwachte paniekaanvallen optreden -> 4 vd 13 symptomen:
hartkloppingen, zweten, trillen, ademnood, naar adem snakken, pijn op de borst, misselijk, duizelig, opvliegers, tintelingen, derealisatie/depersonalisatie, vrees om gek te worden of dood te gaan.
> tenminste 1 maand:
- vermijding
- overmatig bezorgd over krijgen nieuwe
paniekaanval of de gevolgen ervan.
Anticipatieangst = je gaat de plek vermijden waar je de angst hebt gehad = Angst voor de Angst.
je anticipeert (je reageert) op de angst -> met angst
4% vd bevolking, vaker vrouwen, tussen 20-30e levensjaar.
Verklaring, behandeling, prognose - Paniekstoornis
Verklaring:
- Biologisch: GABA en serotonine omlaag
- Cognitieve theorie: lichamelijke symptomen worden geïnterpreteerd als catastrofaal.
Behandeling:
- benzodiazepinen en antidepressiva -> zorgen ervoor dat de scherpe randjes vd emoties eraf gaan -> minder heftige gevoelens -> mind angst gevoeld.
- CGT
- ademhalingsoefeningen
- exposure
Prognose = redelijk
Agorafobie
= specifieke fobie
pleinvrees = angst voor open ruimte
Paniekstoornis en agorafobie -> 2 aparte diagnoses
DSM 5 - Agorafobie
- > angst voor 2 vd 5 situaties:
- vervoer, open ruimte, afgesloten ruimte, in een menigte, alleen buitenshuis zijn.
> vermijding, buiten proportionele angst
6 maanden
lijdensdruk / beperking functioneren
<1%, vaker vrouwen
Prognose = matig
DSM 5 - Gegeneraliseerde angststoornis (GAS)
> Excessieve angst
tenminste 6 maanden
3 vd 6 symptomen:
- rusteloos/gespannen gevoel, vermoeid,
concentratieproblemen, prikkelbaar, spierspanning,
slaapproblemen.
Lijdensdruk / beperking functioneren
==> “piekerstoornis”
4%, vaker vrouwen
