Fill Arís le Seán Ó Riordáin Flashcards
Abandonment of Irish
Tréigean na Gaeilge
Sin
Peaca
Harmful
Díobhálach
In reign
I réim
Confession
faoistin
Declining
Ag meath
Positive
Dearfach
Pathetic fallacy
Fallás na truamhéala
Imperative tense
Modh ordaitheach
Repetition
Athrá
Insane
Gealta
Border
Teorainn
Marginalised
Imeallaithe
Battle
Cath
According to the poet, the speaking of English and the abandonment of Irish does bad for the soul of Ireland
Dar leis an bhfile, déanann labhairt Bhéarla agus tréigean na Gaeilge an-dochar d’anam na hÉireannach
Abandonment of Irish is like a sin
Is geall le peaca é tréigean na Gaeilge
The poet orders us to leave English behind us and return to the source of the language in the Gaeltacht
Ordaíonn an file dúinn an Béarla a fhágáil inar dhiadh agus filleadh ar fhoinse na teanga sa Gaeltacht
The metaphor ‘wash’ lets us know that the poet thinks that English is a dirty thing, like a sin
Cuireann an meafar ‘nigh’ in iúl go gceapann an file go rud salach é an Béarla, cosúil le peaca
It should be cleaned from our minds
Caithfear é a glanadh ónár n-intinn
It’s not natural for people to abandon their language and culture
Níl sé nádúrtha don daoine teanga agus cultúr a thréigean
He encourages to go to Dún Chaoin and learn the language
Impíonn sé orainn dul go dtí Dún Chaoin agus an teanga a fhoglaim
If we do this, we will be happier and healthier
Má dhéanaimid é sin, beimid níos sona agus níos sláintiúla
The poet has no respect for English
Níl aon mheas ag an bhfile ar an mBéarla
According to him, English doesn’t suit the people of Ireland
Dar leis, ní oireann an Béarla do mhuintir na hÉireann
It disappoints and saddens the poet that English is in reign in the country
Cuireann sé díoma agus brón ar an bhfile go bhfuil an Béarla i réim sa tír
Irish people abandoned Irish and that did damage to us
Thréig muintir na hÉireann an Ghaeilge agus rinne sé sin dochar dúinn
The poet uses negative language talking about English
Úsaideann an file friotal diúltach ag caint faoin mBéarla
We’re going to confession to remove English from us
Tá orainn ag dul chuig an bhfaoistin chun an Béarla a bhaint dínn
Irish started declining in Ireland when the English came into reign
Thosaigh an Gaeilge ag meath in Éireann nuair a tháinig na Sasanagh i réim
We’ve lost something
Tá rud éigean caillte againn
He would like that more people are proud of Irish
Ba mhiath leis go mbeadh níos mó daoine bródúil as an nGaeilge
He’s angry that Irish isn’t spoken in the country
Tá fearg air nach bhfuil an Gaeilge a labhairt sa tír
It is clear from the poem, the poet really enjoys Irish
Mar is léir ón dán seo, taithníonn an Gaeilge go mór leis an bhfile
The poet is positive and happy talking about Irish
Tá an file dearfach agus sona ag caint faoin Gaeilge
Love for Irish and disrespect for English are the two stingiest emotions in this poem
Is iad grá don Ghaeilge agus dímheas ar an mBéarla an dá mhothúcháin is láidre sa dán
There is contrast between the language he uses when he’s talking about English and the language he uses talking about Irish
Tá codarsnacht idir an friotal a úsaideann an file agus é ag caint faoin mBéarla agus an friotal a úsaideann sé agus é ag caint faoin nGaeilge
When the poet speaks about the Gaeltacht, the sun is shining there
Nuair a labhraíonn an file faoin nGaeltacht, bíonn an ghrian ag taitneamh ann
It’s clear that the poet loves going to Dún Chaoin and hearing the beautiful natural language of the people
Is soléir gurb aoibhinn leis an bhfile an dul go dtí Dún Chaoin agus teanga álainn nádúrtha na ndaoine a chloisteáil
When he goes to the Gaeltacht, his mind is clean, without sin
Nuair a téann sé go dtí an Ghealtacht, bíonn a intinn glan, gan pheaca
Fluently
Go líofa
It’s an ideal place, the Gaeltacht, to the poet
B’áit idéalach a bhí an Gaeltacht don fhile
It was the place he was peaceful and comfortable
B’in an áit a raibh sé ar a shuaimhneas agus compordach ann féin
The poet uses the imperative tense and direct speech
Baineann an file úsáid as an Modh Ordaitheach agus an caint díreach
We are going there, there is no other choice
Caitfimid ag dul ann, níl aon rogha eile againn
Seán Ó Ríordáin is speaking directly to us in the Poem
Tá Seán Ó Ríordáin ag caint go díreach linn sa dán
It makes the poem stronger and more personal
Déanann sé an dán níos láidre agus níos pearsanta
Athrá
‘Intinn’
‘Fill arís’
Place names
Logainmeacha
Cad iad na logainmeacha atá luaite
Gleann na nGealt
Cionn tSáile
Gaeltacht Chiarraí (Dún Caoin)
Long ago, insane people went to live there and that’s how it got it’s name
Fadó, théadh gealta chun cónáite ann agus b’in an chaoi a bhfuair an áit an t-ainm
Gleann na nGealt stands for the border between the world of English in the east and the world of Irish in the west
Seasann Gleann na nGealt don teorainn idir domhain an Bhéarla thoir agus domhain na Gaeilge thair
This metaphor shows that Irish is marginalised today and removed from the life of the Irish
Táispeánann an meafar seo go bhfuil an Ghaeilge imeallaithe inniu agus scarth ó shaol muintir na hÉireann
There was a battle there between the Irish and the English
Bhí cath ann idir na hÉireannaigh agus na Sasanaigh
The English won and they had the power in the country from then
Bhí an bua ag na Sasanaigh agus bhí chumhacht acu sa tír ina dhiadh sin
Irish is still in danger now
Tá an Gaeilge fós i mbaol anois
The poet felt that he was at home there
Mhothaigh an file go raibh sé ag baile ansin
The metaphor ‘ag ráthaíocht’ lets us know that there is beautiful richness of Irish available in the Gaeltacht and it’s an ideal place
Cuireann an meafar ‘ag ráthaíocht’ in iúl go bhfuil saibhreas álainn na Gaeilge le fáil sa Ghaeltacht agus b’áit idéalach í