Caoineadh Airt Uí Laoghaire le hEibhlín Dhubh Ní Chonaill Flashcards
Éibhlín is mourning Airt Uí Laoghaire
Tá Éibhlín ag caoineadh Airt
Who was killed by the body guard, Abraham Morris
A moraíodh an Garda cosanta Abraham Morris
She saw art for the first time in the market and fell in love with him immediately
Chonaic sí Airt don chéad uair sa mhargaidh agus thit sí i ngrá leis láithreach
He prepared a fancy house for her
D’ullmhaigh sé teach galánta di
Art looked after her well
Thug Art aire mhaith di
A bed of duck down feathers where she could sleep till midday if she wanted
Leaba chlúmh Di ina raibh cead aici codladh go meánlae dá dteastódh uirthi
Him dressed up
É gléasta suas
He had a hat with a gold ribbon around it
Bhí hata air le ribin óir timpeall air
He had a noble appearance
Bhí cuma bhreá uasai ar Art
Certain people in the country were fearful of him
Bhí eagla ar shakiness áirithe sa tír
Eiblín knew that Art was dead when his horse returned and his sides were smeared with his blood
Thuig Eiblín go raibh Art marbh nuair a d’fhill a chapaill agus na cliathán sméartha lena chuid fola
She rushed to him
Bhrostaigh sí chuige
She came across his body
Tháining sí ar a corp
There was no priest to say a prayer
Ní raibh aon sagart ann chun paidir a rá
A lament was composed when a famous person or a person related to you died
Cumadh caoineadh nuair a fuair duine cáiliúil no duine muinteartha bás
Enemies of the person who dies were mentioned
Luadh noimhde an duine a fuair bás
There was a reference to the family left behind and of sadness and of heartbreak of the family
Bhí tagairt ann don chlann a bhí fághta agus do bhrón agus do bhriseadh croí na clainne
The number three was used
Úsáideadh uimhir a trí
Clapping of hands
Buaileadh na lámha
Art’s wife, E… wrote this lament
Chum bean chéile Art E,,, an caoineadh seo
In traditional laments, the famous person was praised
Sa caoineadh traidisiúnta, moladh an duine marbh
She praised his generosity
Mhol sí a fhlaithiúlacht
He decorated the house for her and she didn’t have to do any work
Maisíodh an teach dí agus Ní raibh uirthi aon obair a dhéanamh
Art was a hero to his wife
Laoch ab ae Art dá bhean chéile
She thought the English feared him
Cheap sí go raibh eagla ar an sasanaigh roimhe
Eiblín mentions the English in this poem
Luaigh Eiblín na Sasanaigh sa dán seo
A pitiful image is given of the children looking for their father
Tá íomhá thruamhéalach taghta de na páistí ag lorg a n-athair
Eublín took 3 jumps
Thóg Eibhlín trí léim
She clapped
Bhuail sí a bosa
She drank his blood as a sign of love
D’ól sí a chuid fola mar comhartha grá
There’s no cure for her
Nach bhfuil leigheas ar bith di
He was a catholic
Caitliceach ab ea é
He was well off
Bhí sé go maith as
He had two kids and his wife was expecting the third child when Art died
Bhí beirt pháistí acu agus bhí a bhean chéile ag súil leis an triú páiste nuair a maraíodh Art
The penal laws were laws against catholic
Bhí na Péindlíthe dlíthe a bhí i gcoinne na gCaitliceach
She was very happy with married life with him
Bhí sí an sásta lena saol pósta leis
Art was rich and generous
Bhí Art saibhir agus fial flaithiúil
Brave
Cróga
She was a good mother too
Máthair mhaith a bhí inti freisin
She was worried about her children and them left now without the love of their father
Bhí sí an-buartha faoina cuid páistí agus iad fágtha anois gan grá a n-athar
Life was continuing on, people were looking after their farms, but life was not going on for Eiblín
Bhí an saol ag dul ar aghaidh, bhí daoine ag tabhairt aire don fherim, ach ní raibh an saol ag dul ar aghaidh d’Eiblín
She didn’t see any happiness for her without Art
Ní fhaca sí aon sonas as a comhair gan Art
Art is the only cure for her pain
Is ag Art amháin a bhí leigheas ar a pian
It’s through Eiblíns eyes we get an account of Art
Is trí shúile Eiblín a fhaighimid léargas ar Art
In her eyes he is without fault
Ina shúile bhí sé gan locht
He was a good father
Athair maith a bhí ann
He had a nice house, a nice horse and nice clothes
Bhí teach breá, capall breá agus éadaí deasa aige
Art seems not to be afraid of anyone
Tá an cuma air nach raibh eagla ar Art roimh duine ar bith
He couldn’t care less what the English thought of him
Ba chuma leis cad a cheap na Sasanaigh faoi
They killed him
Mharaigh siad é
He openly showed his wealth
Taispeáin sé a saibhreas go hoscailte
She made the first part of the lament that night
Chum sí an chéad chuid den caoineadh an oíche sin
It’s survived in the spoken word
Mhair sé sa bhéaloideas
Eibhlin‘s family were fully against the marriage
Bhí chlann Eiblín glan in aghaidh an phósta
When he came home it’s clear he didn’t want to be humble like the other noble Catholics of the time
Nuair a tháining sé abhaile, is dócha nár theastaigh uaidh a bheith umhal cosúil leis na huailse Caitliceacha ag an am
Catholics didn’t have permission to carry a sword but he wore his sword openly
Catholics didn’t have permission to possess a horse worth more than £5 but he had a nice valuable horse
Ní raibh cead ag caitliceacha claíomh a iompar ach chaith sé a chlaíomh go hoscailte
Ní raibh cead ag caitliceacha capall ar lunch os conn €5 a bheith ina sheilbh ach bhí capall breá, luachmhar aige
He dressed fancy in European style
Ghléasadh sé go galánta sa stil eorpach
He fell out with Abraham Morris
Thit sé amach le Abraham Morris
Morris decided to use one of the penal laws to make him sell his horse
Art refused to do this
Shocraigh morris ceann de na péindlithe a úsáid chun ianach a chur ar Art a chapall
Dhialtaigh Art é sin a dhéanamh
Bragging that he was going to kill Morris
Ag maíomh go raibh sé chun Morris a mharú
Marris came with soldiers
Tháinig Morris le saighdiúirí
Art was shot and killed him
Caitheadh urchar le hArt agus maraíodh é
Romantic image
Íomhá rómánsúil
It’s clear that art was rich and he made everything available for his wife
Is léir go raibh Art saibhir agus chur sé gach rud ar fáil dá bean chéile
His Silversword seen clearly
A chlaíomh airgid le feiceáil go soléir
Proud of his wealth
Bródúil as a gcuid saibhreas
There is a chance that people like Morris were jealous of him
Tá seans go raibh daoine ar nós Morris in éad leis
The scary image of arts horse returning home without a rider
An íomhá scanrúil do chapall Art ag filleadh abhaile gan marcadh
This poem is a love poem
Dán grá é an dán seo
Masculinity
Fhéarúlacht
They were Catholic
Ba caitiligh iad
At the time the penal of laws were in place
Ag an am, bhí na péindlíthe i bhfeidhm
The other Catholics were discreet
Bhí na caitlicigh eile díscréideach
Evelyn shows their anger on the hatred she had for the people who killed her husband
Léiríonn Eibhlín a fearg agus a fuath de na daoine a mharaigh a fear chéile