chp22 diuretics Flashcards
Πως λειτουργεί ο νεφρός ?
- Φιλτράρει το αίμα (removes all the unwanted substances in urine)
- Επαναρρόφηση:
- νερού, γλυκόζης και άλλων συστατικών/ιόντων
—> Ρύθμιση ιοντικής σύνθεσης - Επαναρρόφηση νατρίου ακολουθεί παθητική μεταφορά νερού για να υπάρχει ωσμωτική ισορροπία
—> Δίαυλοι Na+/Cl-, Na+/K+
- Secretion
- Excretion
how do diuretics work
- αναστέλλουν την επαναρρόφηση νατρίου κυρίως
- καταστέλλουν την παθητική μεταφορά νερού στο αίμα
—> αυξάνεται όγκος των ούρων
In which part of the nephron is the reabsorption done
- loop of Henle
- Distal tubule
- Collecting tubule
Name every part of the nephron and what it’s main function is
- Εγγύς σωληνάριο
—> 60% εσπειραμένο επαν. Na
—> με Na/H ανταλλάκτες - Κατιόν και ανιόν σκέλος της αγκύλης του Henle
—> 30% Na επαναρρόφηση στο ανιόν
—> με Na-2Cl-K - Άπω σωληνάριο —> 7% εσπειραμένο επαναρρόφηση
- Αθροιστικό σωληνάριο
—> 3% επαναρρόφηση Na
—> μέσω ENac (epithelial sodium channel)
explain what comes in and out of the nephron and where (summary)
slide 7
List all the substances reabsorbed in the Εγγύς εσπειραμένο σωληνάριο
- γλυκόζης
- διττανθρακικών
- αμινοξέων και άλλων μεταβολιτών
- 2/3 του διηθημένου Na+επαναρροφάται
—> Το Cl- εισέρχεται ανταλλασσόμενο
—> Το νερό ακολουθεί παθητικάγια να διατηρηθεί η ηλεκτρική και ωσμωτική ισορροπία
—> Cl and water follow the Na
What system is used to remove harmful substances in the Εγγύς εσπειραμένο σωληνάριο
Σύστημα απέκκρισης οξέων και βάσεων
—> ουρικό οξύ
—> μερικά αντιβιοτικά
—> διουρητικά
—> κρεατινίνη
—> χολίνη
BUT Το σύστημα μπορεί να κορεστεί
how can the system of excretion in the proximal tubule become saturated
Διουρητικά φάρμακα που βρίσκονται στην κυκλοφορία του αίματος και φτάνουν εδώ συναγωνίζονται για τη μεταφορά τους με τα ενδογενή οργανικά οξέα, όπως το ουρικό οξύ
—> Υπερουριχαιμία παρατηρείται με ορισμένα διουρητικά φάρμακα
—> όπως η φουροσεμίδη ή χλωροθειαζίδη
—> λόγω μη ικανοποιητικής απέκκρισης λόγω κορεσμού
what happens in the Κατιόν σκέλος της αγκύλης του Henle
- Το διήθημα από το εγγύς εσπειραμένο σωληνάριο εισέρχεται στο κατιόν σκέλος της αγκύλης του Henle
- Η ωσμωτικότητα αυξάνει κατά μήκος του σκέλους
—> εξαιτίας απορρόφησης νερού
—> όχι νατρίου - Το σωληναριακό υγρό έχει 3x συγκέντρωση αλάτων
—> bc water comes back in blood so all the salts (Na/Cl) are still inside making the filtrate more concentrated
what happens in the Ανιόν σκέλος της αγκύλης του Henle
- Τα κύτταρα εδώ είναι αδιαπέραστα από το νερό.
- Ενεργητική επαναρρόφηση του Na+, Κ+ και του CI-
- μηχανισμό ταυτόχρονης μεταφοράς Na+ /K+ /2CI
—> είναι βασική θέση επαναρρόφησης αλάτων
what happens in the Άπω εσπειραμένο σωληνάριο
- 7-10% του διηθημένου Na+ επαναρροφάται
—> μέσω ενός μεταφορέα Na+/Cl- - επαναρρόφηση ασβεστίου
—> πραγματοποιείται μέσω ενός διαύλου
—> μεταφέρεται στο διάμεσο υγρό από έναν ανταλλάκτη Na+/Ca+
what happens in the Αθροιστικό σωληνάριο και πόρος
Main action is the ανταλλαγή Na+ /K+ and μεταφορά Na+, Κ+ & H2O
- Το νάτριο εισέρχεται στα κύρια κύτταρα
—> μέσω διαύλων
—> αλλά η μεταφορά του στο αίμα εξαρτάται από Na+/Κ+ ΑΤΡάση
—> Υποδοχείς αλδοστερόνης ρυθμίζουν την επαναρρόφηση Na+ και την απέκκριση Κ+ - Οι υποδοχείς αντιδιουρητικής ορμόνης (ADH, βασοπρεσίνης) προάγουν την απορρόφηση νερού
—> Na and H2O get reabsorbed, and K+ gets excreted
Summarize all the channels used for sodium reabsorption + the main way water is moving
- Na+/K+
- Na+/K+ /Cl-
- ENaC
Το νερό επαναπορροφάται παθητικά για την διατήρηση της ωσμωτικότητας στο εγγύς εσπειραμέμο σωληνάριο, στο κατιόν και στο αθροιστικό σωληνάριο
—> 99.4% νατρίου και νερού επαναπορροφούνται
Name the category of diuretics and which part of the nephron it works in
- Osmotic diuretics –> descending loop of Henle
- διουρητικά της αγκύλης –> ascending loop of Henle
- Distal convoluted tubule —> θειαζιδικά διουρητικά
- Aldosterone —> collecting duct
—> In conclusion διουρητικά προκαλούν λιγότερη επαναπορρόφηση —> Έτσι έχουμε περισσότερα ούρα αφού θα απορροφηθεί λιγότερο από το φυσιολογικό ποσοστό (99.4%)
Name different pathological situations that are related to nephrons
- Οιδηματώδης καταστάσεις (οίδημα λόγω αύξησης όγκου αίματος)
- Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια
- Ηπατικός ασκίτης
—> συσσώρευση υγρού στην περιτονιακή κοιλότητα λόγω κίρρωσης ήπατος - Νεφρωσικό σύνδρομο
—> καταστροφή νεφρού, χάνονται πρωτεΐνες στα ούρα
- Μη οιδηματώδεις καταστάσεις
- Υπέρταση
- Υπερασβεστιαιμία
- Άποιος διαβήτης
List all the categories of diuretics
- Θειαζίδες
- Διουρητικά της αγκύλης
- Καλλιοσυντηρητικά
- Αναστολείς καρβονικής ανυδράσης
- Ωσμωτικά
Describe thiazides
= «διουρητικά οροφής»
—> γιατί αύξηση της δόσης πάνω από το κανονικό δεν επάγει μεγαλύτερη διουρητική απόκριση
= αναστολείς του Να+/Cl- συμμεταφορέα
name the main thiazides and describe them
- Χλωροθειαζίδη
—> 1st σύγχρονο διουρητικό δραστικό p.o. - υδροχλωροθειαζίδη
- υδροχλωροθειαζίδη ή η χλωροθαλιδόνη
—> Νεότερα παράγωγα
Describe the mechanism of action of thiazides
Δρουν κυρίως στο άπω σωληνάριο/λιγότερο δραστικά στο εγγύς σωληνάριο
—> Όλες έχουν την ίδια μέγιστη διουρητική αποτελεσματικότητα
- ελαττώνουν την επαναρρόφηση Na+
- αναστέλλοντας ένα συμμεταφορέα Na+/Cl- στο άπω εσπειραμένο σωληνάριο
- Αφού ελαττώνεται η επαναρρόφηση, προκαλείται διούρη
List and explain all the results from using thiazides (δρασεις)
- Αυξημένη αποβολή Na+ και Cl
- Η χλωροθειαζίδη προκαλεί διούρηση με αυξημένη απέκκριση Na+ και Cl-, (λιγότερη επαναπορρόφηση)
- Μπορεί να οδηγήσει στην αποβολή πολύ υπερωσμωτικών ούρων
- δεν μεταβάλλει την ωσμωτικότητα
- Απώλεια Κ+
- Αυξάνουν το οξεοβασική ισορροπία στο αίμα
- Na+ στο διήθημα (στα ούρα) και ανταλλάσσεται περισσότερο με Κ+
- Παρατεταμένη χρήση μπορεί να προκαλέσει υποκαλιαιμία (SOS side effect)
- Απώλεια Mg+
—> Με τη χρόνια χρήση θειαζιδικών διουρητικών. - Ελαττωμένη αποβολή ασβεστίου στα ούρα
- Ελαττώνουν το Ca2+ των ούρων
- Διουρητικά της αγκύλης αυξάνουν τη συγκέντρωση Ca2+
- Μειωμένη περιφερική αγγειακή αντίσταση
- Η ελάττωση πίεσης του αίματος οφείλεται στη μείωση του όγκου αίματος
- Υποτασική δράση —> bc μειωμένης περιφερικής αγγειακής αντίστασης
List all the therapeutic uses of thiazides
- Υπέρταση
- Μείωση της πίεσης (ήπια έως μέτρια υπέρταση)
- Μειώνει την περιφερική αντίσταση
—> Οι θειαζίδες μπορεί να είναι επαρκείς για πολλούς ασθενείς χωρίς πρόσθετη φαρμακευτική αγωγή, με β-αδρενεργικούς αναστολείς
- Καρδιακή ανεπάρκεια
- Διουρητικά εκλογής για τη μείωση του εξωκυττάριου όγκου
- στην ήπια έως μέτρια καρδιακή ανεπάρκεια
- Υπερασβεστουρία
- Αντιμετώπιση της ιδιοπαθούς υπερασβεστιουρίας
—> χάνεται ασβέστιο στα ούρα - γιατί αναστέλλουν την απέκκριση Ca2+ στα ούρα
list and explain all the side effects of thiazides
- Υποκαλιαιμία
—> το πιο συχνό πρόβλημα, προδιαθέτει ασθενείς σε κοιλιακές αρρυθμίες.
—> Το Κ+ μπορεί να αποκατασταθεί με δίαιτα ή αλάτων Κ+.
—> Η ενεργοποίηση του συστήματος ΡΑΑ (λόγω ελάττωσης όγκου) συμβάλλει στην απώλεια Κ+ από τα ούρα
—> Αντιμετωπίζεται με αλδοστερόνη
- Υπονατριαιμία
—> Σπηρονολακτόνη (αναστέλλει τη δράση της αλδοστερόνης)
—> λόγω αύξησης της ADH ως αποτέλεσμα της υπογκαιμίας
- Υπερουριχαιμία
—> Αυξάνουν το ουρικό οξύ του ορού
—> μειώνοντας το ποσοστό που απεκκρίνεται
—> Το ουρικό οξύ εναποτίθεται στις αρθρώσεις
—> μπορεί να οδηγήσει σε ουρική αρθρίτιδα (ποδάγρα, gout)
- Υποογκαιμία
—> Προκαλεί ορθοστατική υπόταση ή ζάλη - Υπερασβεστιαιμία
—> Αυξάνουν τα επίπεδα Ca2+ στο αίμα - Υπεργλυκαιμία
—> Αναστέλλουν την έκκριση Ca2+
—> προκαλώντας αυξημένα επίπεδα γλυκόζης
—> Ασθενείς με διαβήτη που λαμβάνουν θειαζίδες για υπέρταση μπορεί να αναπτύξουν υπεργλυκαιμία
- Υπερλιπιδαιμία
—> Αύξηση κατά 5-15% της χοληστερόλης και των χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνών στον ορό.
what is different between thiazide and thiazide analogues
The analogues have μη θειαζιδική δομή but παρόμοιο μηχανισμό δράσης με θειαζίδες
name and describe some thiazide analogues
- Χλωροβαλιδόνη (chlorthalidone):
- συμπεριφέρεται σαν την υδροχλωροθειαζίδη
- Έχει πολύ μεγάλη διάρκεια δράσης
- αντιμετώπιση της υπέρτασης
- Μετολαζόνη:
- Πιο ισχυρή από τις θειαζίδες
- προκαλεί υπερέκκριση Na+ ακόμα και σε νεφροπαθείς
- Ινδαπαμίδη:
- Μεγάλη διάρκεια δράσης
- Αντιυπερτασική δράση σε χαμηλές δόσεις
- με ελάχιστες διουρητικές ενέργειες
Describe loop diuretics and name the main one
= high ceiling diuretics
- work on the ανιόν σκέλος της αγκύλης του Henle
- best at inhibiting κινητοποίηση Na+ και CI- από το σώμα
- produce high qtty of urine
—> φουροσεμίδη είναι το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο
compare furosemide with the other loop diuretics
a) Το αιθακρυνικό οξύ έχει τις περισσότερες ανεπιθύμητες ενέργειες από τα υπόλοιπα –περιορισμένη χρήση
b) βουμετανίδη είναι περισσότερο δραστική από τη φουροσεμίδη
explain how loop diuretics work (basic summary)
= αναστολείς μεταφορέα Να+/Κ+/Cl
- Εμποδίζουν την πρόσδεση του Cl- στον μεταφορέα Na+/Cl-/K+
—> με το να προσδένονται στην θέση πρόσδεσης Cl
—> έτσι αναστέλλεται - Δεν επαναποροφούνται και εκκρίνονται
- Μείωση όγκου αίματος
- Μείωση πίεσης
describe the mechanism of action of loop diuretics in detail
- Αναστέλλουν την ταυτόχρονη μεταφορά Na+/K+/Cl-
- από την ενδοαυλική μεμβράνη του ανιόντος σκέλους της αγκύλης του Henle
- Η επαναρρόφηση Na+, K+ και Cl- ελαττώνεται
—> Είναι τα πιο αποτελεσματικά διουρητικά, γιατί το ανιόν σκέλος ευθύνεται για την επαναρρόφηση του 30% του διηθημένου NaCl
—> Οι επόμενες θέσεις του νεφρώνα δεν είναι ικανές να αντισταθμίσουν αυτό το αυξημένο φορτίο Na+
list all the results of using loop diuretics (δρασεις)
- Δρουν αμέσως και σε ασθενείς με κακή νεφρική λειτουργία
- ή σε αυτούς που δεν έχουν ανταποκριθεί σε διουρητικά
- Αυξάνουν την ποσότητα Ca2+ των ούρων (οι θειαζίδες μειώνουν)
List all the therapeutic uses of loop diuretics
- Αντιμετώπιση του οξέος πνευμονικού οιδήματος από συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια —> θέλουμε να μειώσουμε τον όγκο γρήγορα
- χρήσιμα σε επείγουσες καταστάσεις
—> eg οξύ πνευμονικό οίδημα (απαιτεί γρήγορη και έντονη διούρηση)
—> Ταχεία έναρξης δράσης - υπερασβεστιαιμία
—> επειδή διεγείρουν τη σωληναριακή απέκκριση Ca2+
List and describe all the side effects of loop diuretics
- Υπερουριχαιμία:
- φουροσεμίδη και το αίθακρυνικό οξύ ανταγωνίζονται με το ουρικό οξύ στα νεφρικά εκκριτικά συστήματα
- παρεμποδίζεται η απέκκρισή του και προκαλεί ουρική αρθρίτιδα
- Οξεία υποογκαιμία:
- Βαριά ή απότομη μείωση του όγκου του αίματος
- υπόταση
- καταπληξία
- καρδιογενής καταπληξία
- Μείωση Κ+
- Το υψηλό φορτίο Na+ που εμφανίζεται στο αθροιστικό σωληνάριο οδηγεί σε αυξημένη ανταλλαγή σωληναριακού Na+ με Κ+
- με πιθανότητα υποκαλιαιμίας
- Υπομαγνησιαιμία
- Από χρόνια χρήση διουρητικών
- χαμηλή πρόσληψη Mg2+ από τη δίαιτα
Describe briefly what Καλλιοσυντηρητικά do and when they’re used
- δρουν στο αθροιστικό σωληνάριο
- αναστέλλοντας την επαναρρόφηση Na+ και την έκκριση Κ+
- Γιατί αναστέλλει διαυλους Να+
Uses
—> όταν υπάρχει περισσότερη αλδοστερόνη από ότι χρειάζεται
—> χρήση είναι στην αντιμετώπιση της υπέρτασης, σε συνδυασμό με μία θειαζίδη
describe how potassium-sparing diuretics work
Κανονικά απορροφάται το Να+ στο σώμα, απεκρίνεται το Κ+ με την ανταλλαγή
With the drug:
- αναστέλλει διαυλους Να+
—> Αναγκαστικά αναστέλλεται ο αντιμεταφορέας Να+/Κ+
—> έτσι Κ+ παραμένει στο αίμα - μειώνεται η απορρόφηση Να+ και έτσι μειώνεται και η έκκριση Κ
- Περισσότερο Κ+ παραμένει στο σώμα
Name 2 potassium sparing diuretics and describe them
Τριαμτερένη + Amiloride
Action:
- Αναστέλλουν τη λειτουργία των διαύλων μεταφοράς Na+ (EnaC)
- με αποτέλεσμα τη μείωση της ανταλλαγής Na+-K+
- similar to Spirolactone
- δεν εξαρτάται από την αλδοστερόνη (διαφορετικός μηχανισμός)
Effectiveness/ use:
- Δεν είναι πολύ δραστικά διουρητικά.
- Χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με άλλα διουρητικά
—> λόγω της καλιοσυντηρητικής ιδιότητας
explain the mechanism of action of spirolactone
- Ανταγωνίζεται την αλδοστερόνη στους ενδοκυττάριους κυτταροπλασματικούς υποδοχείς της.
- Το σύμπλοκο σπιρονολακτόνης-υποδοχέα είναι ανενεργό
- Εμποδίζεται η μετατόπιση του συμπλόκου στον πυρήνα + η σύνθεση πρωτεϊνών
- οι πρωτεΐνες - μεσολαβητές διεγείρουν υπό φυσιολογικές συνθήκες τους διαύλους νατρίου στο αθροιστικό σωληνάριο (ENac)
—> so their έλλειψη παρεμποδίζει την επαναρρόφηση Na+
Describe the actions of spirolactone
- Στα οιδήματα
—> η ψηλή αλδοστερόνη στο αίμα προκαλεί κατακράτηση Na+ - Σε ασθενείς με αυξημένα επίπεδα αλδοστερόνης
—> η σπιρονολακτόνη ανταγωνίζεται τη δράση της
—> προκαλώντας κατακράτηση Κ+ και απέκκριση Na+ - Σε ασθενείς χωρίς ουσιώδη επίπεδα αλδοστερόνης (Addison - πρωτοπαθής επινεφριδική ανεπάρκεια)
—> δεν εμφανίζεται διουρητική ενέργεια του φαρμάκου
—> αφού δεν έχει τίποτα να ανταγωνιστεί
List and explain all the therapeutic uses of spirolactone
- Διουρητικό:
- μικρή αποτελεσματικότητα στην κινητοποίηση Na+ σε σύγκριση με άλλα φάρμακα
- αλλά κατακρατά Κ+
- Χορηγείται συχνά σε συνδυασμό με ένα θειαζιδικό ή διουρητικό της αγκύλης —> για την πρόληψη της απέκκρισης Κ+
- used in κίρρωση του ήπατος
- Δευτεροπαθής υπεραλδοστερονισμός:
- το μοναδικό καλιοσυντηρητικό διουρητικό που χρησιμοποιείται μόνο του για τη δημιουργία καθαρού αρνητικού ισοζυγίου άλατος
- Αποτελεσματική σε δευτεροπαθή υπεραλδοστερονισμό
—> υπάρχει μεγάλη ποσότητα αλδοστερόνης
- Καρδιακή ανεπάρκεια:
- αποτρέπει την καρδιακή ανακατασκευή που λόγω αντιρρόπησης στην ανεπάρκεια της καρδιάς
describe the pharmacokinetics of spirolactone
- απορροφάται πλήρως με χορήγηση από το στόμα
- συνδέεται ισχυρά με πρωτείνες
what are the side effects of spirolactone and how can they be reduced/ avoided
- γαστρικές ενοχλήσεις/πεπτικά έλκη
- γυναικομαστία σε άνδρες
- ανωμαλίες της εμμηνορρυσίας σε γυναίκες
—> λόγω ορμονικών υποδοχέων
—> Σε χαμηλές δόσεις μπορεί να χρησιμοποιείται μακροχρόνια με λίγες ανεπιθύμητες ενέργειες
Explain the mechanism of action of carbonic anhydrase inhibitors
= Αναστέλλει το εγγύς σωληνάριο
- Η καρβονική ανυδράση καταλύει την αντίδραση:
CO2 + H2O —> Η+ + HCO3- (διττανθρακικό) - Με την αναστολή μειώνεται η παραγωγή Η+
- Για αύξηση ούρων, θέλουμε να μειώσουμε την επαναρρόφηση Na+.
- Με τη μείωση Η+, μειώνεται η ανταλλαγή Η+ με Na+ (λιγότερη επαναρρόφηση)
- Η μειωμένη ικανότητα ανταλλαγής Na+ με Η+ έχει ως αποτέλεσμα την ελαφριά διούρηση
List and explain the therapeutic uses of carbonic anhydrase inhibitors + name one
= ακεταζολαμίδη
—> Δεν χρησιμοποιούνται συχνά για τις διουρητικές ικανότητες γιατί είναι λιγότερο δραστικά από άλλα διουρητικά
- θεραπεία του γλαυκώματος
—> μείωση της αυξημένης ενδοφθάλμιας πίεσης στο γλαύκωμα
—> Ελαττώνει την πίεση μειώνοντας την παραγωγή υδατοειδούς υγρού
describe osmotic diuretics generally
= Υδρόφιλες χημικές ουσίες
- φιλτράρονται στο σπείραμα, όπως η μαννιτόλη
- μπορεί να οδηγήσουν σε διούρηση
Action:
- μεταφέρουν νερό μαζί τους μέσα στο σωληνοειδές υγρό
- Αν η ουσία που διηθείται δεν επαναρροφηθεί, τότε η διηθημένη ουσία θα προκαλέσει αύξηση στην παραγωγή ούρων
Used
—> καταστάσεις αυξημένης κατακράτησης Να+
—> γιατί προκαλούν μόνο απέκκριση νερού και όχι άλατος
List the therapeutic uses of osmotic diuretics
- Για τη διατήρηση της ροής των ούρων
—> μετά από οξεία τοξική κατάποση ουσιών ικανών να προκαλέσουν οξεία νεφρική ανεπάρκεια - Μέσω θεραπείας για ασθενείς με αυξημένη ενδοκρανιακή πίεση ή οξεία νεφρική ανεπάρκεια
—> που οφείλεται σε σοκ, τοξικότητα φαρμάκου και τραύμα - Η διατήρηση της ροής των ούρων βοηθά στη μακροπρόθεσμη διατήρηση της νεφρικής λειτουργίας και μπορεί να σώσει τον ασθενή από την ανάγκη αιμοκάθαρσης.
summarize how much each category affects Na/ K / Ca / volume of blood
slide 40
