CHOROBY UKŁADU MOCZOWEGO Flashcards
Nykturia
oddawanie moczu w nocy > w dzień
Oliguria
oddawanie moczu < 400ml
Anuria
oddawanie moczu < 100ml
Poliuria
oddawanie moczu > 2500ml
Hiponatremia
CNa w surowicy krwi < 135 mmol/l
Hipernatremia
CNa w surowicy krwi > 145mmol/l
Hipokaliemia
CK w surowicy krwi < 3,5 mmol/l
Hiperkaliemia
CK w surowicy krwi 5,7 > mmol/l
Ostra niewydolność nerkowa ONN
nagłe upośledzenie czynności nerek (↓ filtracja kłębuszkowa; ↑ C mocznika i kreatyniny w surowicy krwi
Hemodializa
sztuczna nerka jest to zabieg oczyszczania pozaustrojowego, polegający na stopniowym oczyszczaniu krwi przez dializator. Krew przepływa przez kilka tysięcy kapilar pomiędzy którymi znajduje się płyn dializacyjny. Organizm w ten sposób jest oczyszczany z produktów przemiany materii i substancji toksycznych, nadmiaru elektrolitów
Dializa otrzewnowa
polega na przepłukiwaniu jamy otrzewnej płynem o specjalnym składzie. Otrzewna w tym przypadku działa jak błona półprzepuszczalna, przez którą dokonuje się wymiana związków chemicznych pomiędzy krwią a płynem dializacyjnym.
Hipokaliemia - Przyczyny
↓↓ podaż potasu w diecie
↓ utrata potasu przez przewód pokarmowy
↓ utrata potasu przez nerki
↓ K zew → wew
Hipokaliemia - Objawy
- Adynamia do porażenia mięśni włącznie
- Zaparcia (może dojść do porażennej niewydolności jelit)
- Osłabienie odruchów ścięgnistych, zmiany w zapisie EKG
Adynamia
zjawisko utraty sił lub słabości spowodowanej rozmaitymi czynnikami naturalnymi lub patologicznymi, jak starość, głód lub choroba (np. zespół Cushinga, zespół Sheehana).
Hipokaliemia - Leczenie
- Przyczynowe - likwidacja czynnika wywołującego
- objawowe - podanie pokarmów ↑K
Hiperkaliemia - Przyczyny
- Ostra niewydolność nerek
- ↑ podaż K z pożywieniem
- Krwawienie z przewodu pokarmowego
- Leki moczopędne oszczędzające potas
- Kwasica metaboliczna
Hiperkaliemia - Objawy
- Brak jednoznacznego swoistego objawu
Objawy nieswoiste: - Parestezja, skurcze włóknikowe mięśni, bradykardia (→migotanie komór, zatrzymanie pracy serca)
Parestezja
czucie opaczne – przykre wrażenie, najczęściej mrowienie, drętwienie lub zmiany temperatury skóry (uczucie silnego gorąca lub zimna) bądź też “przebiegnięcia prądu”.
Bradykardia
stan, kiedy częstość akcji serca wynosi poniżej 60 razy na minutę (według Konturka).
Hiperkaliemia - Leczenie przyczynowe
- odstawienie leków zatrzymujących potas w diecie
- ↓ podaży K z dietą
Hiperkaliemia - Leczenie objawowe
- podaż do żylna CaCl2, NaCl
- usuwanie potasu z ustroju: wymienniki kationowe, leki moczopędne nieoszczędzające K
Hipernatremia - Przyczyny
↑ utrata H2O
↑ podaż Na
Hipernatremia - Objawy nieswoiste
- odwodnienie
- przewodnienie
Hipernatremia - Leczenie
- C Na ↓ o 1mmol/l/h (ostra)
- C Na ↓ o 0,5mmol/l/h (t trwania nie znany)
- 1/2 deficytu H2O powinna być wyrównana w 24h, reszta 2-3dni
Hiponatremia - Przyczyny
- ↓ podaż Na
- zatrzymaniem H2O i rozcięcz. Na
Hiponatremia - Objawy
Na > 120 mmol/l - objawy rzadko
Na < 120 mmol/l - obrzęk mózgu i śmierć
Hiponatremia - Leczenie
- 3%NaCl (ostra objawowa), stopniowo
- 0,9%NaCl , lub dieta
Ostra niewydolność nerek ONN
przednerkowa
pochodzenia nerkowego
pozanerkowa
Niewydolność przednerkowa - przyczyny
↓ płynu naczyniowgo (krwotoki, oparzenia)
↓ ciśnienie krwi - znaczne, przedłużające
↓ obj. wyrzutowa serca (niewydolność)
↑ utrata krwi - operacje
Miąższowa niewydolność nerek - przyczyny
- Zapalna (ostre kłębuszkowe, odmiedniczkowe, śródmiąższowe zapalenie nerek)
- Niezapalna (uszkodzenie miąższu, martwica cewek, zatrucia, niedokrwienie)
Niewydolność pozanerkowa - przyczyny
Niedrożność moczowodów:
- kamica moczowa
- nowotwór
- ucisk z zewnątrz
ONN - Wstępny
- upośledzenie zagęszczania moczu, ↑ diurezy, ↑ C Na w moczu
- kilka do kilkanaście godzin
ONN - Oligurii/Anurii
- dializa
- wzrost mocznika 70mg%, Kreatyniny mg%
- 2tyg
ONN - Poliurii
↑ V moczu do ok. 6l
- 2-3tyg
ONN - Zdrowienie
- pełny powrót do zdrowia
- 6 miesięcy
Miąższowa ONN - postępowanie
- kontrola nawadniania i ciężaru m. c. (good if ↓ 300g/24h)
- kontrola elektrolitów i gosp. H+/OH- (leczeni hiperkaliemii oraz kwasicy)
- stosowanie tylko niezbędnych leków
- odpowiednie żywienie
Miąższowa ONN - zalecenia żywieniowe
- 25kcal/kg m.c. (norma, pacjent leżący w/o powikłań); 35-50kcal/kg m.c. (z powikłaniami); min podaż E 800kcal/24h;
- B na podstawie C N/ C CH4N2O - ↓białkowa (zdrowienie - ↑↑białkowa)
- skąpomocz/bezmocz - ↓H2O, ↓Na, ↓K, ↓PO4,; wczesny wielomocz - ↑H2O
Przewlekła niewydolność nerkowa PNN - okresy
- utajona
- wyrównana
- niewyrównana
- schyłkowa
Ostra niewydolność nerkowa ONN - okresy
- Wstępny
- Oliguria/Anuria
- Poliuria
- Zdrowienie
PNN - utajona
↓ filtracji kłębuszkowej do ok. 50%
↓ ciężar moczu
↑ ilości moczu (↓ zdolność zagęszczania)
PNN - wyrównana
↑ C mocznika i kreatyniny
- czasem nadciśnienie
- łatwe męczenie się
PNN - niewyrównana
- zatrucie organizmu przez białkowe metabolity,
- nudności, wymioty, upośledzone łaknienie, niesmak w ustach, osłabienie, utrata m.c., nadciśnienie, kwasica metabloiczna
PNN - schyłkowa
- oczyszczanie osocza z metabolitów białkowych - 5ml/min
- oddech amoniakalny, drżenia mięśni, krwawienia z przewodu pok., śpiączka mocznicowa
PNN - Zalecenia żywieniowe W B T
- 30-35kcal/24h
- B 0,8-1g/kg m.c. (wyrównana); niewyrównana ↓ B => ↓ mocznika (maleje stopniowo do max. 0,3g/kg m.c); Dializoterapia - ↑B 1-2g/kg m.c.(hemodializy)
- tłuszcz do 30% (roślinne/ryb) WNKT:NKT 2:1
PNN - Zalecenia żywieniowe H2O, Na, K, Ca, Fe, PO3, wit b i c
- płyny (zal od diurezy, obrzęków, p krwi) oznaczenie diurezy + 500ml
- Na bez ograniczeń (wrównany, if w/o nadciśnienie) NaCO3
- ↑K (wyrównany), ↓K ( niewyrównany), do 1,5-2g/24h (schyłkowa)
- ↑Ca if ↑kreatynina do 5mg/l (upośledzone wchłanianie Ca)
- ↑Fe (utrudnione wchłanianie)
- ↓PO3 (kumulacja w mięśniach)
- prep. Wit. C i B-complex
- ketokwasy, EAA (15-20g/24h) (schyłkowa)
Dializa - Zalecenia żywieniowe
BTW
- E2000-2500kcal/24h (↑E => ↓mocznika)
- W złożone 50-55%E
- B1,2-1,4g/kg m.c. (hemodializa); B1,2-1,5g/kg m.c. (d. otrzewnowa)
- T30-35%E (hemodializa); T35-40%E (d. otrzewnowa)
Dializa - Zalecenia żywieniowe
Bł, vit,. min., h2o
- Bł 30g
- Ca, Mg, Zn, Fe, - szczególna uwaga
- K 1,5-2,0mg/24h
- PO4↓ (↓ser ż, podroby, śledzie w oleju)
- ↓Na => ↓pragnienie
- Wit rozp.h20 i A D -kontrola
- Wit K E - nie suplementowac
Kamica moczowa - Przyczyny
- ↑C Ca, PO4, szczawiany, kw. moczowy w moczu
- ↑ph lub ↓ph (zmiana rozp.)
- ↓Mg, cytryniany (ograniczają krystalizację)
- ↓H2O dostarczane lub utrata
- Przewlekłe zapalenie ukł. moczowego
- Genetyka
Kamica moczowa - Objawy
- Ból-kolka nerkowa,
- Nietypowe - nudności, wymioty, nagłe parcie na mocz
- Krwinkomocz,
- Wodonercze
- Odmiedniczkowe zapalenie nerek
Kamica moczowa - rodzaje
- Szczawianowo-wapniowa
- Fosforanowo-wapniowa
- Moczanowa
- Fosforanowo-magnezowo-amonowa
- Cystynowa
Kamica - Zalecenia żywieniowe - ogólne
- H2O > 2l/24H (Jan, Marysieńka, napar z brzozy)
- ↓NaCl (↓glutaminian sodu, ↓koncentraty spożywcze) - Na => ↑ wydalenie
Ca z moczem - ↓kwas szczawiowy
