basics Flashcards
Skóra zbudowana jest z 3 warstw:
- NASKÓRKA (epidermis),
- SKÓRY WŁAŚCIWEJ (dermis),
- TKANKI PODSKÓRNEJ (subcutis).
Naskórek jest nabłonkiem 1…zbudowany glownie z 2.. keranocyty polaczone sa ze sobą przez 3…
1.plaskim wielowarstwowym rogowaciejacym
2.keranocytów, reszta to melanocyty - produkują melaniny, kom langerhansa - prezentuja antygen i merkla - mechanoreceptory
3.desmosomy
Naskórek dzieli się na 4 warstwy (od najgłębszej):
ile wynosi czas przejscia keranocytow od warstwy podstawnje do rogowej?
PODSTAWNĄ, KOLCZYSTĄ, ZIARNISTĄ i ROGOWĄ.
ok 4 tyg
Martwe, pozbawione jąder i wypełnione keratyną keratynocyty warstwy rogowej
nazywa się
KORNEOCYTAMI
HIPERKERATOZA
nadmierne rogowacenie
PARAKERATOZA
przyspieszone rogowacenie
DYSKERATOZA
nieprawidłowe, przedwczesne rogowacenie pojedynczych lub kilku komórek
ORTOKERATOZA
Prawidłowe rogowacenie i przechodzenie komórek wzdłuż naskórka
Błona podstawna jest strefą graniczną między 1… dzieli się na 2.. naskórek łączy się z blaszką 3… skora wlasciwa laczy sie z 4…
1.naskórkiem i skórą właściwą
2.blaszkę jasną i blaszkę ciemną
3.jasną przez hemidesmosomy
4.blaszka ciemne przez wlokna zakotwiczajace min kolagen VII
Skóra właściwa zbudowana jest głównie z 1…składa się z dwóch warstw 2…
1.włókien tkanki łącznej (elastynowych i kolagenowych) i fibroblastów
2.siateczkowatej –> funkcja glownie odzywcza, bogata jest w kom i naczynia
i brodawkowatej –> funkcja mechaniczna
anagen jaka faza cyklu wlosowego
faza wzrostu
katagen jaka faza cyklu wlosowego
inwolucji
telogen jaka faza cyklu wlosowego
spoczynek
plama
przyklady chorob
-plaska
-niewyczuwalna w dotyku
-wymiar <1cm
-rozni sie od ksory zdrowej barwą
bielactwo nabyte
znamiona melanocytarne
piegi
grudka
choroby
-wyniosła
-wyczuwalna
-wymiar <1cm
-ustepuje bez blizn
-wynika z pogrubienia naskorkai/lub zmian w skorze wlasciwej
mieczak zakazny
liszaj plaski
brodawka wirusowa
blaszka/tarczka
choroby
-wyniosla
-wyczuwalna przy dotyku
-wymiar >1cm
-powstaje zazwyczaj przez zlanie grudek
luszcyca pospolita
morphea
ziarniniak grzybiasty
guz
-wyniosly
->1cm
-wynika ze zmian w skorze wlasciwej i tkance podskornej
-zazwyczaj zostawia blizne
rumien guzowaty
czyrak
tluszczak
pecherzyk
-wyniosly
-<1cm
-wypelniony plyenm - surowiczym, krwotocznym
polpasiec
opryszczka wargowa
wyprysk potnicowy
pecherz
-wyniosly
->1cm
-wypelniony plynem surowiczym, krwotocznym
pemfigoid pecherzowy
liszajec zakazny
krosta
-wyniosly
-<1cm
-wypelniona ropnym plynem
tradzik pospolity
zapalenie mieszkow wlosowych
luszcyzca krostkowa
babel
-wyniosly
-barwa porcelanowa/rozowa
-szybko powstaje i szybko ustepuje bez sladu
-obrzek skory wlasciwej
pokrzywka
łuska
zluszczajaca sie warstwa rogowa
luszcyca pospolita
lupiez pstry
lupiez rumieniowy gilberta
szczelina
-linijny ubytek
-czesto bolesna
-efekt wyszuszenia, pogrubienia i utraty elastycznosci
wyprysk rąk
zap czerwieni wargowej
nadżerka
-ubytek naskorka
-ustepuje bez blizny
uraz
pecherzyca zwykla i lisciasta
liszajec zakazny
owrzodzenie
-ubytek calej grubosci naskorka i czesci skory wlasciwej
-ustepuje z bloiznami
piodermia zgorzelinowa
niesztowica
przeczos
nadzerka powstajaca w skorze uprzednio niezmienionej pod wplywem drapania
swierzb
swierzbiaczka guzkowa
Objaw Koebnera
Pojawienie się grudek łuszczycowych o linijnym układzie w miejscu zadrapania
fluorescencja grzybicy w lampie wooda
zielona
fluorescencja lupiezu pstrego w lampie wooda
zolty
fluorescencja lupiezu rumieniowego i porfirii skornej poznej w lampie wooda
koralowa
fluorescencja bielactwa w lampie wooda
biały
Główne wskazanie do uzycia lampy wooda to
infekcje zwlaszcza grzybicze
Lampa Wooda emituje światło
UV 230-400nm
immunofluorescencja bezposrednia DIF
wykrywanie autoprzeciwlciał zwiazanych w skorze pacjenta
immunofluorescencja posrednia IIF
wykrycie krazacych autoprzeciwcial
W badaniu immunofluorescencji bezpośredniej niezmienionej chorobowo skóry z okolicy zmiany skórnej widoczne są 1…
1.międzykomórkowe złogi (autoprzeciwciał IgG i składników dopełniacza) na całej grubości naskórka, układające się we wzór “sieci rybackiej”
W badaniu immunofluorescencji bezpośredniej skóry z okolicy zmiany skórnej widoczne są 1…
1.linijne złogi (autoprzeciwciał IgG i/lub składników dopełniacza) wzdłuż błony podstawne
ziarniniak grzybiasty ekspresja antygenow
CD3+, CD4+, CD45RO+, CD8–
W większości przypadków siła działania leku różni się w zależności od podłoża:
maść > żel > krem > płyn
mokre saczace sie zmiany co damy
kremy lotiony pasty
suche luszczace sie zmiany
masci
zmieniona zapalnie skora
kremy masci pod mokre opatrunki
pekniecia nadzierki owrzodzenia
unikac baz alko i kwasnego ph
poweirzchniowa dloniowa lokalizacja rak i podeszwy
masci kremy
faldy skory
kremy lotiony
skora owlosiona
plyny lotiony zele
Jednostka opuszki palca (fingertip unit, FTU) to ilość maści/kremu, która po wyciśnięciu z tuby mieści się 1…U osoby dorosłej 1 FTU wynosi około 2…1 FTU jest wystarczająca do pokrycia 3…
1.w obrębie opuszki palca wskazującego
2.0,5 g preparatu
3.powierzchni dłoniowej dwóch rąk osoby dorosłej
nie zaleca sie stosowania gks u pacjentow z 1…mzoe doprowadzic to do 2..
1.lusczyca zwyczajna
2.uogolnionej luszcycy krostkowej
DN gks
ostre
zmiany nastroju
nadcisnienie
pogorszenie cukrzycy
zab elektrolitowe - hipokaliemia
przewlekle
zespol cushinga
osteoporoza
wrzody pp
zakrzepica
miopatie
sGKS najlepiej jest przyjmować w pojedynczej dawce
rano
mGKS o bardzo dużej sile działania są zwykle stosowane w 1…sa zalecane na 2…
1.ciezkich dermatozach w obszarach innych niż twarz / narządy płciowe / powierzchnie wyprzeniowe
2.powierzchnię dłoniową rąk oraz podeszwową stóp
mGKS o średniej i dużej sile działania stosowane są przy 1…
1.niskim/umiarkowanym zaawansowaniu zmian w lokalizacjach innych niż twarz / narządy płciowe / powierzchnie wyprzeniowe
Powinno się unikać stosowania mGKS na 1… jeśli to konieczne to mozna uzyc ew 2…
1.TWARZ / NARZĄDY PŁCIOWE / POWIERZCHNIE WYPRZENIOWE
2.mgks o małej sile dzialania
gks grupa I b duza sila dzialania
propionian klobetazolu
dipropionian betametazonu
gks grupa II duza sila
furoinian mometazonu
dipropionian betametazonu
grupa III gks duza sila
propionian flutykazonu
walerianian betametazonu
aceponian metyloprednizolonu
gks grupa IV srednia sila
acetonid triamcynolonu
furoinian mometazonu
acetonid flucynolonu
propionian flutykazonu
gks grupa V srednia sila
-piwalan flumetazonu
-maslan hydrokortyzonu
-walerian betametazonu
grupa VI mala sila gks
alklometazon
dezonid
piwalan flumetazonu
GRUPA VII gks najmniejsza sila
octan hydrokortyzonu
hydrokortyzon
prednizolon
Inhibitory kalcyneuryny należą do leków 1… działanie 2… najczesciej uzywanym inh kalcyneuryny jest 3…
1.immunomudulujących
2.hamują aktywację limf T
3.cyklosporyna jest ogolnym!!
Główne wskazania do stosowania cyklosporyny to 1…
1.ŁUSZCZYCA i ATOPOWE ZAPALENIE SKÓRY
DN cyklosporyny
uszkodzenie nerek
nadcisnienie tetnicze!
rozwoj now skory
hipertrychoza
drzenia
zmeczenie
hiperlipidemia
miopatie
owrzodzenia pp
hiperglikemia
hiperurykemia
hiperkaliemia
hipomagnezemia
bad labo przed wlaczeniem cyklosporyny
-KREATYNINA, GFR
-NA, K, MG
-MOCZ
-morfologia
-alt,sp
-ob,crp
-glukoza
PACJENT CODZIENNIE POWINIEN MIERZYC SOBIE CISNIENIE W TRAKCIE TERAPII
bad labo przed wlaczeniem metotreksat
-MORFOLOGIA
-ALT,ASP
-bad wirusologiczne watroby antgen Hbs, pciala HCV
-kreatynina
-ob,crp
-test ciazowy
-bilirubina calkowita
bad labo przed wlaczeniem acytretyna
-ALT, ASP
TEST CIAZOWY
-CHOLESTEROL CALKOWITY
-TG
-morfologia
-kreatynina
pwskazania bezwgledne do stosowania cyklosporyny
nadwrazliwosc na cyklosporyne
ciezkie uszkodzenie watroby
powazne infekcje
ciezkie, nieuregulowane nadcisnienie
now zlosliwy
jednoczesne stosowanie terapii PUVA
cyklo nie ma dzialania 1…
1.teratogennego i moze byc potencjalnie stosowana u kobiet w ciazy
miejscowe inh kalcyneuryny to 1… uzywane do 2… ich dzialanie 3…. pozbawione są one 4… poczatkowo czesto wywoluja 5…
1.pimekrolimus i takrolimus
2.atopowego zap skory ale tez stosowane w innych dermatozach zapalnych
3.srednia/duza moc
4.cech charakterystycznych dla mgks dlatego sa bezpieczne w dlugim stosowaniu
mozna je stosowac w lokalizacjach gdzie mgks nie sa wskazane np twarz
5.pieczenie ktore moze nasilac sie po alko, jak sie przechowuje lek w lodowce to powinno byc git
retinoidy to pochodne1…działanie 2…regulują 3…
1.wit A
2.Działają poprzez aktywację receptorów jądrowych – receptorów retinoidowych X (RXR) oraz receptorów odpowiadających za wiązanie kwasu retinowego (RAR)
3.roznocowanie i rogowacenie keranocytow i maja dzialanie pzapalne i immunomudulujące
doustne retinoidy dostepne w pl
izotretynoina
acytretyna
bexaroten
izotretynoina wskazanie
tradzik pospolity
acytretyna wskazanie
luszczyza
jako jedyny lek sposrod wszystkich stosowanych w luszczyny nie dziala IMMUNOSUPRESYJNIE i czesto lacczy sie ja z PUVA
bexaroten wskazanie
chloniaki skory T komorkowe
DN retinoidy
teratogennosc - kat X
suchosc skory, zap czerwieni
lysienie
hiperlipidemia
nawrazliwsoc na slonece
slepota zmierchowa
bole kostno miesniowe
zab wzrastania kossca
wzrost cisnienia srodczaszkowego
uszkodzenie watroby
przy izotretynoinie antykoncepcja powinna byc stosowana po zakonczeniu terapii przez 1…a acytretyna 2…
1.1 miesiac
2.3 lata
pwskazania do leczenie doustnymi retinoidami
ciaza
karmienie piersia
stosowanie tetracyklin
uzaleznienie od alko
powazne uszko nerek/watroby
zap trzustki
miejscowe retinoidy dostepne w polsce
adapalen
trifaroten
izotretynoina
wskazanie tradzik pospolity
metotreksat to 1… w chorobach skory jest stosowany w 2…glowne wskazania to 3… lek stosowany jest w formie 4…
1.antagonista kwasu foliowego
2.niskich dawkach o dzialaniu immunomudulujacym
3.luszczyca pospolita i luszcyzcowe zap stawow
4.po/podskornej RAZ NA TYDZIEN
wymagana jest suplementacja kwasu foliowego
DN metotreksatu
uszkodzenie watroby
dolegliwosci zoladkowo jelitowe
zap i owrzodzenia blony sluzowej jamy ustnej
mielosupresja
utrata apetytu
uczucie zmeczenia
zap pluc
poronienia, bezplodnosc
lysienie
zarowno baba i chlop przy braniu metroteksatu powinni brac 1…
1.antykoncepcje podczas terapii i po jej zakonczeniu - 6 miesiecy
pwskazania do metotreksatu
powazne zakazenia
ciezkie uszko watroby/nerek
aktywne wzw b/c
choroby szpiku
niedobory odpornosci
istotna leukopenia,trombocytopenia,niedokrwistosc
zwloknienie pluc
naduzywanie alko/narkotykow
czynna choroba wrodzowa zoladka
ciaza
karmienie peirsią
leki phistaminowe gen I
hydroksyzyna
klemastyna
lek phistaminowe gen II
cetyryzna
loratadyna
leki phistaminowe gen III
desloratadyna
feksofenadyna
lewocetyryzyna
rupatadyna
bilastyna
I gen lekow i mechanizm
hydroksyzya
klemastyna
cyproheptadyna
dimentynden
antazolina
prometazyna
nieselektywne blokery rec histaminowych, muskarynowych, serotinenrgicznych, a adrenergicznych i dopaminergicznych
sedują
nie dzialaj pzapalnie i immunomudulujaco
II gen lekow phistaminowych
cetyryzyna
loratadyna
desloratadyna
lewocetyryzyna
bilastyna
rupatadyna
selektywne oddzialywanie na receptor H1
nie sedują
niskie ryzyko DN
dluzszy okres poltrwania
maja dzialanie immunomodulujace i pzapalne
Leki phistaminowe II generacji są zazwyczaj lekami z wyboru ze względu na 1…
1.bardziej selektywne działanie
i wyższy profil bezpieczeństwa
W chorobach skóry, w których stres nasila objawy i w których występuje nasilony świąd często sięga się po leki przeciwhistaminowe 1…
1.I gen bo dzialaja hamujaco na OUN
DN lekow phistaminowych rec muskarynowy
przyspieszenie akcji serca
suchosc blon sluzowych
zab widzenia
zab oddawania moczu
DN lekow phistaminowych rec H1 w oun
sennosc
sedacja
zab funkcji poznawczych
zab rownowagi
przysrost masy ciala
DN lekow phistaminowych rec serotoninowy
wiekszy apetyt
przysrost masy ciala
DN lekow phistaminowych rec a adrenergicznych
zawroty glowy
ortostatyczne spadki cisnienia
nasilenie sedacji
PUVA klasyczna
z wykorzystaniem doustnych psoralenów (8-metoksypsoralen lub 5-metoksypsoralen)
PUVA-bath
psoraleny podawane są miejscowo podczas kąpieli
PUVA-topical
psoraleny podawane są bezpośrednio na skórę w postaci preparatów zewnętrznych
UVB NB
najczestsza metoda
wskaie spektrum promieniowania UVB 311 nm
PUVA
fotochemoterapia
przed naswietlaniem pacjent dostaje psolaren po lub miejscowo
UVA
UVA 1
340-400nm
UVB działa głównie w
naskorku
UVA działa głównie w
skorze wlasciwej
NB UVB wskazania
luszzczyca pospolita
atopowe zap skory
bielactwo
PUVA wskazania
luszcyzca pospolita
ziarniniak grzybiasty
UVA1 wskazania
atopowe zap skory
morphea
liszaj twardzinowy
Efekt naświetlań polega głównie na działaniu 1….oraz w przypadku UVA 2…
1.ANTYPROLIFERACYJNYM, PRZECIWZAPALNYM
2.uszkadzaniu włókien kolagenowych, elastycznych i wpływie na fibroblasty w skórze właściwej
fototyp I
kolor skory bialy
oparzenia sloneczne zawsze
opalenizna nigdy
fototyp II
kolor skory bialy
oparzenie zawsze
opalenizna czasem
fototyp III
kolor skory bialy do oliwkowego
oparzenie czasem
opalenizna zawsze
fototyp IV
kolor skory jasnobrazowy
oparzenie czasem
opalenizna zawsze
fottyop V
kolor skory brazowy
oparzenie rzadko
opalenizna zawsze
fototyp VI
kolor ksory ciemnobrazowy do czarnego
oparzenie nigdy
opalenizna zawsze
klasydikacja fitzpatricka to
klasyfikacja wyrozniajaca VI fototypow
pwskazania do fototerapii bezwzgledne
fotofermatozy lub fotonadwrazliwosc
now zlosliwe skory
dodatkowo dla puva: ciaza i laktacja
pwskazania do fototerapii wzgledne
zazywanie lekow fotouczulajacych/fototoxic
terapia cyklosporyna a
zespol znamion atypowych
czynne infekcje skorne
dla puva:
<12 lat
uszkodzenie watroby znacznego stopnia
leki fotouczulajace
doksycyklina
ciprofloksacyna
sulfonamidy
ibuprofen
ketoprofen
celekoksyb
furosemid
statyny
hydrochloriotiazyd
powiklania wczesne fototerapii
rumien i pieczenie
swiąd
odczyny pecherzowe
prowokacja fotofermatoz
infekcje skorne hsv
dla puva:
nudnosci i wymioty
hepatotoksycznosc
przemijajaca osutka plamisto grudkowa
powiklania fototerapii pozne
kancerogeneza skorna
przyspieszone fotostarzenie skorne
uszkodzenie narzadu wzroku
kriochirurgia wskaznia
brodawki wirusowe
lojotokowe
rogowacenie sloneczne
zabieg bolesny i powstaje pecherz
uzywamy cieklego azotu ok 196stopni zeby zniszczyc tkanke
elektrochirurgia
zahamowanie krwawienie podczas zabiegu
wlokniaki mieekie
teleangiektazje
pacjent przed zabiegem sciaga wszystkie metalowe obiekty
termicznie uszkadzamy tkanke za pomocą prądu zeby zniszczyc tkanke/hemostaza
