anti-epileptica Flashcards
Wat is de indeling van anti-epileptica?
Oude en nieuwe
indeling volgens werkingsmechanisme en werkingsspectrum (breed en nauw)
Mag je van anti-epileptica switchen?
Neen, No Switch
Wat is epilepsie?
= aandoening die zich uit in de vorm van epileptische aanvallen in de cerebrale cortex of fylogenetisch verwante corticale regio’s zoals de hippocampus
= het optreden van minstens twee epileptische aanvallen die niet uitgelegd kunnen worden door onderliggende aandoeningen of omstandigheden
Hoe ontstaat een epileptische aanvallen?
Epileptische aanvallen ontstaan door een tijdelijke verstoring van de elektrische prikkeloverdracht in de hersenen, meer bepaald door plotse, overmatige, hoog frequente, hypersynchrone ontladingen van exciteerbare (glutamaterge) neuronen. Epilepsie uit zich als recurrente episodes van zulke abnormale neuronale activiteit.
Welke type epileptische aanvallen bestaan er? Wat is de meest voorkomende?
- primair gegeneraliseerd
- focale aanvallen (ontstaat i/e bepaalde haard, activiteit is gelocaliseerd in een bepaalde regie, op een andere plek niets zichtbaar op de EG)
- focale aanval kan secundair generaliseren
70% van de volwassenen –> partiele focale aanvallen
Welke ziektes kunnen epileptische aanvallen veroorzaken?
- metabole aandoeningen
- infectieuze aandoeningen
- hersentumoren
- geneesmiddelenintoxicaties
Geef de diagnose van epilepsie aanvallen
electroencephalogram (EEG)
Primair gegeneraliseerde aanvallen kun je eveneens onderverdelen in 6 categorien, welge ziijn ze?
Absences
Myoclonisch
Clonisch
Tonisch
Atonisch
Tonisch-clonische aanvallen
Wat is status epilepticus (SE)? Kun je daartegen iets doen?
Meestal stoppen epileptische aanvallen vanzelf na enkele seconden tot minuten. Wanneer een aanval veel langer duurt, is er sprake van een status epilepticus (SE).
Indien deze convulsief kan die levensbedrijgend zijn als een tonisch-clonische die langer dan 5 min duurt, patienten krijgen 2 aanvallen na elkaar zonder bij bewustzijn te koomen, aanvalserie duurt meer dan 30 min
Medicamenteuze interventie: benzo (lorazepam, diazepam, midazolam)
Wat is een epilpsiesyndroom?
vorm van epilepsie die gekenmerkt wordt door een bepaald type aanvallen, bepaalde afwijkingen op het EEG, en waarbij ook een bepaald type behandeling hoort
Hoe beinvloed epilepsie de levenskwaliteit van de patient?
Epilepsie heeft een enorme impact op de levenskwaliteit van de patiënten
- Onvoorspelbaarheid van de aanvallen
- Stigmatisering
- Invloed op de onafhankelijkheid en vrijheid van de patiënten
- Problemen op school of het werk
–> Vele co-morbiditeiten gaan gepaard met epilepsie: angst, majeure depressie, cognitieve achteruitgang, autisme, ADHD, herseninfarct
Geef de algemene behandeling van epilepsie?
- Medicatie werkt voor 70% van de patienten, 30% zijn refractaire patiënten
- refractair of last van onaanvaardbare bijwerkingen kunnen andere niet medicamenteuze behandelingsmethoden ingezet worden
Welke AEDs zijn breedspectrum?
valproïnezuur, lamotrigine, topiramaat en levetiracetam
Welke AEDs zijn nauwspectrum?
carbamazepine/oxcarbazepine, fenytoïne, tiagabine, en gabapentine/pregabaline, fenobarbital
Geef de plaatsbepaling van AEDs
- neuropathische en andere chronische pijn: carbamazepine, gabapentine, pregabaline,
- bipolaire stemmingsstoornissen: carbamazepine, lamotrigine,
valproïnezuur/ valproaat, - de profylactische behandeling van migraine: valproïnezuur/valproaat, topiramaat,
- epilepsie
geef de pathofysiologie van epilepsie
- GABA = gamma-aminoboterzuur = belangrijkste inhibitorische neurotransmitter –> heeft een remmende werking op de postsynaptische cel door GABAA receptor
activatie (influx van Cl-) - Glutamaat = belangrijkste excitatorische neurotransmitter –> heeft een activerende werking op de postsynaptische cel door activatie van glutamaatreceptoren (influx van Na+ en Ca2+)
- Bij epileptische aanval: overmatige activiteit van glutamaterge neuronen (en te weinig GABAerge remming)
Gevolgen:
- Gewijzigde cellulaire ionenhomeostase doen excitabiliteit toenemen
- Gewijzigde neurotransmitter- of gliotransmitterbalans, wijzigingen in
neuropeptiden en andere neuromodulatoren
- Wijzigingen in expressie, activiteit of distributie van receptoren en receptorsubeenheden, enzymes, transporters…
- Weefselveranderingen
Neuronaal celverlies, granule cell dispersion, mossy fibre sprouting, astrogliose, microglia activatie, …
- Inflammatiemediatoren komen vrij
- Schade aan de bloedhersenbarrière
–> Complexe pathofysiologie van epilepsie verklaart ondermeer dat 30% van de patiënten niet reageren op de huidige AEDs
–> Nood aan nieuwe innovatieve AEDs
Geef de indeling van de AEDs volgens het werkingsmechanisme
Natriumkanaal blokkers
Calciumkanaal blokkers
GABAerge potentialisatie
SV2A modulatoren
Glutamaat receptor antagonisten
Hoe werken Na-kanaal blokkers?
Voltage-afhankelijke en frequentiedependente inactivatie van Na+ kanalen
–> membraanstabilisatie
–> minder hoogfrequente ontladingen van zenuwcellen mogelijk
Wat zijn de speciale voorzorgen en werkingsmechanisme van Valproïnezuur?
Voorzorgen: Meestal monitoring therapeutische plasmaspiegels –> extensieve hepatische metabolisatie
Werkingsmechanismen:
- Voltage-afhankelijke en frequentie-dependente Na+ kanaal fast inactivatie
- stijging GAD (GABA synthetiserend enzyme) en stijging GABA synthese (o.a. in substantia nigra); inhibitie GABA transporter GAT-1 en GABA-transaminase (verminderde metabolisatie van GABA) bij hoge dosissen
- daling NMDA receptor-gemedieerde excitatie
Inhibitor van histone deacetylase –> beïnvloeding gentranscriptie
Geef de indicaties voor valproïnezuur
- Nog frequent gebruikt met breed spectrum voor epilepsiebehandeling
- Mood stabiliser: bij acute manie (samen met een antipsychoticum), bij bipolaire stoornissen met manische of mixed episodes (effectief preventie manische fase)
- Profylaxe van migraine
Geef de ongewenste effecten voor valproïnezuur
GI last
Gewichtstoename
Menstruele onregelmatigheden + interactie met de pil
haaruitval
hepatotoxiciteit
bloedings-en stollingsstoornissen (trombocytopenie)
Afwijkingen in botweefsel
Pancreatitis
