6_Viðgerð vefja

Question 1

Með hvaða tvennum hætti gerist viðgerð vefja?

Answer 1

1) Endurnýjun / Regeneration (vefurinn fer í upprunalegt ástand)
2) Græðsla með örvef (ef vefurinn hefur ekki endurnýjnarhæfileika eða ef stemcells skemmast)

Question 2

Hvað kallast nýi vefurinn eftir græðslu með örvef?

Answer 2

Fibrosis

Question 3

Hvaða frumugerðir verða fyrir frumufjölgun í viðgerð? (3)

Answer 3

1) Starfsfrumur skemmda vefjarins
2) Æðaþelsfrumur (f. nýmyndun æða)
3) Fibroblastar - (fyrir örvef)

Question 4

Hvaða frumur framleiða vaxtarþætti í viðgerð vefja? (4)

Answer 4

Bólgufrumur: Leucocytar og macrophagar.

Líka Parenchymal og stromal frumur.

Question 5

Hvaða viðtakar á frumum bindast ECM?

Answer 5

Integrin viðtakar

Question 6

Hvað er hlutverk ECM í viðgerð vefja? (2)

Answer 6

1) Vera stoðgrind fyrir endurnýjun vefja (BM og stroma) eða verða að örmyndun
2) Geymir vaxtarþætti

Question 7

Hvernig er læknisfræðilega hægt að nýta endurnýjunarhæfileika lifrarinnar? (2)

Answer 7

1) Brottnám hluta hennar vegna æxlis

2) líffæragjöf hluta hennar

Question 8

Hepatocyte growth factor (HGF).
Hvaða frumur framleiða hann?
Hvað er hlutverk hans?

Answer 8

Framleiddur af fibroblöstum, æðaþelsfrumum og non-parenchymal frumum í lifur.
Veldur fjölgun á lifrarfrumum og flestum þekjufrumum

Question 9

Hvaða vefur myndast á undan örvef í græðslu?

Answer 9

Granulationvefur

líka kallað græðsluvefur

Question 10

Hvaða virkni og vef er að finna í granulationvef? (3)

Answer 10

1) Fibroblastafjölgun
2) Angiogenesis
3) Lausgert ECM

Question 11

Hvernig leiðir hypoxia til angiogenesis?

Answer 11

Hypoxia örvar VEGF sem örvar angiogenesis

Question 12

Hverjir eru mikilvægustu vaxtarþættirnir í angiogenesis?

Answer 12

VEGF og FGF-2
(Vascular endothelial growth factor)
(Basic fibroblast growth factor)

ATH basic eins og acid vs. basic

Question 13

Hvert er hlutverk VEGF í angiogenesis?

Answer 13

Hvetja fjölgun og hreyfanleika endothelial cells

Question 14

Hvert er hutverk FGF-2 í angiogenesis?

Answer 14

Hvetur aðallega fjölgun endothelial cells

Question 15

Hvert er hlutverk ECM í angiogenesis?

Answer 15

Styðja við endothelial frumurnar

Question 16

Hvernig er ECM brotið niður í lausgerð svæði til að æðar geti vaxið í því?

Answer 16

MMP (metalloproteinase) brýtur ECM niður

Question 17

Af hverju eru nýmyndaðar æðar lekar? (2)

Answer 17

1) Því tengslin á milli endothelial frumanna eru ófullkomin

2) Mikið er enn af VEGF sem veldur gegndræpi æðanna

Question 18

Hverju byggir örvefsmyndun á? (2)

Answer 18

1) Migragtion og fjölgun fibroblasta

2) Framleiðslu á ECM

Question 19

Ef ör myndast, hver er munurinn á granulationvef og öri?

Answer 19

Í öri er þéttara kollagen og færri æðar

Question 20

Hverjir eru 3 mikilvægustu vaxtarþættirnir í örvefsmyndun?

Haðan koma þessir vaxtarþættir?

Answer 20

1) FGF-2
2) TGF-beta (transforming growth factor beta)
3) PDGF (platelet derived growth factor)
Þeir koma frá bólgufrumum, sérstaklega macrophögum

Question 21

Hvert er hlutverk FGF-2 í örvefsmyndun?

Answer 21

Kemur að angiogenesis.
(fjölgun endothelfruma)
Og örvar skrið fibroblasta.

Question 22

Hvert er hlutverk TGF-beta í örvefsmyndun? (3)

Answer 22

1) Örvar framleiðslu kollagens, fibronectins og proteoglycans.
2) Hindrar kollagen niðurbrot.
3) Er líka bólgueyðandi

(TGF = transforming growth factor)

Question 23

Hvert er hlutverk PDGF í örvefsmyndun?

Answer 23

Veldur skriði og fjölgun fibroblasta og sléttra vöðvafruma

PDGF = platelet derived growth factor

Question 24

Hvernig tengist C vítamín sáragræðslu?

Answer 24

C vítamín er nauðsynlegt fyrir myndun kollagens

Question 25

Hvernig tengjast sykursterar sáragræðslu?

Answer 25

Þeir hamla myndun TGF-beta sem leiðir til veikara örs.

Question 26

Hvaða skref er eftir þegar örvefurinn er tekinn að myndast?

Answer 26

Samdráttur örsins

Question 27

Með hvernig græðslu fer græðsla fram á sári sem hefur verið saumað?

Answer 27

Frumgræðslu

Question 28

Lýsa frumgræðslu (7)

Answer 28

1) Blóðstorknun: Fibrin tengir sárabarmana mjög veikt
2) Á fyrsta sólarhringnum fjölgar neutrophilum.
3) Á 2. sólarhring fjölgar háræðum og bandvefsfrumum
4) á næstu dögum koma macrophagar í stað neutrophila
5) Fibroblastar byrja að mynda kollagen
6) Eftir 5 daga hefur granulationvefur fyllt skurðinn, collagen brúað skurðbarma og yfirborðsþekja þakið sárið.
7) Eftir 7-10 daga er hægt að taka sauma vegna nægs kollagens

Question 29

Með hvernig græðslu fer græðsla fram á stóru opnu sári?

Answer 29

Síðgræðslu

Question 30

Hvað er öðruvísi við síðgræðslu m.v. frumgræðslu? (3)

Answer 30

1) Meiri storka blóðs (þ.e. meira hrúður og fibrin)
2) Meiri bólga/exudat
3) Meiri granulationvefur

Question 31

Hvað er Keloid?

Answer 31

Stórt og upphækkuð ör vegna of mikillar kollagenmyndunar.

Algengt í svörtu fólki.