14_Æðasjúkdómar

Question 1

Hverjir eru fylgikvillar háþrýstings? (5)

Answer 1

1) Heilablæðingar
2) Atherosclerosis
3) Hypertrophia á hjarta
4) Aorta dissection
5) Nýrnabilun

Question 2

Hverjar eru orsakir Essential háþrýstings? (benign)

Answer 2

Óþekktar

Question 3

Hverjar eru orsakir Secondary háþrýstings? (Malignant)

Answer 3

Nýrnasjúkdómar

Question 4

Ómeðhöndlaður háþrýstingur.

• 50% deyja úr___?
• 30% deyja úr___?

Answer 4

1) Kransæðasjúkd og hjartabilun

2) Heilablæðingu

Question 5

Hvað leiðir ómeðhöndlaður secondary háþrýstingur til dauða á löngum tíma?

Answer 5

1-2 árum

Question 6

Hvernig veldur háþrýstingur hyaline arteriolosclerosis?

Answer 6

Háþrýstingurinn veldur því að plasma prótein þrýstast inn í slagæðlinga veggina sem veldur arteriolosclerosis

Question 7

Hvernig háþrýstingur veldur hyperplastic arteriolosclerosis?

Answer 7

Secondary (Malign)

Question 8

Hvernig lýsir hyperplastic arteriolosclerosis sér? (2)

Answer 8

1) Fjölgun á sléttvöðvafrumum og grunnhimnu

2) útlitið verður lagskipt onionskin

Question 9

Hvernig háþrýstingur veldur hyaline arteriolosclerosis?

Answer 9

Benign (Essential)

Question 10

Í hvaða gerðum af æðum koma æðabólgur fyrir?

Answer 10

Öllum gerðum

Question 11

Eftir hverju eru gerðir æðabólga flokkaðar? (4)

Answer 11

1) Æðastærð sem þær koma fyrir í
2) Mótefnum sem valda þeim
3) Vefjafræði
4) Granuloma eða ekki

Question 12

Hvaða gerðir af æðabólgum á að þekkja? (7)

Answer 12

1) Giant cell (temporal) arteritis
2) Takayasu arteritis
3) Polyarteritis nodosa
4) Microscopic polyangiitis
5) Granulomatosis with angiitis (Wegener’s granulomatosis)
6) Churg-Strauss syndrome
7) Thromboangiitis obliterans (Burger disease

Question 13

Í hvaða aldri kemur Temporal arteritis fyrir?

Answer 13

Eldra en 50 ára

Question 14

Hver er mesta hættan við Temporal arteritis?

Answer 14

Getur komið í A. opthalmica og valdið varanlegri blindu

Question 15

Hvaða antigen veldur Temporal arteritis?

Answer 15

Antigenið er óþekkt, en það eru T-frumu ónæmisviðbrögð

Question 16

Hvernig lýsir Temporal arteritis sér? (3)

Answer 16

1) Bólgurnar eru segmental (þ.a. erfitt að útiloka sjúkdóminn með neg vefjasýni)
2) Granulomatous bólgur eru mjög einkennandi (Abscess með Macrophögum)
3) Þykknunin leiðir til ischemiu vefjanna

Question 17

Hvaðan koma nöfnin Temporal arteritis og Giant cell arteritis?

Answer 17

1) Temporal arteritis því það er mjög algengt í a. temporalis.
2) Giant cell arteritis því í granulomunum eru giant cells

Question 18

Á hvernig æðar leggst Takayasu arteritis?

Answer 18

Meðalstórar og stórar slagæðar.

Algengt í aortuboganum , rest af aortu og lungnaslagæðum. Einnig í nýrnaæðum og kransæðum.

Question 19

Hvað er að finna í alvarlegustu gerðinni af Takayasu arteritis?

Answer 19

Granuloma og medial necrosis

Question 20

Hver er meðalaldur sj. með Takayasu arteritis?

Answer 20

25 ára

Question 21

Hver eru fyrstu einkenni Takayasu arteritis?

Answer 21

Þreyta, þyngdartap og hiti

Question 22

Hver eru æðatengd einkenni sem koma síðar í Takayasu arteritis? (5)

Answer 22

1) Radial púls finnst ekki vegna lækkaðs BP í efri útlimum
2) Taugatengd einkenni, t.d. blinda
3) Háþrýstingur vegna lækkaðs blóðflæðis til nýrna
4) Hjartadrep
5) Blóðleysi í fótleggjum (Claudication)

Question 23

Á hvernig æðar leggst Polyarteritis nodosa?

Answer 23

Litlar og meðalstórar slagæðar

Question 24

Hvaða líffæri verða fyrir skaða af Polyarteritis nodosa? (4)

Answer 24

1) Nýru
2) Hjarta
3) Lifur
4) Meltingarvegur

Question 25

Hvaða sjúkdóm hefur þriðjungur sjúklinga sem fær Polyarteritis nodosa?

Answer 25

Lifrarbólgu B.

HBag-complexar leggjast í æðaveggina

(HBag = hepatitis B antigen)

Question 26

Á hvernig æðar leggst Microscopic polyangiitis?

Answer 26

Litlar æðar (Arteriolur, venulur, háræðar)

Question 27

Hvaða mótefni finnst í Microscopic polyangiitis?

Answer 27

P-ANCA

Question 28

Hver er munurinn á æðunum sem Polyarteritis nodosa leggst á og Microscopic polyangiitis?

Answer 28

Microscopic polyangiitis leggst á minni æðar

Question 29

Hvernig æðar leggst Wegeners granulomatosis á (Granulomatosis with angiitis)?

Answer 29

Litlar og meðalstórar

Question 30

Hvaða líffæri verða fyrir Wegeners granulomatosis? (2 aðal og 3 auka)

Answer 30

Lungu og nýru.

Getur lagst á augu, húð og hjarta

Question 31

Hvaða mótefni finnst í Wegeners granulomatosis?

Answer 31

C-ANCA

Question 32

Hver eru einkenni Wegeners í efri öndunarvegi?

Answer 32

Sármyndanir í nefi, gómi, koki

Question 33

Hver eru einkenni Wegeners í lungum?

Answer 33

Multifocal necrotiserandi, granulomatous vasculitis

Question 34

Hver eru einkenni Wegeners í nýrum?

Answer 34

Útbreiddar necrosur með epithelial proliferation í Bowman’s capsulu

Question 35

Hvað er helsta einkenni Churg-Strauss syndrome?

Answer 35

Asthmi

Question 36

Á hvernig æðar leggst Churg-Strauss syndrome?

Answer 36

Litlar æðar

Question 37

Hver er áhættuhópur Thromboangiitis obliterans (Buerger disease)?

Answer 37

Reykingafólk

Question 38

Hvað er helsta einkenni Buerger disease?

Answer 38

Gangrene

Question 39

Hvað heita góðkynja æðaæxli?

Answer 39

Hemangioma

Question 40

Hvernig æðaæxli eru meðfædd og hverfa með aldri?

Answer 40

Juvenile hemangioma

Question 41

Hvernig æðaæxli er borderline?

Answer 41

Kaposi’s sarcoma

Question 42

Hvað heitir illkynja æðaæxli?

Answer 42

Angiosarcoma